Arlington, Va: Bạn bè và thân nhân cố Ðại Úy Thủy Quân Humbert Roque "Rocky" Versace đã vận động gần 4 thập niên qua để chứng kiến anh được tưởng thưởng Danh Dự Bội Tinh Ðệ Nhất Hạng sau khi đã nằm xuống vì cuộc đời binh nghiệp và bị hành quyết khi còn là tù binh chiến tranh bị giam trong ngục tù cộng sản Việt Nam.
Vào ngày 8/7 tại văn phòng phía Ðông của Tòa Bạch Ốc, Tổng Thống Hoa Kỳ George W Bush đã tưởng tưởng Huân Chương cho cố Ðại Úy Humbert Roque "Rocky" Versace qua người em ruột là ông Sephen Versace. Viên chức tại Ngũ Giác Ðài cho biết đây là lần đâu tiên trong lịch sử cận đại, Huân Chương Danh Dự được trao cho Tù Binh Mỹ vì sự anh hùng lúc bị giam trong bất kỳ cuộc chiến nào.
Tổng Thống Bush nói "Tôi được vinh dự được dự phần trong buổi tụ họp này để chúng ta nhớ tới một người Mỹ yêu tổ quốc và một anh hùng. Gần 4 thập niên đã qua, lòng dũng cảm và kiên gan của anh trong lúc bị giam cầm tại Việt Nam đã tước đi mạng sống của anh. Hôm nay đây là một đặc ân lớn lao của tôi để công nhận đến những hy sinh phi thường của anh".
Cố Ðại Úy Versace nếu còn sống đến hôm nay sẽ được 65 tuổi, sinh trưởng tại Alexandria, Va., theo học trung học tại đó và tốt nghiệp tại West Point. Thuộc binh chủng mũ xanh, anh là sĩ quan cố vấn tại Ðồng Băng Sông Cữu Long ở Việt Nam.
Vào tháng 10/1963, chỉ còn hai tuần lễ là chấm dứt nhiệm vụ quân sự lần thứ 2 của anh tại Việt Nam, Ðại Úy Versace cùng với nhiều sĩ quan và binh sĩ của quân đội Việt Nam Cộng Hòa đi hành quân để tiêu hủy một đồn chỉ huy Việt Cộng. Nhưng chẳng may trên đường bị lực lượng du kích Việt Cộng rất đông tấn công, Ðại Úy Versacre bị thương nhưng anh vẫn cố bắn chặn đường quân địch để cho binh sĩ quân đội Việt Nam Cộng Hòa rút quân.
Ðại Úy Versace và hai sĩ quan khác bị bắt vào ngày 29/10/1963 và bị giải đi giam ở trong rừng. Tù binh bị bỏ đói và bị làm mồi cho bầy muỗi trong rừng U Minh. Ðại Úy Versace tìm cách trốn thoát bốn lần nhưng thất bại và nhất quyết không chịu hợp tác khai báo với tên chỉ huy coi tù, điều này khiến anh bị nhốt vào cũi giông. Anh đã bị xử tử vào ngày 26/9/1965 và hài cốt của anh cho đến nay vẫn không được tìm thấy.
Tổng Thống George W Bush cảm động nói "Anh ta nói tiếng Anh, tiếng Pháp và tiếng Việt lưu loát và anh có thể nói với tên gác của anh hãy đi xuống hỏa ngục bằng ba thứ tiếng".
Những năm sau khi hay tin anh bị xử tử, các bạn đồng lớp tốt nghiệp tại West Point vào năm 1959, các bạn tại trường trung học và bạn bè hàng xóm của anh, và những tín hữu tại Giáo Xứ St Rita ở Alexandria đã vận động Huy Chương cho cố Ðại Úy Versace.
Theo người bạn của gia đình, Bà Augustine Bresnahan kể lại thân mẫu của Ðại Úy Versace là Cụ Tere Rios Versace, một tác giả Công Giáo, đã viết nhiều cuốn sách để dành dụm tiền về Việt Nam, đi từ làng này qua làng khác mong tìm thấy hài cốt đứa con mình. Thân phụ của anh là Ðại Tá Humber Versace cũng qua đời cùng với thời gian người con trong vòng một hai năm.
Bà Bresnahan đã kể cho tờ báo của Giáo Phận Arlington "Arlington Catholic Herald" rằng cụ Tere Versace, qua đời vào năm 1999, là một người đầy lòng tin không bao giờ nguôi hy vọng.
Khi được hung tin Rocky Versace từ trần, một thánh lễ cầu hồn được tổ chức tại Nhà Thờ St Rita tại Alexandria, một bia đá được đặt trên ngôi mộ trống tại Nghĩa Trang Quốc Gia Arlington.
Theo Bà Bresnahan, Ðại Ý Versace đã dự định dâng mình thành Linh Mục Thừa Sai và đã được chấp nhận như là một ứng sinh trong Dòng Maryknoll. Bà thêm rằng người bạn của bà là thân mẫu của cố Ðại Úy đã khuyến khích anh khi còn trong binh ngũ để tận hiến đời mình theo ơn gọi làm linh mục. Ðại Úy Versacre hy vọng một ngày nào đó sẽ làm việc và phục vụ cho các trẻ em cô nhi Việt Nam.
