Victoria Cardiel, trong bản tin ngày 16 tháng 11 năm 2025 của hãng tin CNA, tường trình rằng: Cử hành Thánh lễ Năm Thánh cho Người Nghèo trong Ngày Thế giới Người Nghèo lần thứ chín, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV kêu gọi các Kitô hữu đừng thu mình vào thế giới khép kín hay “tôn giáo” của riêng mình, nhưng hãy chung tay xây dựng xã hội loài người “một không gian của tình huynh đệ và phẩm giá cho tất cả mọi người, không có ngoại lệ”.
Chủ tế tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô hôm Chúa Nhật, Đức Giáo Hoàng đã suy gẫm về “ngày của Chúa” và những biến động của lịch sử, nói rằng lời hứa của Chúa Kitô vẫn vững chắc ngay cả giữa chiến tranh, bạo lực và những vết thương xã hội sâu xa.
Trích dẫn lời tiên tri Malachi, Đức Giáo Hoàng mô tả “ngày của Chúa” như bình minh của một kỷ nguyên mới, trong đó “hy vọng của người nghèo và người khiêm nhường sẽ nhận được câu trả lời cuối cùng và dứt khoát từ Chúa”, và nhắc lại rằng chính Chúa Giêsu là “mặt trời công chính” đến gần với mỗi người. Đức Giáo Hoàng nói, trong Tin mừng, Chúa Kitô bảo đảm với các môn đệ rằng “Không một sợi tóc nào trên đầu anh em bị mất” (Lc 21:18); Người củng cố niềm hy vọng Kitô giáo ngay cả “khi mọi hy vọng của con người dường như bị dập tắt”.
“Giữa những bách hại, đau khổ, đấu tranh và áp bức trong cuộc sống bản thân và xã hội, Thiên Chúa không bỏ rơi chúng ta”, Đức Giáo Hoàng nói, đồng thời chỉ ra “sợi chỉ vàng xuyên suốt” của Kinh Thánh, trong đó Thiên Chúa luôn đứng về phía “những người bé nhỏ, trẻ mồ côi, khách lạ và góa bụa”.
Ngày Thế giới Người Nghèo: ‘Dilexi te — Ta đã yêu thương con’
Nhân Ngày Thế giới Người Nghèo đầu tiên trên cương vị giáo hoàng, Đức Lêô XIV đã có bài giảng đặc biệt dành cho những người đang trải qua cảnh nghèo đói và bị loại trừ.
“Trong khi toàn thể Giáo hội vui mừng và hân hoan, thì tôi muốn đặc biệt loan báo những lời bất khả vãn hồi của chính Chúa Giêsu: ‘Dilexi te, Ta đã yêu thương con’”, ngài nói, trích dẫn tựa đề tông huấn gần đây của ngài về tình yêu thương dành cho người nghèo. “Phải, trước sự nhỏ bé và nghèo khó của chúng ta, Thiên Chúa nhìn chúng ta một cách không ai giống như thế và yêu thương chúng ta bằng tình yêu vĩnh cửu.”
Ngài nói, trong tinh thần đó, Giáo hội ngày nay tìm cách trở thành “mẹ của người nghèo, một nơi chào đón và công lý”, ngay cả khi Giáo hội vẫn tiếp tục bị “vết thương bởi những hình thức nghèo đói cũ và mới”.
Đức Giáo Hoàng cảnh báo về việc sống như “những kẻ lang thang phân tâm”, thu mình vào “một cuộc sống khép kín, trong một sự ẩn dật tôn giáo cô lập chúng ta khỏi người khác và khỏi lịch sử.” Ngài nhấn mạnh, việc tìm kiếm Vương quốc Thiên Chúa “bao hàm mong muốn biến đổi sự chung sống của con người thành một không gian của tình huynh đệ và phẩm giá cho tất cả mọi người, không ngoại lệ.”
Nhiều hình thức nghèo đói, một vết thương cô đơn
Đức Lêô XIV lưu ý rằng “rất nhiều hình thức nghèo đói đang đè nặng lên thế giới của chúng ta”, từ sự thiếu thốn vật chất đến sự nghèo đói về đạo đức và tinh thần, “thường ảnh hưởng đến giới trẻ một cách đặc biệt”.
