Những chuyện rắc rối

Hôm 26.6.2013, Tối Cao Pháp Viện Liên Bang Hoa Kỳ đã đưa ra hai phán quyết liên quan đến hai vụ kiện về luật cấm hôn nhân đồng tính: Vụ thứ nhất có tên là “United States v. Windsor” do các công dân ở New York kiện về tính cách bất hợp hiến của Đạo Luật Bảo Vệ Hôn Nhân (Defense of Marriage Act), thường gọi là Luật DOMA, quy định hôn nhân là sự kết hợp giữa một người nam và một người nữ. Vụ thứ hai có tên là vụ “Hollingsworth v. Perry” do công dân Hollingsworth kiện bang California (đại diện bởi Bộ Trưởng Tư Pháp California là Perry) về Đề luật số 8 (Proposition 8) cấm hôn nhân đồng tính.

Đây là hai vụ án khá phức tạp và còn gây nhiều tranh luận, vì đang có âm mưu dùng nó mở đường tiến tới phá vỡ hệ thống gia đình truyền thống vốn đã có từ lâu đời, nhân danh quyền bình đẳng tự do. Tổng Thống Obama là một trong những người yểm trợ chủ trương này.

Để độc giả có thể theo dõi, trước hết chúng tôi xin tóm lược nội dung hai vụ án nói trên và hậu quả mà hai phán quyết của TCPV sẽ đem lại. Sau đó chúng tôi sẽ nói đến cuộc tranh luận về các giải pháp cho những người đồng tính muốn sống chung.

NỘI DUNG HAI VỤ KIỆN

1.- Vụ “United States v. Windsor”

Đạo luật Bảo Vệ Hôn Nhân (Defense of Marriage Act), thường được gọi là Luật DOMA, do Quốc Hội Hoa Kỳ thông qua và được Tổng Thống Clinton ký ban hành ngày 21.9.1996 quy định về chế độ hôn nhân tại Hoa Kỳ. Điều 3 của đạo luật này quy định rằng “chữ “hôn nhân” chỉ có nghĩa là sự kết hợp hợp pháp giữa một người nam và một người nữ như chồng và vợ, và chữ ‘người phối ngẩu’ chỉ quy chiếu vào một người khác phái là một người chồng hay một người vợ (the word 'marriage' means only a legal union between one man and one woman as husband and wife, and the word 'spouse' refers only to a person of the opposite sex who is a husband or a wife).

Nói cách khác, Luật DOMA không chấp nhận hôn nhân đồng tính.

Hai bà Edith Windsor và Thea Spyer ở bang New York là hai người đồng tính đã sống chung với nhau trên 40 năm và có tài sản chung. Năm 2007 hai người qua Canada và chính thức lập hôn thú ở Toronto, vì luật Canada cho phép những người đồng tính được kết hôn.

Năm 2009, bà Thea Spyer qua đời. Sở Thuế Vụ Liên Bang (IRS) buộc bà Edith Windsor phải trả thuế di sản là 363.053 USD trên phần bất động sản bà thừa hưởng của bà Spyer. Bà Edith Windsor xuất trình hôn thú đã được lập tại Canada, nhưng IRS không công nhận vì Luật DOMA cấm hôn nhân đồng tính.

Bà Windsor nhờ luật sư kiện về tính cách bất hợp hiến của Luật DOMA. Vụ kiện này mang tên là “United States v. Windsor” (Công dân Windsor kiện chính phủ Hoa Kỳ). Ngày 26.6.2013, TCPV đã đưa ra phán quyết tuyên bố điều 3 của Luật DOMA bất hợp hiến “vì sự tước đoạt quyền bình đẳng tự do của những người được Tu Chính Án số V của Hiến Pháp bảo vệ (as a deprivation of the equal liberty of persons that is protected by the Fifth Amendment). Tu Chính Án Số V nói gì? Tu Chính Án số V quy định như sau:

“Không một ai bị buộc phải chịu trách nhiệm về một tội nghiêm trọng hay một tội xấu xa khác nếu không có sự tường trình và cáo trạng của Bồi thẩm đoàn, trừ những trường hợp xảy ra trong lục quân, hải quân hoặc trong lực lượng dự bị, khi đang thi hành công vụ trong thời chiến hoặc trong tình trạng xã hội gặp hiểm nguy. Không một ai sẽ bị kết án hai lần về cùng một tội có nguy hại đến tính mạng và thân thể; không một ai bị ép buộc phải làm chứng chống lại bản thân mình trong một vụ án hình sự và bị tước đoạt sinh mạng, tự do hoặc tài sản (nor be deprived of life, liberty or property), nếu không qua một quá trình xét xử theo đúng luật; không một tài sản tư hữu nào bị trưng dụng vào việc công mà không được bồi thường thích đáng.”

