Houston – Dưới đây là bản dịch bài thứ nhì của ĐHY Daniel DiNardo, TGM Galveston-Houston về “Đào Luyện Lương Tâm để Làm Công Dân Chân Chính” được đăng trong website của TGP Galveston-Houston.
Đây là bài thứ nhì về tài liệu “Đào Luyện Lương Tâm để Làm Công Dân Chân Chính”, được HĐGMHK phát hành Tháng Mười Một vừa qua. Như tôi đã nhắc đến trong bài thứ nhất, các Giám Mục đã ấn hành những tập tài liệu tương tự như thế trước những cuộc bầu cử quốc gia trong vòng 30 năm qua. Tài liệu hiện hành dành nhiều thì giờ nói về ý nghĩa của lương tâm. Nó cũng nhấn mạnh đến vai trò chủ yếu mà những nguyên tắc luân lý đảm nhận trong việc đào luyện lương tâm cách đúng đắn để một người có thể có những phán đoán tốt về đời sống chính trị và xã hội. Bầu cử là một trong những bình diện rất quan trọng trong việc thực thi những phán đoán về luân lý ở nơi công cộng.
Trong bài này tôi muốn bắt đầu bàn về bảy đề tái chính mà tài liệu đưa ra về Học Thuyết Xã Hội Công Giáo. Các đề tài ấy là (1) Quyền Sống và Phẩm Giá Con Ngừời; (2) Mời Gọi Gia Đình, Cộng Đồng và Tham Gia; (3) Quyền Lợi và Nhiệm Vụ; (4) Yêu Thương Người Nghèo và Người Cô Thế; (5) Giá Trị Lao Động và Quyền LỢi Nhân Công; (8) Đoàn Kết; và (7) Săn Sóc cho tạo Vật của Thiên Chúa.
Đề tài thứ nhất được tài liệu “Đào Luyện Lương Tâm để Làm Công Dân Chân Chính” đề ra là Quyền Sống và Phẩm Giá Con Người. Không những đề tài này được bàn đến đầu tiên mà nó còn là sợi dây nối kết tất cả các đề tài khác lại với nhau. Quả thật mỗi người là một đơn vị duy nhất chứ không phải chỉ là một “cá nhân” trong một loại tạo vật lớn lao. Mỗi con người được tạo dựng theo hình ảnh và giống Thiên Chúa. Sự sống và phẩm giá con người là nền tảng cho một xã hội có luân lý và đạo đức. Từ khi được thụ thai đến khi chết tự nhiên, con người là linh thánh; chúng ta không bao giờ được chấp nhận theo luân lý bất cứ một tấn công trực tiếp nào vào con người, ở bất kỳ giai đoạn phát triển nào. Có vài hành động quá sai lầm về luân đến nỗi chúng ta không bao giờ được phép chấp nhận. Theo truyền thống luân lý của chúng ta thì những hành động như thế được gọi là “dữ tự bản chất.” Hành động phá thai là một trong những hành động dữ tự bản chất như thế; cũng thế, việc giết chết êm dịu là một hành động tấn công trực tiếp vào một con người. Bởi vì những hành động này trực tiếp tấn công con người ở trong những giai đoạn trọng yếu nhất, là gia đoạn khởi đầu và cuối cùng của cuộc đời, chúng là những điều mà đức tin và giáo huấn về luân lý theo truyền thống của Hội Thánh chúng ta quan tâm đặc biệt nhất, chính giáo huấn này dựa trên cả đức tin lẫn lý trý. Trong số những hành động trực tiếp tấn công vào con người mà chúng ta luôn phải chống lại cũng gồm có những thí nghiệm sao người (human cloning), việc hủy diệt phôi thai con người để nghiên cứu, diệt chủng, tra tấn, kỳ thị chủng tộc, và việc tấn công trực tiếp và cố ý nhắm vào những người không chiến đấu trong chiến tranh hoặc trong những cuộc tấn công khủng bố. Tất cả những điều trên là những đe dọa trầm trọng đến sự sống con người bởi vì chúng tấn công chính căn nguyên của sự sống con người và sự tốt lành cho con người. Nhiệm vụ của tất cả chúng ta trong chính khả năng luân lý của mình là phải hoạt động nơi công cộng để bảo vệ sự sống con người đến mức tối đa khi đương đầu với những vấn đề này. Điều này bao gồm, nhưng không giới hạn vào, việc cổ động cho những luật lệ hay chính sách che chờ và bảo vệ con người ở mọi giai đoạn phát triển của họ.