Ngài nói: “Bi kịch bao trùm tất cả những điều đó chính là sự cô đơn”. Ngài nói tiếp, bi kịch này “thách thức chúng ta nhìn nhận nghèo đói một cách toàn diện”, không chỉ giới hạn ở viện trợ khẩn cấp mà còn phát triển “một nền văn hóa quan tâm, chính là để phá vỡ những bức tường cô đơn”.
“Vậy nên, chúng ta hãy quan tâm đến người khác, đến từng người, dù chúng ta ở đâu, sống ở đâu”, Đức Giáo Hoàng nói, đồng thời mời gọi các Kitô hữu trở thành “nhân chứng cho lòng nhân từ của Thiên Chúa” trong gia đình, nơi làm việc, trường học, cộng đồng, và thậm chí cả thế giới kỹ thuật số.
‘Không thể có hòa bình nếu không có công lý’
Nhìn vào các cuộc xung đột hiện nay, Đức Lêô XIV nói rằng sự gia tăng chiến tranh “dường như đặc biệt khẳng định rằng chúng ta đang ở trong tình trạng bất lực”, nhưng nhấn mạnh rằng sự cam chịu này bắt nguồn từ một lời nói dối. Ngài nói: “Sự hoàn cầu hóa của sự bất lực xuất phát từ một lời nói dối, từ niềm tin rằng lịch sử luôn như vậy và không thể thay đổi. Mặt khác, Tin mừng nhắc nhở chúng ta rằng chính trong những biến động của lịch sử, Chúa đã đến để cứu chúng ta. Và hôm nay, với tư cách là một cộng đồng Kitô giáo, cùng với người nghèo, chúng ta phải trở thành dấu chỉ sống động của ơn cứu độ này.”
Ngài nói thêm, nghèo đói “thách thức các Kitô hữu, nhưng nó cũng thách thức tất cả những người có trách nhiệm trong xã hội.” Phát biểu trước các nhà lãnh đạo thế giới, ngài nói: “Tôi kêu gọi các Nguyên thủ Quốc gia và các nhà lãnh đạo các quốc gia hãy lắng nghe tiếng kêu của những người nghèo nhất. Không thể có hòa bình nếu không có công lý, và người nghèo nhắc nhở chúng ta về điều này bằng nhiều cách, thông qua di dân cũng như qua tiếng kêu của họ, thường bị bóp nghẹt bởi huyền thoại về hạnh phúc và tiến bộ mà không tính đến tất cả mọi người, và thực sự lãng quên nhiều cá nhân, bỏ mặc họ với số phận của họ.”
Đức Thánh Cha cảm ơn các nhân viên từ thiện và tình nguyện viên đang phục vụ những người gặp khó khăn và khuyến khích họ “tiếp tục là lương tâm phê phán của xã hội”.
“Các bạn biết rõ rằng vấn đề người nghèo liên quan đến bản chất đức tin của chúng ta, vì họ là chính thân thể của Chúa Kitô chứ không chỉ là một phạm trù xã hội học”, ngài nói, một lần nữa trích dẫn Dilexi Te. “Đây là lý do tại sao, ‘Giáo hội, như một người mẹ, đồng hành với những người đang bước đi. Nơi nào thế gian nhìn thấy mối đe dọa, Giáo hội nhìn thấy con cái. “Nơi nào xây tường, Giáo Hội xây cầu.”
Đức Giáo Hoàng cũng mời gọi các tín hữu lấy cảm hứng từ các vị thánh đã phục vụ Chúa Kitô nơi người nghèo, đặc biệt là Thánh Benedict Joseph Labre, người mà cuộc đời như một “kẻ lang thang của Chúa” khiến ngài trở thành “vị thánh bổn mạng của người vô gia cư”.
