Biến cố ở Harvard

Vào tối thứ Hai ngày 12-5-14, một cuộc trình diễn Lễ Đen dự định tổ chức tại Memorial Hall cuả viện DH Harvard do một nhóm sinh viên bảo trợ đã bị hủy bỏ dưới sức ép cuả công luận từ mọi phiá, Công Giáo có, Tin Lành có, mà cả từ giới hàn lâm học giả ngoài Công Giáo nữa.

Nhóm sinh viên tổ chức cuộc lể Đen này có tên là Câu Lạc Bộ Nghiên Cứu Văn Hoá cuả trường Harvard Mở Rộng (the Harvard Extension Cultural Studies Club), danh xưng 'Harvard Mở Rộng' cho chúng ta biết rằng đây là những SV theo học các lớp không thuộc một chương trình khoa bảng truyền thống (traditional) nào (so sánh với 11 trường khác cuả viện DH Harvard,) mục đích ban đầu cuả trường 'Mở Rộng' này (năm 1910) là nhằm cung cấp các lớp đơn lẻ với học phí hạ, phục vụ cho nhu cầu điạ phương cuả vùng Boston (tương tự như những community college,) ngày nay trường đã được nới rộng để cung cấp thêm một số văn bằng Nhân Văn (Liberal Art), nhưng nhiều lớp học vẫn thuộc loại không có tín chỉ. Những SV theo học ở đây không có mục đích theo đuổi một nghề nghiệp chính thức nào, thống kê cho biết chỉ có khoảng 18% SV từng theo học ở đây sẽ học tiếp và lãnh nhận một văn bằng ở một nơi nào đó, còn ở tại trường thì chỉ có khoảng 2.5% sẽ ra trường mà thôi.

Cần phải nói rõ như thế để hiểu rằng cái biến cố xẩy ra là ở trong một môi trường rất nới lỏng do một số SV không có mục đích bền vững.

Tuy nhiên cái tiếng đồn ra, dù tốt hay xấu, thì trường Harvard nói chung vẫn phải nhận lãnh.

Cho nên theo lời phân bua cuả GS Robert Neugeboren, khoa trưởng sinh viên vụ và cựu sinh viện vụ cuả trường Harvard Mở Rộng (dean of students and alumni affairs at Harvard Extension School,) thì nhóm sinh viên này là một tổ chức SV độc lập (independent student organization,) tức là không do nhà trường bảo trợ, và mục đích cuả họ khi khai báo xin tổ chức Lễ Đen là để tìm hiểu về các nền văn hoá khác trong khuôn khổ là các sinh viên tự khám phá và tự tổ chức lấy (a student-led effort to explore different cultures.)

GS Robert Neugeboren cho biết vào ngày 9-5-14, nhà trường đã không đồng ý với quyết định cuả nhóm SV, ông dùng những tĩnh từ mạnh mẽ để mô tả đây là một sự việc 'xúc phạm và gây phiền muộn sâu xa' ('so deeply disturbing and offensive') không những cho cộng đoàn Harvard mà còn cho cả xã hội bên ngoài nữa.

Mặc dù nhà trường cho phép SV có khả năng tìm hiểu những vấn đề khó khăn, GS Robert Neugeboren nói tiếp, nhà trường khuyến khích họ thực hiện công việc một cách 'nhạy cảm' với những người khác (sensitive to others.)

GS Neugeboren cho biết ông đã 'làm việc' với những SV lãnh đạo để giải quyết nhiều vấn đề, như là họ sẽ không sử dụng 'Mình Thánh' (consecrated host) và họ sẽ tiếp xúc với các đoàn thể SV Công Giáo cuả nhà trường để mở rộng và phát huy tầm hiểu biết về tôn giáo một cách tích cực hơn.

GS Neugeboren cho biết các SV lãnh đạo cuả nhóm đã đồng ý với những đề nghị này.

Nhưng trong thực tế, đó chỉ là những lời hưá hão huyền.

Cuộc Lễ Đen sẽ do một nhóm có tên là 'the Satanic Temple' (đền thờ cuả Satan) ở New Yord thực hiện. Nhóm này viết trên Facebook cuả họ rằng một 'Mình Thánh' sẽ được đánh cắp để sử dụng, và họ quảng cáo rằng đây sẽ là một sự xúc phạm trực tiếp vào niềm tin mà Giáo Hội Công Giáo yêu quí nhất.

