1. Biến cố rất lớn: Đặc công Ukraine tấn công vào một sân bay của Nga cách biên giới Ukraine xa đến 800km

Pskov là một thành phố ở Tây Bắc nước Nga và là trung tâm hành chính của vùng Pskov, nằm cách biên giới Estonia khoảng 20 km về phía đông, trên sông Velikaya. Dân số: 203.300 người. Tại đây có trung tâm huấn luyện không quân lớn nhất nước Nga và một căn cứ không quân đứng hàng thứ năm của cả nước.

Pskov là một trong những thành phố lâu đời nhất ở Nga. Nó từng là thủ đô của Cộng hòa Pskov trước khi nó nằm dưới sự kiểm soát của Đại công quốc Mạc Tư Khoa.

Dưới thời chính quyền Xô Viết, hầu hết các phần trong thành phố đã được xây dựng lại, nhiều tòa nhà cổ kính, đặc biệt là các nhà thờ, đã bị phá bỏ để nhường không gian cho các công trình mới. Trong Chiến tranh thế giới thứ hai, thành phố có từ thời Trung cổ này không có khả năng bảo vệ trước pháo binh hiện đại của Đức Quốc Xã, và Pskov đã bị thiệt hại đáng kể trong thời gian Đức chiếm đóng từ ngày 9 tháng 7 năm 1941 đến ngày 23 tháng 7 năm 1944. Một phần lớn dân số đã chết trong chiến tranh, và Pskov kể từ đó đã phải vật lộn để giành lại vị trí truyền thống như một trung tâm công nghiệp và văn hóa lớn của miền Tây nước Nga.

Tên của thành phố, ban đầu là Pleskov, có thể được dịch là “thị trấn của những dòng nước thanh khiết”. Nó được biết đến trong lịch sử bằng tiếng Anh là Plescow.

Forbes là tờ báo thương mại lâu đời của Hoa Kỳ vừa có bài tường thuật nhan đề: “Ukrainian Saboteurs Reportedly Blew Up Russian Helicopters 500 Miles From Ukraine”, nghĩa là “Các đặc công Ukraine làm nổ tung các trực thăng Nga cách biên giới Ukraine đến 500 dặm hay 800 km”. Dưới đây là bản dịch toàn văn sang Việt Ngữ.

Các trung đoàn không quân Nga sử dụng máy bay trực thăng tấn công Ka-52 do công ty Kamov sản xuất đã gặp phải một cuộc chiến khó khăn. Tình hình vừa trở nên khó khăn hơn rất nhiều.

Lực lượng phòng không Ukraine đã bắn hạ ít nhất một phần tư trong số hơn 100 chiếc Ka-52 hai cánh quạt mà lực lượng không quân vận hành trong cuộc chiến quy mô lớn của Nga nhằm vào Ukraine bắt đầu vào cuối tháng Hai. Cơ quan tình báo quân đội Ukraine cho biết, hiện các đặc công Ukraine đã làm hỏng hoặc phá hủy 4 chiếc Ka-52 khác tại một sân bay ở miền tây nước Nga.

“Hai chiếc Ka-52 đã bị phá hủy tại sân bay ở khu vực Pskov, và hai chiếc khác bị hư hỏng nghiêm trọng”, cơ quan thông tấn của tình báo quân đội Ukraine tuyên bố hôm thứ Hai.

Dù chưa thể khẳng định được tuyên bố của cơ quan này, nhưng người dùng mạng xã hội Nga đã đề cập đến các sự việc liên quan đến trực thăng ở vùng Pskov. Và có một đoạn video mô tả vụ phá hoại ngay giữa ban ngày. Đoạn video ngắn mô tả một người đàn ông đang cúi mình bên chiếc Ka-52, chuẩn bị thứ có vẻ như là một quả bom kết hợp giữa ngòi nổ MD-5M với công tắc hẹn giờ VZD-6Ch.

VZD-6Ch hoạt động với khoảng thời gian lên đến sáu giờ, cho phép kẻ phá hoại có nhiều thời gian để thoát ra ngoài.

