Duyên Trời
Em hỏi tôi, “Bí quyết nào để thành công? Ngủ trễ, thức sớm, chuyên cần. Vậy đã đủ để mình sẽ trở thành một người thành công trong xã hội hay không?”
Nghe em hỏi, tự dưng tôi muốn phá ra cười (thật sự là tôi đã nhìn thấy mình đang đứng cười, thiếu điều muốn sặc cần cổ!). Em hỏi tôi, một người sinh ra và lớn lên với thất bại; có những lần thất bại đến nỗi khô khốc trống rỗng cả hai bàn tay (vừa nghĩa đen lẫn nghĩa bóng)!
Tôi nhìn em, em tuổi thanh xuân hai mươi; mắt sáng rực rỡ, tóc đen lay láy không một cọng bạc.
Tôi cũng đã từng ở tuổi hai mươi. Nhưng (tiếc quá!) tuổi hai mươi của một thời bể dâu; tuổi hai mươi mất niềm tin vào mình và vào người; tuổi hai mươi sợ hãi học đường và xã hội; tuổi hai mươi cương quyết bỏ đi, để lại sau lưng một quá khứ và hiện tại xám buồn trộn lẫn với một viễn ảnh tương lai bấp bênh. Sau mỗi lần vượt biên thất bại, thuyền gỗ lênh đênh trôi dạt về lại đất Mẹ, tuổi hai mươi chân đất bước xuống thuyền, hai tay bị còng, công an áp giải dẫn thẳng vào nhà tù Gò Công, Tiền Giang, và Hàm Tân; tuổi hai mươi làm bạn với muỗi, rệp, rán, chuột của xà lim và nhà tù ẩm thấp chật nghẹt tù nhân.
Tôi đã ngủ trễ và thức sớm, nhưng bừng con mắt dậy, vẫn thấy mình tay trắng lại hoàn trắng tay.
Giờ em hỏi tôi. Xin đừng trách nếu tôi muốn phá ra cười.
Em mến,
Cuộc sống nào cũng là một hành trình của lên đường, tìm kiếm. Có những hành trình thành công. Có những hành trình… thì ngược lại!
Từ phương đông, những nhà tu sĩ Trung Đông đã rời bỏ quê hương cho một giấc mơ: diện kiến và thờ lạy vị vua Do Thái mới hạ sinh (Matt 2:1-12). Với một lòng quyết tâm và tâm đam mê, những nhà tu sĩ Trung Đông đã khăn gói lên đường. Có những giây phút họ đã lạc lối trên con đường hành hương, nhưng những nhà tu sĩ đã không bỏ cuộc. Họ vẫn quyết liệt kiếm tìm. Cuối cùng họ đặt chân tới phố Jerusalem, và họ gõ cánh cửa cung điện vua Hêrôđê. Cuối cùng dưới sự hướng dẫn của ngôi sao lạ, họ tiến vào nhà của Hài Nhi ở phố nhỏ Bethlehem. Hành trình về đất thánh của những nhà tu sĩ năm xưa chung cuộc là một hành trình thành công.
Từ những ngày cuối cùng tháng Tư định mệnh, những con thuyền gỗ đã nhổ neo lên đường bỏ lại sau lưng bờ biển quê hương. Trên những khoang thuyền tỵ nạn chật hẹp, bao nhiêu thân xác Việt Nam tay giơ cao ngang trán ngong ngóng chờ đợi giây phút diện kiến sợi chỉ mới tinh khôi kéo dài nơi đường chân trời. Những con thuyền tỵ nạn đã khởi hành với lòng quyết tâm và lòng đam mê đời tự do. Sau những ngày giờ trôi nổi trên sóng nước, những con thuyền gỗ cuối cùng dừng những vòng quay chân vịt, đỗ lại tại bến lạ, Phi Luật Tân, Thái Lan, Mã Lai, Nam Dương, Hong Kong. Một trang sách mới mở ra chào đón những người quyết tâm lên đường. Hành trình kiếm tìm tự do chung cuộc là một hành trình thành công.