Việc áp dụng mấy chữ “nor be deprived of life, liberty or property” để cho rằng điều 3 của Luật DOMA là bất hợp hiến đã gây nhiều tranh luận giữa các thẩm phán TCPV, nhưng TCPV áp dụng luật đa số: Khi 5/4 cho rằng điều 3 bất hợp hiến thì nó bị coi là bất hợp hiến!

2.- Vụ “Hollingsworth v. Perry”

Ở California, trước năm 2000, sự kết hôn giữa những người đồng tính là hợp lệ. Nhưng năm 2000 Đề luật số 22 (Proposition 22) được đưa ra trưng cầu dân ý. Cử tri được hỏi: “Có đồng ý cấm hôn nhân đồng tính không?” Ða số cử tri đã trả lời “Yes” tức đồng ý cấm. Nhưng năm 2008 một số đoàn thể ở California đã đưa đề luật này ra trước Tối Cao Pháp Viện California xin tuyên bố đề luật đó bất hợp hiến. Bằng phán quyết “In re Marriages Cases” (Về các vụ hôn nhân), ngày 15.5.2008 TCPV Cali tuyên bố Đề luật 22 không phù hợp với Hiến Pháp Cali.

Tháng 11/2008, những thành phần chống hôn nhân đồng tính lại đưa ra trưng cầu dân ý Đề luật số 8 (Proposition 8) tu chính Hiến Pháp Cali. Đề luật này quy định rằng “chỉ có hôn nhân giữa một người nam và một người nữ là hợp lệ hay được công nhận tại California” (only marriage between a man and a woman is valid or recognized in California). Đề luật này cũng được thông qua.

Các cặp đồng tính lại chống đối. Ngày 4.8.2010 chánh án liên bang Vaughn Walker phán quyết rằng Đề luật số 8 vi phạm điều khoản về tiến trình luật pháp và quyền được bảo vệ công bằng trong Hiến Pháp Hoa Kỳ. Những người ủng hộ Đề luật số 8 kháng cáo. Ngày 7.2.2012 Tòa Phúc Thẩm Liên Bang Vùng 9 (Ninth Circuit Court of Appeal) đồng ý với Chánh Án Walker. Nội vụ được thượng tố lên Tối Cao Pháp Viện Liên Bang với cái tên là vụ Hollingsworth v. Perry (công dân Hollingsworth kiện bang California đại diện bởi Bộ Trưởng Tư Pháp California Perry). Ngày 26.6.2013 TCPV Liên Bang đã bác đơn của những người thượng tố Đề luật số 8, viện lý do những người này không có tư cách pháp lý để kháng cáo phán quyết của tòa California thấp hơn vì tiểu bang từ chối bênh vực đề luật đó (did not have the legal standing to appeal the California lower courts' rulings in federal court, since the state refused to defend it).

NHỮNG HẬU QUẢ PHÁT SINH

Như chúng tôi nói ở trên, TCPV đã tuyên bố Luật DOMA bất hợp hiến, còn việc kháng cáo Đề án số 8 bị coi là không hợp lệ. Hai phán quyết này sẽ đưa đến những hậu quả pháp lý khác nhau.

(1) Vế Luật DOMA: Phán quyết của TCPV chỉ vô hiệu hóa một điều khoản của Luật Bảo vệ Hôn nhân liên bang là điều 3, chứ không bắt buộc tất cả các tiểu bang phải công nhận hôn nhân đồng tính là hợp pháp.

(2) Về Đề luật số 8 của California: Phán quyết của TCPV không công nhận quyền kháng cáo của những người chống hôn nhân đồng tính. Như vậy phán quyết của TCPV tiểu bang Cali tuyên bố Đề luật số 8 bất hợp hiến có hiệu lực và những người đồng tính ở bang này có quyền kết hôn.

