RIO BRAZIL - Một số thành phố không cần giới thiệu, và thậm chí ít có thành phố nào nổi danh và lại sống đúng kỳ vọng bằng Rio de Janeiro. Du khách đến đây chắc chắn trải nghiệm được vẻ đẹp tuyệt vời của thành phố và sự cuồng nhiệt sôi động hòa trong mùa lễ hội lớn nhất Carnival của Brazil.

Hình ảnh Rio de Janeiro từ núi Sugar Loaf

Rio de Janeiro nằm trong bối cảnh đô thị có thể nói ấn tượng nhất thế giới, một bên là núi rừng trùng điệp, bên kia là biển rộng, giữa đó là những chung cư và nhà chọc trời cao ngất bên bãi biễn và trung tâm thành phố, hoặc là các villa hay xóm nhà ổ chuột như treo trên các vách núi núi đá granite khổng lồ.

Trên đỉnh núi cao Corcovado là tượng Chúa Kitô Đấng Cứu Thế (mà vào năm 2007 được xếp vào 7 kỳ quan mới trên thế giới) Chúa giang tay chào đón và ban phép lành cho toàn thể dân chúng và du khách đến thăm Rio. Đối diện với núi cao tượng Chúa thì bên phía biển mọc lên hai ngọn núi cao, một ngọn núi đá cao hơn trông giống như chiếc bánh nên gọi là Núi Bánh Đường (Sugar Loaf Mountain).

Trong chuyến thăm viếng Rio de Janeiro tuần này chúng tôi có dịp lên cả hai đỉnh núi để chiêm ngắm toàn cảnh thành phố. Từ những nơi chót vót này tất cả quang cảnh hùng vĩ, đẹp mắt và lãng mạng hiện ra trước mắt như thể đang trong cảnh một phim thần thoại nào đó.

Vài chú ý đặc biệt: Để thưởng thức trọn vẹn không khí từng bừng của Rio, người ta khuyên chúng tôi là trước hết hãy làm quen với điệu nhạc bossa nova và điệu nhạc nhảy samba có tính cách Phi châu một chút, nhất là trong mùa hội Carnaval này, đi đâu cũng thấy vang vọng. Bài học thứ hai là thực tực tập phát âm chữ “Rio” cho âm thanh giống như “hi-ô” như một người Rio bản địa tức là một người Carioca. Tiếp đến khi thăm viếng phố phường mà mệt mỏi muốn dừng chân nghỉ ngơi hãy vào các quán bar ở góc đường để thưởng thức đồ uống nhiệt đới là nước ép từ hoa quả tươi mà bãi biển trứ danh Copacabana và Ipanema huyền thoại đều có bán.

Chuyến đi lên núi Sugar Loaf Mountain qua các Bãi biển của Rio

Từ bến tầu du lịch gần sát Trung tâm thành phố, chúng tôi lên xe bus có máy lạnh bắt đầu hành trình đi lên Sugar Loaf Mountain (núi Bánh Đường). Trên đường đi chúng tôi qua những dinh thự và các đền đài quan trọng trong thành phố mà hôm qua chúng tôi đã bỏ cả ngày đi bộ thăm viếng như; hai nhà thờ chính tòa, thư viện quốc gia, nhà hát thành phố, ngân hàng trung ương, các công viên, các suối nưới và các công trường.

Tiếp tục đường đi qua các bãi biển Botafogo, Flamengo Park và Aterro là công viên nằm bên vịnh Guanabarra Bay gồm tượng đài, sân chơi, bảo tàng và một bến du thuyền.

Sau đó trước khi đến trạm giây cáp treo, chúng tôi qua trường đại học quốc gia, trường Đại học quân sự và Trung tâm huấn luyện Thủy quân, dừng chân tại công viên Praia Vermelha ở quận Urca.

Khu Nam thành phố Rio de Janeiro (Zona Sul) trong đó có một số huyện như : São Conrado, Leblon, Ipanema, Arpoador, Copacabana, và Leme, mà các bãi biển nằm cạnh bờ Đại Tây Dương nổi tiếng của Rio.