Cộng đồng Việt Nam hải ngoại, sau những ngày tháng tỵ nạn, cuối cùng, tái định cư trên những vùng đất mới, Na Uy, Đức, Pháp, Hoa Kỳ, Canada, Úc Châu. Những bàn chân Việt, gần như một mẫu số chung, khởi đầu hành trình mới tại những quốc gia mới với hai bàn tay trắng tinh! Sau một cuộc bể dâu tại quê nhà, sau những giây phút nhấp nhô trên sóng biển, sau những mòn mỏi đợi chờ tại trại tỵ nạn, người Việt lên đường với gia sản của con số không, không gia đình, không công việc, không ngôn ngữ, không tài sản. 40 năm đã trôi qua, con số không của ngày xưa giờ đã chuyển mình, hóa ra phố Little Saigon của Quận Cam (bảng đường chỉ dẫn từ xa trên những siêu xa lộ Nam Cali). Bắc Cali với Vietnam Town lẫy lừng vươn cao chiếm gọn mấy góc phố. Ở đâu có người Việt, nơi đó có phố xá, quán ăn, nhà thờ, đình chùa của người Việt.
Tuổi trẻ Việt Nam thành công trong nhiều lãnh vực y như tuổi trẻ bản xứ. Tuổi trẻ Việt nói tiếng Anh và tiếng Việt giỏi như nhau. Tuổi trẻ Việt giáo sư trường đại học, bác sĩ tại bệnh viện, CEO tại các hãng xưởng lừng danh, Phó Thủ Tướng nước Đức. Dừng lại một phút để tự hỏi, tại sao lại có hiện tượng đũa thần đổi thay Cô Tấm lọ lem. Câu trả lời nằm ở lòng quyết tâm và sự say mê, hai trong số nhiều yếu tố đã góp phần vào hiện tượng Việt Nam tỵ nạn thành công. Bởi quyết tâm và say mê xây dựng lại một đời sống mới tinh trên vùng đất mới, gia đình Việt Nam, cả bố cả mẹ lên đường nhập cuộc. Trời thu cũng như trời đông, bố mẹ tỵ nạn chở con tỵ nạn tới trường; khi con biến mất sau khung cửa, bố mẹ quay ra nhập vào dòng xe cộ ngược xuôi hướng thẳng tới công xưởng làm Technician, Assembler, bưng tô Phở, nửa đêm về sáng quét dọn quán rượu Mễ, và đủ các nghề để kiếm tiền nuôi con Việt. Ngày thứ Bẩy, Chúa Nhật, bố mẹ chở con tới trường Việt Ngữ học tiếng Việt. Bởi quyết tâm và say mê xây dựng một tương lai vững chắc cho mình và cho con cái, bố mẹ Việt Nam hy sinh tất cả. Bởi thế, tỵ nạn Việt Nam thuả xưa biến hình. Hành trình Việt Nam hải ngoại, 40 năm viễn xứ, hành trình thành công.
Tôi nhìn em một lần nữa. Lần này tôi nói,
— Nếu quyết tâm và đam mê, hy vọng rất nhiều hành trình em đang theo đuổi sẽ là một hành trình về đích với hoa quả thơm tho và ngọt ngào (thơm tho cho riêng hồn mình và ngọt ngào cho xã hội).
Em hỏi ngay, vầng trán thông minh lăn tăn gợn sóng,
— Tại sao lại có yếu tố hy vọng xuất hiện trong trường hợp này?
Tôi trả lời,
— Một bộ óc quyết tâm và một trái tim đam mê vẫn chưa đủ. Vẫn còn một yếu tố khác, một yếu tố chung cuộc, yếu tố này sẽ quyết định tất cả…
Em rõ ràng ngạc nhiên, háo hức chờ đợi,
— Cha ơi! Yếu tố nào vậy?
Tôi nói ngay,
— Ơn Trời!
Những nhà tu sĩ Trung Đông hành hương về đất thánh với một lòng quyết tâm và tâm đam mê. Nhưng chung cuộc, nhờ ngôi sao lạ, biểu hiện của lòng Chúa Thương Xót, dẫn đường, những nhà tu sĩ năm xưa đã đặt chân tới ngôi nhà của Con Trời, cùng đích mà những tu sĩ Trung Đông đã quyết liệt kiếm tìm. Nếu không có ngôi sao lạ dẫn đường, hành trình của những nhà tu sĩ năm xưa kết cuộc sẽ là một con số không to tướng!
