Năm Mươi Năm Học và Dậy Giáo Lý
Trong Giáo Hội Việt Nam (1958-2008)
Chương Một:
Giáo Huấn Của Giáo Hội Về Học Và Dậy Giáo Lý.
Chắc chắn có nhiều tài liệu của Toà Thánh Trung Ương nói về việc học và dậy giáo lý, đề cập nhiều khía cạnh khác nhau của việc quan trọng này, nhưng có lẽ ta chi nên tập trung vào những tài liệu từ sau Công Đồng Vatican II thì thực tế hơn, trừ khi văn kiện trước kia có tầm quan trọng không thể bỏ qua.
I. Trung Ương Tòa Thánh Nói Về Dậy, Học Giáo Lý Và Đào Luyện Giáo Lý Viên
1/ Công Đồng Vatican II (1962-1965) Về Huấn Luyện Giáo Lý Viên.
“Có một đạo binh thực sự đáng khen và rất đáng thưởng công nhờ việc truyền giáo nơi muôn dân, đó là đạo binh các giáo lý viên, nam cũng như nữ. Họ là những người đã thấm nhuần tinh thần tông đồ. Họ vất vả rất nhiều để mang lại việc trợ giúp đặc biệt và hoàn toàn cần thiết để mở rộng đức tin và Giáo Hội.
“Trong thời đại chúng ta, chức vụ của các giáo lý viên rất quan trọng vì số giáo sĩ ít ỏi không đủ để rao giảng Phúc Âm cho quần chúng quá đông đúc, cũng như để thi hành mục vụ. Vì thế, việc huấn luyện những giáo l ý viên này phải kiện toàn và thích nghi với tiến bộ văn hóa. Với tư cách những cộng tác viên đắc lực của chức vụ linh mục, họ nên hoàn thành tối đa nhiệm vụ của họ. Đó là nhiệm vụ đang đặt trên vai họ những trọng trách mới mẻ và rộng lớn hơn.
“Bởi vậy phải tăng thêm nhiều trường học thuộc giáo phận và miền, để các giáo lý viên tương lai vừa được học về giáo lý công giáo, nhất là môn Thánh Kinh và Phụng Vụ, vừa được học hỏi về phương pháp dạy Giáo lý và thực hành mục vụ, lại được tự luyện theo luân lý Kitô giáo (Xem Gioan XXIII, Tđ. Princeps Pastorum, 28-11-1959: AAS 51 (1959), trang 855), trong khi không ngừng cố gắng trau dồi đời sống đạo đức và thánh thiện.
Ngoài ra còn phải có những buổi hội thảo hay những khóa học tập định kỳ, để các giáo lý viên được cải tiến trong những môn học hay nghệ thuật hữu ích cho thừa tác vụ cũng như để nuôi dưỡng và củng cố đời sống thiêng liêng của mình nữa. Thêm vào đó, đối với những ai hoàn toàn tận hiến cho công cuộc này, phải cung cấp cho họ một khoản thù lao cân xứng để họ có một mức sống xứng đáng và được bảo đảm về mặt xã hội (Ở đây nói các giáo lý viên toàn thời gian "catéchistes à plein temps", "full time catechists").
“Chớ chi Bộ Truyền Bá Ðức Tin đặc biệt trợ cấp thích đáng cho công cuộc đào tạo và nâng đỡ các giáo lý viên. Nếu thấy cần và thích hợp, phải thành lập một Tổ Chức giúp các giảo lý viên này.
“Ngoài ra các Giáo Hội cũng nên biết ơn nhìn nhận công việc quảng đại của các giáo lý viên trợ tá mà Giáo Hội đang cần họ giúp đỡ. Chính các giáo lý viên chủ sự các buổi đọc kinh chung trong cộng đoàn và giảng dạy giáo lý. Cũng phải đặc biệt lo cho họ được huấn luyện về giáo lý và đường thiêng liêng. Hơn nữa, ước mong rằng nơi nào thấy thuận lợi, nên công khai cử hành một nghi lễ phụng vụ để ủy thác sứ mệnh pháp lý (Sứ mệnh pháp lý theo giáo luật là quyền do Giáo Quyền hữu quan ban cho, như dạy dỗ, cử hành các nghi thức phục vụ Giáo Hội) cho các giảng viên giáo lý đã được huấn luyện đầy đủ, ngõ hầu họ có thêm uy tín với dân chúng mà phục vụ đức tin” ( Công Đồng Vaticanô II, Sắc Lệnh Truyền Giáo, số 17)
2/ Giáo Hoàng Phaolô VI (1963-1978) Về Dậy Và Học Giáo Lý.
"Không thể xem nhẹ một cách truyền giáo (loan báo Tin Mừng) là dậy và học giáo lý. Trí khôn, nhất là của trẻ em và thanh niên, cần được học hỏi - qua việc dạy và học có hệ thống - những giáo huấn căn bản. Đó là nội dung sống động của chân lý mà Thiên Chúa đã muốn đem đến cho chúng ta, và Giáo Hội đã diễn tả phong phú trong suốt dòng lịch sử. Không ai chối cãi được rằng việc dậy và học này cần được tổ chức bằng những hình thái cụ thể của đời sống Kitô hữu và không chỉ ở trong ý niệm mà thôi.
Thật ra nỗ lực truyền giáo sẽ được có rất nhiều ích lợi trong các lớp giáo lý ở nhà thờ, hay ở trường học (những nơi có thể thực hiện được) và trong mọi trường hợp là ở trong gia đình người Kitô hữu. Nhưng các giáo lý viên phải có được những bản văn thích hợp và cập nhật một cách khôn ngoan và chuyên môn, dưới quyền giảng dạy của các Giám Mục.