Các huyện khác ở phía Nam khác là Glória, Catete, Flamengo, Botafogo, và Urca, mà biên giới Guanabara Bay và Santa Teresa, Cosme Velho, Laranjeiras, Humaitá, Lagoa, Jardim Botanico, và Gavea.

Đây là khu giàu có nhất của Rio và được người nước ngoài biết đến nhiều nhất; các khu dân cư của Leblon và São Conrado, đặc biệt có bất động sản đắt nhất trong tất cả các quốc gia ở Nam Mỹ.

Về phía bắc của Leme, và ở lối vào Guanabara Bay, là huyện Urca và núi Sugarloaf ( 'Pão de Açúcar'), tên mô tả ngọn núi nổi tiếng nhô lên khỏi biển. Muốn lên tột đỉnh núi cao Sugarloaf phải qua 2 giai đoạn:

Đoạn 1: Chuyến đi cáp treo từ trạm Praia Vermelha lên tới đỉnh núi trung gian là nọn núi ‘Morro da Urca’. Từ điểm này có thể nhìn bao quất cả thành phố với cảnh quan đẹp như mơ từ nhiều góc độ khác nhau. Tha hồ mà chụp hình hay quay phim. Nếu mệt nhọc có thể vào các quán ăn hay quán giải khát nghỉ ngơi và uống nước. Tại đây cũng có một phòng bảo tàng trong đó để lại các xe cap treo cũ và nói về lịch sử hình thành đường giây cap treo. Đặc biệt hơn nữa là có một đường cầu treo vòng theo nửa đường kính của núi giống như một thảo cầm viên trong đó giới thiệu về các loại cây leo, hoa rừng, hoa lan, có cả các cây mít có trái vàng lùng lẳng, và một ít chú khỉ nhóc tì mà chỉ có ở vùng núi này, và các loài chim.

Tại trạm dừng chân trên núi Morro da Urca, cũng có một bãi đáp trực thăng và ai muốn đi một vòng từ đây đến tượng Chúa Cứu Thế trên núi Corcovado, một vòng trên bầu trời Rio ngắm thành phố rồi trở lại, có thể mua vé ở đây. Trực thăng có 4 chỗ cho khách, nhưng khi đi thì phải cân thử xem tùy “ông bà nặng nhẹ to béo” khác nhau mới xếp chỗ lên máy bay được. Nhiều khi 2 vợ chồng mập quá thì cũng phải chia ra đi hai chuyến khác nhau, nhỡ không thì rơi tụt xuống biển mất nhe!

Trên trực thăng một trong những địa điểm tuyệt vời nhất thế giới là bức tượng Chúa Cứu Thế cao 125 feet trên đỉnh núi Corcovado (núi cao 2.400 feet). Tour du lịch trực thăng này cho du khách một tầm nhìn 360 ° cảnh quan thành phố và bến cảng. Một kỷ niệm không dễ phải mờ.

Đoạn 2: Từ trên đỉnh núi Morro da Urca bạn lại lấy xe cap treo đi tiếp lên trên đỉnh núi Sugar Loaf. Từ đây du khách có thể tận hưởng cảnh sắc hùng vĩ núi đồi trùng điệp, bãi biển ngút ngàn, nhà cửa tráng lệ, toàn cảnh thành phố Rio… và nhất là từ điểm này nhìn về hướng tây sẽ thấy tượng Chúa Cứu Thế uy nghi trên đỉnh núi Corcovado, những bãi biển tuyệt vời như Copacabana, Ipanema và Leblon, cầu Rio de Janeiro-Niteroi và thành phố Niteroi trên vịnh.

Cuối cùng khi xuống núi, đoàn du khách đi ăn tại một nhà hàng tiểu biểu đồ ăn chính gốc Rio và cách thức service cũng rất độc đáo. Nhà hàng có tên Estrella do Sul – Finest Grill. Rau, hoa quả, salad và các đồ ăn nguội cũng như hàng trặm loại dầu trộn khác nhau được bầy trên quầy cho bạn tùy chọn.

