1. Ngũ Giác Đài khẳng định '100%' Khinh khí cầu Trung Quốc là tài sản do thám

Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Pentagon '100 Percent' Certain China Balloon Was Surveillance Asset”, nghĩa là “Ngũ Giác Đài khẳng định '100%' Khinh khí cầu Trung Quốc là tài sản do thám.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.

Một phát ngôn viên của Bộ Quốc phòng cho biết khinh khí cầu tầm cao của Trung Quốc bị bắn hạ ngoài khơi bờ biển phía Đông vào cuối tuần trước chắc chắn không có mục đích dân sự.

Phát ngôn nhân Ngũ Giác Đài, Chuẩn tướng Pat Ryder, nói với các phóng viên báo chí trong một cuộc họp báo rằng hoàn toàn không có khả năng chiếc khinh khí cầu đó là một khinh khí cầu theo dõi thời tiết, như các quan chức Trung Quốc đã khẳng định.

“Tôi có thể bảo đảm với bạn rằng đây không phải là mục đích dân sự. Chúng tôi chắc chắn 100% về điều đó,” Ryder nói. Ông đã gọi khinh khí cầu là phương tiện “thu thập thông tin tình báo.” Ông nói, nếu đó là một khinh khí cầu thời tiết, thì bất kỳ “quốc gia có trách nhiệm” nào cũng phải thông báo cho các chính phủ trước khi một chiếc máy bay đi nhầm vào không phận có chủ quyền của nước khác.

“Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa đã không làm điều đó. Ryder nói: “Họ đã không trả lời cho đến khi họ được gọi đích danh”.

Hoa Kỳ tin rằng khinh khí cầu là một phần của chương trình khinh khí cầu do thám lớn hơn của Trung Quốc, với mục đích do thám các địa điểm quân sự. Ông cho biết chương trình này đã hoạt động được vài năm, với những chiếc khinh khí cầu tương tự được phát hiện ở ít nhất 5 châu lục.

Theo Ryder, những khinh khí cầu thu thập thông tin tình báo này khác nhau về quy mô và khả năng. Hôm thứ Hai, Tướng Glen VanHerck, chỉ huy của NORAD và USNORTHCOM, ước tính quả khí cầu bị bắn rơi gần đây cao 61m và mang theo trọng tải có kích thước bằng một chiếc máy bay phản lực nội địa.

Ngũ Giác Đài cho biết Trung Quốc đã từ chối cuộc gọi giữa Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin và Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa ngay sau khi khinh khí cầu bị bắn hạ vào ngày 4/2.

Mao Ninh, phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Trung Quốc, nhấn mạnh trong một cuộc họp ngắn trước đó vào thứ Tư rằng việc “khí cầu dân sự không người lái của Trung Quốc” xâm nhập không phận Hoa Kỳ là không cố ý và quyết định sử dụng vũ lực của Hoa Kỳ là “không thể chấp nhận được và vô trách nhiệm”.

“Phóng đại hoặc thổi phồng câu chuyện về 'mối đe dọa Trung Quốc' không có lợi cho việc xây dựng lòng tin hoặc cải thiện quan hệ giữa hai nước chúng ta, cũng như không thể làm cho Hoa Kỳ an toàn hơn,” Mao nói.

Bộ Quốc phòng đã cẩn thận về những tiết lộ của mình khi nhiệm vụ thu hồi ngoài khơi Nam Carolina vẫn tiếp tục. VanHerck cho biết ý định của Washington là cung cấp cho công chúng “càng nhiều thông tin càng tốt”.

Do đó, Bắc Kinh phải đối mặt với viễn cảnh các công nghệ nhạy cảm và phương pháp thu thập thông tin của họ bị công khai với thế giới, đây sẽ là một cuộc đảo chính đối với Hoa Kỳ và các đồng minh của họ, và có thể gây bối rối cho các nhà lãnh đạo Trung Quốc, thậm chí nước này phải trả giá đắt như việc trì hoãn chuyến đi của Ngoại trưởng Antony Blinken tới thủ đô Trung Quốc.

Ngũ Giác Đài tuần này cho biết bốn vật thể bay ở tầm cao — ba vật thể trong thời chính quyền Trump và một vật thể thời kỳ đầu của chính quyền Biden — trước đây đã lảng vảng qua đất Mỹ và sau đó mới được xác định là khinh khí cầu do thám của Trung Quốc. Các quan chức đã thừa nhận “lỗ hổng nhận thức” trong quá khứ, nhưng Ryder lập luận rằng nó không thể hiện “sự thất bại tình báo”.

