1. Các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu sẵn sàng phá vỡ sự thống nhất thiêng liêng của Âu Châu nếu đó là điều cần thiết để gửi tiền tới Kyiv.

Tờ Politico có trụ sở ở Washington DC có bài tường trình nhan đề “EU vows Ukraine will get its money — with or without Orbán’s support”, nghĩa là “Liên Hiệp Âu Châu thề Ukraine sẽ nhận được tiền - dù có hoặc không có sự hỗ trợ của Orbán”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Thụy Khanh.

Các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu đang hứa hẹn Ukraine vẫn sẽ nhận được gói viện trợ trị giá 50 tỷ euro để giúp thúc đẩy nền kinh tế đang bị chiến tranh tàn phá trước sự xâm lược của Nga – dù có hoặc không có sự hậu thuẫn của Thủ tướng Hung Gia Lợi Viktor Orbán.

Orbán, người có quan hệ thân mật với Putin, đã chặn việc phê duyệt các quỹ cứu trợ cho Kyiv tại hội nghị thượng đỉnh kéo dài hai ngày và, mặc dù về mặt kỹ thuật, biện pháp này cần có sự đồng ý của tất cả 27 chính phủ trong khối, các nhà lãnh đạo báo hiệu rằng họ có thể sẵn sàng thực hiện bước đi triệt để là hy sinh sự thống nhất của Liên Hiệp Âu Châu và phớt lờ Orbán nếu điều đó là cần thiết.

Thủ tướng Ireland Leo Varadkar nói với các phóng viên sau Hội đồng Âu Châu tại thủ đô của Bỉ: “26 quốc gia thành viên có thể cung cấp tiền trên cơ sở song phương”. “Một chút thời gian và không gian trong dịp Giáng Sinh có thể hữu ích.”

Gần hai năm sau khi Nga xâm chiếm Ukraine, một quốc gia giáp với bốn nước Liên Hiệp Âu Châu, các nhà lãnh đạo đang đấu tranh để tránh cuộc chiến về nguồn vốn tạo ra sự chia rẽ lớn và sa lầy vào cuộc tranh cãi hàng ngày của các vấn đề khác ở Brussels.

Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte cho biết ông “khá tự tin” rằng các nhà lãnh đạo có thể tìm ra sự thỏa hiệp mà họ cần và giải quyết vấn đề này vào đầu năm tới.

Khi được POLITICO hỏi liệu sự chậm trễ có phải là một chiến thắng của Putin, với mục đích chia rẽ sự thống nhất của phương Tây hay không, Rutte nói: “Không, bởi vì ông ấy biết rằng chúng tôi sẽ tìm ra cách nào đó để giải quyết vấn đề tài chính”.

Nhưng Mạc Tư Khoa đã tóm ngay tình trạng bế tắc này, khi Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov tìm cách lợi dụng sự bất ổn ở Liên Hiệp Âu Châu và Washington.

Ông nói: “Về việc nói rằng đã đến lúc cắt viện trợ cho Ukraine, chúng tôi đã nghe thấy điều đó”. “Và đó không chỉ là lời nói suông, vì cả Âu Châu và Mỹ đều đang gặp khó khăn thực sự trong việc tìm thêm tiền để tiếp tục hỗ trợ chế độ của Zelenskiy, chế độ Ukraine rõ ràng đã không đáp ứng được kỳ vọng của họ.”

Tại hội nghị thượng đỉnh vào đầu giờ sáng thứ Sáu, Orbán nhắc lại sự phản đối của mình đối với gói viện trợ của Ukraine trừ khi Ủy ban Âu Châu giải tỏa các khoản tài trợ của Liên Hiệp Âu Châu dành cho Budapest, vốn đã bị đóng băng do vi phạm pháp luật của Hung Gia Lợi.

Balázs Orbán, giám đốc chính trị của thủ tướng Hung Gia Lợi, nói với các phóng viên rằng hai vấn đề “có liên quan trực tiếp”.