Các phương pháp phải được thích nghi với từng lứa tuổi, từng nền văn hóa và thái độ của những người liên hệ. Các phương pháp luôn phải tìm cách ghi sâu vào trí nhớ, trí hiểu và tâm hồn những chân lý cơ bản là những chân lý phải thâm nhập vào toàn bộ cuộc sống. Trước hết cần phải chuẩn bị cho có những nhà giáo dục tốt- là điều hết sức cần thiết và đòi hỏi phải có học hỏi về tôn giáo. Các giáo lý viên của giáo xứ, thày cô giáo, các người làm cha mẹ là những người chính họ phải muốn trở nên hoàn thiện trong nghệ thuật cao trọng này.
Hơn nữa không được xem thường bất kỳ phương pháp huấn luyện trẻ thơ nào, nhất là trong hoàn cảnh hiện nay là lúc việc giảng dậy giáo lý đã trở nên cấp bách, dưới hình thái các lớp giáo lý, cho rất nhiều người trẻ và người trưởng thành, là những người một khi được tác động bởi ơn thánh, sẽ dần dần khám phá ra dung mạo của Chúa Kitô và cảm thấy nhu cầu phải hiến thân cho Người” (Giáo Hoàng Phaolô VI, Tông Huấn Loan Báo Tin Mừng, số 44).
3/ Tông Huấn “Catechesi Tradendae” (16/10/1979)
Mấy Lời Giới Thiệu
Ngày 16/10/1979 Giáo Hoàng Gioan Phaolô II ban hành Tông Huấn CATECHESI TRADENDAE chuyên nói về DẠY GIÁO LÝ TRONG THỜI ĐẠI CHÚNG TA
Đây là Tông Huấn quan trọng nhất về việc Dạy Giáo Lý trong thời hiện đại. Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã tóm tắt tất cả những bài góp ý của Thượng Hội Đồng Giám Mục trong Đại Hội lần thứ Tư về Dạy Giáo Lý, và đưa ra những nguyên tắc căn bản làm chỉ nam cho việc dạy Giáo Lý hôm nay. Ủy Ban Giáo Lý Việt Nam tại Hoa Kỷ đã mạnh dạn phiên dịch từ hai bản Anh Ngữ và Pháp Ngữ, và phổ biến trên website ngày 15/06/2007 (Phaolô Phạm Xuân Khôi chuyển ngữ (Tham chiếu cả bản Anh Ngữ và Pháp Ngữ). – Mùa Hè 2007, để giúp các Giáo Lý viên có một tài liệu tham khảo và học tập trong việc dạy Giáo Lý.
Tông Huấn CATECHESI TRADENDAE về DẠY GIÁO LÝ TRONG THỜI ĐẠI CHÚNG TA
Theo Tông Huấn, thì Giáo Hội đã thông truyền “Mệnh Lệnh Cuối Cùng của Đức Kitô”:
“1. Hội Thánh luôn luôn coi việc dạy Giáo Lý là một trong những công tác chính của mình, bởi vì trước khi lên cùng Cha Người sau khi phục sinh, Đức Kitô đã ban cho các tông đồ một mệnh lệnh cuối cùng, là hãy làm cho muôn dân trở thành môn đệ, và dạy họ tuân giữ tất cả những gì Người đã truyền [1]. Như thế Người trao phó cho các ông sứ vụ và quyền năng để công bố cho nhân loại những gì các ông đã nghe, những gì các ông đã thấy tận mắt, điều các ông đã chiêm ngưỡng và đụng chạm đến bằng tay, về Lời Hằng Sống [2]. Người cũng trao cho các ông sứ vụ và quyền giải thích cách chính thức những gì Người đã dạy các ông, các lời nói và việc làm của Người, các dấu lạ và các mệnh lệnh của Người. Và Người ban Chúa Thánh Thần cho các ông để chu toàn sứ vụ này.
Danh từ dạy Giáo Lý được dùng rất sớm để chỉ toàn thể cố gắng trong Hội Thánh để làm cho người ta thành môn đệ, để giúp người ta tin rằng Chúa Giêsu là Con Thiên Chúa, để nhờ tin mà họ có thể có sự sống nhờ Danh Người [3], và để dạy dỗ cùng giáo huấn họ ở đời này và như thế xây dựng Nhiệm Thể Đức Kitô. Hội Thánh không ngừng dốc hết tâm lực để thi hành công tác này.
Bố Cục Đại Cương
Bản dịch Việt ngữ Tông Huấn CATECHESI TRADENDAE về DẠY GIÁO LÝ TRONG THỜI ĐẠI CHÚNG TA gồm hai Phần 1 và Phần 2 [13 - 06 - 2007 05:23
Phần thứ hai nói về các phương tiện và phương pháp dạy Giáo Lý cũng như nhiệm vụ của các phần tử của Giáo Hội trong sứ vụ cao cả này.
