Bản tin của Catholic World News ngày 19 tháng 10 năm 2023 cho hay: Vào ngày 18 tháng 10, những người tham gia phiên họp đầu tiên của Thượng Hội đồng Giám mục thường lệ lần thứ 16 đã hướng sự chú ý của họ đến chủ đề thứ tư của Thượng hội đồng: “Sự tham gia, quản trị và thẩm quyền. Có những diễn trình, cơ cấu và định chế nào trong một Giáo hội đồng nghị truyền giáo?”



Phiên họp đầu tiên của Thượng Hội đồng đã đi được nửa chặng đường: phiên họp bắt đầu vào ngày 4 tháng 10 và sẽ kết thúc vào ngày 29 tháng 10. Phiên họp thứ hai của Thượng hội đồng sẽ diễn ra vào tháng 10 năm 2024.

Đức Tổng Giám Mục Grušas: Tin Mừng ‘được ban bố theo điều kiện của Thiên Chúa, không phải của con người’

Vào những ngày bắt đầu thảo luận về một đơn vị mới, những người tham gia Thượng Hội đồng sẽ tập trung tham dự Thánh lễ tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô. Đức Tổng Giám Mục Gintaras Grušas của Vilnius (Lithuania) giảng cho các đại biểu Thượng Hội đồng trong Thánh lễ buổi sáng; tài liệu của Thượng Hội đồng đã ghi sai ngày (Lễ Thánh Luca) là ngày 13 tháng 10, thay vì ngày 18 tháng 10.

Suy gẫm về các bài đọc trong ngày, Đức Tổng Giám Mục Grušas, chủ tịch Hội đồng Giám mục Châu Âu (CCEE) và Hội đồng Giám mục Litva, nói rằng “trong cả Tin Mừng và Công vụ, ngài [Thánh Luca] cho thấy rõ ràng rằng Chúa Thánh Thần là nhân vật chính trong đời sống và sự phát triển của Giáo hội, như Người phải ở địa vị dẫn dắt tiến trình thượng hội đồng của chúng ta. Nếu Thánh Luca cung cấp tài liệu cho Thượng Hội đồng, tạ ơn Chúa, chắc hẳn ngài sẽ tìm thấy nhiều chủ đề mà ngài ưa thích được đặt lên hàng đầu trong các cuộc thảo luận của chúng ta trong những ngày này.”

Đức Tổng Giám Mục Grušas lưu ý rằng không phải tất cả những người đã được rửa tội đều chấp nhận lời mời gọi truyền giáo của Chúa:

“Trong việc loan báo vương quốc, sự bình đẳng của tất cả những người đã được rửa tội được đặt lên hàng đầu - tất cả đều được kêu gọi thực hiện điều này, không chỉ những thừa tác viên thụ phong. Tuy nhiên, điều quan trọng là tất cả những người đã được rửa tội phải nghe thấy tiếng gọi này, ơn gọi này và đáp lại nó, cam kết cuộc sống, lời nói và hành động của mình cho sứ mệnh của Chúa Giêsu. Để được điều này chúng ta phải tiếp tục cầu nguyện”.

Vị giáo phẩm cũng giảng rằng Tin Mừng “được ban bố theo điều kiện của Thiên Chúa chứ không phải của con người”, mọi người có quyền tự do từ chối Tin Mừng, và tính đồng nghị đó không phải là mục đích tự trong nó.

“Không phải tất cả những ai được rao giảng thông điệp về Nước Trời đều sẵn sàng đón nhận nó—con người có quyền tự do chấp nhận Tin Mừng của Thiên Chúa hay không. Giáo hội mở cửa cho tất cả mọi người, nhưng cũng như sự bình an của Thiên Chúa, Giáo hội được ban theo điều kiện của Thiên Chúa chứ không phải của con người.

“Khi chúng ta tiếp tục nói về những tiến trình, cơ cấu và định chế nào cần thiết trong một Giáo hội đồng nghị truyền giáo, chúng ta cần bảo đảm rằng những điều này trên thực tế hỗ trợ sứ mệnh mang Tin Mừng đến cho những người đang cần ơn cứu rỗi. Tính đồng nghị (bao gồm các cơ cấu và các cuộc hội họp của nó) phải phục vụ sứ mệnh truyền giáo của Giáo hội và không trở thành mục đích trong chính nó, giống như Lời Chúa mà Thánh Luca đã giúp truyền lại cho chúng ta, đã được cung cấp như một công cụ để truyền đạt cho ơn cứu rỗi của chính chúng ta”.