Ngồi vào bàn, bạn được các đầu bếp đưa các món mặn, các loại thịt nướng trên các cọc sắt dài đủ loại: bò, dê, chiên, gà, vịt… Họ có dao sắc, rọc thịt ra, rồi bạn muốn bao nhiêu tùy ý, mỗi người sẽ dùng một chiếc cặp thịt của mình kẹp lấy miếng thịt đó bỏ vào đĩa của mình. Họ tiếp tục trở lại nhiều lần mình muốn ăn nữa họ sẽ rọc thịt ra chinh mình.

Vài nét về Văn học, Nghệ thuật và Giáo dục ở Rio

Ngôn ngữ Bồ Đào Nha là ngôn ngữ chính thức của quốc gia, và do đó là ngôn ngữ chính được giảng dạy trong các trường học. Tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha cũng là một phần của chương trình trung học chính thức.

Ngoài ra còn có các trường quốc tế, chẳng hạn như các trường học Hoa Kỳ ở Rio de Janeiro, Trường Our Lady of Mercy, Trường Corcovado của Đức, Trung học Pháp Lycée Français và Trường Rio de Janeiro của Anh quốc.

Hệ thống giáo dục

Ở Rio de Janeiro có 6 trường đại học và viện nghiên cứu, trong đó Đại học danh tiếng nhất là Federal University of Rio de Janeiro và Đại học Công Giáo thánh Ursula.

Rio còn có Đại học Quốc gia (công cộng), Đại học Liên bang Rio de Janeiro (công cộng), Viện Capital Markets (tư nhân) Brazil và Đại học Công Giáo của Rio de Janeiro (tư nhân). Bộ Giáo Dục cũng công nhận chừng 100 cơ sở giáo dục cao cấp: 53 Đại học dự bị và 47 trường đại học tư cao đẳng. Thành phố có gần 400 trường trung học và trên 1.000 trường tiểu học.

Trong những năm gần đây, Rio đã có một chương trình danh cho lớp tuổi từ 18 đến 25 phải làm các bài trắc nghiệm kiểm tra trình độ học thức và và giáo dục.

Vài nét về nền Văn học của Brazil

Sau khi độc lập của Brazil từ Bồ Đào Nha năm 1822, Rio de Janeiro nhanh chóng phát triển một phong cách châu Âu và di sản đời sống văn hóa, trong đó có rất nhiều tờ báo, trong đó hầu hết các tiểu thuyết thế kỷ 19 đã được xuất bản và phát hành.

‘A Moreninha’ của Joaquim Manuel de Macedo xuất bản năm 1884 có lẽ là cuốn tiểu thuyết thành công đầu tiên ở Brazil. Nó khai mở lại một chủ đề thế kỷ 19: mối quan hệ lãng mạn giữa những người trẻ tuổi lý tưởng trong bối cảnh bất chấp sự tàn ác xã hội.

Các công trình đáng chú ý đầu tiên về chủ nghĩa hiện thực tập trung vào lớp người bình dân nghèo ở đô thị là cuốn ‘Memórias de um sargento de milícias’ của Manuel Antonio de Almeida (1854), trong đó trình bày một loạt các cảnh miêu tả về thủ đoạn của bọn điếm nhưng cảm động, và gợi lên sự biến chuyển đổi mới thị trấn thành một thành phố với những kỷ niệm gợi nhớ khó quên.

Tính cách lãng mạn và hiện thực trong văn chương phát triển mạnh mẽ xuyên xuất qua cuối thế kỷ 19 và thường chồng chéo trong các công trình văn học và tiểu thuyết.