Lập tức giáo phận Công Giáo ở Boston lên tiếng phản đối, DHY Sean O'Malley mô tả sự việc là "repugant" (gớm guốc, đáng xa lánh vì ngang ngược không chịu tuân theo lẽ phải).

Thông cáo cuả Giáo Phận viết: "Vì lợi ích của các tín hữu Công Giáo và cuả tất cả mọi người, Giáo Hội đã giảng dạy rất rõ ràng về việc tôn thờ Satan. Hoạt động này tách rời Con Người ra khỏi Thiên Chúa và ra khỏi cộng đồng nhân loại, đó là những điều trái ngược với sự thiện và lòng bác ái, và hoạt động đó đưa những người tham gia tới kề ngay bên bờ huỷ hoại của sự ác."

Những SV Công Giáo cuả nhà trường sau đó đã thu thập 450 chữ ký cuả SV và cựu SV để phản đối và yêu cầu nhà trường rút lại giấy phép cuả nhóm này.

Trong những ngày kế tiếp, công luận trở nên nóng bỏng hơn lên. Tờ báo Examiner cho biết vào sáng ngày 12-5 thì đã có trên 60 ngàn chữ ký phản đối, tuy nhiên nhóm SV vẫn tuyên bố chương trình cuả họ sẽ không vì thế mà bị hủy bỏ.

Họ tuyên bố "Mục đích của chúng tôi không phải là để bôi nhọ bất cứ tôn giáo hay niềm tin nào, vì đó sẽ là một việc gớm guốc cho mục đích giáo dục, giáo dục là tìm hiểu và trải nghiệm lịch sử của các hoạt động văn hóa khác nhau."

"Những phản đối ầm ĩ chỉ là sự hốt hoảng điên dại cuả những kẻ cuồng tín, thực là không thể chịu nổi."

"Chúng tôi sẽ rõ rệt (unequivocally) không dùng Mình Thánh" họ hứa như thế.

Dù hứa như thế, Lucien Greaves, phát ngôn viên của nhóm 'đền thờ Satan" thì mập mờ hơn, anh chàng này tuyên bố trên email rằng:" đền thờ cuả chúng tôi sẽ không nỗ lực đi tìm một 'vật thánh hiến', nhưng", anh ta nói thêm, " Ngay dù cho vật ấy, bằng cách nào đó, đã được làm phép mà chúng tôi không hay biết, thì cũng không có gì khác biệt cho buổi lễ của chúng tôi cả, và bất cứ ai, từ bất kỳ niềm tin nào, cũng không thể phân biệt được vật ấy là giả hay thật. Vì đó chỉ là một miếng bánh mì. "



Ngay trong ngày sẽ xảy ra sự kiện, Bà Viện Trưởng DH Harvard Drew G. Faust, từng là một sử gia, đã chính thức lên tiếng bất đồng một cách mạnh mẽ với những luận điệu cuả nhóm tổ chức. Bà dùng những tĩnh từ rất mạnh để mô tả cuộc Lễ Đen như là một sự việc “abhorrent” (Ghê tởm, đáng trừng trị vì mâu thuẫn với phép tắc) bà viết:

"'Lễ Đen' có nguồn gốc lịch sử là một cách thức để phỉ báng Giáo Hội Công Giáo; nó chế riễu một sự kiện thiêng liêng thâm sâu cuả đạo Công Giáo, và nó xúc phạm lớn lao đến những người trong Giáo Hội và cả đến những người ngoài nữa. Quyết định của Câu Lạc Bộ sinh viên tài trợ cho nghi lễ này là đáng ghê tởm; nó là một sự xúc phạm cơ bản tới các giá trị như sự bao dung, quyền hiệp hội và sự tôn trọng lẫn nhau, là những giá trị văn hoá định nghiã cho cộng đồng của chúng ta. Thật là vô cùng đáng tiếc rằng những người tổ chức sự kiện này, dù nhận thức được hành vi cuả mình là một tội xúc phạm đến rất nhiều người khác, vẫn lựa chọn để tiến hành bằng một cách rất thiếu tôn trọng và trắng trợn kích động tới ngưòi khác."

