SANTA ANA, California (NV) - “Mối bận tâm của tôi dành cho mọi quốc gia thiếu vắng nhân quyền, tự do ngôn luận và tự do tôn giáo, không riêng gì Việt Nam. Ngay cả tình hình Cuba cũng làm tôi phiền não. Tuy vậy, cộng đồng Việt Nam ở Mỹ là nơi tôi để tâm nhiều nhất.”

LM Sỹ và DB Loretta Sanchez (Photo: Trung Đỗ)
Ðó là lời mở đầu của Dân Biểu Liên Bang Loretta Sanchez trong phần đối thoại với các đại diện cộng đồng Công Giáo Orange County, tối Thứ Tư 8 Tháng Mười vừa qua tại Trung Tâm Công Giáo Việt Nam, giáo phận Orange.

Bà cho rằng cộng đồng Việt Nam cần hiệp lực với nhau về vụ Thái Hà và tự do tôn giáo cho mọi người dân Việt Nam.

Dẫn chứng trường hợp tiểu bang California trong lịch sử, từng dùng mối quan hệ kinh tế và tầm ảnh hưởng thương mại để áp lực chính phủ Nam Phi, bà Loretta Sanchez cho rằng trong trường hợp Việt Nam, nếu kết hợp ngoại giao, kinh tế và giao thương để thúc đẩy, chúng ta có thể đạt được những kết quả không ngờ.

Nhớ lại chuyến viếng thăm Việt Nam đầu tiên, Dân Biểu Loretta Sanchez kể về hai nhân vật trong nước đã để lại ấn tượng mạnh mẽ nơi bà.

Khi tiếp kiến Hòa Thượng Thích Quảng Ðộ, bà Loretta Sanchez nghe ngài nói rằng dù người Việt hải ngoại cần phải luôn tranh đấu và lên tiếng, gia tăng áp lực từ bên ngoài, nhưng sự thay đổi muốn có, phải xảy đến từ bên trong Việt Nam. Hòa thượng cho rằng, “Dù bên ngoài có đóng vai trò khuyến khích, yểm trợ tích cực như thế nào đi nữa, chính người dân trong nước phải có trách nhiệm tự mình tạo ra sự thay đổi.”

Nhìn về trách nhiệm của người dân Việt xa quê hương, Dân Biểu Sanchez cho biết Bác Sĩ Nguyễn Ðan Quế đã nói đại ý: “Cộng đồng Việt Nam ở Orange County là một cộng đồng có tri thức và thành công, các quý vị không chỉ lên tiếng nói giúp người dân trong nước mà còn nên trở lại Việt Nam, dùng trình độ và kiến thức của mình để thúc đẩy sự thay đổi cho đất nước.”

Những việc trong tương lai người Việt ở hải ngoại nên nghĩ đến, và có thể làm được, theo bà Loretta Sanchez, là yêu cầu giới chức Hoa Kỳ phải:

- Ðòi sự minh bạch và hành lang pháp lý khi thực thi các hợp đồng thương mại.

- Tái cấu trúc pháp luật lệ rõ ràng, công bằng cho dân chúng cũng như trong đời sống xã hội.

- Khi thúc đẩy việc trao đổi, giới thiệu, trình bày, giáo dục cho các tổ chức trong nước, phải bổ túc thêm các vấn đề về chính trị Việt Nam.

Bà nhận xét người dân ở Việt Nam mất nhiều quyền căn bản trong khi Hoa Kỳ luôn tin tưởng và cổ động các quyền căn bản ấy.

“Nhưng ngay cả Quốc Hội Hoa Kỳ cũng bị chính quyền Cộng Sản Việt Nam che mắt bịt tai. Nhà nước Việt Nam luôn có những màn ngoại giao, trình diễn những thành tựu tiến bộ trước các giới chức Mỹ, giống như họ thường làm với các phái đoàn ngoại quốc chính thức thăm Việt Nam,” bà Loretta Sanchez cho biết.

Theo Linh Mục Sỹ Nguyễn, giám đốc Trung Tâm Công Giáo, chủ tịch Hội Ðồng Mục Vụ Cộng Ðồng Công Giáo Việt Nam, “vì Việt Nam đã được ra khỏi danh sách 'CPC,' chính phủ Hoa Kỳ bớt nghĩ rằng Việt Nam còn thiếu tự do tôn giáo và tự do ngôn luận.”