Vatican News, do Bộ Truyền thông Vatican điều hành, đã không dành bất cứ bài báo tiếng Anh nào trong ngày cho bài giảng của Đức Tổng Giám Mục Grušas, mặc dù tờ này đã đưa tin bằng tiếng Anh về các bài giảng trong Thánh lễ sáng trước đó của Thượng Hội đồng. (Vatican News đã đưa tin trong ngày về bài giảng của vị giáo phẩm bằng tiếng Ý, tiếng Tây Ban Nha và tiếng Pháp.)

Đức Hồng Y Hollerich: ‘những thay đổi nhỏ nhưng nhạy cảm’

Đức Hồng Y Jean-Claude Hollerich, SJ, Địa phận Luxembourg, tổng tường trình viên của Thượng Hội đồng, sau đó đã giới thiệu chủ đề thứ tư, “Sự tham gia, quản trị và thẩm quyền. Có những tiến trình, cơ cấu và định chế nào trong một Giáo hội đồng nghị truyền giáo?” (đơn vị thảo luận B3)

Ngài nói với những người tham dự Thượng Hội đồng tại Hội trường Phaolô VI: “Chúng ta biết rõ rằng Thượng hội đồng này sẽ được đánh giá dựa trên những thay đổi có thể tri nhận được từ nó. “Những người tham gia vào các giáo xứ đang tự hỏi điều gì sẽ thay đổi đối với họ, làm thế nào họ có thể trải nghiệm một cách cụ thể trong cuộc sống của mình tinh thần môn đệ truyền giáo và tinh thần đồng trách nhiệm mà chúng ta đã suy gẫm trong công việc của mình. Và họ đang tự hỏi làm thế nào điều này có thể thực hiện được trong một Giáo hội vẫn chưa có tính đồng nghị cao, nơi mà họ cảm thấy ý kiến của họ không được tính đến và một vài người hoặc chỉ một người quyết định mọi điều. Những người này đặc biệt quan tâm đến những thay đổi nhỏ nhưng nhạy cảm đối với các vấn đề mà chúng ta đang chuẩn bị giải quyết trong đơn vị thảo luận này.”

Mỗi nhóm trong số 35 nhóm làm việc sẽ thảo luận về một trong năm bảng câu hỏi, mà chủ đề được Đức Hồng Y Hollerich giới thiệu là

*“việc đổi mới thừa tác vụ vụ thẩm quyền”: “Chắc chắn nó không nhằm mục đích nghi vấn về thẩm quyền của các thừa tác viên và các mục tử thụ phong: với tư cách là những người kế vị các tông đồ, các mục tử chúng ta có một sứ mệnh đặc biệt trong Giáo hội. Nhưng chúng ta là những mục tử của những người nam nữ đã lãnh nhận phép rửa, những người muốn tham gia và đồng trách nhiệm vào sứ mệnh của Giáo hội. Nơi nào chủ nghĩa giáo sĩ trị ngự trị, nơi đó có một Giáo hội không di chuyển, một Giáo hội không truyền giáo.”

* “việc thực hành biện phân chung”: “Làm thế nào chúng ta có thể đưa tính năng động của nó vào các diễn trình ra quyết định của Giáo Hội? Làm thế nào chúng ta có thể học cách xây dựng sự đồng thuận nhưng không phân cực, đồng thời tôn trọng vai trò đặc biệt của thẩm quyền, mà không bị cô lập khỏi cộng đồng? Đây là thách thức của sự phân định chung.”

* “cấu trúc và định chế”: “Mỗi định chế có thể mang lại một số cơ hội, nhưng những cơ hội khác thì không? Những định chế nào phù hợp hơn với một Giáo hội đồng nghị? Suy nghĩ một cách cụ thể, chúng ta hãy bắt đầu với các định chế đang hiện hữu rồi, chẳng hạn như các hội đồng mục vụ, và kiểm tra mức độ đồng nghị hữu hiệu của chúng”.

