LỄ GIỖ LẦN THỨ 10 CỦA ĐỨC CHA CỐ VINH SƠN PHAO LÔ PHẠM VĂN DỤ (2.9.1998 – 2.9.2008)
LẠNG sƠN - Trong tinh thần uống nước nhớ nguồn, chiều tối Chúa nhật ngày 31 tháng 8 Tại nhà thờ Chính Toà, Đức tân giám mục Giáo Phận Lạng Sơn- Cao Bằng Giuse Đặng Đức Ngân đã chủ sự Thánh Lễ giỗ 10 năm Đức cha cố Vinh Sơn Phao lô Phạm Văn Dụ, vị Giám mục Việt Nam tiên khởi của cánh đồng truyền giáo sứ Lạng. Đồng tế với Ngài còn có một số các thành viên của Linh mục đoàn và các Linh mục thân hữu của Đức cha cố từ miền Nam xa xôi cũng hiện diện để hiệp dâng Thánh lễ.
Mọi người tham dự Thánh lễ đều cảm nhận được bầu khí ấm cúng, tinh thần hiệp nhất và lòng biết ơn của những người con giành cho vị chủ chăn tiên khởi mang dòng máu Việt.
Bầu khí âm cúng không chỉ bắt nguồn từ kiến trúc và không gian của ngôi Thánh đường mang đậm nét Đông phương, mà thực ra hơi ấm ấy bắt nguồn từ những tâm hồn vẫn còn đang âm ỉ ngọn lửa đức tin đã được nhóm lên cách nay gần một thế kỷ (1913). Bản chất của Tin Mừng là thế, một khi đã được loan đi thì đời đời bất diệt. Giáo phận Lạng Sơn-Cao Bằng cũng thế, từ khi đón nhận Tin Mừng đến nay thời gian đắp đổi với biết bao thăng trầm do thời cuộc, địa dư và bầu khí văn hoà xã hội của mỏm đất biên cương chắc chắn sẽ không tránh khỏi những khủng hoảng và thách đố, thế mà đức tin vẫn tồn tại và lưu truyền từ thời các Thừa sai đầu tiên đặt chân trên sứ Lạng cho đến thế hệ con cháu. Trong số đó không thể không nhắc đến con người và cuộc đời của một vị mục tử đã gắn bó và hiến thân cho một thế hệ để làm chứng và giữ gìn ngọn lửa đức tin trong một thời kỳ được coi là khắc nghiệt nhất. Chính trong tinh thần và cảm thức ấy đã làm cho bầu khí của Thánh Lễ trở nên ấp áp lạ thường.
Bầu khí đã ấm lại càng ấm hơn khi Đức cha chủ tế trong bài giảng đã ôn lại những chặng đường mà vị tiền bối của mình đã đi qua từ khi Ngài lãnh tác vụ Linh mục năm 1948 dưới tay của Đức Cha Hedde; rồi làm cha phó Giáo xứ Đồng Đăng; cho đến việc Ngài tự nguyện ở lại địa phận Lạng Sơn và giữ chức vụ Tổng quản địa phận sau hiệp định Geneve năm 1954. Cũng chính thời gian ấy cha Dụ được chính quyền mời lên làm cha sứ Thất Khê thay cho cha Guibert. Cũng tại Thất Khê, ngày 5 tháng 3 năm 1960 Ngài được Toà Thánh bổ nhiệm Giám mục và chính thức trở thành Giám mục Chính toà Lạng Sơn vào ngày 26 tháng 11 năm 1960. Dù đã được bổ nhiệm Giám mục nhưng phải đợi mãi đến ngày 1 tháng 5 năm 1979 Đức cha Vinh Sơn mới được làm lễ tấn phong bởi Đức cha Phạm Đình Tụng Giám mục Bắc Ninh tại một nguyện đường nhỏ toạ lạc ngay trong Toà giám mục Bắc Ninh. Cứ thế Dòng thời gian trôi đi với những đẩy đưa của thời cuộc mãi đến năm 1992 Đức cha cố Vinh Sơn mới được về “ngôi nhà”của mình – Toà giám mục Lạng Sơn. Khi nghe những chia sẻ sống động và đầy tâm tình của Đức cha chủ tế có lẽ ai cũng cảm thấy gần kề với người cha quá cố của mình dẫu không còn giáp mặt, thế nhưng đức tin kiên vững lòng cậy trông tuyệt đối nơi Thầy Chí Thánh và một tình yêu đến cùng của ngài giành cho Giáo phận và con cái còn mãi trong tim của mọi người. Chính khi cảm nghiệm được sự gần gũi và gắn bó với Đức cha cố cũng chính là lúc mọi người xích lại gần nhau hơn trong tâm tình của những người con cùng nhà. Không chỉ là sự sát cạnh về không gian mà còn nói lên sự hiệp nhất về tinh thần, có khi sự hiệp nhất ấy không thật rõ với cái nhìn bên ngoài nhưng nó vẫn chất chứa nơi thẳm sâu bên trong từ khi bà con cùng với với vị chủ chăn của mình chung tay đặt nền và xây dựng Giáo phận, rồi cùng xiết tay nhau kiên vững vượt qua những chặng đường khó khăn. Vẫn một niềm tin ấy, vẫn một tinh thần và bầu nhiệt huyết ấy đã được khơi dậy trong ngày lễ giỗ Đức cha cố Vinh Sơn Phao lô.