Ông cho biết “cơ sở tri thức” mà cộng đồng tình báo đã xây dựng dựa trên chương trình khinh khí cầu của Trung Quốc, bao gồm cả việc nghiên cứu chiếc tàu thứ năm này, có nghĩa là Hoa Kỳ “rất tự tin” rằng họ có thể phát hiện ra chúng trong tương lai.

Ông nói: “Tôi sẽ không ngạc nhiên nếu Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa bắt đầu đánh giá lại chương trình thu thập thông tin bằng hàng không của mình”.

2. Hạ viện thông qua nghị quyết lên án Trung Quốc sử dụng khinh khí cầu do thám

CNN có bài tường trình nhan đề “House passes resolution condemning China’s use of spy balloon” nghĩa là “Hạ viện thông qua nghị quyết lên án Trung Quốc sử dụng khinh khí cầu do thám”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.

Hạ viện đã bỏ phiếu thông qua nghị quyết lên án việc Trung Quốc sử dụng khinh khí cầu do thám đã bị máy bay Mỹ bắn hạ vào cuối tuần qua, trong một khoảnh khắc thống nhất hiếm hoi trong một nghị trường bị chia rẽ gay gắt.

Biện pháp này được nhất trí thông qua với sự ủng hộ áp đảo của lưỡng đảng với số phiếu tuyệt đối 419 phiếu thuận trên zero phiếu chống, và nghị quyết này đóng vai trò như một lời quở trách mang tính biểu tượng đối với chính phủ Trung Quốc và không ràng buộc về mặt pháp lý.

Nghị quyết lên án “việc Đảng Cộng sản Trung Quốc sử dụng khinh khí cầu do thám tầm cao trên lãnh thổ Hoa Kỳ là một sự vi phạm trắng trợn chủ quyền của Hoa Kỳ.”

Ngoài ra, nghị quyết kêu gọi chính quyền Biden “tiếp tục thông báo cho Quốc hội bằng cách cung cấp các báo cáo tóm tắt toàn diện” về vụ việc.

Nghị quyết này được đưa ra bởi Dân biểu Đảng Cộng hòa Michael McCaul của Texas, chủ tịch ủy ban Đối ngoại Hạ viện.

McCaul cho biết trong một tuyên bố: “Tuần trước, cả nước đã bị sốc khi chứng kiến một khinh khí cầu do thám của Trung Quốc bay ngang qua phần lớn nước Mỹ, bao gồm cả các địa điểm quân sự nhạy cảm của Mỹ. Vị chủ tịch Ủy ban nói rằng nghị quyết gửi đi một thông điệp “rằng hành vi gây hấn này sẽ không được dung thứ.”

McCaul nói với CNN rằng ông là một trong những đảng viên Cộng hòa đã khuyến khích các nhà lãnh đạo Đảng Cộng Hòa thay đổi nghị quyết để nó lên án Trung Quốc thay vì chính quyền Biden, vốn là kế hoạch ban đầu đang được xem xét.

McCaul nói: “Chúng ta muốn nước Mỹ chống lại Trung Quốc – chứ không phải đấu đá nội bộ, bởi vì Trung Quốc sẽ coi đó là một khoảnh khắc yếu đuối, rằng chúng ta bị chia rẽ về đường lối đảng phái và chúng ta không muốn thể hiện điều đó,” McCaul nói. “Chúng ta muốn thể hiện rằng chúng ta thống nhất với một tiếng nói chống lại Trung Quốc. Và tỷ lệ phiếu bầu tuyệt đối 419 chứng tỏ điều đó.”

Cuộc bỏ phiếu diễn ra theo thủ tục khẩn cấp, thường được gọi là “Suspension of the rules”, hay “bỏ qua các quy tắc”. Thủ tục khẩn cấp này đòi 2 phần 3 thành viên Hạ Viện bỏ phiếu ủng hộ việc thông qua - một thủ tục được sử dụng cho các biện pháp dự kiến sẽ giành được sự ủng hộ rộng rãi của cả hai đảng.

Các Thượng nghị sĩ phản ứng với cuộc tường trình

Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ đã bị chia rẽ về cách giải quyết của chính quyền đối với khinh khí cầu gián điệp sau một cuộc tường trình của Ngũ Giác Đài cho các quan chức chủ chốt vào hôm thứ Năm.

