□ Nguyễn Trung Tây
Đêm Nghịch Lý!


Đêm Giáng Sinh,
đêm đó hài nhi hạ sinh
và thân mẫu đặt ngài nằm trong máng cỏ,
đêm đó đêm của những nghịch lý,
bởi đêm đó đêm nghèo nàn!
và đêm đó đêm cực thánh!

Đêm đó Bethlehem phố nhỏ chật chội bởi lệnh kiểm tra dân số, ký bởi Caesar Augustus, màu mực đỏ còn tươi trên giấy mầu nâu lá cọ.

Đêm đó, chẳng ai ngó ai, không ai muốn bị ai làm phiền. Dân phố Bethlehem bận rộn với đời cơm áo thường nhật. Bận lắm, chẳng ai có thì giờ để mà đứng thở! Như những chú kiến thợ bận rộn, dân phố nhanh nhanh tìm kiếm bánh mì, sữa dê, dầu oliu, và rượu vang đỏ cho tổ ấm gia đình! Trăm ngàn thứ lo toan suy tính cho cuộc sống! Mà cuộc đời bao giờ cũng vậy, nếu chậm chân thì chỉ có mà húp cháo loãng lõng bõng mấy hạt gạo hẩm, mốc đen!

Đêm đó, trời mùa đông phố Bethlehem lạnh cắt thịt da. Tối khuya, gió thổi lạnh buốt đông cứng tâm hồn và thể xác. Người người nhanh nhanh những bước chân cuống quýt. Đá sỏi trên đường bị những bàn chân dân phố dẫm đạp đau đớn kêu vang! Dân Bethlehem, dân bốn phương, ai nấy đều vội vàng, ngoại trừ đôi vợ chồng thợ mộc tuổi hai mươi phố Nazareth của Galilee đang chầm chậm từng bước…

Anh thợ mộc Giuse gõ cửa nhiều căn nhà trọ, nhiều lắm! Nhưng những cánh cửa vẫn đóng băng lạnh giá. Thật sự ra cũng có những cánh cửa đã mở ra, chỉ để hé lộ khuôn mặt khó chịu, ánh mắt không vui, đôi môi khô khốc lạnh lùng nhắc nhở nhà này tim người chật cứng hoặc đã chết thối chôn trong mộ!

Cuối cùng Maria hạ sinh con trai đầu lòng và đặt hài nhi nằm trong máng cỏ.

Có thể bạn hỏi tại sao hài nhi Giêsu lại được mẹ đặt nằm trong máng cỏ! Đơn giản thôi, bởi phố nhỏ Bethlehem chật chột xác người và chật cả tấm lòng, không lạ chi nhà trọ không còn chỗ trống. Đôi vợ chồng quê nghèo nàn từ xóm nhỏ phương Bắc không còn chọn lựa nào khác ngoài túp lều có máng cỏ cho chiên ăn của những người mục đồng.

Đêm đó, giờ phút hài nhi Giêsu cất tiếng khóc chào đời, ngoài trừ tiếng hát thiên thần rộn ràng một cõi không trung, người Bethlehem vẫn ngủ say, những tiếng ngáy rền vang một góc trời. Ngoài trời gió rét vẫn thổi buốt lạnh. Đêm đó (có thể) tuyết đổ trắng bôi xóa đường lộ đá sỏi thôn nhỏ Bethlehem. Đêm đó mục đồng nghèo nàn trong vùng nhanh nhanh bước tới chiêm ngưỡng hoàng tử Hòa Bình hạ sinh trong túp lều hôi mùi người nghèo và chiên.

Đêm đó, đêm cơ hàn và cũng chính là đêm cực thánh,

đêm trời cao giao hòa đất thấp,

đêm giàu có phú hộ sở hữu kim cương đếm mỏi tay gặp gỡ phận hèn thằng mõ tay cầm trơ trọi cái mõ,

đêm cỏ hôi bát ngát hương thơm thiên đàng tinh khiết,

đêm đơn sơ chuyển mình hóa ra ngọc ngà, rực rỡ ngàn cõi thế gian. Từ những ngày đầu tiên của vũ trụ tối đen hỗn loạn cho tới ngày trần gian chấm hết những vòng quay thường nhật, chưa đêm nào cực thánh nhưng lại nghèo nàn như đêm hoàng tử Bình An hạ sinh.

Đêm của những nghịch lý!

Đêm của những điều tầm thường và những điều lạ lùng!

Đêm bóng tối dầy đặc và đêm hào quang rực rỡ.