Tông Huấn có Bố Cục như sau:
MỞ ĐẦU
Mệnh Lệnh Cuối Cùng của Đức Kitô
Quan Tâm của Đức Thánh Cha Phalô VI
Một Thượng Hội Đồng Có Kết Quả
Mục Đích của Tông Huấn Này
I. CHÚNG TA CHỈ CÓ MỘT THẦY, LÀ ĐỨC GIÊSU KITÔ
Đưa Đến sự Hiệp Thông với Con Người Đức Kitô
Truyền Thụ Giáo Huấn của Đức Kitô
Đức Kitô là Thầy
“Vị Thầy” Duy Nhất
Giảng Dạy qua Toàn Thể Cuộc Đời của Người
II. MỘT KINH NGHIỆM XƯA NHƯ HỘI THÁNH
Sứ Vụ của Các Thánh Tông Đồ
Việc Dạy Giáo Lý trong Thời Các Tông Đồ
Các Giáo Phụ
Các Công Đồng và Hoạt Động Truyền Giáo
Dạy Giáo Lý là Quyền Lợi và Bổn Phận của Hội Thánh
Ưu Tiên của Công Tác Này
Chia Sẻ, nhưng Các Nhiệm Vụ Khác Nhau
Canh Tân Liên Tục và Quân Bình
III. VIỆC DẠY GIÁO LÝ TRONG HOẠT ĐỘNG MỤC VỤ VÀ TRUYỀN GIÁO CỦA HỘI THÁNH
Việc Dạy Giáo Lý như Một Giai Đoạn của Phúc Âm Hoá
Việc Dạy Giáo Lý và Việc Rao Giảng Tin Mừng Lần Đầu
Mục Đích Đặc Biệt của Việc Dạy Giáo Lý
Cần Phải Dạy Giáo Lý cho Có Hệ Thống
Dạy Giáo Lý và Kinh Nghiệm Sống
Dạy Giáo Lý và Các Bí Tích
Việc Dạy Giáo Lý và Cộng Đồng Hội Thánh
Việc Dạy Giáo Lý theo Nghĩa Rộng Cần Thiết cho Việc Trưởng Thành và Củng Cố Đức Tin
IV. TOÀN THỂ TIN MỪNG ĐƯỢC MÚC TỪ MỘT NGUỒN MẠCH
Nội Dung của Sứ Điệp
Nguốn Mạch
Kinh Tin Kính, Một Cách Diễn Tả Đức Tin Quan Trọng Đặc Biệt
Những Yếu Tố Không Được Bỏ Qua
Sự Toàn Vẹn của Nội Dung
Dùng Những Phương Pháp Sư Phạm Thích Hợp
Khía Cạnh Đại Kết của Việc Dạy Giáo Lý
Việc Hợp Tác Đại Kết trong Lãnh Vực Giáo Lý
Vấn Đề Sách Giáo Khoa Viết về Các Tôn Giáo Khác Nhau
V. MỌI NGƯỜI ĐỀU CẦN ĐƯỢC HỌC GIÁO LÝ
Tầm Quan Trọng của Việc Dạy Giáo Lý cho Trẻ Em và Người Trẻ
Các Ấu Nhi
Các Trẻ Em
Các Thanh Thiếu Niên
Người Trẻ
Thích Nghi Việc dạy Giáo cho Người Trẻ
Các Người Khuyết Tật
Các Người Trẻ Không Được Nâng Đỡ về Tôn Giáo
Các Người Trưởng Thành
Các Người Hầu Như Tân Tòng
Các Hình Thức Dạy Giáo Lý Khác Nhau nhưng Bổ Túc Cho Nhau 1
VI. MỘT VÀI CÁCH THẾ VÀ PHƯƠNG TIỆN ĐỂ DẠY GIÁO LÝ
Các Phương Tiện Truyền Thông
Sử Dụng Nhiều Địa Điểm, Cơ Hội và Các Buổi Hội Họp
Bài Giảng
Các Tác Phẩm về Dạy Giáo Lý
Các Sách Giáo Lý
VII. LÀM THẾ NÀO ĐỂ TRUYỀN DẠY GIÁO LÝ
Các Phương Pháp Khác Nhau
Để Phục Vụ Mặc Khải và Việc Hoán Cải
Sứ Điệp Lồng trong Văn Hoá
Sự Đóng Góp của Các Việc Sùng Kính Phổ Thông
Học Thuộc Lòng
VIII. NIỀM VUI CỦA ĐỨC TIN TRONG MỘT THẾ GIỚI ĐẦY KHÓ KHĂN
Xác Quyết Đặc Tính Kitô
Trong Một Thế Giới Khác
Sư Phạm Đức Tin Nguyên Thủy
Ngôn Ngữ Thích Hợp Cho việc Phục Vụ Đức Tin
Nghiên Cứu và Sự Chắc Chắn của Đức Tin
Dạy Giáo Lý và Thần Học
IX. NHIỆM VỤ LIÊN QUAN ĐẾN TẤT CẢ CHÚNG TA
Sự Khích Lệ cho Tất Cả Những Ai Có Trách Nhiệm về việc Dạy Giáo Lý
Các Giám Mục
Các Linh Mục
Các Tu Sĩ Nam Nữ
Các Giáo Lý Viên Giáo Dân
Trong Giáo Xứ
Trong Gia Đình
Ở Trường Học
Trong các Tổ Chức
Các Cơ Sở Đào Luyện
KẾT LUẬN
Chúa Thánh Thần là Thầy Dạy Nội Tâm
Đức Mẹ Maria, Mẹ và Mẫu Gương của Môn Đệ
(http://giaoly.org/vn/modules.php?name=News&op=viewst&sid=152)
4/ Tông Thư “Rosarium Virginis Mariae”
Ngày 26/10/2002 Giáo Hoàng GIO-AN PHAO-LÔ II
Ban hành TÔNG THƯ: ROSARIUM VIRGINIS MARIAE
GỞI CÁC GIÁM MỤC, LINH MỤC VÀ CÁC TÍN HỮU VỀ KINH RẤT THÁNH MÂN CÔI.