Nhiều thành viên Đảng Dân chủ tại Thượng viện hài lòng với lời giải thích và bảo vệ mạnh mẽ hành động của chính quyền, trong khi hầu hết các thành viên Đảng Cộng hòa bày tỏ sự thất vọng với câu trả lời được cung cấp và cho rằng khinh khí cầu đáng lẽ phải bị bắn hạ trước khi nó đi vào không phận lục địa Hoa Kỳ.

Một số nhà lập pháp đưa ra đánh giá khác với những người khác trong đảng của họ.

Thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa Mitt Romney của bang Utah, sau khi rời khỏi cuộc tường trình mật về Trung Quốc, nói với CNN rằng ông tin rằng Hoa Kỳ đã đưa ra quyết định đúng đắn khi chờ đợi để bắn hạ khinh khí cầu gián điệp.

“Tôi tin rằng chính quyền, tổng thống, các cơ quan quân sự và tình báo của chúng ta đã hành động khéo léo và thận trọng. Đồng thời, khả năng của họ cực kỳ ấn tượng. Mọi thứ đã được thực hiện chính xác 100% chưa? Tôi không thể tưởng tượng rằng đó sẽ là trường hợp của hầu hết mọi thứ chúng ta làm. Nhưng tôi đã ra đi tự tin hơn,” ông nói.

Khi được hỏi liệu ông có đồng ý với quyết định chờ bắn hạ khinh khí cầu của họ hay không, Romney nói: “Có.”

Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ Jon Tester của Montana, người sẽ tái tranh cử vào năm 2024, cho biết trước cuộc họp báo hôm thứ Năm rằng chính quyền Biden sẽ cần phải “biện minh” cho các hành động của mình liên quan đến khinh khí cầu. Ông cũng cho biết, trước cuộc họp báo, rằng chính quyền “có thể tốt hơn” khi cung cấp thông tin về khinh khí cầu.

Những hậu quả của biến cố

Theo một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao, chính quyền Biden đã xác định rằng khinh khí cầu đang hoạt động với công nghệ do thám điện tử có khả năng theo dõi thông tin liên lạc của Hoa Kỳ.

Tuy nhiên, Hoa Kỳ cho biết họ đã có thể ngăn chặn khinh khí cầu này đánh chặn các liên lạc của Hoa Kỳ.

Tổng thống Joe Biden hôm thứ Tư đề nghị rằng quan hệ song phương với Trung Quốc không bị ảnh hưởng bởi vụ nổ khinh khí cầu, nhưng Trung Quốc đã phản ứng giận dữ trước vụ bắn hạ, từ chối cuộc điện đàm với Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin – và Ngoại trưởng Antony Blinken đã hủy chuyến đi nhiều rủi ro tới Bắc Kinh.

Biden cho biết hôm thứ Hai rằng Hoa Kỳ “đã làm đúng” khi bắn hạ khinh khí cầu và khẳng định rằng ông luôn muốn hạ nó “ngay khi thích hợp.”

Hôm thứ Bảy, quân đội Hoa Kỳ đã bắn hạ khinh khí cầu tầm cao sau khi nó bay đến Bờ biển phía Đông gần Carolinas.

Trung Quốc đã thừa nhận khinh khí cầu thuộc về họ, nhưng khẳng định đây là tàu nghiên cứu dân sự và không được sử dụng để do thám.

3. Các quan chức Hoa Kỳ tiết lộ những chi tiết mới về khả năng của khinh khí cầu.

Hôm thứ Năm, các quan chức chính quyền Biden đã tiết lộ thông tin mới về khả năng của khinh khí cầu do thám của Trung Quốc đã bay ngang qua Hoa Kỳ vào tuần trước và những gì họ đang học được khi FBI bắt đầu phân tích các bộ phận thu hồi được sau khi khinh khí cầu bị bắn hạ hôm thứ Bảy.

Các quan chức Hoa Kỳ cũng nêu chi tiết những gì họ đã phát hiện ra về hoạt động gián điệp rộng lớn hơn mà họ nói rằng chính phủ Trung Quốc đã thực hiện bằng cách sử dụng một đội khinh khí cầu do thám tầm cao trên toàn cầu.

Các quan chức cấp cao của Biden đã phải đối mặt với những câu hỏi gay gắt trên Đồi Capitol từ các nhà lập pháp trong các phiên điều trần công khai và các cuộc họp báo cáo mật khi Quốc hội đang yêu cầu thêm thông tin về lý do tại sao quả bóng bay không bị bắn hạ sớm hơn.