Giáo Huấn Xã Hội Công Giáo cũng mời gọi chúng ta tôn trọng nhân phẩm, ngay cả của những người có tội, bằng cách hoạt động để xóa bỏ án tử hính, bởi vì bây giờ chúng ta có những cách khác để bảo vệ xã hội khỏi những người có thể gây thiệt hại lớn mà không cần đến hành động này. Giáo Huấn Xã Hội Công Giáo cũng đòi hỏi chúng ta hoạt động cho hòa bình và tránh chiến tranh bằng cách tìm những phương cách hữu hiệu để tránh các xung đột và giải quyết chúng bằng những phương tiện ngoại giao. Có một truyền thống dài và phức tạp của giáo huấn về chiến tranh chính đáng trong Đức Tin Công Giáo và phải được thận trọng áp dụng trong trường hợp có xung đột. Các quốc gia có quyền bảo vệ sự sống và công ích chống lại những hành động khủng bố và công kích tương tự. Nhiệm vụ này cũng bị ràng buộc bởi việc giới hạn dùng những phương tiện dùng trong việc quốc phòng và các giới hạn đạo đức trong việc sử dụng vũ lực, một vũ lực không được bừa bãi hoặc quá không cân xứng so với mối đe dọa. Tôi muốn nhắc đến ở đây việc tất cả chúng ta cần phải làm để loại trừ các vũ khí nguyên tử, hóa học và sinh học; những vũ khí này liên quan đến việc tiêu diệt tập thể.
Trong khi xét đến việc tôn trọng nhân phẩm, tất cả mọi vấn đề đều quan trọng, nhưng không có cùng một tầm quan trọng về luân lý giống hệt như nhau. Một phần của việc đào luyên lương tâm của chúng ta là học để phân biệt tầm quan trọng trong khi vẫn tôn trọng hệ thống lớn của những vấn đề được đặt dưới đề tài này. Ý niệm “tấn công trực tiếp” vào con người là một điểm đặc biệt trong việc đào luyện lương tâm của chúng ta một cách đúng đắn.
Đề tài chính thứ nhì là Kêu Gọi Gia Đình, Cộng Đồng và Tham Gia. Đề tài này giúp chúng ta hiểu không những sự thánh thiêng của con người, mà còn một sự kiện là con người tự bản chất đã có tính xã hội. Sự phát triển toàn diện của con người cần và đòi hỏi phải có sự liên hệ của người ấy với những người khác. Bình diện này bắt đầu với gia đình và sau đó chuyển ra ngoài đến những vòng liên hệ và bằng hữu càng ngày càng thêm rộng với những người khác ở nhà thờ, trường học, các đoàn thể trong cộng đồng, đời sống ở sở làm và xã hội, cùng trong những đoàn thể chính trị quan trọng là một dấu chỉ của sự tự do trong quốc gia chúng ta. Gia đình, được đặt nền tảng trên hôn nhân giữa một người nam và một người nữ, là đơn vị quan trọng và căn bản nhất của xã hội. Gia đình cung cấp không gian cho việc sinh sản và nuôi dưỡng con cái. Tình trạng hiện tại của đời sống hôn nhân và gia đình trong xã hội chúng ta không được lành mạnh lắm; những đề nghị tái định nghĩa hôn nhân của một số phần tử của nền văn hóa chúng ta thật sự rất lung lay, không tiêu biểu cho việc bảo vệ gia đình mà còn phá hoại cơ chế hôn nhân và việc bảo vệ gia đình. Hôn nhân có một cùng đích chân chính hay “cứu cánh”, một cứu cánh hoạt động bên ngoài những mục đích hay ước muốn thuần túy nhân loại. Việc làm mờ nhạt sự phân biệt này có thể đưa đến việc bóp méo ngay lúc này sự hiểu biết thật sự về đời sống hôn nhân và gia đình. Một sự bóp méo đặc biệt ở thời điểm này là việc kết hợp đồng tính, là điều có thể biến sự hiểu biết của chúng ta về hôn nhân thêm mập mờ trong khi cũng thay đổi luật lệ bảo vệ trẻ em và tạo ra những thiệt hại lớn lao cho các em, trong lúc dường như chỉ quan tâm đến những ước muốn của những người trưởng thành.
Bảo vệ đời sống hôn nhân và gia đình là một đề tài quan trọng trong việc xây dựng công ích chân chính cho xã hội và đi vào một cách cơ bản trong hành động của chúng ta trong đời sống công cộng, kể cả bầu cử.
Trong bài tới tôi sẽ bàn về những đề tài còn lại của Học Thuyết Xã Hội Công Giáo của chúng ta, và trong những bài sau đó tôi sẽ bàn về những khó khăn mà tất cả chúng ta phải đương đầu với trong việc phán đoán về những vấn đề chính trị.