Nhưng phán quyết của TCPV Liên Bang chỉ có hiệu lực đối với bang California mà thôi chứ không có hiệu lực đối với 36 tiểu bang khác ở Hoa Kỳ đang có luật cấm hôn nhân đồng tính. Muốn tiến tới như California, những người đồng tính tại các tiểu bang này phải kiện lên TCPV tiểu bang xin hủy bỏ luật cấm hôn nhân đồng tính.

Nói chung, chuyện tiến tới hợp pháp hòa hôn nhân đồng tính trên toàn lãnh thổ Hoa Kỳ còn gặp rất nhiều khó khăn phức tạp.

ĐỘNG LỰC CỦA CUỘC CHIẾN

Khi hay tin TCPV tuyên bố luật cấm hôn nhân đồng tính là bất hợp hiến, Tổng Thống Obama nói rằng TCPV “đã sửa cái sai, và nhờ đó mà đất nước của chúng ta tốt đẹp hơn.'' Tuy nhiên, sợ sự chống đối của các tôn giáo đang tranh đấu để bảo vệ hôn nhân truyền thống, ông phải nói thêm rằng phán quyết chỉ áp dụng cho hôn nhân dân sự và không thay đổi cách thức mà các tổ chức tôn giáo định nghĩa về tính thiêng liêng của hôn nhân.

Một số người cho rằng ông Obama yểm trợ tích cực hôn nhân đồng tính là để kiếm phiếu cho Đảng Dân Chủ. Nhưng điều này không đúng, vì tỷ lệ cử tri đồng tính quá nhỏ, không ảnh hưởng gì đến kết quả của cuộc bầu cử.

Như chúng tôi đã nói, tại Hoa Kỳ, ngày 17.2.2013 cơ quan thăm dò Gallup đã công bố kết quả một cuộc thăm dò tại 50 tiểu bang cho thấy thủ đô Washington là nơi có tỷ lệ đồng tính cao nhất: 10% dân số. Trong khi đó ở California là 4,0% và New York 3,8%. North Dakota có tỷ lệ này thấp nhất: 1,7%. Tính chung số người đồng tính ở Mỹ là khoảng 3,5% dân số.

Trái lại, dự luật di trú mà ông Obama đang vận động thông qua nếu thành công có thể làm thay đổi kết quả cuộc bầu cử tổng thống. Một thí dụ cụ thể: Hiện nay, số phiếu của người Latino ở Florida chiếm khoảng 24% và số phiếu bầu tổng thống giữa hai đảng ở bang này thường ngang ngửa (toss-up). Nếu tăng được số phiếu người Latino ở đây lên 28% hay 30%, bang này có thể nghiêng hẳn về Đảng Dân Chủ. Còn số phiếu của người đồng tính không có ảnh hưởng quan trọng nào.

Lý do thứ hai được một số người nêu lên là hôn nhân đồng tính sẽ giúp hạn chế sinh đẻ, ngăn ngừa nạn nhân mãn. Nhưng tỷ lệ người đồng tính quá thấp và mới chỉ áp dụng ở một số nước tiên tiến. Còn đến 80% các quốc gia trên thế giới không áp dụng luật này vì lý do tôn giáo hay phong tục, do đó luật hôn nhân đồng tính không ảnh hưởng gì đến nạn nhân mãn.

Lý do chính thức được đưa ra trong bản án của TCPV là luật cấm hôn nhân đồng tính “tước đoạt quyền bình đẳng tự do của những người được Tu Chính Án số V của Hiến Pháp bảo vệ” (as a deprivation of the equal liberty of persons that is protected by the Fifth Amendment). Nhưng đây chỉ là một lối ngụy biện.

Khi thành lập công ty để làm ăn, người ta có thể lựa chọn loại công ty nào thích hợp với mục tiêu của mình chẳng hạn như công ty cổ phần (corporation), công ty trách nhiệm hữu hạn (limited liability company), công ty phần hùn (partnership), hợp tác xã (cooperative) hay các loại công ty khác. Khế ước kết hôn cũng là một loại khế ước thành lập công ty nhưng mục tiêu kết ước giữa hai người đồng tính và giữa hai người khác tính không giống nhau, nên phải cấp cho những người đồng tính một loại kết ước riêng chứ không thể cho họ xử dụng khế ước hôn nhân truyền thống. Nhiều nhà phân tích và nghiên cứu xã hội tin rằng chủ trương đồng hóa giữa hôn nhân khác phái và hôn nhân đồng tính là nhắm mục tiêu làm xói mòn và phá vỡ dần chế độ hôn nhân truyền thống đã có từ lâu đời.