Những nỗ lực và cố gắng đó đã không bị quên lãng và được nguồn cảm hứng viết lại trong cuốn sách xuất bản năm 1971 "Năm Năm gặp được Tự Do " (Five Years to Freedom) do người bạn tù là Ðại Tá James 'Nick' Rowe. Ðại Tá Rowe đã qua đời, nguyện hứa sẽ nhớ tới người bạn đồng nghiệp, mà Ðại Tá đã viết lại trong cuốn sách và diễn tả Ðại Úy Versace như là "một mẫu gương sáng chói nhất để ai muốn trở thành một viên sĩ quan học hỏi".
Trong sách có đoạn viết Versacre là "một người mà tôi biết còn hơn cả những chữ 'trách nhiệm, danh dự, tổ quốc'. Rocky đã sống theo quy tắc này. Việt Cộng đã không thể ngay cả tìm cách thuyết phục anh; chúng không thể làm nhụt chí anh. Hậu quả là chúng đã xử tử anh... Anh chết vì hành động của anh, nhưng anh là người mà tôi tìn là sẽ được nhớ mãi và tôi muốn nhìn thấy anh được tưởng nhớ".
Ngoài thêm việc vận động để được tưởng thưởng Huân Chương Danh Dự, những nổ lực của nhóm được mệnh danh là "Bạn Bè của Rocky" đã dựng nên một đài tưởng niệm tại Trung Tâm Giải Trí ở Alexandria, Quảng Trường Rocky Versace và Ðài tưởng niệm các cựu chiến binh Việt Nam, được khánh thành vào ngày 6/7 gần chổ ở của Gia Ðình cố Ðại Úy Versace khi xưa .
Tại cửa ra vào của Trung Tâm Giái Trí có một bức tượng lớn tạc hình Versace đứng với hai thiếu nhi Việt Nam. Xung quang bức tượng là những tấm bia nhỏ khắc tên 65 cựu chiến binh Hoa Kỳ tại Alexandria đã hy sinh tại Việt Nam. Kế bên là một cột cờ Hoa Kỳ và cờ Tù Binh Chiến Tranh.
Ðáng buồn thay, Cụ Tere Versace không còn sống để thấy buổi tuyên dương Huân Chương Danh Dự Bội Tinh đệ Nhất hạng cho người con thân yêu của cụ. Nhưng người bạn là Bà Bresnahan đã nói "Cuối cùng thì cụ đã tìm thấy người con. Thiên Chúa đã đoàn tụ họ lại. Bà cụ sẽ rất vui mừng khi thấy Rocky được tuyên dương".
Vào ngày 8/7 tại văn phòng phía Ðông của Tòa Bạch Ốc, Tổng Thống Hoa Kỳ George W Bush đã tưởng tưởng Huân Chương cho cố Ðại Úy Humbert Roque "Rocky" Versace qua người em ruột là ông Sephen Versace. Viên chức tại Ngũ Giác Ðài cho biết đây là lần đâu tiên trong lịch sử cận đại, Huân Chương Danh Dự được trao cho Tù Binh Mỹ vì sự anh hùng lúc bị giam trong bất kỳ cuộc chiến nào.
Tổng Thống Bush nói "Tôi được vinh dự được dự phần trong buổi tụ họp này để chúng ta nhớ tới một người Mỹ yêu tổ quốc và một anh hùng. Gần 4 thập niên đã qua, lòng dũng cảm và kiên gan của anh trong lúc bị giam cầm tại Việt Nam đã tước đi mạng sống của anh. Hôm nay đây là một đặc ân lớn lao của tôi để công nhận đến những hy sinh phi thường của anh".
Cố Ðại Úy Versace nếu còn sống đến hôm nay sẽ được 65 tuổi, sinh trưởng tại Alexandria, Va., theo học trung học tại đó và tốt nghiệp tại West Point. Thuộc binh chủng mũ xanh, anh là sĩ quan cố vấn tại Ðồng Băng Sông Cữu Long ở Việt Nam.
Vào tháng 10/1963, chỉ còn hai tuần lễ là chấm dứt nhiệm vụ quân sự lần thứ 2 của anh tại Việt Nam, Ðại Úy Versace cùng với nhiều sĩ quan và binh sĩ của quân đội Việt Nam Cộng Hòa đi hành quân để tiêu hủy một đồn chỉ huy Việt Cộng. Nhưng chẳng may trên đường bị lực lượng du kích Việt Cộng rất đông tấn công, Ðại Úy Versacre bị thương nhưng anh vẫn cố bắn chặn đường quân địch để cho binh sĩ quân đội Việt Nam Cộng Hòa rút quân.