Những con thuyền tỵ nạn đã cương quyết lên đường mặc dù biết trước hành trình tỵ nạn nhiều nỗi gian nan, tù tội, sóng biển, ngư phủ Thái, và xua đuổi từ phía chính quyền của những nước lân bang. Mà thật sự là như vậy, nhiều con thuyền gỗ xuất phát từ cửa biển Việt Nam đã không bao giờ cặp bến. Biển xanh đã biến thành mộ phần cho nhiều mảng thuyền tỵ nạn và thân xác Việt Nam, những máu đỏ da vàng quyết tâm lên đường bởi mê say hít thở không khí tự do. Những con thuyền còn lại cặp bến (dù có là rách nát!) hoàn toàn nhờ vào Lòng Chúa Thương Xót. Không có Ơn Trời, thuyền tỵ nạn và thuyền nhân sẽ không bao giờ có cơ hội đặt chân lên bờ, bước đi những bước chân tự do (chữ Ơn này, xin ngắn gọn, cũng có thể gọi với chữ Duyên, Duyên Trời, hoặc Lòng Chúa Thương Xót).
Cũng tương tự như thế, tất cả những thành công của cộng đồng Việt Nam tại Mỹ và trên thế giới cũng đều nhờ vào Lòng Chúa Thương Xót. Có lòng quyết tâm, có niềm đam mê, nhưng không có Thiên Chúa tặng ban sức khỏe sung mãn và ngay cả những toa thuốc chữa lành vết thương (thân xác và tâm hồn), thương xá Việt Nam rộn ràng và tòa nhà chủ nhân danh tính Việt Nam cao ngất trên những đỉnh đồi sẽ không bao giờ xuất hiện trên mặt quả địa cầu. Chẳng trách chi, ông bà mình có câu, “Người tính không bằng trời tính”.
Tôi dừng lại. Em và tôi cùng nhìn ra ngoài khung cửa văn phòng bởi những tiếng mưa rơi lộp độp trên mái nhà.
Mưa kéo về sa mạc nguyên một tuần rồi. Mưa từ sáng tới chiều, mưa tiếp tục tưới xanh xanh cỏ từ nửa đêm về sáng. Cả một vùng trời héo úa bỗng dưng bừng xanh hớn hở vui tươi. Trời xanh, đất xanh, cỏ xanh! Cả một bức tranh héo úa giờ này rộn ràng mầu xanh. Bởi mưa trời, cỏ khô chuyển mình thay đổi màu sắc. Giờ này xanh xanh ngút ngàn!
Một định luật, một tự nhiên, bao giờ cũng thế, cỏ khô quyết tâm nhô cao, vươn thẳng! Cỏ khô từ những ngày đầu tiên của tuần sáng thế ký luôn luôn mê man đắm say tia nắng mặt trời. Nhưng không có mưa trời, cỏ khô vẫn khô héo, vẫn úa tàn dù quyết tâm nhô cao để thỏa mãn niềm đam mê nắng trời. Nhưng, tạ ơn thiên đàng, bởi mưa trời đổ xuống, cỏ khô vươn cao, úa vàng chuyển mình hóa ra màu xanh xanh non vườn Địa Đàng.
Tôi bước ra sân, giơ hai bàn tay hướng lên trời cao hứng lấy những hạt nước mát lạnh của thiên đàng. Mưa trời tuôn đổ thấm ướt hai bàn tay tôi khô cằn từ bao lâu nay. Mưa trời đổ xuống, tôi giơ hai tay ra hứng lấy. Mưa trời đổ xuống đầy tràn lênh láng hai bàn tay tôi từ lâu khô khốc trống rỗng.
Tự nhiên đâu đó trong hồn tu sĩ sa mạc vang vang câu đồng dao ngọt ngào thơm mùi lúa chín,
Lạy Trời mưa xuống,
Lấy nước tôi uống,
Lấy ruộng tôi cầy,
Lấy đầy bát cơm,
Lấy rơm đun bếp.