Tông thư đó nói tinh tinh thần màu nhiệm mân Côi với cốt lõi giáo lý tin Mừng. Theo đó, thì “1. Kinh Mân Côi kính Đức Trinh Nữ Ma-ri-a, dần dần được hình thành trong Ngàn năm thứ hai dưới sự hướng dẫn của Thánh Thần Thiên Chúa, là một lời kinh được vô vàn các vị thánh yêu thích và được Huấn quyền khuyến khích. Đơn sơ nhưng sâu sắc, lời kinh này vẫn là một lời kinh có ý nghĩa lớn lao vào buổi hừng đông của Ngàn năm thứ ba này, vì mang lại hoa quả thánh thiện. Nó dễ dàng hoà nhập vào cuộc hành trình thiêng liêng của đời sống Kitô hữu, đời sống này sau hai ngàn năm vẫn không đánh mất sự tươi trẻ của buổi ban đầu và cảm thấy được Thánh Thần Thiên Chúa lôi kéo chèo ra chỗ sâu (duc in altum!) để một lần nữa loan báo, và cả đến hô to lên, trước thế gian rằng Đức Giê-su Kitô là Chúa và Đấng Cứu độ, là đường, sự thật và sự sống (Ga 14,6), mục tiêu của lịch sử nhân loại và đích điểm mà các khát vọng của lịch sử và văn minh hướng về [1].
Kinh Mân Côi, dầu rõ ràng gắn liền với Đức Ma-ri-a, chủ yếu là một lời kinh lấy Đức Kitô làm trung tâm. Qua vẻ giản dị của các yếu tố, lời kinh có được chiều sâu của toàn bộ sứ điệp Tin mừng, mà ta có thể gọi là một bản tóm lược. Qua lời kinh ấy vang vọng lại lời kinh của Đức Ma-ri-a, kinh Magnificat ca ngợi việc Nhập thể cứu chuộc đã khởi sự trong cung lòng trinh khiết của ngài. Với Kinh Mân Côi, Dân Kitô giáo theo học tại ngôi trường của Đức Ma-ri-a và được dẫn đến chiêm ngưỡng vẻ đẹp trên dung nhan của Đức Kitô và kinh nghiệm chiều sâu thẳm tình yêu của Người. Qua Kinh Mân Côi các tín hữu lãnh nhận vô vàn ơn thiêng, hầu như qua chính đôi tay của Mẹ Đấng Cứu Thế [2]”.
Trong việc ban hành Tông Thư này, Kinh Mân Côi truyền thống hay tràng chuỗi mân côi xưa kia chi gồm có ba màu nhiệm Vui, Thương, Mừng. Nay có thêm Màu Nhiệm Sự Sáng. Như thế Tràng chuỗi ngày nay đời GH Gioan Phaolô II, có tất cả 200 kinh, suy niệm về những màu nhiệm căn bản của Tin Mừng
Bố cục Tông Thư Rosarium Virginis Mariae gồm phần Dẫn Nhập, Ba Chương I, II và II tiếp theo và phần Kết Luận
DẪN NHẬP
CHƯƠNG I: CHIÊM NGƯỠNG ĐỨC KITÔ cùng VỚI ĐỨC MA-RI-A
CHƯƠNG II: CÁC MẦU NHIỆM CỦA ĐỨC KITÔ - CÁC MẦU NHIỆM CỦA MẸ NGƯỜI
CHƯƠNG III: ĐỐI VỚI TÔI, SỐNG LÀ ĐỨC KITÔ
KẾT LUẬN
II. Giáo Huấn Của GIÁO HỘI VIỆT NAM
Giáo Hội Việt Nam có quan tâm đến việc dậy và học giáo lý:
Ở thành phố cũng như ở nông thôn Việt Nam, hoạt động nổi bật nhất của các giáo xứ, sau việc cử hành Các Bí Tích, là việc dậy và học Giáo Lý. Sau Thánh Đường, thì Nhà Giáo Lý cũng là mối quan tâm thứ hai trong kế hoạch xây cất cơ sở ở đại đa số các giáo xứ.
Đó là hai sự việc nói lên sự quan tâm đến vấn đề huấn giáo của Giáo Hội Việt Nam. Nhưng hai sự kiện đó chưa thể nói hết được tất cả mối quan tâm của Giáo Hội Việt Nam về công tác mục vụ quan trọng này như chúng ta sẽ thầy dưới đây.
Nói chung, tín đồ khi trưởng thành đều hiều giáo lý là nội dung cơ bản của Tin Mừng tóm tắt những điều phải tin theo truyền thống Công giáo trong Kinh Tin Kính mà Chúa muốn truyền cho con người và Giáo Hội Toàn Cầu tóm kết để giúp mọi tín đồ sống đạo của mình và những vấn đề con người có thể đặt ra trong quá trình cuộc đời và môi trường mình sống và cố gắng giải thích theo trình độ học vấn và nhận thức của mình. Việc nghiên cứu về giáo lý giúp chúng ta ý thức vấn đề lõi cốt của Tin Mừng là chương trình thần học ở cấp sơ đẳng.
Như vậy vấn đề học giáo lý chung qui có thể đặt ra những vấn đề cơ bản sau đây:
Ai dậy giáo lý? Người ấy nên như thế nào?
Giáo lý dậy và học những đề tài gì?
Giáo trình nào giúp người muốn học giáo lý?
Phương pháp dùng để dậy và học giáo lý?
Thái độ tinh thần của người dậy và người học giáo lý.
Mấy giáo phận và Hội Dòng hiện nay có các websites phân tích và nói khá đầy dủ về việc học và dậy giáo lý trong giáo hội. Nhưng hầu hết đều nói về khía cạnh khác mà không nói về diễn tiền lịch sử của công cuộc quan trọng này trong giáo hội, hay giao hạt, giáo xứ,
(còn tiếp...)