Đây là bài thứ nhì về tài liệu “Đào Luyện Lương Tâm để Làm Công Dân Chân Chính”, được HĐGMHK phát hành Tháng Mười Một vừa qua. Như tôi đã nhắc đến trong bài thứ nhất, các Giám Mục đã ấn hành những tập tài liệu tương tự như thế trước những cuộc bầu cử quốc gia trong vòng 30 năm qua. Tài liệu hiện hành dành nhiều thì giờ nói về ý nghĩa của lương tâm. Nó cũng nhấn mạnh đến vai trò chủ yếu mà những nguyên tắc luân lý đảm nhận trong việc đào luyện lương tâm cách đúng đắn để một người có thể có những phán đoán tốt về đời sống chính trị và xã hội. Bầu cử là một trong những bình diện rất quan trọng trong việc thực thi những phán đoán về luân lý ở nơi công cộng.
Trong bài này tôi muốn bắt đầu bàn về bảy đề tái chính mà tài liệu đưa ra về Học Thuyết Xã Hội Công Giáo. Các đề tài ấy là (1) Quyền Sống và Phẩm Giá Con Ngừời; (2) Mời Gọi Gia Đình, Cộng Đồng và Tham Gia; (3) Quyền Lợi và Nhiệm Vụ; (4) Yêu Thương Người Nghèo và Người Cô Thế; (5) Giá Trị Lao Động và Quyền LỢi Nhân Công; (8) Đoàn Kết; và (7) Săn Sóc cho tạo Vật của Thiên Chúa.
Đề tài thứ nhất được tài liệu “Đào Luyện Lương Tâm để Làm Công Dân Chân Chính” đề ra là Quyền Sống và Phẩm Giá Con Người. Không những đề tài này được bàn đến đầu tiên mà nó còn là sợi dây nối kết tất cả các đề tài khác lại với nhau. Quả thật mỗi người là một đơn vị duy nhất chứ không phải chỉ là một “cá nhân” trong một loại tạo vật lớn lao. Mỗi con người được tạo dựng theo hình ảnh và giống Thiên Chúa. Sự sống và phẩm giá con người là nền tảng cho một xã hội có luân lý và đạo đức. Từ khi được thụ thai đến khi chết tự nhiên, con người là linh thánh; chúng ta không bao giờ được chấp nhận theo luân lý bất cứ một tấn công trực tiếp nào vào con người, ở bất kỳ giai đoạn phát triển nào. Có vài hành động quá sai lầm về luân đến nỗi chúng ta không bao giờ được phép chấp nhận. Theo truyền thống luân lý của chúng ta thì những hành động như thế được gọi là “dữ tự bản chất.” Hành động phá thai là một trong những hành động dữ tự bản chất như thế; cũng thế, việc giết chết êm dịu là một hành động tấn công trực tiếp vào một con người. Bởi vì những hành động này trực tiếp tấn công con người ở trong những giai đoạn trọng yếu nhất, là gia đoạn khởi đầu và cuối cùng của cuộc đời, chúng là những điều mà đức tin và giáo huấn về luân lý theo truyền thống của Hội Thánh chúng ta quan tâm đặc biệt nhất, chính giáo huấn này dựa trên cả đức tin lẫn lý trý. Trong số những hành động trực tiếp tấn công vào con người mà chúng ta luôn phải chống lại cũng gồm có những thí nghiệm sao người (human cloning), việc hủy diệt phôi thai con người để nghiên cứu, diệt chủng, tra tấn, kỳ thị chủng tộc, và việc tấn công trực tiếp và cố ý nhắm vào những người không chiến đấu trong chiến tranh hoặc trong những cuộc tấn công khủng bố. Tất cả những điều trên là những đe dọa trầm trọng đến sự sống con người bởi vì chúng tấn công chính căn nguyên của sự sống con người và sự tốt lành cho con người. Nhiệm vụ của tất cả chúng ta trong chính khả năng luân lý của mình là phải hoạt động nơi công cộng để bảo vệ sự sống con người đến mức tối đa khi đương đầu với những vấn đề này. Điều này bao gồm, nhưng không giới hạn vào, việc cổ động cho những luật lệ hay chính sách che chờ và bảo vệ con người ở mọi giai đoạn phát triển của họ.