"Dù vậy, để phù hợp với những cam kết của trường Đại học về quyền tự do phát biểu, kể cả những biểu hiện có thể gây xúc phạm sâu sắc, cho nên sẽ là tuỳ ở nơi họ (nhóm SV) mà quyết định sẽ tiếp tục tiến hành sự việc hay không. Nhưng đồng thời, chúng tôi cũng sẽ mạnh mẽ bảo vệ quyền lợi của những người bất mãn với họ dù cho sự đáp trả (cuả những người bất mãn này) có thể có những biểu hiện cũng có tính cách gây xúc phạm cuả riêng họ."

"Riêng tôi, tôi sẽ tham dự giờ chầu Thánh Thể tại nhà thờ Thánh Phaolô trong khuôn viên trường vào tối thứ hai để cùng tham gia với nhiều người khác tái khẳng định sự tôn trọng đức tin Công Giáo tại Đại học Harvard và để chứng minh rằng cách phản ứng mạnh mẽ nhất để đáp trả sự xúc phạm không phải là kiểm duyệt, nhưng là lý luận và phản đối một cách trưởng thành."

Phản đối một cách trưởng thành và mạnh mẽ là phương cách cuả Giáo Phận Boston và cuả những cộng đoàn tôn giáo bạn. Toà Tổng Giám Mục và ban Tuyên úy DH kêu gọi các SV và giáo dân Công Giáo tụ tập tại thánh đường Thánh Phaolô cuả trường MIT để tham gia một giờ chầu Thánh Thể và diễn hành một cách ôn hoà từ đó tới công trường cuả ĐH Harvard (tới trước Memorial Hall) để phản đối.



Theo tờ báo the Harvard Crimson cuả trường DH thì số người tham dự đã đứng đầy nhà thờ và tràn ra lề đường bên ngoài.

"Tôi ngạc nhiên trước việc nhiều người, thậm chí cả những người ngoài cộng đồng Harvard, đã cùng nhau thừa nhận và tôn vinh vẻ đẹp của những gì mà người Công Giáo yêu quí, " một nữ SV, cô Chisom M. Okpala ở ký túc xá khu 15 nói.

Một nữ SV khác, cô Rebecca E. Tweedie ở ký túc xá khu 14 nói rằng cô đã "không bao giờ nhìn thấy nhà thờ đầy người như thế. "

Trong nhà thờ, Bà Viện Trưởng Drew G. Faust và Mục sư Jonathan L. Walton, tuyên úy nhà nguyện Memorial Hall, đã có mặt với nhiều giáo sĩ và giáo dân từ khắp khu vực Boston để nghe Cha Michael E. Drea, chánh xứ và tuyên úy trưởng cuả nhà thờ Thánh Phêrô giảng.

Cha Drea đề cập đến tầm quan trọng của niềm tin Công Giáo và trực tiếp phê bình kế hoạch buổi Lễ Đen, mô tả nó là "một hành động thù hận và phỉ báng Giáo Hội Công Giáo và các tín hữu. "

Cha Drea hô hào đám đông trước khi biểu tình rằng, " Khi chúng ta ra khỏi nhà thờ và đi vào ánh đèn của công trường Harvard Square.. . chúng ta hãy tự nhắc nhớ về ơn gọi của chúng ta là mang sự hiện diện của Thiên Chúa hằng sống vào thế giới.. .. Đó là lời kêu gọi làm chứng cho Sự Thật ".

"Tự nhắc nhở mình về ơn gọi làm Kitô hữu và mang Chúa tới thế gian trong Sự Thật" quả là một phương cách mầu nhiệm cuả người Kitô hữu khi lâm vào những hoàn cảnh nhục nhã bất công.

Tờ Boston Globe thuật lại lời cuả bà Patricia McCarron ở North Andover noí: " Để đáp trả sự khinh miệt của họ đối với đức tin Công Giáo của chúng tôi, chúng tôi bày tỏ sự phẫn nộ một cách văn minh và can đảm. Chúng tôi sẽ tiếp tục bảo vệ đức tin của chúng tôi (chống lại những tấn công) như vậy."