Một trong các tác giả nổi tiếng nhất của Rio de Janeiro là Machado de Assis, và ông cũng được coi là nhà văn vĩ đại nhất của văn học Brazil và được coi là người giới thiệu của chủ nghĩa hiện thực cho người Brazil, với các ấn phẩm như The Posthumous Memoirs of Bras Cubas (1881); trong đó tác giả đã nhận xét và chỉ trích các sự kiện chính trị và xã hội của thành phố và đất nước như việc bãi bỏ chế độ nô lệ trong năm 1888 và quá trình chuyển đổi từ thể chế chính trị Đế quốc sang Công hòa với nhiều bài viết được công bố trên báo chí vào thời gian đó. Phần lớn bối cảnh các truyện ngắn và tiểu thuyết của ông như Quincas Borba (1891) và Dom Casmurro (1899) là ở Rio de Janeiro.

Văn hoá và cuộc sống đương đại

Rio có nhiều địa điểm văn hóa quan trọng, chẳng hạn như Biblioteca Nacional (Thư viện Quốc gia), một trong những thư viện lớn nhất trên thế giới với bộ sưu tập với tổng trị giá hơn 9 triệu sản phẩm; Nhà hát Theatro thành phố; Bảo tàng Mỹ thuật Quốc gia; Bảo tàng Carmen Miranda; Vườn thực vật Rio de Janeiro; Công viên hồ Parque Lage; Quinta da Boa Vista; Quảng trường Hoàng gia; Học viện Brazil Letters; các bảo tàng viện Museu de Arte Moderna do Rio de Janeiro; và Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên.

Rio de Janeiro là một trung tâm văn hóa chính ở Brazil. Kiến trúc đặc sắc bao trùm nhà thờ và các tòa nhà có niên đại từ thế kỷ thứ 16 đến 19, pha trộn với các mẫu thiết kế nổi tiếng thế giới của thế kỷ 20. Rio là nơi cư ngụ của gia đình Hoàng gia Bồ Đào Nha và thủ đô của đất nước trong nhiều năm, và chịu ảnh hưởng của Bồ Đào Nha, kiến trực Anh quốc và kiến trúc Pháp.

Rio de Janeiro đã được thừa hưởng một vai trò văn hóa mạnh mẽ từ quá khứ. Vào cuối thế kỷ 19, đã có những phiên tổ chức các bộ phim Brazil đầu tiên và kể từ đó, một số chu kỳ sản xuất lan rộng, cuối cùng Rio đi đầu trong ngành điện ảnh quốc gia. Liên hoan phim quốc tế Janeiro Rio đã được tổ chức hàng năm kể từ năm 1999.

Rio đang tập hợp các trung tâm sản xuất chính về truyền hình Brazil. Văn phòng phim quốc tế chính của Brazil đặt tại Rio de Janeiro bao gồm bộ phim James Bond Moonraker; các giải thưởng Oscar bao gồm Walter Salles là một trong những đạo diễn nổi tiếng nhất của Brazil, từng đoạt giải thưởng phim truyền hình lịch sử Oscar, Black Orpheus, trong đó miêu tả những ngày đầu của lễ hội Carnaval ở Rio de Janeiro. Phim nổi tiếng quốc tế phim Brazil minh họa mặt tối của Rio de Janeiro bao gồm ‘Elite Squad và Thành phố của Chúa’.

Thư viện Quốc gia Brazil

Biblioteca Nacional (Thư viện Quốc gia Brazil) xếp hạng là một trong những thư viện lớn nhất trên thế giới. Nó cũng là thư viện lớn nhất Mỹ Latinh. Thư viện Quốc gia tọa lạc tại Cinelândia, ban đầu được các vua của Bồ Đào Nha xây dựng vào năm 1810. Cũng như nhiều di tích văn hóa ở Rio de Janeiro, thư viện ban đầu hạn chế đối với công chúng nói chung. Các bộ sưu tập có giá trị nhất trong thư viện bao gồm 4.300 tài liệu và sách được Barbosa Machado tặng bao gồm một bộ sưu tập quý giá các sách hiếm và tài liệu về chi tiết lịch sử của Bồ Đào Nha và Brazil; 2.365 tài liệu từ các thế kỷ 17 và 18 mà trước đây thuộc sở hữu của Antônio de Araújo de Azevedo, truyện ký “Bá tước Barca”, bao gồm bộ 125 cuốn sách bản in "Le Grand Théâtre de l'Univers; một bộ sưu tập các tài liệu liên quan đến Tỉnh Dòng Tên (Jesuítica) ở Paraguay và "Region Prata"; và bộ sưu tập có tên “Teresa Cristina Maria Collection” là quà tặng của Hoàng đế Pedro II. Bộ sưu tập này bao gồm 48.236 thư mục.