Trong Giáo Hội Việt Nam (1958-2008)
Chương Một:
Giáo Huấn Của Giáo Hội Về Học Và Dậy Giáo Lý.
Chắc chắn có nhiều tài liệu của Toà Thánh Trung Ương nói về việc học và dậy giáo lý, đề cập nhiều khía cạnh khác nhau của việc quan trọng này, nhưng có lẽ ta chi nên tập trung vào những tài liệu từ sau Công Đồng Vatican II thì thực tế hơn, trừ khi văn kiện trước kia có tầm quan trọng không thể bỏ qua.
I. Trung Ương Tòa Thánh Nói Về Dậy, Học Giáo Lý Và Đào Luyện Giáo Lý Viên
1/ Công Đồng Vatican II (1962-1965) Về Huấn Luyện Giáo Lý Viên.
“Có một đạo binh thực sự đáng khen và rất đáng thưởng công nhờ việc truyền giáo nơi muôn dân, đó là đạo binh các giáo lý viên, nam cũng như nữ. Họ là những người đã thấm nhuần tinh thần tông đồ. Họ vất vả rất nhiều để mang lại việc trợ giúp đặc biệt và hoàn toàn cần thiết để mở rộng đức tin và Giáo Hội.
“Trong thời đại chúng ta, chức vụ của các giáo lý viên rất quan trọng vì số giáo sĩ ít ỏi không đủ để rao giảng Phúc Âm cho quần chúng quá đông đúc, cũng như để thi hành mục vụ. Vì thế, việc huấn luyện những giáo l ý viên này phải kiện toàn và thích nghi với tiến bộ văn hóa. Với tư cách những cộng tác viên đắc lực của chức vụ linh mục, họ nên hoàn thành tối đa nhiệm vụ của họ. Đó là nhiệm vụ đang đặt trên vai họ những trọng trách mới mẻ và rộng lớn hơn.
“Bởi vậy phải tăng thêm nhiều trường học thuộc giáo phận và miền, để các giáo lý viên tương lai vừa được học về giáo lý công giáo, nhất là môn Thánh Kinh và Phụng Vụ, vừa được học hỏi về phương pháp dạy Giáo lý và thực hành mục vụ, lại được tự luyện theo luân lý Kitô giáo (Xem Gioan XXIII, Tđ. Princeps Pastorum, 28-11-1959: AAS 51 (1959), trang 855), trong khi không ngừng cố gắng trau dồi đời sống đạo đức và thánh thiện.
Ngoài ra còn phải có những buổi hội thảo hay những khóa học tập định kỳ, để các giáo lý viên được cải tiến trong những môn học hay nghệ thuật hữu ích cho thừa tác vụ cũng như để nuôi dưỡng và củng cố đời sống thiêng liêng của mình nữa. Thêm vào đó, đối với những ai hoàn toàn tận hiến cho công cuộc này, phải cung cấp cho họ một khoản thù lao cân xứng để họ có một mức sống xứng đáng và được bảo đảm về mặt xã hội (Ở đây nói các giáo lý viên toàn thời gian "catéchistes à plein temps", "full time catechists").
“Chớ chi Bộ Truyền Bá Ðức Tin đặc biệt trợ cấp thích đáng cho công cuộc đào tạo và nâng đỡ các giáo lý viên. Nếu thấy cần và thích hợp, phải thành lập một Tổ Chức giúp các giảo lý viên này.
“Ngoài ra các Giáo Hội cũng nên biết ơn nhìn nhận công việc quảng đại của các giáo lý viên trợ tá mà Giáo Hội đang cần họ giúp đỡ. Chính các giáo lý viên chủ sự các buổi đọc kinh chung trong cộng đoàn và giảng dạy giáo lý. Cũng phải đặc biệt lo cho họ được huấn luyện về giáo lý và đường thiêng liêng. Hơn nữa, ước mong rằng nơi nào thấy thuận lợi, nên công khai cử hành một nghi lễ phụng vụ để ủy thác sứ mệnh pháp lý (Sứ mệnh pháp lý theo giáo luật là quyền do Giáo Quyền hữu quan ban cho, như dạy dỗ, cử hành các nghi thức phục vụ Giáo Hội) cho các giảng viên giáo lý đã được huấn luyện đầy đủ, ngõ hầu họ có thêm uy tín với dân chúng mà phục vụ đức tin” ( Công Đồng Vaticanô II, Sắc Lệnh Truyền Giáo, số 17)
2/ Giáo Hoàng Phaolô VI (1963-1978) Về Dậy Và Học Giáo Lý.
"Không thể xem nhẹ một cách truyền giáo (loan báo Tin Mừng) là dậy và học giáo lý. Trí khôn, nhất là của trẻ em và thanh niên, cần được học hỏi - qua việc dạy và học có hệ thống - những giáo huấn căn bản. Đó là nội dung sống động của chân lý mà Thiên Chúa đã muốn đem đến cho chúng ta, và Giáo Hội đã diễn tả phong phú trong suốt dòng lịch sử. Không ai chối cãi được rằng việc dậy và học này cần được tổ chức bằng những hình thái cụ thể của đời sống Kitô hữu và không chỉ ở trong ý niệm mà thôi.
Thật ra nỗ lực truyền giáo sẽ được có rất nhiều ích lợi trong các lớp giáo lý ở nhà thờ, hay ở trường học (những nơi có thể thực hiện được) và trong mọi trường hợp là ở trong gia đình người Kitô hữu. Nhưng các giáo lý viên phải có được những bản văn thích hợp và cập nhật một cách khôn ngoan và chuyên môn, dưới quyền giảng dạy của các Giám Mục.