Việc viện dẫn quyền bình đẳng nói trong Tu Chính An số V của Hiến Pháp mà các thẩm phán TCPV đã quy chiếu để bên vực hôn nhân đồng tính là gượng ép. Ngay trong 9 thẩm phán TCPV đã có 4 thẩm phán không đồng ý. Đọc các ý kiến của họ đính theo bản án chúng ta mới thấy rằng còn nhiều điều phải tranh luận. Đây là vấn đề sẽ được chúng tôi bàn trong một dịp khác.

TÌM MỘT LỐI THOÁT

Như chúng tôi đã nói, mục tiêu của hôn nhân khác phái và hôn nhân đồng tính hoàn toàn khác nhau. Từ khi có loài ngưới, mục tiêu chính của hôn nhân khác phái là duy trì nòi gióng. Sứ mạng chính của hai người nam nữ kết hôn là bảo tồn nòi gióng. Nhiều bản năng đặc biệt đã được Thượng Đế ban cho người mẹ để thi hành chức năng đó. Trái lại, mục tiêu của hôn nhân đồng tính chỉ là thỏa mãn tình cảm và tình dục. Họ không có sứ mạng dưỡng sinh.

Vì mục tiêu khác nhau nên quy chế dành cho sự kết hợp giữa hai người khác phái và hai người đồng tính cũng không giống nhau.

Như chúng tôi đã nói, hiện nay đã có 21 quốc gia hình thành những quy chế riêng cho người đồng tính. Các quy chế này thường được gọi là "sự kết hợp dân sự", tiếng Anh là Civil Union, Civil Partnership hay Domestic Partnership. Có 4 tiểu bang của Hoa Kỳ cũng đã đi theo giải pháp này là Delaware, Hawaii, Illinois and New Jersey. Khi kết ước theo hình thức kết hợp dân sự, họ cũng có quyền được hưởng những phúc lợi mà các cặp dị tính vẫn được hưởng, chẳng hạn như ưu đãi về thuế vụ, y tế và hưu bổng.

Hiện nay chỉ mới có 14 quốc gia cho rằng việc hình thành một định chế riêng cho người đồng tính là bất bình đẳng, nên quy định rằng người đồng tính được kết hôn theo định chế hôn nhân truyền thống, đó là các quốc gia Hà Lan, Bỉ, Tây Ban Nha, Canada, Nam Phi, Argentina, Uruguay, Na Uy, Iceland, Thụy Điển, Đan Mạch, Bồ Đào Nha, New Zealand và Pháp. Nhưng trên thế giới hiện còn trên 80 quốc gia xem đồng tính là tội phạm ở những mức độ khác nhau. Tại 8 nước là Iran, Mauritania, Nigeria, Pakistan, Ả Rập Saudi, Sudan, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, và Yemen, đồng tính có thể bị tội tử hình.

Chuyện phá vỡ chế độ hôn nhân truyền thống đang gặp nhiều khó khăn, nhất là đối với các quốc gia Hồi Giáo. Hoa Kỳ và các quốc gia Tây phương đang làm suy yếu khối Hồi Giáo bằng cách loại trừ tất cả nhửng lãnh tụ Hồi Giáo chủ trương hình thành một liên minh Hồi Giáo theo kiểu NATO và đặt các quốc gia Hồi Giáo vào tình trạng phân hóa ngày càng trầm trọng. Nhưng với chế độ đa thê và chế độ tảo hôn, các quốc gia Hồi Giáo đã thực hiện kế hoạch “đẻ mau, đẻ mạnh, đẻ vững chắc”, nâng dân số khối Hồi Giáo lên rất nhanh. Chế độ hôn nhân đồng tính mà Hoa Kỳ và các quốc gia Tây phương đang cổ võ không có cơ hội nào để xâm nhập vào các quốc gia Hồi Giáo và chận đứng cao trào "đẻ mau đẻ mạnh" lại. Đó là cái cần làm nhưng Hoa Kỳ không làm được.

Ngày 27.6.2013

Lữ Giang