Đức Cha Giuse Đặng Đức Ngân cũng mời gọi anh chị em trong giáo phận hãy nhìn vào đời sống của Đức Cha Cố để noi gương cuộc sống đạo đức thánh thiện của Ngài, đồng thời bày tỏ lòng biết ơn với Ngài đối với công cuộc truyền giáo và gìn giữ Giáo phận. Khi suy tư và chia sẻ về hành trình ơn gọi và sứ mạng mục tử của vị tiền bối cũng chính là lúc đức Tân Giám Mục thổ lộ tâm tình và thao thức của mình với con cái trong cương vị chủ chăn của Giáo phận ở bối cảnh hiện tại. Bước theo Thầy Chí Thánh, tiếp nối sứ mạng của Ngài, chắc chắn người mục tử cũng phải đồng cảm thức và chia sẻ ngọt bùi với Thầy mình trên hành trình sứ mạng, trong đó không thể thiếu chặng đường lên đồi Sọ, với tất cả những cay đắng, đơn côi và ê chề của thập giá. Nhưng thập giá ấy lại trở nên Thánh Giá khi có một tình yêu lớn, những cay đắng, đơn côi và ê chề kia mặc một giá trị và ý nghĩa mới làm nên căn tính đích thực của Người Mục Tử: cho đi hạnh phúc riêng tư của chính mình, để đón nhận niềm hạnh phúc lớn hơn, phổ quát hơn; cho đi sự sống của chính mình vì Thầy và vì sứ mạng để đón nhận để đón nhận sự sống đích thực từ Đấng là nguồn sống.
Hành trình ấy Đức Cha cố Vinh Sơn Phao Lô đã hoàn tất được mười năm tròn. Hôm nay, đến lượt Đức Tân Giám Mục Giuse, cho dẫu không phải đối diện với những thách đố y như vị tiền bối của mình gặp phải do hoàn cảnh và thời cuộc, nhưng không có nghĩa là không có, những thách đố vẫn còn đấy, nó khoác những bộ giạng khác nhau, tinh vi hơn, nhậy cảm hơn và cũng cần hơn bao giờ hết niềm tin, tình yêu dấn thân và niềm hy vọng để có thể đối diện, mang vác và vượt qua. Với tất cả lòng khiêm tốn và ý thức được giới hạn của mình Đức cha Giuse đã mời gọi con cái mình thêm lời cầu nguyện và tích cực chung tay với Ngài xây dựng Giáo phận mỗi ngày một phát triển hơn.
Kết thúc Thánh Lễ, mọi ngươi cùng Đức cha chủ tế và đoàn linh mục tề tựu quanh phần mộ của Đức Cha cố được an táng trước khuôn viên Toà Giám Mục để viếng thăm, thắp những nén hương để tưởng nhớ và tiếp tục cầu nguyện cho Ngài và cầu nguyện cùng Ngài. Cảm động nhất là những giây phút thinh lặng cuối cùng nơi phần mộ Đức Cha cố an nghỉ, không còn nghe những lời kinh, những tiếng hát, nhưng trong lòng của mỗi người hiện diện chắc chắn sẽ vang lên những tâm tư và ước mơ chân thành và tha thiết nhất.