Các đặc vụ Ukraine làm việc ở Pskov sẽ phải cần nhiều thời gian. Căn cứ không quân Veretye ở Pskov nằm cách biên giới Nga với Estonia 15 km và cách Ukraine đến 500 dặm hay 800 km. Không rõ bằng cách nào những đặc công này có thể xâm nhập vào Nga, nhưng chắc chắn họ đã phải di chuyển một quãng đường rất xa.

Cho dù những quả bom đã phá hủy hoàn toàn các chiếc trực thăng Ka-52 hay chỉ làm hỏng một phần, thì vụ tấn công này cũng là một đòn mạnh. Ka-52 hai chỗ ngồi là trực thăng tấn công tốt nhất của Nga. Và nguồn cung cấp ngày càng thiếu.

Lực lượng không quân đã bị mất ít nhất 25 chiếc Ka-52 mà các nhà phân tích bên ngoài có thể xác nhận được. Hầu hết đều bị hệ thống phòng không Ukraine bắn hạ, nhiều chiếc bị bắn rơi khi đang bay lượn trong khi tổ lái của họ cầm thiết bị chỉ định laser nhắm vào mục tiêu để dẫn đường cho các hỏa tiễn chống tăng.

Đừng trông chờ vào việc nhà sản xuất Kamov sẽ sớm bù đắp được những thiệt hại đó. Kamov đã mất 14 năm để cung cấp khoảng 100 chiếc Ka-52 mà không quân Nga sử dụng. Và việc sản xuất máy bay quân sự của Nga thực sự đã giảm rất mạnh do các lệnh trừng phạt của nước ngoài đối với các thành phần công nghệ cao mà ngành công nghiệp Nga chưa bao giờ có thể tự sản xuất được.

2. Xác minh sự thật: Phải chăng thi thể của tướng Nga 'bị sa thải' được tìm thấy trôi trên sông Mạc Tư Khoa?

Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Fact Check: Was 'Fired' Russian General's Body Found in Moscow River?”, nghĩa là “Xác minh sự thật: Phải chăng thi thể của tướng Nga 'bị sa thải' được tìm thấy trôi trên sông Mạc Tư Khoa?” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.

Các báo cáo rằng thi thể của Alexander Lapin, một vị tướng có rất nhiều huy chương lãnh đạo quân đội Nga ở Syria và năm nay, ở Ukraine, được tìm thấy trên một con sông ở Mạc Tư Khoa đã được một số hãng tin chia sẻ vào cuối tuần qua và lan truyền nhanh trên mạng xã hội.

Trước đó, Lapin, người giữ chức Tư lệnh Quân khu Trung tâm của Lực lượng Vũ trang Nga kể từ năm 2017, được tường trình đã bị cách chức. Tin tức này được đưa ra sau khi vị tướng này trở thành mục tiêu chỉ trích từ liên minh ngày càng có ảnh hưởng của Ramzan Kadyrov, nhà lãnh đạo Cộng hòa Chechnya và Yevgeny Prigozhin, người sáng lập Wagner Group, một lực lượng lính đánh thuê bán quân sự của Nga.

Cả hai người này được biết là đồng minh thân cận của Tổng thống Vladimir Putin, nhưng họ ngày càng mâu thuẫn với Bộ Quốc phòng Nga và các chỉ huy quân sự, trong bối cảnh có báo cáo về cuộc đấu đá nội bộ trong giới thân cận của ông Putin.

Tin đồn về việc sa thải Lapin xuất hiện vào cuối tháng 10, ban đầu được trích dẫn bởi một tờ báo địa phương từ thủ đô Grozny của Chechnya, cũng như nhiều kênh Telegram ủng hộ Điện Cẩm Linh bao gồm cả Grey Zone.

Các nguồn tin của The Moscow Times và tờ báo RBC sau đó đã chứng thực những tuyên bố đó, nhưng vẫn chưa được Điện Cẩm Linh trực tiếp đề cập đến. Một hãng tin khác cho rằng vị tướng này chỉ đơn giản là “đang đi nghỉ”.

Tuy nhiên, những báo cáo đó ngay sau đó đưa ra bởi một “tin tức” thậm chí còn tồi tệ hơn - đó là thi thể của Lapin đã được vớt từ sông Moskva ở thủ đô nước Nga.