* việc nhóm các giáo phận: Đức Hồng Y Hollerich đề cập đến các hội đồng lục địa và hội đồng giáo hội (trong đó các linh mục, phó tế, tu sĩ và giáo dân tham gia cùng với các giám mục)

* “mối quan hệ năng động liên kết tính đồng nghị, tính hợp đoàn giám mục và tính tối thượng của Phêrô”: “một đánh giá về vice thử nghiệm mở rộng sự tham gia đối với một nhóm không phải giám mục, được chọn làm nhân chứng của giai đoạn lắng nghe và tham vấn”

“Đây là những vấn đề tế nhị, đòi hỏi sự phân định cẩn thận: trong cuộc họp này chúng ta bắt đầu tiếp cận chúng, sau đó chúng ta sẽ có một năm để tiếp tục đào sâu chúng cho công việc chúng ta sẽ thực hiện trong phiên họp thứ hai. Chúng rất tế nhị vì chúng chạm đến đời sống cụ thể của Giáo hội cũng như tính năng động phát triển của truyền thống: một sự phân định sai lầm có thể cắt đứt hoặc làm tê liệt nó. Trong cả hai trường hợp, nó sẽ giết chết nó.”

Đức Hồng Y Hollerich nói rằng những người tham gia đã mệt mỏi vì công việc “đòi hỏi khắt khe” của họ, ngài khuyên họ đừng mất tập trung, và kêu gọi phối trí viên của mỗi bàn hãy tiếp tục thảo luận theo hướng mong muốn:

“Những cân nhắc bên lề khiến chúng ta đi chệch hướng không giúp ích gì cho chúng ta. Tôi cũng muốn nhắc nhở anh chị em rằng mục tiêu của mỗi nhóm, đối với vấn đề mà nhóm đó giải quyết, là đạt đến việc nói lên những điểm hội tụ, những điểm khác biệt, những câu hỏi cần khám phá và những đề xuất cụ thể để tiến về phía trước. Tôi yêu cầu các phối trí viên, những người mà tôi xin cảm ơn một lần nữa, đừng ngại thúc đẩy chúng tôi, dù có một chút quyết đoán, khi chúng tôi cần được giúp đỡ để không mất tập trung”.

Ngài kết luận: “Việc làm môn đệ truyền giáo và đồng trách nhiệm không chỉ là những khẩu hiệu, mà còn là một lời kêu gọi mà chúng ta chỉ có thể cùng nhau thực hiện, với sự hỗ trợ của các tiến trình, cơ cấu và định chế cụ thể thực sự hoạt động theo tinh thần đồng nghị”.



Các diễn giả khác

Sau đó, những người tham gia Thượng Hội đồng đã nghe “nhập lượng thiêng liêng” của Cha Timothy Radcliffe, OP, cựu tổng quyền của dòng Đa Minh; “nhập lượng thần học” của Cha Dario Vitali, phối trí viên của Thượng Hội đồng gồm các chuyên gia thần học; và những chứng từ của Đức Giám Mục Shane Mackinlay (Úc), Đức Giám Mục Alex-andre Joly (Pháp), và Tiến sĩ Estela Padilla (một nhà thần học người Phi luật tân).

Suy tư về Công đồng Giêrusalem (Cv 15), Cha Radcliffe kêu gọi “các tiến trình, định chế và cơ cấu mới” giúp dỡ bỏ “các gánh nặng”:

“ Chúng ta cần những định chế nào để phát biểu chúng ta là ai trong tư cách những người đàn ông và đàn bà của hòa bình trong thời đại bạo lực, những cư dân của Lục địa Kỹ thuật số? Mỗi người được rửa tội đều là một nhà tiên tri. Làm thế nào chúng ta nhận ra và đón nhận vai trò nói tiên tri trong Giáo hội ngày nay? Còn tiếng nói tiên tri của những người phụ nữ vẫn thường bị coi là “khách trong chính ngôi nhà của mình” thì sao?

“Cuối cùng, Công đồng Giêrusalem đã dỡ bỏ những gánh nặng không cần thiết khỏi dân ngoại... Họ được giải phóng khỏi danh tính do Luật cũ ban cho. Làm thế nào chúng ta có thể trút bỏ gánh nặng khỏi đôi vai mệt mỏi của anh chị em chúng ta ngày nay, những người thường cảm thấy bất an trong Giáo hội? Nó sẽ không xảy ra bằng bất cứ điều gì xây xúc động như việc bãi bỏ Lề Luật. Cũng sẽ không xảy ra thông qua một sự thay đổi căn bản trong căn tính của chúng ta như việc tiếp nhận Dân Ngoại. Nhưng chúng ta được kêu gọi để có một ý thức sâu sắc hơn về việc chúng ta là ai trong tư cách những người bạn khó có thể có của Chúa, tình bạn đầy tai tiếng của Người vốn vượt qua mọi ranh giới.