LẠNG sƠN - Trong tinh thần uống nước nhớ nguồn, chiều tối Chúa nhật ngày 31 tháng 8 Tại nhà thờ Chính Toà, Đức tân giám mục Giáo Phận Lạng Sơn- Cao Bằng Giuse Đặng Đức Ngân đã chủ sự Thánh Lễ giỗ 10 năm Đức cha cố Vinh Sơn Phao lô Phạm Văn Dụ, vị Giám mục Việt Nam tiên khởi của cánh đồng truyền giáo sứ Lạng. Đồng tế với Ngài còn có một số các thành viên của Linh mục đoàn và các Linh mục thân hữu của Đức cha cố từ miền Nam xa xôi cũng hiện diện để hiệp dâng Thánh lễ.Mọi người tham dự Thánh lễ đều cảm nhận được bầu khí ấm cúng, tinh thần hiệp nhất và lòng biết ơn của những người con giành cho vị chủ chăn tiên khởi mang dòng máu Việt.
Bầu khí âm cúng không chỉ bắt nguồn từ kiến trúc và không gian của ngôi Thánh đường mang đậm nét Đông phương, mà thực ra hơi ấm ấy bắt nguồn từ những tâm hồn vẫn còn đang âm ỉ ngọn lửa đức tin đã được nhóm lên cách nay gần một thế kỷ (1913). Bản chất của Tin Mừng là thế, một khi đã được loan đi thì đời đời bất diệt. Giáo phận Lạng Sơn-Cao Bằng cũng thế, từ khi đón nhận Tin Mừng đến nay thời gian đắp đổi với biết bao thăng trầm do thời cuộc, địa dư và bầu khí văn hoà xã hội của mỏm đất biên cương chắc chắn sẽ không tránh khỏi những khủng hoảng và thách đố, thế mà đức tin vẫn tồn tại và lưu truyền từ thời các Thừa sai đầu tiên đặt chân trên sứ Lạng cho đến thế hệ con cháu. Trong số đó không thể không nhắc đến con người và cuộc đời của một vị mục tử đã gắn bó và hiến thân cho một thế hệ để làm chứng và giữ gìn ngọn lửa đức tin trong một thời kỳ được coi là khắc nghiệt nhất. Chính trong tinh thần và cảm thức ấy đã làm cho bầu khí của Thánh Lễ trở nên ấp áp lạ thường. Bầu khí đã ấm lại càng ấm hơn khi Đức cha chủ tế trong bài giảng đã ôn lại những chặng đường mà vị tiền bối của mình đã đi qua từ khi Ngài lãnh tác vụ Linh mục năm 1948 dưới tay của Đức Cha Hedde; rồi làm cha phó Giáo xứ Đồng Đăng; cho đến việc Ngài tự nguyện ở lại địa phận Lạng Sơn và giữ chức vụ Tổng quản địa phận sau hiệp định Geneve năm 1954. Cũng chính thời gian ấy cha Dụ được chính quyền mời lên làm cha sứ Thất Khê thay cho cha Guibert. Cũng tại Thất Khê, ngày 5 tháng 3 năm 1960 Ngài được Toà Thánh bổ nhiệm Giám mục và chính thức trở thành Giám mục Chính toà Lạng Sơn vào ngày 26 tháng 11 năm 1960. Dù đã được bổ nhiệm Giám mục nhưng phải đợi mãi đến ngày 1 tháng 5 năm 1979 Đức cha Vinh Sơn mới được làm lễ tấn phong bởi Đức cha Phạm Đình Tụng Giám mục Bắc Ninh tại một nguyện đường nhỏ toạ lạc ngay trong Toà giám mục Bắc Ninh. Cứ thế Dòng thời gian trôi đi với những đẩy đưa của thời cuộc mãi đến năm 1992 Đức cha cố Vinh Sơn mới được về “ngôi nhà”của mình – Toà giám mục Lạng Sơn. Khi nghe những chia sẻ sống động và đầy tâm tình của Đức cha chủ tế có lẽ ai cũng cảm thấy gần kề với người cha quá cố của mình dẫu không còn giáp mặt, thế nhưng đức tin kiên vững lòng cậy trông tuyệt đối nơi Thầy Chí Thánh và một tình yêu đến cùng của ngài giành cho Giáo phận và con cái còn mãi trong tim của mọi người. Chính khi cảm nghiệm được sự gần gũi và gắn bó với Đức cha cố cũng chính là lúc mọi người xích lại gần nhau hơn trong tâm tình của những người con cùng nhà. Không chỉ là sự sát cạnh về không gian mà còn nói lên sự hiệp nhất về tinh thần, có khi sự hiệp nhất ấy không thật rõ với cái nhìn bên ngoài nhưng nó vẫn chất chứa nơi thẳm sâu bên trong từ khi bà con cùng với với vị chủ chăn của mình chung tay đặt nền và xây dựng Giáo phận, rồi cùng xiết tay nhau kiên vững vượt qua những chặng đường khó khăn. Vẫn một niềm tin ấy, vẫn một tinh thần và bầu nhiệt huyết ấy đã được khơi dậy trong ngày lễ giỗ Đức cha cố Vinh Sơn Phao lô.