Ví dụ đầu tiên về tuyên bố này xuất hiện trên kênh tin tức Ukraine Channel 24, theo đó: “Thi thể của Tướng Lapin, người chỉ huy quân chiếm đóng ở phía Đông, đã được vớt từ sông Moskva.”

“Các nhân viên y tế và cứu hộ đã được báo cáo đang làm việc tại chỗ,” báo cáo cho biết thêm. Phương tiện truyền thông trích dẫn các liên hệ của mình trong “bộ máy tình báo” của Ukraine làm nguồn gốc cho tuyên bố.

Một số tờ báo tiếng Ukraine và tiếng Anh đã tiếp tục đưa tin này, và người ta cũng thấy bắt đầu lan truyền trên phương tiện truyền thông xã hội, chủ yếu là tương tự như bản tin của Channel 24.

Trong số những phương tiện truyền thông lặp lại tuyên bố này có cả tờ The Sun của Anh.

Tuy nhiên, tuyên bố rằng thi thể của Lapin được “vớt từ sông Moskva” cho đến nay vẫn được coi là vô căn cứ. Không có bằng chứng nào chứng minh cho báo cáo về cái chết của anh ta, tính đến hôm thứ Hai.

Nguồn chính của tuyên bố này dường như là Sergej Talk, một tài khoản Twitter ủng hộ Ukraine của một giáo sư người Latvia, người đã được biết đến với những thông tin chưa được xác minh.

Trong một tweet vào ngày 29 tháng 10, Talk cho biết: “Theo thông tấn xã TASS của nhà nước Nga, thi thể của cựu tướng Alexander Lapin được tìm thấy ở sông Moskva. Các sĩ quan cảnh sát và các đặc vụ của bộ quốc phòng đang điều tra tại hiện trường”.

Tuy nhiên, không có bằng chứng nào cho thấy Tass, hãng thông tấn của chính phủ Nga, đã đăng một câu chuyện như vậy. Bài báo cuối cùng đề cập đến Lapin trên trang web Tass là ngày 29 tháng 8 và đề cập đến một buổi lễ chính thức, nơi ông trao huy chương cho những người lính Nga đã chiến đấu ở Ukraine.

Tương tự như vậy, không có phương tiện truyền thông độc lập hoặc trực thuộc nhà nước nào đưa ra bất kỳ đề cập nào gần đây về việc thi thể của Lapin được phát hiện, ở một con sông hay bất kỳ nơi nào khác.

Không rõ dòng tweet đó là cố ý đưa ra thông tin sai lệch hay một trò đùa thô thiển có lẽ ám chỉ xu hướng cái chết bí ẩn của các nhà tài phiệt Nga và cựu quan chức chính phủ kể từ khi cuộc chiến Ukraine bắt đầu.

Bất chấp điều đó, tuyên bố này dường như là hoàn toàn vô căn cứ và các báo cáo dựa trên nó sau đó đã được rút lại bởi cả Channel 24 và The Sun.

Trong khi vẫn còn phải xem liệu báo cáo về việc phế truất quyền lãnh đạo quân đội Nga của Lapin có được xác nhận bởi Điện Cẩm Linh hay không, thực tế là những tin đồn về sự qua đời của ông chưa được xác minh.

Newsweek đã liên hệ với Bộ Quốc phòng Nga để đưa ra bình luận.

Kết luận: Tuyên bố rằng thi thể của Lapin được phát hiện ở một con sông là không có cơ sở. Các báo cáo ban đầu dựa trên một tweet gây hiểu lầm và sau đó đã được rút lại.

Mặc dù có rất nhiều các báo cáo bao gồm cả những báo cáo từ các phương tiện truyền thông thân Điện Cẩm Linh, cho thấy rằng Lapin đã từ chức hoặc bị cách chức, nhưng không có bằng chứng nào cho thấy rằng ông ta đã chết.

3. Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố hoàn thành lệnh động viên bán phần

Bộ Quốc phòng Nga đã thông báo rằng họ đã kết thúc lệnh động viên bán phần của nước này, vốn được sử dụng để gửi quân tiếp viện vào Ukraine như một phần của điều mà Nga gọi là “hoạt động quân sự đặc biệt”.

Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu cho biết:

“Tất cả các hoạt động liên quan đến việc thực hiện nghĩa vụ quân sự của các quân ủy cùng với các cơ quan hành pháp của các cơ quan cấu thành của Liên bang Nga, của các công dân trong lực lượng dự bị đã được dừng lại.”

Các trung tâm tuyển mộ nhập ngũ, các điểm tập trung công dân, cũng như các tòa nhà và công trình được phân bổ theo quyết định của cơ quan hành pháp Liên bang Nga, được sử dụng cho các biện pháp động viên, có thể được giải phóng để hoạt động hoặc sử dụng cho mục đích trước đây của họ.

Đồng thời, theo chỉ thị, tất cả nhân viên tham gia bảo đảm lệnh động viên bán phần được lệnh trở về từ ngày 31 tháng 10 để thực hiện các nhiệm vụ của họ như bình thường.

Trong tương lai, công việc của các trung tâm tuyển mộ nhập ngũ cho các lực lượng vũ trang của Liên bang Nga sẽ chỉ được tổ chức bằng cách tiếp nhận các tình nguyện viên và các ứng viên tham gia nghĩa vụ quân sự theo hợp đồng.

Vào ngày 21 tháng 9, Tổng thống Nga, Vladimir Putin, đã tuyên bố điều động một phần ở Nga như một bước leo thang đáng kể đặt người dân và nền kinh tế của đất nước vào tình thế thời chiến. Trong một bài phát biểu trên truyền hình, ông Putin cho biết đây là đợt động viên đầu tiên của Nga kể từ sau chiến tranh thế giới thứ hai; và là một phản ứng trực tiếp đối với những mối nguy hiểm do phương Tây gây ra, nhằm “hủy diệt đất nước chúng ta”.

Ngay sau tuyên bố của Putin, ông Shoigu cho biết 300,000 người Nga sẽ được triệu tập như một phần của lệnh động viên bán phần, áp dụng cho “những người có kinh nghiệm quân sự trước đây”.

Trong thực tế, kể cả những người không có chút kinh nghiệm quân sự nào cũng bị bắt lính. Khôi hài hơn nữa, Putin không có đủ vũ khí để trao cho họ.

Trong bản tin tình báo mới nhất, Cục Tình Báo Bộ Quốc Phòng Anh cho biết như sau:

Nga đã triển khai vài nghìn quân dự bị mới được huy động tới tiền tuyến ở Ukraine kể từ giữa tháng 10. Trong nhiều trường hợp họ được trang bị kém. Vào tháng 9, các sĩ quan Nga lo ngại rằng một số lính dự bị được điều động gần đây đã đến Ukraine mà không có vũ khí.

Các hình ảnh nguồn mở cho thấy rằng những khẩu súng trường được cấp cho quân dự bị bị gọi nhập ngũ thường là AKM, một loại vũ khí được giới thiệu lần đầu tiên vào năm 1959. Nhiều khẩu có khả năng đã rơi vào tình trạng gần như không sử dụng được do bảo quản kém. AKM bắn đạn 7,62 ly trong khi các đơn vị chiến đấu thông thường của Nga hầu hết được trang bị súng trường 5,45 ly AK-74M hoặc AK-12.

Việc tích hợp lực lượng dự bị với các binh sĩ hợp đồng và binh sĩ có kinh nghiệm ở Ukraine sẽ có nghĩa là các nhà hậu cần Nga sẽ phải đẩy hai loại đạn dược cỡ nhỏ đến các vị trí tiền tuyến, thay vì một loại. Điều này có thể sẽ làm phức tạp thêm hệ thống hậu cần vốn đã căng thẳng của Nga.

4. Moldova tuyên bố đại diện đại sứ quán Nga là persona non grata - người không được hoan nghênh

Moldova đã tuyên bố một đại diện của Đại sứ quán Nga tại Chisinau là persona non grata – tức là người không được hoan nghênh, Bộ Ngoại giao Moldova cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Hai.

Bộ Ngoại Giao cho biết người được đề cập, không được nêu tên trong tuyên bố, sẽ “buộc phải rời khỏi lãnh thổ của Cộng hòa Moldova.”