Các phương pháp phải được thích nghi với từng lứa tuổi, từng nền văn hóa và thái độ của những người liên hệ. Các phương pháp luôn phải tìm cách ghi sâu vào trí nhớ, trí hiểu và tâm hồn những chân lý cơ bản là những chân lý phải thâm nhập vào toàn bộ cuộc sống. Trước hết cần phải chuẩn bị cho có những nhà giáo dục tốt- là điều hết sức cần thiết và đòi hỏi phải có học hỏi về tôn giáo. Các giáo lý viên của giáo xứ, thày cô giáo, các người làm cha mẹ là những người chính họ phải muốn trở nên hoàn thiện trong nghệ thuật cao trọng này.
Hơn nữa không được xem thường bất kỳ phương pháp huấn luyện trẻ thơ nào, nhất là trong hoàn cảnh hiện nay là lúc việc giảng dậy giáo lý đã trở nên cấp bách, dưới hình thái các lớp giáo lý, cho rất nhiều người trẻ và người trưởng thành, là những người một khi được tác động bởi ơn thánh, sẽ dần dần khám phá ra dung mạo của Chúa Kitô và cảm thấy nhu cầu phải hiến thân cho Người” (Giáo Hoàng Phaolô VI, Tông Huấn Loan Báo Tin Mừng, số 44).
3/ Tông Huấn “Catechesi Tradendae” (16/10/1979)
Mấy Lời Giới Thiệu
Ngày 16/10/1979 Giáo Hoàng Gioan Phaolô II ban hành Tông Huấn CATECHESI TRADENDAE chuyên nói về DẠY GIÁO LÝ TRONG THỜI ĐẠI CHÚNG TA
Đây là Tông Huấn quan trọng nhất về việc Dạy Giáo Lý trong thời hiện đại. Giáo Hoàng Gioan Phaolô II đã tóm tắt tất cả những bài góp ý của Thượng Hội Đồng Giám Mục trong Đại Hội lần thứ Tư về Dạy Giáo Lý, và đưa ra những nguyên tắc căn bản làm chỉ nam cho việc dạy Giáo Lý hôm nay. Ủy Ban Giáo Lý Việt Nam tại Hoa Kỷ đã mạnh dạn phiên dịch từ hai bản Anh Ngữ và Pháp Ngữ, và phổ biến trên website ngày 15/06/2007 (Phaolô Phạm Xuân Khôi chuyển ngữ (Tham chiếu cả bản Anh Ngữ và Pháp Ngữ). – Mùa Hè 2007, để giúp các Giáo Lý viên có một tài liệu tham khảo và học tập trong việc dạy Giáo Lý.
Tông Huấn CATECHESI TRADENDAE về DẠY GIÁO LÝ TRONG THỜI ĐẠI CHÚNG TA
Theo Tông Huấn, thì Giáo Hội đã thông truyền “Mệnh Lệnh Cuối Cùng của Đức Kitô”:
“1. Hội Thánh luôn luôn coi việc dạy Giáo Lý là một trong những công tác chính của mình, bởi vì trước khi lên cùng Cha Người sau khi phục sinh, Đức Kitô đã ban cho các tông đồ một mệnh lệnh cuối cùng, là hãy làm cho muôn dân trở thành môn đệ, và dạy họ tuân giữ tất cả những gì Người đã truyền [1]. Như thế Người trao phó cho các ông sứ vụ và quyền năng để công bố cho nhân loại những gì các ông đã nghe, những gì các ông đã thấy tận mắt, điều các ông đã chiêm ngưỡng và đụng chạm đến bằng tay, về Lời Hằng Sống [2]. Người cũng trao cho các ông sứ vụ và quyền giải thích cách chính thức những gì Người đã dạy các ông, các lời nói và việc làm của Người, các dấu lạ và các mệnh lệnh của Người. Và Người ban Chúa Thánh Thần cho các ông để chu toàn sứ vụ này.
Danh từ dạy Giáo Lý được dùng rất sớm để chỉ toàn thể cố gắng trong Hội Thánh để làm cho người ta thành môn đệ, để giúp người ta tin rằng Chúa Giêsu là Con Thiên Chúa, để nhờ tin mà họ có thể có sự sống nhờ Danh Người [3], và để dạy dỗ cùng giáo huấn họ ở đời này và như thế xây dựng Nhiệm Thể Đức Kitô. Hội Thánh không ngừng dốc hết tâm lực để thi hành công tác này.
Bố Cục Đại Cương
Bản dịch Việt ngữ Tông Huấn CATECHESI TRADENDAE về DẠY GIÁO LÝ TRONG THỜI ĐẠI CHÚNG TA gồm hai Phần 1 và Phần 2 [13 - 06 - 2007 05:23
Phần thứ hai nói về các phương tiện và phương pháp dạy Giáo Lý cũng như nhiệm vụ của các phần tử của Giáo Hội trong sứ vụ cao cả này.