Cuộc sống nào cũng là một hành trình của lên đường tìm kiếm. Có những hành trình thành công bởi nhờ vào một tấm lòng quyết tâm, một trái tim đam mê, và trên hết tất cả, nhờ vào Duyên Trời (Ơn Trời).
□ Nguyễn Trung Tây
God's Grace
You ask me,
— What are the secrets of success? Going to sleep late at night, rising early in the morning, studying diligently, are these three sufficient for one to become a successful person in society?
Listening to what you have just said, I almost want to burst out laughing (I actually see myself laughing out loud!). You put a question concerning the concept of being successful to me, a person whose life itself was a huge failure; there were several times when I failed to the extent of being completely empty handed (symbolically and literately).
I look at you, a young lad of twenty years. I notice your bright eyes and your thick black hair without a single grey hair!
I was once a twenty-years old; unfortunately, that was a time of much political turmoil in Vietnam; at the age of twenty I trusted no one including myself; at the age of twenty I was emotionally frightened of the Communist society and its school systems; at the age of twenty I dreamt of fleeing my homeland so I could leave behind a devastated past, a despairing present, and avoid a hopeless future. After failing several attempts to flee by boat, we got caught by the police at sea. Our fishing boats were forced to sail back to Vietnam. At the age of twenty, I was taken off the boat, barefoot and handcuffed; the police escorted me all the way to the prison cells of Gò Công, Mỹ Tho, and Hàm Tân. At the age of twenty, I was very often “befriended” with mosquitoes, bedbugs, cockroaches, and rats in tiny jail cells and dark prison rooms crowded with criminals!
I indeed had gone to bed late, risen early, studied diligently, and yet I experienced the periods of being completely empty handed.
And now you ask me about the secrets of success. Please don’t feel upset if I laugh out loud.
My dear friend,
Life by nature is a journey. Some journeys prove to be successful. Some…do not!
From the east, the Magi left their hometowns for a dream; i.e., to see and worship the newborn king of the Jews (Matt 2:1-12). With a determined mind and a passionate heart, the kings from the east embarked on a mysterious journey to Palestine. There was a moment when they were lost on the journey, the Magi however did not give up. They eventually arrived in Jerusalem and knocked on the door of King Herod’s palace. Finally under the guidance of the star, they entered the house of the infant king in the little town of Bethlehem. The journey to Palestine ended no doubt as a blessed one, a successful journey.
Likewise, during the last days of the fateful April 1975, countless fishing boats took off from the Vietnamese seashore for a dream: freedom. On the narrow wooden boats, many Vietnamese souls had stood up, anxiously awaiting the new horizon of the freedom lands. The refugee boats indeed embarked on the journey of freedom with a determined mind and a passionate heart. After drifting on the sea for days, weeks, and even months, hundreds of fishing boats landed on the beaches of the Philippines, Thailand, Malaysia, Indonesia, and Hong Kong. Consequently, new lives in new lands opened to welcome these passionately determined boat people. The journey to freedom actually ended as a successful one.
After living mentally exhausted lives in months and years in the detention camps in the Southeast Asia, the Vietnamese refugees were finally resettled in Norway, Germany, France, the US, Canada and Australia and in many other countries. As soon as they set their feet on the soils of the third countries, the refugees had no other choice but to commence walking the first steps of brand new journeys, unfortunately, empty handed, a common denominator for all refugees. Indeed, after living in the strife and turmoil of Vietnam, fearfully drifting among the waves of rough seas, and anxiously awaiting new lives in the detention camps, the Vietnamese refugees began their new journeys with almost nothing, no jobs, no (native) languages, no bank account.
40 years now have elapsed, the nothingness of the past has gradually been transformed into the famous town of Little Saigon in Orange County (the town which is sign-posted along many freeways in Southern California). Vietnam Town in Northern California covered huge blocks of the industrial Silicon Valley, San Jose. Wherever the former refugees resettled in, numerous cultural towns, the restaurants, the churches and the pagodas of the Vietnamese were erected for their own needs.