Đặc biệt bao gồm một phiên bản đầu tiên hiếm hoi của Os Lusíadas Luis de Camões, xuất bản vào năm 1584; và hai bản sao của Kinh Thánh Mogúncia; và một ấn bản đầu tiên bài nhạc Messiah của tài danh nhạc sư Handel.

Nhà Hát thành phố Rio de Janeiro

Nhà hát Theatro Rio Janeiro là một trong những tòa nhà rực rỡ nhất trong khu vực trung tâm thành phố Rio de Janeiro. Tại đây đã xẩy ra các sự kiện hay những giai đoạn lớn nhất về nghệ thuật của Mỹ Latinh và một trong những địa điểm nổi tiếng nhất của Brazil để trình diễn hát opera, vũ ballet, và âm nhạc cổ điển.

Tòa nhà được lấy cảm hứng từ Paris Opera Garnier, và được xây dựng vào năm 1905 bởi kiến trúc sư Francisco Pereira Passos. Các bức tượng ở trên cùng, hai người phụ nữ đại diện cho thi ca và âm nhạc do nghệ sư Rodolfo Bernadelli sáng tác, và đồ nội thất rất phong phú và với các bức tranh đẹp.

Được thành lập vào năm 1909, Nhà hát Theatro Rio Janeiro đã được thiết kế để trình diễn hát opera nổi tiếng như ở Paris với gần 1.700 chỗ ngồi. Nội thất được trang bị với các kính màu thế kỷ từ Pháp, trần nhà bằng đá cẩm thạch màu hồng và đèn chùm bằng tinh thể thủy tinh bao quanh bởi một bức tranh của "Dance of the Hours". Các bức tường bên ngoài của tòa nhà được tô điểm với tên những nhân vật Brazil nổi tiếng cũng như nhiều người nổi tiếng quốc tế khác.

Âm nhạc

Bài hát chính thức của Rio de Janeiro là "Cidade Maravilhosa", có nghĩa là "thành phố tuyệt vời". Các bài hát được coi là dân ca của Rio, và luôn luôn là bài hát yêu thích mùa Carnival vào tháng Hai.

Rio de Janeiro cùng với São Paulo được coi là trung tâm chính của phong trào âm nhạc đô thị ở Brazil.

Các bài hát “hit” thời trang và thời danh thường được phổ biến rộng rãi ở Rio như các các ca khúc hit "Garota de Ipanema" (Cô Gái từ Ipanema), sáng tác của Antônio Carlos Jobim và Vinicius de Moraes và được ghi băng nhạc do các ca sĩ như Astrud Gilberto và João Gilberto, Frank Sinatra, và Ella Fitzgerald. Đó cũng là bài hát chủ chốt chính thể loại bossa nova, một thể loại âm nhạc được sinh ra ở Rio.

Một thể loại độc đáo khác của Rio và Brazil gọi là Funk Carioca. Trong khi âm nhạc samba tiếp tục đóng vai trò chủ yếu có tính cách thống nhất quốc gia ở Rio, nhạc Funk Carioca được số đông cộng đồng tại Brazil yêu thích. Bắt nguồn gốc từ thập niên 1970 đó là nhạc pop da đen hiện đại từ Mỹ, nó đã tiến hóa ở Brazil trong những năm 1990 để mô tả một loạt các âm nhạc điện tử kết hợp với sân khấu âm nhạc da đen Mỹ hiện nay, bao gồm cả hip hop, soul hiện đại.