Bộ Ngoại Giao cũng cho biết họ đã thông báo quyết định của mình cho phía Nga và đại sứ Nga tại Chisinau vào thứ Hai.

Quyết định này được đưa ra trong bối cảnh các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn vào Ukraine “tiếp tục leo thang các nguy cơ an ninh” và khi “người dân của đất nước chúng tôi ngày càng cảm thấy những tác động thảm khốc của chiến tranh”.

Bộ Ngoại Giao nói thêm rằng các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine “tạo ra các mối đe dọa ngày càng tăng” đối với an ninh năng lượng của Moldova.

Trước đó vào hôm thứ Hai, một số ngôi nhà đã bị hư hại ở làng Naslavcea của Moldova - sát biên giới với Ukraine - sau khi một hỏa tiễn do lực lượng Ukraine bắn rơi trúng đã rớt xuống phía bắc của ngôi làng, theo Bộ Nội vụ Moldova.

Do đó, việc tiếp cận khu vực này bị hạn chế và số lượng cảnh sát tuần tra được tăng lên. Bộ Nội vụ cho biết trước đó vào hôm thứ Hai, một nhóm do một công tố viên dẫn đầu đang làm việc tại hiện trường.

5. Ngoại trưởng Anh cảnh báo về “hậu quả nghiêm trọng” đối với Nga nếu vũ khí hạt nhân được sử dụng ở Ukraine

Anh cảnh báo rằng sẽ có “hậu quả nghiêm trọng” đối với Nga nếu các nhà lãnh đạo chọn sử dụng vũ khí hạt nhân ở Ukraine, Ngoại trưởng Anh James Cleverly cho biết hôm thứ Hai.

“Hạ viện nên ghi nhận lời nói vô trách nhiệm của Putin về vũ khí hạt nhân và tuyên bố ngớ ngẩn rằng Ukraine có kế hoạch cho nổ một quả bom bẩn phóng xạ trên lãnh thổ của mình”, Cleverly nói trong một tuyên bố trước Hạ viện.

“Không có quốc gia nào khác nói về việc sử dụng hạt nhân. Không có quốc gia nào đang đe dọa Nga hoặc Tổng thống Putin,” ông nói thêm.

“Putin nên hiểu rõ rằng đối với Vương quốc Anh và các đồng minh của chúng ta, bất kỳ việc sử dụng vũ khí hạt nhân nào về cơ bản sẽ làm thay đổi bản chất của cuộc xung đột này”. Ngoại trưởng cho biết sẽ có những hậu quả nghiêm trọng đối với Nga.

Ngoại trưởng James Cleverly nói rằng Putin đang “trả thù chính xác” cho những thất bại quân sự của ông ta trên dân thường Ukraine bằng cách cắt nguồn cung cấp điện và nước của họ cũng như trừng phạt “những người nghèo nhất trên thế giới bằng cách đe dọa nguồn cung cấp thực phẩm của họ.”

Ông nhấn mạnh rằng 60% lúa mì được xuất khẩu theo sáng kiến ngũ cốc ở Hắc Hải đã được chuyển đến các nước có thu nhập thấp và trung bình và sẽ là “vô lương tâm” nếu những vùng đất đó bị “làm cho đau khổ” vì “sự thất bại của Putin ở Ukraine.”

Ông nói: “Tôi kêu gọi Nga ngừng cản trở sáng kiến quan trọng đang giúp nuôi sống những người đói trên thế giới và đồng ý với việc tái tục sáng kiến ấy”.

Nga đã đình chỉ tham gia vào thỏa thuận ngũ cốc vào hôm thứ Bảy, sau những gì họ tuyên bố là một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Ukraine vào hạm đội Hắc Hải của họ ở thành phố Sevastopol của Crimea.

6. 40% Kyiv vẫn không có điện trong khi công việc khôi phục vẫn tiếp tục

Thị trưởng Kyiv, Vitali Klitschko, cho biết khoảng 270,000 căn hộ ở Kyiv vẫn không có điện sau các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn vào hôm thứ Hai, và cho biết thêm rằng 40% người tiêu dùng thủ đô vẫn không có nước.