“Nhiều người trong chúng ta đã khóc khi nghe tin người phụ nữ trẻ đó đã tự tử vì là người lưỡng tính và không cảm thấy được chào đón. Tôi hy vọng nó đã thay đổi chúng ta. Đức Thánh Cha nhắc nhở chúng ta rằng tất cả đều được chào đón: todos, todos, to-dos”.

Cha Vitali đưa ra cho các tham dự viên Thượng Hội đồng hai “tiêu chuẩn cải cách”:

Đầu tiên có tính thần học: hình dung lại Giáo hội theo chìa khóa đồng nghị, để toàn bộ Giáo hội và mọi điều trong Giáo hội – đời sống, các tiến trình, các định chế – được giải thích lại theo thuật ngữ đồng nghị.

Thứ hai có tính định chế: bảo đảm cho Giáo hội ‘không gian’ để thực hành tính đồng nghị. Theo ý kiến của diễn giả, điều này tương đương với việc bảo vệ Thượng hội đồng như một cơ quan phục vụ một Giáo hội đồng nghị về phương diện hiến chế. Không có Thượng Hội đồng, việc thực hành tính đồng nghị cuối cùng sẽ tan thành hàng ngàn dòng suối, tạo ra một vũng lầy, làm chậm lại, nếu không muốn nói là ngăn cản, việc “đồng hành” của Dân Thiên Chúa. Người ta có thể suy gẫm về hình thức định chế của nó, nhưng không nên nghi ngờ gì rằng định chế này đảm bảo cho Giáo hội thực thi tính đồng nghị một cách thực sự, như tiến trình đồng nghị hiện tại đã chứng minh rõ ràng.

Đức Giám Mục Mackinlay, một người ủng hộ việc phong chức phó tế cho phụ nữ, đã thảo luận về “cuộc khủng hoảng” phát sinh vào năm 2022 khi hội đồng toàn thể Úc, mà ngài là phó chủ tịch, bất ngờ không ủng hộ nghị quyết ủng hộ chức phó tế cho phụ nữ.

Đức Giám Mục Joly nói về việc quản trị trong giáo phận của ngài.

Ngài nói, “Khi tôi tham khảo ý kiến các linh mục, phó tế và nhiều lãnh đạo giáo dân khác nhau trong giáo phận để tìm ra nên chọn vị tổng đại diện mới nào, một số câu trả lời là một phó tế hoặc một giáo dân nên làm tổng đại diện, điều này không được phép theo giáo luật. Dấu hiệu cuối cùng này đã thuyết phục tôi bổ nhiệm một người khác cùng với tổng đại diện, một tổng đại biểu,” là một nữ giáo dân.

Tiến sĩ Padilla nhấn mạnh rằng “thẩm quyền bắt nguồn từ sự tôn trọng; cai trị có nghĩa là được Chúa Thánh Thần dẫn dắt; và sự tham gia là một nhiệm vụ mang tính tiên tri.” Bà cũng ví tính đồng nghị với “thực hành [Châu Á] cởi giày khi vào các gia hộ và đền thờ của chúng tôi biểu lộ sự tôn trọng sâu sắc đối với những người mà chúng tôi đang bước vào cuộc sống của họ”:

“Đi chân trần trước Chúa Thánh Thần là hoàn toàn cởi mở trong việc cảm nhận ý muốn của Thiên Chúa dành cho thời đại chúng ta. Việc đi chân đất như một nhà tiên tri có nghĩa là gì? Nó có nghĩa là phải căn cứ vào các thực tại của tình hình của chúng tôi ở Châu Á. Đi chân trần có nghĩa là trở thành một với những người nghèo nhất và với trái đất”.