Người nghèo là trung tâm của buổi cử hành
Hàng ngàn người trong hoàn cảnh nghèo đói hoặc bị xã hội ruồng bỏ, cùng với các tổ chức Công Giáo, đã có mặt tham dự Thánh lễ tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô và Quảng trường Thánh Phêrô, nơi những người khác theo dõi phụng vụ qua màn hình lớn.
Theo ban tổ chức, trong số đó, có khoảng 1,500 người đến từ Pháp, những người đã trải qua cuộc sống đường phố, mại dâm, nhà tù hoặc các hình thức bị gạt ra ngoài lề khác, và đã đến Rome cùng với các tình nguyện viên và nhân viên mục vụ nhân dịp Năm Thánh Người Nghèo. Trước Thánh lễ, Đức Giáo Hoàng đã chào đón những người tụ họp tại quảng trường từ xe giáo hoàng.
Kinh Truyền Tin: Những Kitô hữu bị bách hại là chứng nhân của chân lý, công lý và hy vọng
Sau đó, xuất hiện tại cửa sổ Điện Tông Tòa để cùng các tín hữu hành hương tại Quảng trường Thánh Phêrô đọc Kinh Truyền Tin, Đức Lêô XIV đã nhắc lại bài Tin Mừng trong ngày, trích từ Luca chương 21, nói về chiến tranh, nổi loạn và bách hại.
Đức Giáo Hoàng nói: “Khi năm phụng vụ sắp kết thúc, bài Tin Mừng hôm nay (Lc 21:5-19) “Mời gọi chúng ta suy gẫm về những đau khổ của lịch sử và thời kỳ cuối cùng”.
Ngài cho hay: Trước những biến động này, lời kêu gọi của Chúa Giêsu “rất đúng lúc. Khi các con nghe nói về chiến tranh và bạo loạn, đừng sợ hãi” (câu 9).
Ngài bảo: “Lời Chúa Giêsu tuyên bố rằng sự tấn công của ma quỷ không thể hủy diệt hy vọng của những ai tin tưởng vào Người. Càng đen tối, đức tin càng tỏa sáng như mặt trời”.
Ngài nói tiếp: Hai lần trong Tin mừng, Chúa Kitô nói rằng “vì danh Ta”, nhiều người sẽ phải chịu bạo lực và phản bội, nhưng chính lúc đó họ sẽ có cơ hội làm chứng”. Ngài nhấn mạnh rằng lời chứng đó không chỉ dành cho những người phải đối diện với bạo lực thể xác.
Ngài bảo: “Thật vậy, sự bách hại các Kitô hữu không chỉ xảy ra thông qua sự ngược đãi và vũ khí, mà còn bằng lời nói, tức là thông qua những lời dối trá và thao túng ý thức hệ. Đặc biệt khi chúng ta bị áp bức bởi những điều ác này, cả về thể xác lẫn tinh thần, chúng ta được kêu gọi làm chứng cho chân lý cứu rỗi thế giới; với công lý giải thoát các dân tộc khỏi áp bức; với niềm hy vọng chỉ cho mọi người con đường đến hòa bình.”
Trích lời hứa của Chúa Giêsu: “Nhờ lòng kiên trì, các con sẽ giữ được linh hồn mình” (Lc 21:19), Đức Giáo Hoàng nói rằng lời cam kết này “cho chúng ta sức mạnh để chống lại những biến cố đe dọa của lịch sử và mọi sự xúc phạm,” bởi vì chính Chúa Kitô ban cho các tín hữu “lời nói và sự khôn ngoan” để kiên trì làm điều thiện.
Ngài nói rằng các vị tử đạo như một dấu chỉ cho thấy “ân sủng của Thiên Chúa có khả năng biến đổi ngay cả bạo lực thành dấu chỉ cứu chuộc,” và phó thác các Kitô hữu bị bách hại trên khắp thế giới cho sự chuyển cầu của Đức Maria, Đấng Phù Hộ các Kitô hữu.
Lời kêu gọi cho các Kitô hữu bị bách hại, các nạn nhân vụ tai nạn ở Ukraine và Peru
Sau Kinh Truyền Tin, Đức Lêô XIV đã chuyển sang những tình huống đau khổ hiện tại, bắt đầu với những Kitô hữu đang phải đối diện với sự phân biệt đối xử và bách hại.