Ðại Úy Versace và hai sĩ quan khác bị bắt vào ngày 29/10/1963 và bị giải đi giam ở trong rừng. Tù binh bị bỏ đói và bị làm mồi cho bầy muỗi trong rừng U Minh. Ðại Úy Versace tìm cách trốn thoát bốn lần nhưng thất bại và nhất quyết không chịu hợp tác khai báo với tên chỉ huy coi tù, điều này khiến anh bị nhốt vào cũi giông. Anh đã bị xử tử vào ngày 26/9/1965 và hài cốt của anh cho đến nay vẫn không được tìm thấy.
Tổng Thống George W Bush cảm động nói "Anh ta nói tiếng Anh, tiếng Pháp và tiếng Việt lưu loát và anh có thể nói với tên gác của anh hãy đi xuống hỏa ngục bằng ba thứ tiếng".
Những năm sau khi hay tin anh bị xử tử, các bạn đồng lớp tốt nghiệp tại West Point vào năm 1959, các bạn tại trường trung học và bạn bè hàng xóm của anh, và những tín hữu tại Giáo Xứ St Rita ở Alexandria đã vận động Huy Chương cho cố Ðại Úy Versace.
Theo người bạn của gia đình, Bà Augustine Bresnahan kể lại thân mẫu của Ðại Úy Versace là Cụ Tere Rios Versace, một tác giả Công Giáo, đã viết nhiều cuốn sách để dành dụm tiền về Việt Nam, đi từ làng này qua làng khác mong tìm thấy hài cốt đứa con mình. Thân phụ của anh là Ðại Tá Humber Versace cũng qua đời cùng với thời gian người con trong vòng một hai năm.
Bà Bresnahan đã kể cho tờ báo của Giáo Phận Arlington "Arlington Catholic Herald" rằng cụ Tere Versace, qua đời vào năm 1999, là một người đầy lòng tin không bao giờ nguôi hy vọng.
Khi được hung tin Rocky Versace từ trần, một thánh lễ cầu hồn được tổ chức tại Nhà Thờ St Rita tại Alexandria, một bia đá được đặt trên ngôi mộ trống tại Nghĩa Trang Quốc Gia Arlington.
Theo Bà Bresnahan, Ðại Ý Versace đã dự định dâng mình thành Linh Mục Thừa Sai và đã được chấp nhận như là một ứng sinh trong Dòng Maryknoll. Bà thêm rằng người bạn của bà là thân mẫu của cố Ðại Úy đã khuyến khích anh khi còn trong binh ngũ để tận hiến đời mình theo ơn gọi làm linh mục. Ðại Úy Versacre hy vọng một ngày nào đó sẽ làm việc và phục vụ cho các trẻ em cô nhi Việt Nam.
Những nỗ lực và cố gắng đó đã không bị quên lãng và được nguồn cảm hứng viết lại trong cuốn sách xuất bản năm 1971 "Năm Năm gặp được Tự Do " (Five Years to Freedom) do người bạn tù là Ðại Tá James 'Nick' Rowe. Ðại Tá Rowe đã qua đời, nguyện hứa sẽ nhớ tới người bạn đồng nghiệp, mà Ðại Tá đã viết lại trong cuốn sách và diễn tả Ðại Úy Versace như là "một mẫu gương sáng chói nhất để ai muốn trở thành một viên sĩ quan học hỏi".
Trong sách có đoạn viết Versacre là "một người mà tôi biết còn hơn cả những chữ 'trách nhiệm, danh dự, tổ quốc'. Rocky đã sống theo quy tắc này. Việt Cộng đã không thể ngay cả tìm cách thuyết phục anh; chúng không thể làm nhụt chí anh. Hậu quả là chúng đã xử tử anh... Anh chết vì hành động của anh, nhưng anh là người mà tôi tìn là sẽ được nhớ mãi và tôi muốn nhìn thấy anh được tưởng nhớ".
Ngoài thêm việc vận động để được tưởng thưởng Huân Chương Danh Dự, những nổ lực của nhóm được mệnh danh là "Bạn Bè của Rocky" đã dựng nên một đài tưởng niệm tại Trung Tâm Giải Trí ở Alexandria, Quảng Trường Rocky Versace và Ðài tưởng niệm các cựu chiến binh Việt Nam, được khánh thành vào ngày 6/7 gần chổ ở của Gia Ðình cố Ðại Úy Versace khi xưa .
Tại cửa ra vào của Trung Tâm Giái Trí có một bức tượng lớn tạc hình Versace đứng với hai thiếu nhi Việt Nam. Xung quang bức tượng là những tấm bia nhỏ khắc tên 65 cựu chiến binh Hoa Kỳ tại Alexandria đã hy sinh tại Việt Nam. Kế bên là một cột cờ Hoa Kỳ và cờ Tù Binh Chiến Tranh.
Ðáng buồn thay, Cụ Tere Versace không còn sống để thấy buổi tuyên dương Huân Chương Danh Dự Bội Tinh đệ Nhất hạng cho người con thân yêu của cụ. Nhưng người bạn là Bà Bresnahan đã nói "Cuối cùng thì cụ đã tìm thấy người con. Thiên Chúa đã đoàn tụ họ lại. Bà cụ sẽ rất vui mừng khi thấy Rocky được tuyên dương".