Đầu tuần này, Ủy ban đã giải phóng 10,2 tỷ euro trong quỹ gắn kết dành cho Hung Gia Lợi, và mặc dù số tiền đó không đủ để nhận được sự ủng hộ của Orbán đối với gói viện trợ Ukraine, nhưng nó đã mở đường cho Liên Hiệp Âu Châu đưa ra quyết định phức tạp hơn về việc mở cửa đàm phán gia nhập với Ukraine - một quá trình lâu dài có thể đưa nước này một ngày nào đó trở thành thành viên Liên Hiệp Âu Châu.

Bộ Ngoại giao Ukraine hôm thứ Sáu đưa ra một tuyên bố ca ngợi việc mở các cuộc đàm phán thành viên và nói thêm rằng chính phủ rất lạc quan trước những bình luận từ các quan chức về gói viện trợ trị giá 50 tỷ euro.

Tuyên bố viết: “Đây là một tín hiệu rõ ràng rằng sự hỗ trợ tài chính cho Ukraine từ Liên minh Âu Châu sẽ tiếp tục”.

Chủ tịch Ủy ban Ursula von der Leyen cho biết sau hội nghị thượng đỉnh rằng các quan chức sẽ sử dụng những tuần tới để chuẩn bị một giải pháp thay thế nếu Hung Gia Lợi không chịu lùi bước.

Thủ tướng Đức Olaf Scholz bày tỏ sự lạc quan rằng một thỏa thuận về ngân sách Liên Hiệp Âu Châu hiện đại hóa và viện trợ tài chính cho Ukraine có thể được thống nhất tại hội nghị thượng đỉnh bất thường của các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu vào tháng tới. Ông cũng cho biết Liên Hiệp Âu Châu có “những cách khác để giúp Ukraine” nếu Hung Gia Lợi tiếp tục phản đối.

Scholz nói: “Tôi thực sự khá tự tin rằng chúng tôi sẽ thực sự đạt được thỏa thuận vào Tháng Giêng”. “Tôi không muốn bất cứ ai bị ảo tưởng. Sẽ có quyết định cung cấp số tiền cần thiết cho Ukraine.”

Trái ngược với những mong đợi trước thềm hội nghị thượng đỉnh, vấn đề đó đã được thống nhất tương đối nhanh chóng.

Trong những ngày gần đây, một số chính phủ, chủ yếu từ Bắc Âu, đã đe dọa chặn việc nạp tiền. Họ phản đối việc chuyển tiền mới cho Brussels để làm bất cứ điều gì ngoài việc hỗ trợ thêm cho Ukraine vào thời điểm nền kinh tế của họ đang gặp khó khăn.

2. Cuộc họp báo của Putin và những người phụ nữ Putin không muốn nhắc đến

Ký giả EVA HARTOG của tờ Politico có trụ sở ở Washington DC có bài tường trình nhan đề “The women Putin doesn’t want to talk about”, nghĩa là “Những người phụ nữ Putin không muốn nhắc đến”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.

Vladimir Putin tỏ ra tự tin khi xuất hiện trong buổi tiếp kiến đầu tiên với công chúng và báo chí kể từ khi phát động cuộc chiến chống Ukraine hôm thứ Năm.

Điều đó hầu như không có gì đáng ngạc nhiên vì sự kiện này từ lâu đã là một công cụ để Điện Cẩm Linh truyền đạt chương trình nghị sự của riêng mình thông qua các câu hỏi đã được xem xét cẩn thận.

Đáng chú ý hơn là những chủ đề không được phát sóng.

Năm nay, một trong những thiếu sót rõ ràng nhất - ngoài việc đối phương không đội trời chung của Tổng thống Nga Alexei Navalny mất tích - là phong trào phản kháng của phụ nữ.

Thông điệp của những người phụ nữ, được phát tán trực tuyến dưới nhiều bản tuyên ngôn, video và trong các cuộc biểu tình nhỏ, rất rõ ràng: Họ muốn những người thân yêu của mình giải ngũ và thay thế bằng những tân binh.