Brazil trờ thành quốc gia dân chủ vào năm 1985 sau hơn 20 năm dưới sự cai trị quân sự độc tài, bị kiểm duyệt tràn lan, do đó bộc phát sự tự do mới trong biểu thức phát huy tính sáng tạo và thử nghiệm trong văn hóa biểu cảm. Đặc biệt là sự hội nhập văn hóa từ châu Âu và Bắc Mỹ đã ảnh hưởng đầu sâu rộng trên văn hóa riêng của Brazil. Ví dụ, hip hop đã bắt nguồn từ New York được bản địa hóa thành hình thức sản xuất âm nhạc như Funk Carioca và hip hop Brazil. Sự đổi mới dân chủ cũng cho phép việc công nhận và chấp nhận sự đa dạng của văn hóa Brazil.

Rio de Janeiro ngày nay cũng là quê hương của các sự kiện giải trí lớn nhất thế giới, Rock in Rio Festival, được tổ chức thành công trong những năm 1985, 1991, 2001, 2011, 2013 và 2016.

Nhạc Samba và Carnival

Đối với một cái nhìn trực tiếp của cuộc sống về đêm tuyệt vời của Rio, không bỏ lỡ một chuyến viếng thăm một trong những ngôi nhà trình diễn địa phương. Bạn sẽ tận hưởng 90 phút trình bày trực tiếp về màu sắc và trang phục rực rỡ, bao gồm các bài hát và điệu nhảy của văn hóa Afro-Brazilian. Hãy ngả vào nhịp đập của samba - điệu nhảy quan trọng nhất trong lễ hội Carnival.

Văn hóa dân gian đích thực của Brazil được miêu tả thông qua trang phục, bài hát và điệu nhảy của đất nước trong loại hình nghệ thuật này đó là duy nhất của Brazil.

Mỗi năm, tại Carnival, mười hai trường samba nổi tiếng nhất từ khắp Brazil chọn chủ đề của riêng họ và chuẩn bị một chương trình một giờ, trong đó họ chơi, hát, diễn xuất và nhảy một điệu samba sáng tác riêng cho dịp này. Sự kiện này được tổ chức tại Sambadrome nổi tiếng của Rio vào dịp lễ Carnival kéo dài cả tuần.

Bóng đá

Tại Brazil, bóng đá là môn thể thao phổ biến nhất, đội chính của thành phố Rio là Botafogo, Flamengo, Fluminense và Vasco da Gama. Madureira, Bangu, Portuguesa, Bonsucesso và những câu lạc bộ nhỏ khác.

Rio de Janeiro là một trong những thành phố chủ nhà của World Cup 1950 và 2014. Năm 1950, sân vận động Maracana đã tổ chức 8 trận đấu, bao gồm một trận đấu với đội chủ nhà. Sân Maracana cũng là địa điểm của các trận đấu tai tiếng giữa Uruguay và Brazil, nơi Brazil chỉ cần một trận hòa để giành chiến thắng trong vòng đấu bảng cuối cùng và toàn bộ giải đấu. Nhưng Brazil đã thua 2-1 trước một khán giả nhà hơn 199.000 người chứng kiến. Trong năm 2014, tại Maracana có bảy trận đấu, bao gồm cả trận chung kết, nơi mà Đức đánh bại Argentina 1-0.

(Còn tiếp…)

Bài tiếp theo chúng tôi sẽ mô tả về Hành trình lên núi tượng Chúa Cứu Thế trên núi Corcovado, một hành trình màng nhiều xúc động và sắc mầu. Nhân dịp chúng tôi cũng giới thiệu về tính cách nhân chủng học, xã hội, tôn giáo và kinh tế của về thành phố Rio de Janeiro.

Chúng tôi hy vọng qua sự kìm tòi, nghiên cứu, và những cảm nghiệm riêng khi được tận nơi thăm viếng những nơi danh lam thắng cảnh thế giới, độc giả của VietCatholic dù không có cơ hội tới những nơi như thế này cũng phần nào thưởng thức và cảm nhận được lịch sử và hiện tình bối cảnh những địa điểm quan trọng mà chúng tôi có dịp thăm viếng.