Ngài nói: “Các Kitô hữu ngày nay vẫn đang phải chịu đựng sự phân biệt đối xử và bách hại ở nhiều nơi trên thế giới,” đặc biệt là Bangladesh, Nigeria, Mozambique, Sudan và các quốc gia khác “mà từ đó chúng ta thường nghe tin tức về các cuộc tấn công vào các cộng đồng và nơi thờ phượng.”
“Thiên Chúa là Cha nhân từ, và Người mong muốn hòa bình cho tất cả con cái Người!” Đức Giáo Hoàng nói thêm, đồng thời cầu nguyện đặc biệt cho các gia đình ở Kivu thuộc Cộng hòa Dân chủ Congo, nơi một vụ tấn công khủng bố gần đây đã giết chết ít nhất 20 thường dân.
Ngài cho biết “với nỗi đau buồn” ngài theo dõi các báo cáo về các cuộc tấn công liên tục vào nhiều thành phố của Ukraine, bao gồm cả Kyiv, gây ra thương vong — “trong đó có trẻ em” — và thiệt hại trên diện rộng cho cơ sở hạ tầng dân sự, khiến nhiều gia đình mất nhà cửa khi mùa đông đang đến gần. “Chúng ta không được quen với chiến tranh và sự tàn phá!” ngài nói, đồng thời kêu gọi cầu nguyện “cho một nền hòa bình công bằng và lâu dài tại Ukraine đang bị chiến tranh tàn phá.”
Đức Giáo Hoàng cũng cầu nguyện cho các nạn nhân của vụ tai nạn xe buýt nghiêm trọng ở vùng Arequipa, miền nam Peru, khiến ít nhất 37 người thiệt mạng và nhiều người khác bị thương sau khi một chiếc xe buýt lao xuống khe núi ở huyện nông thôn Ocoña.
Ngài nói: "Tôi cũng muốn dâng lời cầu nguyện cho các nạn nhân của vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng xảy ra hôm thứ Tư tuần trước ở miền nam Peru. Xin Chúa đón nhận những người đã khuất, nâng đỡ những người bị thương và an ủi các gia đình tang quyến."
An toàn giao thông, những người mới được phong chân phước, người nghèo và những người sống sót sau khi bị lạm dụng
Trong một lời kêu gọi rộng rãi hơn về an toàn giao thông, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV lưu ý rằng Giáo hội cũng đang tưởng nhớ "tất cả những người đã chết trong các vụ tai nạn giao thông, thường do hành vi vô trách nhiệm gây ra. Mỗi người chúng ta hãy tự vấn lương tâm về vấn đề này".
Đức Giáo Hoàng nhắc lại lễ phong chân phước hôm thứ Bảy tại Bari cho linh mục giáo phận người Ý Carmelo De Palma, người đã qua đời năm 1961 sau một cuộc đời "hào phóng trong sứ vụ Giải tội và đồng hành thiêng liêng", và cầu nguyện rằng tấm gương của ngài sẽ truyền cảm hứng cho các linh mục biết cống hiến bản thân trong việc “hoàn toàn” phục vụ dân Chúa.
Nhân Ngày Thế giới Người nghèo một lần nữa, Đức Lêô XIV đã cảm ơn các giáo phận và giáo xứ đã tổ chức các sáng kiến liên đới với những người túng thiếu nhất, và mời gọi các tín hữu tái khám phá tông huấn Dilexi Te của ngài về tình yêu thương dành cho người nghèo, “một văn kiện mà Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã soạn thảo trong những tháng cuối đời và tôi đã hoàn thành với niềm vui lớn lao”.
Cuối cùng, ngài đã cùng Giáo hội Ý cử hành một ngày cầu nguyện cho các nạn nhân và những người sống sót sau lạm dụng, kêu gọi “một nền văn hóa tôn trọng” bảo vệ phẩm giá của mỗi người, “đặc biệt là trẻ vị thành niên và những người dễ bị tổn thương nhất”.