“Một linh mục hỏi tôi tại sao báo cáo của chúng tôi lại chứa đầy những điều tiêu cực đang xảy ra trong Giáo hội? Tin tốt ở đâu? Tôi nói với ngài rằng tin vui là sự trung thực khi đối mặt với tất cả những vết thương trên thế giới của chúng ta và sự thất bại của chúng ta trong việc làm chứng cho Tin Mừng giữa cảnh nghèo đói, bạo lực do khủng bố và áp bức chính trị, v.v., và những điều này, thêm vào nỗi đau của chủ nghĩa giáo sĩ trị và sự lãnh đạo theo phẩm trật. Tôi thực sự thấy những bình luận tiêu cực này trong Giáo hội mang tính giải phóng bởi vì là người châu Á, chúng tôi không thích xung đột; chúng tôi luôn tìm kiếm sự hòa hợp... Sự hòa hợp tất nhiên là tích cực, ngoại trừ khi nó cản trở chúng ta đề cử những gì sai”.

Họp báo: Đức Hồng Y Hollerich thảo luận về báo cáo cuối cùng của Thượng Hội đồng; Vị giáo phẩm Latvia lên tiếng phản đối việc chúc lành các cuộc hôn nhân đồng tính

Vào ngày 5 tháng 10—ngày thứ hai của Thượng Hội đồng—Paolo Ruffini, Bộ trưởng Bộ Truyền thông, đã thông báo rằng báo cáo cuối cùng của phiên họp tháng 10 năm 2023 của Thượng Hội đồng sẽ hình thành nghị trình của phiên họp tháng 10 năm 2024.

Vào thời điểm đó, ông nói: “Báo cáo tổng hợp sẽ giống như một Tài liệu làm việc hơn là tài liệu cuối cùng của các Thượng hội đồng trước đây”.

Trong cuộc họp báo ngày 18 tháng 10, Đức Hồng Y Hollerich đã sửa đổi thông báo của Ruffini. Vatican News đưa tin:

Ủy ban phụ trách đã quyết định bản văn sẽ tương đối ngắn và phục vụ cho một quá trình sẽ tiếp tục. Đây sẽ là một bản văn chuyển tiếp, dựa trên kinh nghiệm của Phiên Họp, trong đó sẽ có những điểm có sự đồng thuận và những điểm chưa có sự đồng thuận, cũng như những câu hỏi bỏ ngỏ cần được nghiên cứu sâu sắc từ quan điểm giáo luật, thần học và mục vụ, phải được cùng nhau xác nhận với dân Chúa. Nó sẽ có một phong cách đơn giản, nó sẽ không phải là tài liệu cuối cùng, cũng không phải là Tài liệu làm việc cho Phiên Họp tiếp theo.

Trong cuộc họp báo ngày 18 tháng 10, Ruffini tuyên bố rằng với tỷ lệ bỏ phiếu 335-11 (trong số 364 thành viên bỏ phiếu), những người tham gia Thượng Hội đồng đã đồng ý soạn một thông điệp riêng gửi dân Chúa khi kết thúc phiên họp đầu tiên. Đức Giáo Hoàng Phanxicô ủng hộ đề xuất này. Đức Hồng Y Leonardo Steiner (Ba tây) đã nói về kinh nghiệm đồng nghị của Amazon, và Đức Giám Mục Pablo Virgilio David (Phi luật tân) đã thảo luận về việc chăm sóc mục vụ cho những người di cư Phi luật tân.

Trả lời câu hỏi của phóng viên, Đức Tổng Giám Mục Zbigņevs Stankevičs bảo vệ giáo huấn Công Giáo về đồng tính luyến ái. Vati-can News đưa tin:

Về chủ đề người đồng tính, Đức Tổng Giám Mục Stankevičs nhắc lại lời mời của Đức Thánh Cha Phanxicô tại Lisbon phải chào đón “todos, todos”, “tất cả mọi người, mọi người” và nói thêm rằng những người đồng tính cũng nên được chào đón “với tình yêu thương, không phán xét”, nhân phẩm của họ phải được tôn trọng, như Sách Giáo lý của Giáo Hội Công Giáo dạy, không phân biệt đối xử một cách bất công, chỉ ra rằng các cặp đồng tính luyến ái được mời gọi sống khiết tịnh vì bất cứ mối quan hệ tình dục nào ngoài hôn nhân đều là tội lỗi và do đó chúc phúc cho những cặp vợ chồng không chấp nhận nguyên tắc này là một vấn đề vì nó có nghĩa là chúc lành khi cho việc sống trong tội lỗi.