Just like many native youths, the Vietnamese youth (the children of the former refugees) have succeeded in many areas. The Vietnamese youth master both languages, Vietnamese and English. In Australia and in the US, the Vietnamese youth work in universities as professors, at hospitals as medical doctors, in companies as members of Executive Boards… One might ask if there really existed a magic hand that transformed Ms. Tấm into a Cinderella. The reply to this question points to the two factors: determination and passion. Because the refugees were determined to establish new lives in strange lands, the parents quickly joined in the normal activities of mainstream society to the best of their abilities. Above all, they did it with a passionate attitude. Every morning, the parents drove their children to school. After that, they joined the crowds on the freeways that brought them to the factories to work as Assemblers, Technicians; or to PHO Restaurants to work as waiters and waitresses. On Saturdays, they were even willing to work overtime. What’s more, on Saturday and Sunday, the parents brought their children to the Vietnamese schools to learn the Vietnamese language. Due to their determination and passion (having a better life for the family), the refugees were willing to do anything. That is the secret of success. That is what someone might call the magic wand, by which the refugees were miraculously transformed. The journey of the Vietnamese refugee communities, now 40 years overseas, is undoubtedly a successful one.
I look at you again, this time I suggest,
— If you are determined and passionate, I believe and hope the journey that you are pursuing will turn out to be a fruitful one.
You pause and reflect for a moment. I see a few wrinkles on your forehead. Then very quickly you ask,
— Why does the concept of hope enter into this discussion?
I reply,
— A determined mind and a passionate heart are not sufficient for being successful. There is still one more decisive factor left…, this factor decides the ultimate outcome of every journey.
You obviously become surprised and excitedly await my reply,
— Really? What element?
I say,
— God’s grace!
The Magi travelled to Palestine for a dream with a determined mind and a passionate heart. However, it is due to the star, the symbol of God’s grace, that guided them directly to the house of God’s Son, the object that the Magi were passionately searching for. Without the star, the Magi’s journey would have turned out to be a failure.
The refugee boats were determined to flee Vietnam in spite of being fully aware of the awaiting difficulties; to name a few, getting caught by the police on the way, facing rough storms at sea, encountering merciless and wicked Thai fishermen who physically and sexually abused the boat people, and experiencing hostile receptions from the governments of neighbouring countries. In reality, many boats that departed Vietnam never reached shore. The Pacific Ocean became the grave site of these unfortunate fishing boats and boat people, who fled their homeland with a determined mind and a passionate heart. The rest of the boats, due to God’s grace, finally reached shore (even though they encountered nightmares on the journey). Without God’s blessing, the fishing boats and the boat people would never have had a chance to reach any destination (God’s grace can be viewed as Divine Mercy and God’s Predestination).
In a similar way, all the successes of the overseas Vietnamese communities in Australia, the US and in the rest of the world are also due to God’s grace. If God did not grant the refugees abundant health and even the blessed remedies to cure diseases (of body and soul), the crowded shopping malls of Vietnam and the houses of the Vietnamese people standing tall on the hills would never have been built.
You and I stop now and listen attentively to the joyful sounds of the rain falling on the roof and in the front yard of the presbytery.
The rain arrived in the desert of Central Australia. The rain poured down in heavy drops from early morning until late afternoon. From midnight until dawn, the rain from heaven blissfully watered the withered grass of the desert. The vast wilderness of the Red Centre with its yellow grass was gradually transformed into a bright green. Cerulean sky! Red soil! Green grass! What a picture! Due to the rain, the desert is now gracefully painted with bright colours.
From the first day of the creation week, the grass passionately falls in love with the sunlight. The grass by nature is determines to grow up vertically so it can enjoy the sun. Nevertheless, without the rain from heaven, the grass would wither and eventually die. Thanks be to God, due to the rain (God’s grace), grass grows up and maintains its beautiful green colour…
I walk slowly to the balcony and turn both hands towards the sky to catch the cold drops from heaven. Heaven rain quickly fills both my empty hands.
The heart of the desert missionary suddenly reverberates with the Vietnamese children’s song,
Oh God, pour down the rain,
To quench my thirst,
To water the (rice) field,
To fill my (empty) bowl with the steamed rice.
To have the straws for cooking!
My dear friend,
Every life is a journey! Some journeys have become successful due to a determined mind, a passionate heart, but above all due to God’s grace!
Nguyễn Trung Tây
www.nguyentrungtay.webs.com