Tông Huấn có Bố Cục như sau:
MỞ ĐẦU
Mệnh Lệnh Cuối Cùng của Đức Kitô
Quan Tâm của Đức Thánh Cha Phalô VI
Một Thượng Hội Đồng Có Kết Quả
Mục Đích của Tông Huấn Này
I. CHÚNG TA CHỈ CÓ MỘT THẦY, LÀ ĐỨC GIÊSU KITÔ
Đưa Đến sự Hiệp Thông với Con Người Đức Kitô
Truyền Thụ Giáo Huấn của Đức Kitô
Đức Kitô là Thầy
“Vị Thầy” Duy Nhất
Giảng Dạy qua Toàn Thể Cuộc Đời của Người
II. MỘT KINH NGHIỆM XƯA NHƯ HỘI THÁNH
Sứ Vụ của Các Thánh Tông Đồ
Việc Dạy Giáo Lý trong Thời Các Tông Đồ
Các Giáo Phụ
Các Công Đồng và Hoạt Động Truyền Giáo
Dạy Giáo Lý là Quyền Lợi và Bổn Phận của Hội Thánh
Ưu Tiên của Công Tác Này
Chia Sẻ, nhưng Các Nhiệm Vụ Khác Nhau
Canh Tân Liên Tục và Quân Bình
III. VIỆC DẠY GIÁO LÝ TRONG HOẠT ĐỘNG MỤC VỤ VÀ TRUYỀN GIÁO CỦA HỘI THÁNH
Việc Dạy Giáo Lý như Một Giai Đoạn của Phúc Âm Hoá
Việc Dạy Giáo Lý và Việc Rao Giảng Tin Mừng Lần Đầu
Mục Đích Đặc Biệt của Việc Dạy Giáo Lý
Cần Phải Dạy Giáo Lý cho Có Hệ Thống
Dạy Giáo Lý và Kinh Nghiệm Sống
Dạy Giáo Lý và Các Bí Tích
Việc Dạy Giáo Lý và Cộng Đồng Hội Thánh
Việc Dạy Giáo Lý theo Nghĩa Rộng Cần Thiết cho Việc Trưởng Thành và Củng Cố Đức Tin
IV. TOÀN THỂ TIN MỪNG ĐƯỢC MÚC TỪ MỘT NGUỒN MẠCH
Nội Dung của Sứ Điệp
Nguốn Mạch
Kinh Tin Kính, Một Cách Diễn Tả Đức Tin Quan Trọng Đặc Biệt
Những Yếu Tố Không Được Bỏ Qua
Sự Toàn Vẹn của Nội Dung
Dùng Những Phương Pháp Sư Phạm Thích Hợp
Khía Cạnh Đại Kết của Việc Dạy Giáo Lý
Việc Hợp Tác Đại Kết trong Lãnh Vực Giáo Lý
Vấn Đề Sách Giáo Khoa Viết về Các Tôn Giáo Khác Nhau
V. MỌI NGƯỜI ĐỀU CẦN ĐƯỢC HỌC GIÁO LÝ
Tầm Quan Trọng của Việc Dạy Giáo Lý cho Trẻ Em và Người Trẻ
Các Ấu Nhi
Các Trẻ Em
Các Thanh Thiếu Niên
Người Trẻ
Thích Nghi Việc dạy Giáo cho Người Trẻ
Các Người Khuyết Tật
Các Người Trẻ Không Được Nâng Đỡ về Tôn Giáo
Các Người Trưởng Thành
Các Người Hầu Như Tân Tòng
Các Hình Thức Dạy Giáo Lý Khác Nhau nhưng Bổ Túc Cho Nhau 1
VI. MỘT VÀI CÁCH THẾ VÀ PHƯƠNG TIỆN ĐỂ DẠY GIÁO LÝ
Các Phương Tiện Truyền Thông
Sử Dụng Nhiều Địa Điểm, Cơ Hội và Các Buổi Hội Họp
Bài Giảng
Các Tác Phẩm về Dạy Giáo Lý
Các Sách Giáo Lý
VII. LÀM THẾ NÀO ĐỂ TRUYỀN DẠY GIÁO LÝ
Các Phương Pháp Khác Nhau
Để Phục Vụ Mặc Khải và Việc Hoán Cải
Sứ Điệp Lồng trong Văn Hoá
Sự Đóng Góp của Các Việc Sùng Kính Phổ Thông
Học Thuộc Lòng
VIII. NIỀM VUI CỦA ĐỨC TIN TRONG MỘT THẾ GIỚI ĐẦY KHÓ KHĂN
Xác Quyết Đặc Tính Kitô
Trong Một Thế Giới Khác
Sư Phạm Đức Tin Nguyên Thủy
Ngôn Ngữ Thích Hợp Cho việc Phục Vụ Đức Tin
Nghiên Cứu và Sự Chắc Chắn của Đức Tin
Dạy Giáo Lý và Thần Học
IX. NHIỆM VỤ LIÊN QUAN ĐẾN TẤT CẢ CHÚNG TA
Sự Khích Lệ cho Tất Cả Những Ai Có Trách Nhiệm về việc Dạy Giáo Lý
Các Giám Mục
Các Linh Mục
Các Tu Sĩ Nam Nữ
Các Giáo Lý Viên Giáo Dân
Trong Giáo Xứ
Trong Gia Đình
Ở Trường Học
Trong các Tổ Chức
Các Cơ Sở Đào Luyện
KẾT LUẬN
Chúa Thánh Thần là Thầy Dạy Nội Tâm
Đức Mẹ Maria, Mẹ và Mẫu Gương của Môn Đệ
(http://giaoly.org/vn/modules.php?name=News&op=viewst&sid=152)
4/ Tông Thư “Rosarium Virginis Mariae”
Ngày 26/10/2002 Giáo Hoàng GIO-AN PHAO-LÔ II
Ban hành TÔNG THƯ: ROSARIUM VIRGINIS MARIAE
GỞI CÁC GIÁM MỤC, LINH MỤC VÀ CÁC TÍN HỮU VỀ KINH RẤT THÁNH MÂN CÔI.