Đêm của những người nghèo hàn trong bậc thang xã hội quần áo rẻ rách nhanh nhanh ghé vào kính viếng Hoàng Tử, và giới quý tộc giàu có quần áo lụa yến tiệc linh đình chẳng hề hay biết Đấng Thiên Sai họ đang mong đợi từ bao lâu nay giờ này hạ sinh ở phố nhỏ Bethlehem, đúng như sách ngôn sứ Micah đã từng tiên đoán.

Đêm của bận rộn lo toan và đêm bình an thanh thản!

Đêm của người người không nhìn mặt nhau, sẵn sàng tung lựu đạn nổ xé rách tung thịt da, và đêm của tặng ban không tính toán với những lời chúc thật thà!

Đêm của hờn giận và đêm của thứ tha!

Đêm của tính toán, quyền lực, chính trị, phô trương biểu lộ qua lệnh kiểm tra dân số, và đêm bình an, yếu đuối, thật thà, đơn sơ hiện thân qua hài nhi nhỏ bé sinh ra nằm trong máng cỏ, ánh mắt ngây thơ mở lớn nhìn thế giới rồi nhanh chóng nhắm chặt lại, ngủ say giấc ngủ trẻ thơ!

Đêm của coi thường những người khác miền, khác giọng nói (vợ chồng anh chàng thợ mộc dân Nazareth nói tiếng Aramaic với âm giọng bắc); đêm của dân Judea phân biệt dân Galilee (bởi người Galilee thuộc vùng dân ngoại, dưới quyền bảo hộ của nhà nước La Mã); và đêm Hoàng Tử vương quốc thiên đàng kính trọng mọi sắc dân.

Đêm đó, Hoàng Tử của văn hóa thiên đàng hội nhập văn hóa địa cầu, và ngài kính trọng văn hóa trần gian. Ngài không hề bịt mũi, cất tiếng chê bai nước mắm, nhưng ngài ngồi với người nghèo trong lều tranh chấm cà pháo với mắm tôm. Ngài không hề mở miệng lên tiếng bình phẩm mầu sắc của những làn da… Đối với ngài nâu, đen, trắng bạch hoặc trắng ngà đều là màu sắc của đẹp, bởi Thiên Chúa đã tạo dựng sắc mầu và chủng tộc vào ngày thứ Sáu trong tuần Sáng Thế Ký.

Đêm đó, văn hóa thiên đàng gặp gỡ văn hóa trần gian. Hai nền văn hóa rõ ràng khác biệt. Nếu phải so sánh chiếu trên chiếu dưới, văn hóa thiên đàng chói ngời tựa dải Ngân Hà lấp lánh triệu triệu ngôi sao. Và văn hóa trần gian hôi tựa vũng nước bùn. Nhưng Hoàng Tử nhập thế gian làm người. Và ngài yêu mến văn hóa mắm tôm, nước mắm!

Đêm của rộn ràng ánh sao trời và đêm của mẹ hài nhi yên lặng chiêm niệm mầu nhiệm nhập thể, Con Thiên Đàng sinh ra làm người tầm thường nhỏ bé giờ này hiện thân nhỏ bé!

Đêm đó, đêm nghịch lý cũng bởi Trời Cao hiện thân làm người đất thấp.

Đêm đó, đêm nghịch lý cũng bởi Trời Cao một lòng chung thủy yêu thương con người dù con người đắm đuối hương cám dỗ của đêm đen tội lỗi.

Đêm đó, đêm nghịch lý, đêm minh họa thực thể thiên đàng trong nét trần gian: “Một trẻ thơ sinh ra và mẹ ngài đặt hài nhi nằm trong máng cỏ.”

Đêm đó, đêm nghèo nàn!
Đêm đó, đêm cực thánh!□

□ Michael Nguyen, SVD
The Night of Paradox


The first Christmas night,
the night that an infant was born,
and his mother placed him in a manger,
was the night of paradox,
for that night was the night of destitution,
and also of sacredness!

That night the little town Bethlehem was crowded due to the census decreed by Caesar Augustus, the red ink of his seal was still fresh on the papyrus scroll.

That night no one paid attention to no one; actually no one wanted to be bothered by anyone. The citizens of the town Bethlehem were totally preoccupied with daily chores. They were so busy that no one among them could spare even a short break for their weary souls! Just like the working ants, they were quickly collecting fresh bread, goat milk, olive oil, and red wine, you name it, for their families! One hundred items they had to be mindful of before the sun disappeared into the horizon! Well! That is life; if you were slow, certainly you would have only for yourself a bowl of congee cooked with a few rotten grains of rice!

