New York (National Catholic Register) - Scandinavia (khu vực gồm các nước Đan Mạch, Na Uy, Thuỵ Điển) có thể không phải là địa danh đầu tiên bạn nghĩ đến khi đề cập tới Giáo hội Công giáo. Thế nhưng, những quốc gia vùng bắc châu Âu này đã có một truyền thống Công giáo dài lâu, một truyền thống được ghi chép để lưu giữ làm tài liệu suốt 100 năm qua trong những ấn bản của Bản Tin được điều hành do hiệp hội người Công giáo vùng Scandinavia có trụ sở đặt tại New York.

Bản đồ vùng Scandinavia
Những làn sóng di dân mới đây đã làm tăng thêm dân số Công giáo cho Giáo hội vùng Scandinavia này.

The St. Ansgar’s Bulletin là Bản Tin duy nhất bằng Anh ngữ về Giáo hội Công giáo tại Scandinavia, hiện ngưng xuất bản sau 100 năm lưu hành. Bản Tin này được phát hành do Liên đoàn Công giáo Scandinavia tại New York mang tên Thánh Ansgar.

Ngày 28 tháng 5 vừa qua, ông Viggo Rambusch đã trình bầy giá trị suốt thế kỷ của Bản Tin và một CD ghi các dữ liệu lưu trữ của những ấn bản do hiệp hội Thánh Ansgar xuất bản, tất cả được trao tặng cho Biblioteca Apostolica Vaticana, tức là Thư viện của Toà thánh.

Bản Tin được bắt đầu phát hành từ năm 1910 do Frode Rambusch, là ông nội của Viggo Rambusch. Ông Frode Rambusch lúc đó là một di dân người Hòa lan và cải đạo theo Công giáo, đã cùng với ba người bạn thành lập Liên đoàn Thánh Ansgar người Công giáo Scandinavia, theo lời yêu cầu của vị tổng giám mục New York bấy giờ là Hồng y John Farley.

Ông Frode Rambusch cũng thành lập công ty trang trí mang tên Rambusch Decorating Co., mà người cháu của ông là Viggo nay đang là chủ tịch danh dự và trưởng giám đốc về dự án. Công ty này đã họa kiểu nhiều ngôi thánh đường và trụ sở công cộng.

Trải qua bao nhiêu năm tháng, Bản Tin Thánh Ansgar đã mang đến cho người đọc lịch sử quan trọng của Giáo hội Công giáo vùng Scandinavia, các vị thánh và những nhân vật tên tuổi từ thế kỷ thứ 9 trở về sau, chẳng hạn như các bài viết về vị thánh bảo trợ nước Na Uy là Thánh Olaf, cũng như về Thánh Bridget nước Thụy điển, người gần như hàng ngày nhận lãnh được những mạc khải từ Chúa và Đức Mẹ.

Quan trọng không kém, là Bản Tin đã duy trì cho độc giả được biết những tin tức về sự phát triển tại Đan mạch, Thụy điển, Na uy, Phần lan và Iceland, cũng như những sự tăng trưởng mới đây của Giáo hội Công giáo trong những quốc gia này, là nơi đã thế tục hóa và có đa số người theo đạo Tin lành.

Truyền thống Công giáo

Ông Viggo Rambusch, giữ chức vụ thủ quỹ của Liên đoàn, giải thích như sau: “Tại Scandinavia đã có một truyền thống Công giáo phong phú kể từ lúc nước Đan mạch trở lại theo Công giáo cho đến khoảng năm 1540, là năm hoàng đế nước Thụy điển muốn chiếm đoạt các tài sản tích lũy trong những tu viện và các nhà thờ chính tòa.”

Vì thế đạo Công giáo bị cấm cách, những tu viện và nhà thờ chính tòa bị tịch thu, còn các giám mục thì phải chết vì đạo.

Nhưng một khúc quanh bắt đầu xảy ra vào năm 1850, khi việc hành đạo Công giáo lại được cho phép tại Scandinavia. Sau Thế chiến thứ II, Tòa thánh Vatican thiết lập các giáo phận ở mỗi quốc gia trong vùng.

“Đạo Công giáo lại đang phát triển, không giống những vùng đất khác (ở châu Âu)”, ông Rambusch nhận định như thế và cho rằng sự lớn mạnh đó tại Scandinavia chính yếu là do tình trạng di dân. Theo lời ông, ở vùng phía nam Stockholm (thủ đô của Thụy điển) có tới 20 ngàn người Công giáo theo nghi lễ Can-đê vì lý do nhiều người Iraq tỵ nạn hiện định cư tại Thụy điển.

Những người này mua lại các nhà thờ cũ và biến cải thành thánh đường Công giáo.

Ông Rambusch giải thích thêm rằng các nhóm di dân Công giáo khác cũng là những yếu tố tạo ra sự lớn mạnh của Giáo hội tại Scandinavia. Nhiều người tỵ nạn Việt nam hiện sinh sống tại Na uy, chỉ nguyên giáo xứ chính tòa Công giáo Na uy thôi cũng đã có tới 400 người Việt. Ở đây đã có một linh mục Việt nam được thụ phong và nhiều chủng sinh.

Còn người Phi luật tân đã bắt đầu tới đây mấy năm trước, cũng như nhiều người Ba lan. Theo ông Rambusch cho biết, ngay Giám mục Czeslaw Kozon ở Copenhagen (thủ đô Đan mạch), tuy sinh trưởng và học hành tại Đan mạch, nhưng gia đình phía bên mẹ đã di cư đến từ Ba lan, và cha ngài là một người Ba lan tỵ nạn sau Thế chiến II.

Năm 2009, tại Na uy tổng số người Công giáo ghi danh là 230 ngàn, chiếm khoảng 5% dân số toàn quốc. Những con số từ năm 2008 cho thấy những người Công giáo ghi danh tại Na uy không thôi cũng đã có tới 29.500 người sinh đẻ tại Ba lan.

Số người Công giáo tại Thụy điển chiếm 2% dân số, thế nhưng quốc gia đã tục hóa này lại có một trong những Giáo hội Công giáo tăng trưởng mau chóng nhất tại châu Âu. Ở đây, trong tổng số khoảng 200 ngàn người Công giáo của Thụy điển, người Ba lan là nhóm lớn nhất. Gần một phần ba các linh mục ở đây đến từ Ba lan.

Tinh thần của Thánh Ansgar, người của thế kỷ thứ 9, là thánh bảo trợ Scandinavia và là vị thừa sai Công giáo đầu tiên của vùng đất này, dường như nay đã được hồi sinh. Vào ngày lễ kính ngài cử hành hôm 3 tháng 2, Liên đoàn Thánh Ansgar người Công giáo Scandinavia đã tổ chức Thánh lễ hàng năm tại Nhà thờ chính tòa Thánh Patrick ở thành phố New York.

Tuy Bản Tin nay không còn được phát hành nữa, nhưng Liên đoàn vẫn sẽ tiếp tục công tác của mình và gửi tất cả những dâng cúng nhận được cho Giáo hội tại Scandinavia.