Một quan chức cấp cao của Bộ Ngoại giao cho biết hôm thứ Năm rằng khinh khí cầu “có khả năng tiến hành các hoạt động thu thập tín hiệu tình báo” và là một phần của hạm đội đã bay qua “hơn 40 quốc gia trên khắp năm châu lục”.

Theo quan chức này, chính quyền Biden đã xác định rằng khinh khí cầu Trung Quốc đang hoạt động với công nghệ do thám điện tử có khả năng theo dõi thông tin liên lạc của Hoa Kỳ.

Báo cáo khinh khí cầu được phân loại ban đầu không được cho là khẩn cấp. Điều này đã gây ra sự chỉ trích

Quan chức này nói: “Chúng tôi biết Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa đã sử dụng những khinh khí cầu này để do thám. Hình ảnh độ phân giải cao từ các chuyến bay U-2 ngang qua nó tiết lộ rằng khinh khí cầu tầm cao có khả năng tiến hành các hoạt động thu thập tín hiệu tình báo.”

Tín hiệu tình báo được đề cập đến là những thông tin được thu thập bằng phương tiện điện tử - những thứ như thông tin liên lạc và radar.

Cục Điều tra Liên bang Mỹ, gọi tắt là FBI, đã bắt đầu giai đoạn đánh giá ban đầu các mảnh vỡ của quả bóng bay đã được thu hồi và đưa đến phòng thí nghiệm của FBI ở Quantico, Virginia để phân tích. Các quan chức cấp cao của FBI cho biết như trên hôm thứ Năm.

Một quan chức cho biết, chỉ mới có những thứ nổi lên trên bề mặt đại dương được giao cho các nhà phân tích của FBI, bao gồm “bản thân mái che, hệ thống dây điện và sau đó là một lượng rất nhỏ thiết bị điện tử”. Quan chức này cho biết các nhà phân tích vẫn chưa nhìn thấy “tải trọng”, đó là nơi mà bạn có thể mong đợi nhìn thấy “phần lớn nhất” của các thiết bị điện tử.

Các quan chức nói thêm rằng việc hiểu các thành phần của khinh khí cầu là thông tin tình báo quan trọng và có thể là “những bằng chứng quan trọng cho các cáo buộc hình sự có thể được đưa ra trong tương lai.”

Bất chấp những tiết lộ mới nhất về khả năng của khinh khí cầu do thám, Ngũ Giác Đài đã khẳng định kể từ khi khinh khí cầu này lần đầu tiên được thừa nhận công khai nó đã không mang lại cho Trung Quốc những khả năng vượt trội so với những gì họ đã có từ các vệ tinh do thám hoặc các phương tiện khác.

Tướng Glenn VanHerck, chỉ huy Bộ Tư lệnh Miền Bắc Hoa Kỳ và NORAD, cho biết: “Chúng tôi không đánh giá rằng nó gây ra nguy cơ thu thập đáng kể ngoài những gì đã tồn tại trong các phương tiện kỹ thuật có thể thu thập của Trung Quốc”.

Các quan chức chính quyền từ Ngũ Giác Đài, Bộ Ngoại giao và cộng đồng tình báo đã thông báo tóm tắt cho các nhà lập pháp trên Đồi Capitol hôm thứ Năm về khinh khí cầu, điều đã khiến các đảng viên Cộng hòa chỉ trích về việc cho phép nó bay ngang qua nước Mỹ trước khi nó bị bắn hạ ngoài khơi bờ biển Đại Tây Dương.

Các quan chức nói với các nhà lập pháp rằng Hoa Kỳ đã đánh giá rằng hoạt động khinh khí cầu của Trung Quốc đã thu thập được rất ít thông tin tình báo mới vì Trung Quốc dường như ngừng truyền thông tin sau khi Hoa Kỳ biết về khinh khí cầu, bên cạnh các biện pháp của Hoa Kỳ để bảo vệ thông tin tình báo nhạy cảm khỏi các hoạt động gián điệp của Trung Quốc.

Các nguồn tin cho biết Mỹ cũng tin rằng những gì họ thu được từ khinh khí cầu bị bắn hạ có lợi cho tình báo Mỹ.

Một nguồn tin khác quen thuộc với các cuộc họp báo cho biết các quan chức cho biết khinh khí cầu sẽ cung cấp cho Trung Quốc khả năng thu thập tín hiệu và hình ảnh tốt hơn so với vệ tinh, cũng như khả năng điều hướng tốt hơn và bay lơ lửng lâu hơn trên các mục tiêu thu thập.