Giáo Huấn Xã Hội Công Giáo cũng mời gọi chúng ta tôn trọng nhân phẩm, ngay cả của những người có tội, bằng cách hoạt động để xóa bỏ án tử hính, bởi vì bây giờ chúng ta có những cách khác để bảo vệ xã hội khỏi những người có thể gây thiệt hại lớn mà không cần đến hành động này. Giáo Huấn Xã Hội Công Giáo cũng đòi hỏi chúng ta hoạt động cho hòa bình và tránh chiến tranh bằng cách tìm những phương cách hữu hiệu để tránh các xung đột và giải quyết chúng bằng những phương tiện ngoại giao. Có một truyền thống dài và phức tạp của giáo huấn về chiến tranh chính đáng trong Đức Tin Công Giáo và phải được thận trọng áp dụng trong trường hợp có xung đột. Các quốc gia có quyền bảo vệ sự sống và công ích chống lại những hành động khủng bố và công kích tương tự. Nhiệm vụ này cũng bị ràng buộc bởi việc giới hạn dùng những phương tiện dùng trong việc quốc phòng và các giới hạn đạo đức trong việc sử dụng vũ lực, một vũ lực không được bừa bãi hoặc quá không cân xứng so với mối đe dọa. Tôi muốn nhắc đến ở đây việc tất cả chúng ta cần phải làm để loại trừ các vũ khí nguyên tử, hóa học và sinh học; những vũ khí này liên quan đến việc tiêu diệt tập thể.
Trong khi xét đến việc tôn trọng nhân phẩm, tất cả mọi vấn đề đều quan trọng, nhưng không có cùng một tầm quan trọng về luân lý giống hệt như nhau. Một phần của việc đào luyên lương tâm của chúng ta là học để phân biệt tầm quan trọng trong khi vẫn tôn trọng hệ thống lớn của những vấn đề được đặt dưới đề tài này. Ý niệm “tấn công trực tiếp” vào con người là một điểm đặc biệt trong việc đào luyện lương tâm của chúng ta một cách đúng đắn.
Đề tài chính thứ nhì là Kêu Gọi Gia Đình, Cộng Đồng và Tham Gia. Đề tài này giúp chúng ta hiểu không những sự thánh thiêng của con người, mà còn một sự kiện là con người tự bản chất đã có tính xã hội. Sự phát triển toàn diện của con người cần và đòi hỏi phải có sự liên hệ của người ấy với những người khác. Bình diện này bắt đầu với gia đình và sau đó chuyển ra ngoài đến những vòng liên hệ và bằng hữu càng ngày càng thêm rộng với những người khác ở nhà thờ, trường học, các đoàn thể trong cộng đồng, đời sống ở sở làm và xã hội, cùng trong những đoàn thể chính trị quan trọng là một dấu chỉ của sự tự do trong quốc gia chúng ta. Gia đình, được đặt nền tảng trên hôn nhân giữa một người nam và một người nữ, là đơn vị quan trọng và căn bản nhất của xã hội. Gia đình cung cấp không gian cho việc sinh sản và nuôi dưỡng con cái. Tình trạng hiện tại của đời sống hôn nhân và gia đình trong xã hội chúng ta không được lành mạnh lắm; những đề nghị tái định nghĩa hôn nhân của một số phần tử của nền văn hóa chúng ta thật sự rất lung lay, không tiêu biểu cho việc bảo vệ gia đình mà còn phá hoại cơ chế hôn nhân và việc bảo vệ gia đình. Hôn nhân có một cùng đích chân chính hay “cứu cánh”, một cứu cánh hoạt động bên ngoài những mục đích hay ước muốn thuần túy nhân loại. Việc làm mờ nhạt sự phân biệt này có thể đưa đến việc bóp méo ngay lúc này sự hiểu biết thật sự về đời sống hôn nhân và gia đình. Một sự bóp méo đặc biệt ở thời điểm này là việc kết hợp đồng tính, là điều có thể biến sự hiểu biết của chúng ta về hôn nhân thêm mập mờ trong khi cũng thay đổi luật lệ bảo vệ trẻ em và tạo ra những thiệt hại lớn lao cho các em, trong lúc dường như chỉ quan tâm đến những ước muốn của những người trưởng thành.
Bảo vệ đời sống hôn nhân và gia đình là một đề tài quan trọng trong việc xây dựng công ích chân chính cho xã hội và đi vào một cách cơ bản trong hành động của chúng ta trong đời sống công cộng, kể cả bầu cử.
Trong bài tới tôi sẽ bàn về những đề tài còn lại của Học Thuyết Xã Hội Công Giáo của chúng ta, và trong những bài sau đó tôi sẽ bàn về những khó khăn mà tất cả chúng ta phải đương đầu với trong việc phán đoán về những vấn đề chính trị.