Đức Cha Giuse Đặng Đức Ngân cũng mời gọi anh chị em trong giáo phận hãy nhìn vào đời sống của Đức Cha Cố để noi gương cuộc sống đạo đức thánh thiện của Ngài, đồng thời bày tỏ lòng biết ơn với Ngài đối với công cuộc truyền giáo và gìn giữ Giáo phận. Khi suy tư và chia sẻ về hành trình ơn gọi và sứ mạng mục tử của vị tiền bối cũng chính là lúc đức Tân Giám Mục thổ lộ tâm tình và thao thức của mình với con cái trong cương vị chủ chăn của Giáo phận ở bối cảnh hiện tại. Bước theo Thầy Chí Thánh, tiếp nối sứ mạng của Ngài, chắc chắn người mục tử cũng phải đồng cảm thức và chia sẻ ngọt bùi với Thầy mình trên hành trình sứ mạng, trong đó không thể thiếu chặng đường lên đồi Sọ, với tất cả những cay đắng, đơn côi và ê chề của thập giá. Nhưng thập giá ấy lại trở nên Thánh Giá khi có một tình yêu lớn, những cay đắng, đơn côi và ê chề kia mặc một giá trị và ý nghĩa mới làm nên căn tính đích thực của Người Mục Tử: cho đi hạnh phúc riêng tư của chính mình, để đón nhận niềm hạnh phúc lớn hơn, phổ quát hơn; cho đi sự sống của chính mình vì Thầy và vì sứ mạng để đón nhận để đón nhận sự sống đích thực từ Đấng là nguồn sống.
Hành trình ấy Đức Cha cố Vinh Sơn Phao Lô đã hoàn tất được mười năm tròn. Hôm nay, đến lượt Đức Tân Giám Mục Giuse, cho dẫu không phải đối diện với những thách đố y như vị tiền bối của mình gặp phải do hoàn cảnh và thời cuộc, nhưng không có nghĩa là không có, những thách đố vẫn còn đấy, nó khoác những bộ giạng khác nhau, tinh vi hơn, nhậy cảm hơn và cũng cần hơn bao giờ hết niềm tin, tình yêu dấn thân và niềm hy vọng để có thể đối diện, mang vác và vượt qua. Với tất cả lòng khiêm tốn và ý thức được giới hạn của mình Đức cha Giuse đã mời gọi con cái mình thêm lời cầu nguyện và tích cực chung tay với Ngài xây dựng Giáo phận mỗi ngày một phát triển hơn.
Kết thúc Thánh Lễ, mọi ngươi cùng Đức cha chủ tế và đoàn linh mục tề tựu quanh phần mộ của Đức Cha cố được an táng trước khuôn viên Toà Giám Mục để viếng thăm, thắp những nén hương để tưởng nhớ và tiếp tục cầu nguyện cho Ngài và cầu nguyện cùng Ngài. Cảm động nhất là những giây phút thinh lặng cuối cùng nơi phần mộ Đức Cha cố an nghỉ, không còn nghe những lời kinh, những tiếng hát, nhưng trong lòng của mỗi người hiện diện chắc chắn sẽ vang lên những tâm tư và ước mơ chân thành và tha thiết nhất.