Nó gần giống với một biểu hiện bất đồng chính kiến tập thể nhất có thể thấy ở nước Nga ngày nay, nơi những người chỉ trích Điện Cẩm Linh hoặc bị bỏ tù, bị buộc phải hoạt động ngầm hoặc phải sống lưu vong.

Điều quan trọng là các thành viên của nhóm này hầu hết thuộc về phe được gọi là yêu nước của Nga và không phản đối cuộc chiến nhưng chỉ giới hạn trong việc chỉ trích cách quản lý nó, giống như ông trùm lính đánh thuê Wagner Yevgeny Prigozhin đã làm trước khi bị thổi bay khỏi bầu trời.

Sau khi tuyên bố vào tuần trước rằng ông sẽ tìm kiếm nhiệm kỳ tổng thống thứ năm trong cuộc bỏ phiếu vào tháng 3, những người phụ nữ này đã gây ra rắc rối mà Putin có thể không gặp phải.

Kể từ khi Putin tuyên bố “chiến dịch huy động một phần” vào tháng 9 năm 2022, việc tuyển dụng dân thường để tham gia cuộc chiến của Nga ở Ukraine đã trở thành cột thu lôi gây căng thẳng.

Khi hàng chục ngàn người được huy động một cách hỗn loạn, một loạt chỉ trích đã khiến quân đội Nga không được chuẩn bị, khiến họ phải tàn sát ở tiền tuyến. Trong số những người chỉ trích mạnh mẽ nhất có vợ và mẹ của những người bị đưa đi chiến đấu.

Trong một nỗ lực rõ ràng nhằm nâng cao tinh thần yêu nước, vào tháng 11, Putin đã mời một nhóm các bà mẹ, một số người đã mất con trai trong chiến tranh, uống trà trong một sự kiện được truyền hình trực tiếp. Các nhà hoạt động tố cáo cuộc họp là giả mạo. Putin nói với một người mẹ rằng con trai bà có mục đích và “không chết một cách vô ích”, như những người khác đang chết vì nghiện rượu.

Trong những tháng tiếp theo, sự phẫn nộ của công chúng trở nên ít rõ ràng hơn khi chiến dịch huy động chậm lại.

Tuy nhiên, đằng sau hậu trường, việc huy động vẫn tiếp tục chiếm giữ tâm trí của nhiều người Nga, với việc Điện Cẩm Linh nhận được 24.000 đơn khiếu nại về chủ đề này trong năm nay, theo cơ quan điều tra “Những câu chuyện quan trọng” bằng tiếng Nga.

Khi chiến dịch huy động đạt mốc một năm và những người được đưa đi chiến đấu vẫn chưa trở về nhà, mối lo ngại của các gia đình lại bùng lên dưới hình thức một phong trào mới. Hôm thứ Năm, người ta dự kiến rằng tổng thống Nga sẽ sử dụng phần hỏi đáp như một cơ hội để mang đến cho chiến dịch tranh cử những người phụ nữ của riêng mình, đặc biệt là sau khi nhóm này chia sẻ ảnh chụp màn hình trực tuyến về các câu hỏi mà họ đã gửi trước khi ông xuất hiện trên truyền hình.

Trong bình luận với POLITICO, Abbas Gallyamov, người từng viết diễn văn cho Putin, hiện là nhà phân tích chính trị độc lập, nói rằng cơ hội để Putin giải quyết các câu hỏi của họ là một “món quà tiềm năng dành cho Điện Cẩm Linh”.

“Putin có thể đứng về phía phụ nữ và thậm chí sử dụng nó để phát động một chiến dịch tuyên truyền trước bầu cử với những người đàn ông hạnh phúc trở về nhà với những người vợ hạnh phúc của họ; giải thưởng trên ngực, túi đầy tiền”, Gallyamov nói.

Nhưng anh ta đã không làm thế.