Tông thư đó nói tinh tinh thần màu nhiệm mân Côi với cốt lõi giáo lý tin Mừng. Theo đó, thì “1. Kinh Mân Côi kính Đức Trinh Nữ Ma-ri-a, dần dần được hình thành trong Ngàn năm thứ hai dưới sự hướng dẫn của Thánh Thần Thiên Chúa, là một lời kinh được vô vàn các vị thánh yêu thích và được Huấn quyền khuyến khích. Đơn sơ nhưng sâu sắc, lời kinh này vẫn là một lời kinh có ý nghĩa lớn lao vào buổi hừng đông của Ngàn năm thứ ba này, vì mang lại hoa quả thánh thiện. Nó dễ dàng hoà nhập vào cuộc hành trình thiêng liêng của đời sống Kitô hữu, đời sống này sau hai ngàn năm vẫn không đánh mất sự tươi trẻ của buổi ban đầu và cảm thấy được Thánh Thần Thiên Chúa lôi kéo chèo ra chỗ sâu (duc in altum!) để một lần nữa loan báo, và cả đến hô to lên, trước thế gian rằng Đức Giê-su Kitô là Chúa và Đấng Cứu độ, là đường, sự thật và sự sống (Ga 14,6), mục tiêu của lịch sử nhân loại và đích điểm mà các khát vọng của lịch sử và văn minh hướng về [1].
Kinh Mân Côi, dầu rõ ràng gắn liền với Đức Ma-ri-a, chủ yếu là một lời kinh lấy Đức Kitô làm trung tâm. Qua vẻ giản dị của các yếu tố, lời kinh có được chiều sâu của toàn bộ sứ điệp Tin mừng, mà ta có thể gọi là một bản tóm lược. Qua lời kinh ấy vang vọng lại lời kinh của Đức Ma-ri-a, kinh Magnificat ca ngợi việc Nhập thể cứu chuộc đã khởi sự trong cung lòng trinh khiết của ngài. Với Kinh Mân Côi, Dân Kitô giáo theo học tại ngôi trường của Đức Ma-ri-a và được dẫn đến chiêm ngưỡng vẻ đẹp trên dung nhan của Đức Kitô và kinh nghiệm chiều sâu thẳm tình yêu của Người. Qua Kinh Mân Côi các tín hữu lãnh nhận vô vàn ơn thiêng, hầu như qua chính đôi tay của Mẹ Đấng Cứu Thế [2]”.
Trong việc ban hành Tông Thư này, Kinh Mân Côi truyền thống hay tràng chuỗi mân côi xưa kia chi gồm có ba màu nhiệm Vui, Thương, Mừng. Nay có thêm Màu Nhiệm Sự Sáng. Như thế Tràng chuỗi ngày nay đời GH Gioan Phaolô II, có tất cả 200 kinh, suy niệm về những màu nhiệm căn bản của Tin Mừng
Bố cục Tông Thư Rosarium Virginis Mariae gồm phần Dẫn Nhập, Ba Chương I, II và II tiếp theo và phần Kết Luận
DẪN NHẬP
CHƯƠNG I: CHIÊM NGƯỠNG ĐỨC KITÔ cùng VỚI ĐỨC MA-RI-A
CHƯƠNG II: CÁC MẦU NHIỆM CỦA ĐỨC KITÔ - CÁC MẦU NHIỆM CỦA MẸ NGƯỜI
CHƯƠNG III: ĐỐI VỚI TÔI, SỐNG LÀ ĐỨC KITÔ
KẾT LUẬN
II. Giáo Huấn Của GIÁO HỘI VIỆT NAM
Giáo Hội Việt Nam có quan tâm đến việc dậy và học giáo lý:
Ở thành phố cũng như ở nông thôn Việt Nam, hoạt động nổi bật nhất của các giáo xứ, sau việc cử hành Các Bí Tích, là việc dậy và học Giáo Lý. Sau Thánh Đường, thì Nhà Giáo Lý cũng là mối quan tâm thứ hai trong kế hoạch xây cất cơ sở ở đại đa số các giáo xứ.
Đó là hai sự việc nói lên sự quan tâm đến vấn đề huấn giáo của Giáo Hội Việt Nam. Nhưng hai sự kiện đó chưa thể nói hết được tất cả mối quan tâm của Giáo Hội Việt Nam về công tác mục vụ quan trọng này như chúng ta sẽ thầy dưới đây.
Nói chung, tín đồ khi trưởng thành đều hiều giáo lý là nội dung cơ bản của Tin Mừng tóm tắt những điều phải tin theo truyền thống Công giáo trong Kinh Tin Kính mà Chúa muốn truyền cho con người và Giáo Hội Toàn Cầu tóm kết để giúp mọi tín đồ sống đạo của mình và những vấn đề con người có thể đặt ra trong quá trình cuộc đời và môi trường mình sống và cố gắng giải thích theo trình độ học vấn và nhận thức của mình. Việc nghiên cứu về giáo lý giúp chúng ta ý thức vấn đề lõi cốt của Tin Mừng là chương trình thần học ở cấp sơ đẳng.
Như vậy vấn đề học giáo lý chung qui có thể đặt ra những vấn đề cơ bản sau đây:
Ai dậy giáo lý? Người ấy nên như thế nào?
Giáo lý dậy và học những đề tài gì?
Giáo trình nào giúp người muốn học giáo lý?
Phương pháp dùng để dậy và học giáo lý?
Thái độ tinh thần của người dậy và người học giáo lý.
Mấy giáo phận và Hội Dòng hiện nay có các websites phân tích và nói khá đầy dủ về việc học và dậy giáo lý trong giáo hội. Nhưng hầu hết đều nói về khía cạnh khác mà không nói về diễn tiền lịch sử của công cuộc quan trọng này trong giáo hội, hay giao hạt, giáo xứ,
(còn tiếp...)