Hôm nay Phúc Âm nhắc lại việc Thánh Tôma nghi ngờ về điều đồng môn thuật lại. Điều quan trọng không phải là ông nghi ngờ về tính chất xác thực của việc thuật truyện mà chính là điều ông yêu cầu. Tôma biết rõ, ngoại trừ Thiên Chúa, điều ông yêu cầu không ai có khả năng thoả mãn. Ước mong được đụng chạm vào vết thương của Đức Kitô là điều Tôma cầu mong. Tất cả chúng ta có điểm chung giống Tôma đó là nghi ngờ bởi nghi ngờ là một phần của lẽ sống. Tất cả những bộ óc bình thường đều có nghi ngờ. Nghi ngờ về khả năng của mình, về trí nhớ, về mức độ chịu đựng và ngay cả về niềm tin. May mắn thay chúng ta sống trong hy vọng và nhờ hy vọng mà chúng ta dám dấn thân làm nhiều công việc khác nhau. Nếu không có hy vọng thì nghi ngờ làm chúng ta chùn bước. Thực ra nghi ngờ là điều cần trong cuộc sống bởi chính nhờ nghi ngờ mà con người học hỏi và khám phá ra nhiều điều mới lạ. Như thế nghi ngờ không phải luôn luôn xấu mà chính là điều cần thiết trong tiến trình tìm hiểu học hỏi. Qua thắc mắc mà chúng ta học hỏi tìm hiểu sâu thêm về tình yêu và lòng Chúa xót thương. Những gì Tôma chứng kiến chiều hôm Thứ Sáu Tuần Thánh còn ghi đặm nét trong tâm khảm của Tôma vì thế những gì bạn ông thuật lại không làm giảm đi hình ảnh Thầy mình bị đóng đanh trên thập tự. Có lẽ Tôma được xếp vào hạng người thực tiễn, nhìn hình ảnh ghi đậm trong trí nhớ có sức mạnh hơn là nghe lời tường thuật vì thế ông đòi coi bằng chính hình ảnh.

Nghi ngờ để học hỏi trái với nghi ngờ để phản bác. Nghi ngờ để học hỏi là tinh thần của người hiếu học, thích tìm tòi cho hiểu biết thêm. Nghi ngờ để phản bác có mục đích lung lạc í kiến của người khác để ủng hộ lập trường mình. Như thế nghi ngờ phản bác mang tính ích kỉ. Nghi ngờ theo kiểu của Tôma là nghi ngờ để học hỏi, bổ sung cho điều đang tin tưởng. Tôma chắc chắn nhớ điều Đức Kitô nói trước cuộc tử nạn là Ngài sẽ bị phản bội, bị nhục mạ, bị vác thập giá, chết trên thập tự và sau ba ngày sẽ sống lại vinh quang Mk 8,31. Tôma tin điều đó và ông đang đứng ở ranh giới tin vào sự sống lại của Đức Kitô nhiều hơn là sống trong nghi ngờ, thuộc về ranh giới của niềm tin nhiều hơn là ranh giới của kiến thức hiểu biết. Điều Tôma ước ao- đụng chạm vào vết thương Đức Kitô- là điều không ai cung cấp được, ngoại trừ Thiên Chúa. Tôma thương mến Thầy và ước ao được đụng chạm vào thân thể Thầy hơn là mong có bằng chứng cụ thể để tin.

Không ai có thể học hỏi, tìm tòi mà không cần đến thắc mắc, nghi ngờ bởi chính thắc mắc nghi ngờ dẫn đến khám phá mới vừa ngạc nhiên vừa thích thú. Càng nhiều kiến thức càng nhiều thắc mắc bởi thắc mắc cung cấp kiến thức và kiến thức này liên kết với kiến thức khác vì thế càng biết nhiều càng cảm thấy mình biết ít và nhỏ bé. Kiến thức thường ngầm chứa điều bí ẩn vì không ai có thể học biết hết bí ẩn của ngành mình đang nghiên cứu. Mọi cố gắng tìm tòi, học hỏi đều đòi tính chất liều, nếu đòi biết chắc trăm phần trăm trước khi dấn thân hành động sẽ dẫn đến tình trạng lí thuyết nhiều hơn thực hành. Khi thánh Gioan Tẩy Giả trong tù ông đã sai môn đệ đến hỏi Đức Kitô Ngài là Đấng Messiah hay là chúng tôi còn phải chờ thêm nữa Gn 29,27. Đức Kitô không đáp lại là đúng hay sai nhưng Ngài nói với sứ giả của Gioan. Về nói cho Gioan biết điều mắt các ông thấy và tai các ông nghe. Như thế Đức Kitô cho sứ giả biết thuật lại cho Gioan nhiều dữ kiện mới để Gioan thẩm định sự việc. Thắc mắc đó là loại thắc mắc tốt, nghi ngờ tốt bởi chính điều nghi ngờ đó làm cho Gioan yên tâm biết sứ mạng sửa đường cho Chúa Cứu Thế của ông đã hoàn chỉnh. Thắc mắc chân thành, đúng đắn về đức tin thường dẫn đến hiểu biết bất ngờ, đầy thích thú trong hy họng. Tôma mong mỏi đặt tay vào lỗ đinh vào cạnh sườn Thầy nhưng khi Thầy đến ông không làm điều đó nhưng lớn tiếng thưa 'Lậy Chúa con, lậy Chúa của con' điều ông ấp ủ trong tâm trí, từ lâu ông mong nói ra, giờ đây được bộc lộ. Đức Kitô đã nói với ông

'Bởi con thấy Thầy nên con đã tin, phúc cho ai không thấy mà tin' Gn 29,29

Đức tin của chúng ta đặt nền tảng trên Lời Chúa, không thấy nhưng vẫn tin. Hôm nay cũng là Chúa Nhật Lòng Chúa Xót thương, chúng ta cầu xin học hỏi từ Đức Kitô, thực hiện với khả năng mình lòng thương xót tới anh chị em đang cần đến chúng ta.

Lm Vũđình Tường
TiengChuong.org