Cùng lắm, Putin chỉ giải quyết những lời phàn nàn của phụ nữ một cách gián tiếp khi được hỏi về khả năng thực hiện chiến dịch huy động thứ hai.

Câu trả lời của Putin là “cho đến hôm nay” thì không cần thiết.

Ông cho biết 244.000 quân nhân bị gọi nhập ngũ hiện đang ở tiền tuyến đang “chiến đấu tuyệt vời” và với 1.500 tình nguyện viên mới ghi danh mỗi ngày, không thiếu tân binh và lực lượng vũ trang Nga sẽ có khoảng nửa triệu người vào cuối năm nay..

Tự hào về khả năng phục hồi kinh tế và quân sự của Nga, ông cũng cho biết sẽ không có hòa bình với Ukraine cho đến khi Nga đạt được các mục tiêu “phi quân sự hóa” và “phi Quốc Xã hóa”.

Tuy nhiên, như vào tháng 2 năm 2022, khi ông lần đầu tiên đề cập đến những từ đó trong một bài phát biểu biện minh cho cuộc xâm lược toàn diện, người Nga hầu như không hiểu những mục tiêu đó thực sự đòi hỏi điều gì.

Trong khi đó, chủ đề luân chuyển quân, cho phép những người được điều động năm ngoái về nước, hoàn toàn bị bỏ qua.

Tatiana Stanovaya, người sáng lập công ty tư vấn chính trị R.Politik, cho biết: “Quan điểm của Cẩm Linh đối với vấn đề này là: nó không tồn tại”.

'Phỉ Nhổ vào tâm hồn' phụ nữ

Việc thiếu phản hồi đã vấp phải sự giận dữ của phụ nữ.

Maria Andreyeva, một thành viên tích cực của nhóm Telegram có tên “Put Domoi” – tiếng Nga có nghĩa là “Đường về nhà” – cho biết trong một video: “Thời điểm mang tính bước ngoặt mà chúng tôi chờ đợi, để tổng thống nói điều gì đó, đã trôi qua”. “Rõ ràng là chúng tôi đang bị cố tình bịt miệng. Đó là sự phá hoại từ phía trên.”

Một người phụ nữ khác mô tả sự im lặng của Putin như “nhổ nước bọt vào tâm hồn hàng trăm, hàng ngàn” phụ nữ.

“Cứ như thể chúng tôi không tồn tại vậy,” một người thứ ba nói trong video tải lên YouTube. “Ông có thể tiếp tục chế nhạo chúng tôi và gia đình chúng tôi bao lâu nữa?”

Gallyamov cho biết Điện Cẩm Linh vẫn có thể cố gắng thu hút phụ nữ đến gần cuộc bầu cử tháng 3 để đạt hiệu quả tuyên truyền tối đa.

Tuy nhiên, ông nói thêm rằng việc chờ đợi lâu hơn sẽ là một chiến lược mạo hiểm, lưu ý rằng ngôn ngữ của phụ nữ ngày càng bị chính trị hóa và sự phản kháng của họ đang làm hoen ố vẻ ngoài đồng thuận xung quanh cuộc chiến.

Giống như các nhà phân tích độc lập khác, Gallyamov cho biết câu trả lời của Putin về việc liệu có thực hiện chiến dịch huy động thứ hai hay không đã mở rộng cánh cửa cho một sự thay đổi hướng đi sau cuộc bầu cử. “Về cơ bản, ông ta nói rằng điều đó phụ thuộc vào thời điểm. Hiện tại không cần. Nhưng ngày mai có thể cần.”

Hiện tại, Putin dường như đang đánh cược rằng những lời phàn nàn của phụ nữ sẽ không lan sang một phong trào phản kháng lớn hơn.

Một số thành viên của nhóm cho biết đã bị cảnh sát đến thăm tại nhà và bị đe dọa truy tố bằng pháp luật. Nhưng việc quá khắt khe với phụ nữ - vốn là trụ cột trong cử tri của Putin - sẽ là một điều tồi tệ, ngay cả đối với Điện Cẩm Linh.