Và như vậy, Dân Biểu Loretta Sanchez cho rằng người Việt hải ngoại cần phải chia việc cùng nhau vận động để chính Hoa Kỳ thấy và hiểu tình hình.

Về phía cộng đồng Việt Nam, bà khuyên nên vận động để có đủ 60 phiếu của Thượng Viện, đưa vấn đề lên nghị trình Quốc Hội, trong đó có cả việc vận động Thượng Nghị Sĩ Barbara Boxer đến lắng nghe ý kiến, để rồi đưa vấn đề Việt Nam vào lịch trình làm việc. Bà nói thêm: “Sắp tới cộng đồng Việt Nam nên vận động trực tiếp thêm với Ðại Sứ Michalak khi ông về Orange County. Ông đại sứ có một vị trí rất quan trọng trong vấn đề nhân quyền và tự do cho người dân trong nước.”

Nói chung, theo bà dân biểu, cộng đồng Việt Nam nên vận động những vị trí khác nhau trong giới dân cử, guồng máy chính phủ Hoa Kỳ. Bà nêu rõ hai quốc gia mà trong tầm tay, người Việt hải ngoại có thể thúc đẩy: Hoa Kỳ và Úc.

Về phía mình, nữ dân biểu này cho hay bà vừa khởi sự một chương trình làm việc nhằm gia tăng sự hiểu biết của giới chính trị gia Hoa Kỳ về các vấn đề Việt Nam, và giải thích: “Chúng ta phải vừa giao thương vừa phải đòi Việt Nam tôn trọng luật lao động mà không được quên vấn đề nhân quyền.”

Bà Sanchez nhận định: “Trước các diễn tiến không mấy tốt đẹp trong thời gian qua, và sau một thời gian thúc đẩy, vận động cũng như trình bày với công luận, tôi tin rằng Hoa Kỳ sẽ đưa Việt Nam vào trở lại danh sách 'CPC'.”

Trở lại sự kiện Thái Hà cũng như vấn đề chủ quyền đất đai ở Việt Nam, bà Loretta Sanchez cho rằng đây là lãnh vực rất rắc rối, không chỉ ở Việt Nam mà còn ở các quốc gia Cộng Sản khác. Bà công nhận: “Việc tiếp tục đấu tranh đòi cải thiện luật lệ về đất đai hết sức quan trọng.”

Dân Biểu Loretta Sanchez từng gặp Tổng Giám Mục Ngô Quang Kiệt ở Việt Nam. Bà kể: “Giữa tôi và tổng giám mục đều đồng ý rằng chúng ta còn phải tranh đấu thêm.”

Trước khi bà Dân Biểu Loretta Sanchez trình bày ý kiến, một số đại diện cộng đồng Công Giáo Việt Nam Orange County, cùng một số linh mục đã trình bày, đúc kết sự kiện đang diễn ra tại Thái Hà, Hà Nội.

Nhiều cơ quan truyền thông và một số đại diện trong số 14 cộng đoàn Công Giáo Orange County có mặt nghe Linh Mục Sỹ Nguyễn trình bày qua tình hình Thái Hà, bày tỏ tâm tư người dân Công Giáo Việt Nam ở Orange County.

Ông Lê Tất Tạo, phó chủ tịch ngoại vụ Cộng Ðồng Công Giáo Việt Nam Orange County, điều hợp buổi gặp gỡ, cũng cho biết: “Dân Công Giáo Orange County rất quan tâm đến những diễn tiến liên quan giáo hội mẹ Việt Nam, nơi chôn nhau cắt rốn.”

Cộng đồng Công Giáo Việt Nam đã chính thức yêu cầu Dân Biểu Liên Bang Loretta Sanchez vận động, yểm trợ và giúp ý kiến về cuộc đấu tranh cho Dòng Chúa Cứu Thế, giáo phận Hà Nội nói riêng cũng như tự do tôn giáo và nhân quyền tại Việt Nam nói chung. (T.Ð.)

(Nguồn: Trung Đỗ/Người Việt, ngày 9.10.2008)