That night the freezing wind of Bethlehem sharply pierced through human flesh. The winter wind certainly quickened the process of freezing the human heart and soul.

That night the people of Bethlehem hastened the normal pace. Being trampled under the many feet, the rocks on the road could not keep silent anymore but opened their mouth to cry out loud! Both, the local denizens of Bethlehem and those visitors, were busy except a young couple from the town Nazareth of Galilee!

Look! The husband walked slowly, step by step. He kept knocking on the many doors of the many inns in the town, countless ones! No one answered the poor couple! All the owners behind these doors seemed deaf or perhaps their ears were deafened due to the severe winter. Actually some doors did open but only for displaying cranky faces, sleepy eyes, and unfriendly mouths which frankly reminded the couple that the heart of this inn had ran out of room or died and been buried.

Finally Mary gave birth to her first born son and placed him in the manger.

You might have asked why the infant was placed in a manger! Well! Very simple! Because the little town Bethlehem ran out of their hearts. Hence, the peasant couple from northern Palestine had no other choice but the manger in which the shepherds fed their sheep.

That night when the infant Jesus cried out his first cry, except for the multitude of the angels who suddenly appeared in the sky to sing the heavenly carols, the people of Bethlehem fell deeply into their sleep; people at the four corners of the world could hear the sound of their snoring… The freezing winter wind still blew by the windows of the many houses in the town. That night (perhaps) the snow fell down whitening all the rocky roads of Bethlehem. That night the poor shepherds were in haste to pay their respect to the Prince of Peace who was just born in the hut that had the stench of the shepherds and their sheep.

That night, the night of destitution and the night of sacredness,

The night heaven reconciled with the earth,

The night the wealthiest man who possessed countless diamonds encountered the poorest man who remained empty handed from the first day of creation,

The night the stench of the rotten grass in the manger was transformed into the heavenly fragrance,

The night destitution transformed into the most precious diamond that glowed with everlasting light. From the first day of the creation week until the last day when the earth will stop its normal spins, there is no other night which is destitute and yet holy like the night the Prince of Peace was born.

The night of plethora of paradoxes!
The night of the normality and supernaturality!
The night of full of darkness and full of light!

The night of the voiceless in society who wore rags, hastening to visit the Prince; but the elites, who were in their best attires enjoying the luxurious banquets, were unaware of the birth of the Messiah whom they had been awaited, an event was foretold by the prophet Micah.

The night of anxious mind and peaceful heart!

The night people reject the differences. They are willing to throw grenades to burst human flesh into pieces, and the night of giving out without calculating and exchanging honest wishes!

The night of hurting and the night of forgiving!

The night of hidden agenda, power, politic, pride, illustrated through the census; and the night of peace, weakness, honesty, and simplicity, displayed through the little infant, who opened his innocent eyes to enjoy the world for the first time and then quickly closed them for his infant sleep.

The night of looking down on those people of different cultures and accents (the carpenter couple were the local people of Nazareth who spoke Aramaic with the northern accent); the night the Judeans prejudiced against the Galileans (for Galilee was the district of the Jews living among the gentiles and under the protection of the Romans); and the night the Prince of the Kingdom of heaven honoured the people of different ethnicities.

That night, the Prince of the heavenly culture inculturated into the earthly culture, and he respected the human culture. He did not cover his nose with his fingers while voicing his opinion to condemn the fish sauce, but rather sit among the poor in the shabby hut to enjoy fermented pickles and shrimp sauce. He never raised his voice to criticize the people of different colour… In his eyes, all the colours, brown, black, and white, are splendid, for the Lord God created people of different colours and ethnicities on the sixth day of the creation week.

That night, the heavenly culture met the earthly culture. These two are obviously different from each other like light and darkness. If there must be a comparison between these two, the heavenly culture is resplendent as the Milky Way sparkling in the sky with countless million stars whereas the human culture smelled like a stagnant pond. Nevertheless, the Prince of Peace was willing to incarnate in human form. Obviously, the Prince loved the culture of shrimp and fish sauce.

That night was the night of paradox because God’s Son incarnated in the lowly human form.

That night was the night of paradox because God loves the people of the earth even though they prefer to be lured by the darkness of sin.

That night was the night of paradox, which illustrated a heavenly reality manifested in human form: “An innocent child is born and his mother placed him in a manger.”

That night was the night of destitution!
That night was the night of sacredness!
(Trích Suy Niệm Lời Kinh Thật Thà, NXB Đồng Nai, 2022).