Việc cấp nước cho bờ đông của thành phố đã được khôi phục và công việc khôi phục cho bờ tây của thủ đô đang được tiến hành, Klitschko cho biết.

“Các kỹ sư điện có kế hoạch ổn định tình hình với việc cung cấp điện vào khoảng 9-10 giờ tối,” Klitschko nói. “Nhưng kể cả sau khi cấp điện trở lại, việc cắt điện vẫn sẽ được áp dụng. Vì hoàn cảnh khó khăn”.

Klitschko nói rằng để tiết kiệm điện, khoảng thời gian giữa các chuyến tàu điện ngầm sẽ dài hơn, bắt đầu từ thứ Ba.

7. Liên Hiệp Âu Châu lên án quyết định đình chỉ tham gia sáng kiến ngũ cốc ở Hắc Hải của Nga

Liên minh Âu Châu hôm thứ Hai lên án quyết định của Nga về việc đình chỉ tham gia vào thỏa thuận do Liên Hiệp Quốc làm trung gian về sáng kiến Ngũ cốc Hắc Hải.

“Quyết định vô lý của Nga khi đình chỉ tham gia Sáng kiến Ngũ cốc Hắc Hải của Liên Hiệp Quốc cản trở việc xuất khẩu ngũ cốc rất cần thiết để giải quyết cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu”, Ngoại trưởng Liên Hiệp Âu Châu Josep Borrell cho biết.

“Nga hoàn toàn chịu trách nhiệm về cuộc khủng hoảng an ninh lương thực toàn cầu mà nước này đã gây ra bởi cuộc chiến xâm lược vô cớ và phi lý chống lại Ukraine và việc phong tỏa các cảng biển của Ukraine”.

Hôm thứ Bảy, Bộ Quốc phòng Nga cho biết họ sẽ đình chỉ tham gia vào thỏa thuận ngũ cốc sau các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào thành phố Sevastopol của Crimea.

Liên Hiệp Âu Châu cho biết kể từ khi Nga bắt đầu cuộc chiến ở Ukraine, Mạc Tư Khoa đã “vũ khí hóa lương thực và nạn đói”.

Josep Borrell nói thêm:

“Các hành động có chủ ý của Nga, bao gồm tiêu hủy kho dự trữ, làm gián đoạn sản xuất và áp đặt hạn ngạch đối với việc xuất khẩu thực phẩm và phân bón của chính họ đã làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng an ninh lương thực toàn cầu”.

Thỏa thuận Hắc Hải đã được Liên Hiệp Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ làm trung gian vào tháng Bảy.

Bất chấp quyết định rút lui của Nga, Kyiv cho biết 12 tàu có thể rời các cảng Hắc Hải của Ukraine vào sáng thứ Hai.

8. Bản tin tình báo của Cục Tình Báo Bộ Quốc Phòng Anh

Hình ảnh cho thấy hai máy bay phản lực đánh chặn MiG-31K FOXHOUND gần như chắc chắn đã đậu tại Sân bay Machulishchi của Belarus vào ngày 17 tháng 10, với một hộp lớn được cất giữ gần đó trong một ụ đất bảo vệ. Nhiều khả năng hộp này được dùng cho hỏa tiễn đạn đạo phóng từ trên không AS-24 KILLJOY, một loại đạn lớn mà biến thể MiG-31K được điều chỉnh để mang theo.

Nga đã triển khai KILLJOY từ năm 2018, nhưng trước đó nó chưa được triển khai ở Belarus. Nga thỉnh thoảng tung ra những loại vũ khí này trong chiến tranh Ukraine, nhưng nguồn dự trữ có thể rất hạn chế. Nga tiếp tục sử dụng các loại đạn dược tầm xa tiên tiến của mình để chống lại các mục tiêu có tầm quan trọng rất ít về quân sự.

Với tầm bắn hơn 2000 km, việc đặt KILLJOY ở Belarus không mang lại thêm cho Nga bao nhiêu lợi thế khi tấn công các mục tiêu khác bên trong Ukraine. Nga có thể đã thực hiện việc triển khai này chủ yếu để gởi một thông điệp cho phương Tây và cho thấy Belarus ngày càng đồng lõa trong cuộc chiến.