Bà là một trong nhiều ngàn người đã rước Thánh Thể qua các đường phố tới công trường Harvard Square một cách trang nghiêm. Trước một sự xỉ nhục vô cùng lớn lao sẽ xảy ra, cách thức đáp trả cuả người Công Giáo tại đây chỉ đơn giản là nâng cao thánh giá và cất lên lời hát " Lạy Chúa Giêsu, con yêu mến Chuá, " theo tin cuả tờ the Harvard Crimson.



Nhiều sinh viên và nhân viên nhà trường đã đứng dọc hai bên đường để chứng kiến cảnh đoàn rước diễn hành, nhiều người đã quì xuống khi kiệu Thánh Thể đi ngang.

Trước một sự phát biểu tràn ngập như thế, đám SV và nhóm 'đền thờ Satan' có lẽ cảm thấy 'lạnh cẳng'. Khoảng 5 giờ chiều, nhóm SV viết email thông báo rằng họ quyết định di dời nơi cử hành buổi Lễ Đen và, lúc 7 giờ tối, họ lại thông báo đã huỷ bỏ buổi cử hành vì không tìm được chỗ nào. Cuộc cử hành Lễ Đen sau đó được nhóm 'đền thờ Satan' tuyên bố đã tổ chức một cách âm thầm vào lúc 11:00g đêm tại nhà hàng Hồng Kông ở Boston. Nhưng theo tờ NY Daily News thì nhân viên cuả nhà hàng cho biết đã không thấy họ làm gì cả ngoài việc ngồi nhậu ở quầy rượu.

"Ngoài những người cuả đền thờ Satan ra thì mọi người tham gia khác đã thực sự sợ hãi," tên Greaves, phát ngôn viên cuả đền thờ Satan nói với báo chí. "Và tôi không nhất thiết đổ lỗi cho họ, bởi vì tôi hiểu rằng họ đã nhận được rất nhiều lá thư cay độc, và tôi nghĩ rằng họ đã không ngờ tới."

Có thể đã có nhiều email phản đối một cách cay độc thật, nhưng cứ thử so sánh với những phản ứng cuả người Hồi Giáo trước việc đốt kinh Koran hay cuả người da đen trước sự kiện một nạn nhân bị nhóm KKK treo cổ, thì rõ ràng phản ứng cuả người Công Giáo thật là quá sức ôn hoà.

Vì vậy tên Greaves đã không thể trả lời câu hỏi cuả báo chí là đã có bao nhiêu người trong nhóm cuả hắn là nạn nhân cuả biến cố vừa qua.

Thực ra, chỉ những người Công Giáo mới thực sự là nạn nhân cuả những thù hận và phỉ báng cuả nhóm hắn. Chúng ta sẽ bàn về nhóm này khi có dịp.

Bài học ở Harvard

Dù thua đậm ở Harvard, nhưng chắc chắn Ma Quỉ, cha cuả sự gian dối, sẽ bày thêm những trò mới. Cho nên việc rút tiả khinh nghiệm từ quá khứ để chuẩn bị cho tương lai là điều cần thiết. Trong ý nghĩa đó, chúng tôi xin được mổ xẻ những yếu tố đã tạo nên chiến thắng Công Giáo ở Harvard vừa qua.

Có 3 yếu tố quan trọng: thứ nhất là nhận thức đúng vấn đề ngay từ đầu, thứ hai là một chương trình hành động hữu hiệu và thứ ba là sự kiên trì giữ vững lập trường.

-Thứ nhất, những người lãnh đạo Công Giáo ở hiện trường đã nhanh chóng đánh giá đúng đắn rằng đây là một vấn đề cuả hận thù chỉ nhằm việc lăng mạ niềm tin Công Giáo, và vì thế mà chúng ta, là những nạn nhân, có lý do để phản đối.



Ban tuyên úy Công Giáo cuả trường, với LM Michael E. Drea làm tuyên úy trưởng, khẳng định rằng một Lễ Đen mà Để xấy ra ở Harvard thì là một 'biến cố tuyệt đối phỉ báng' tới Đức tin Công Giáo.

"Đây là một vấn đề cuả hận thù" Cha Drea nói, "Nó lăng mạ và coi thường sự nhậy cảm cuả người Công Giáo."

"Những ai muốn lồng khung vấn đề này trong vấn đề cuả tự do học tập thì, đáng buồn thay, là một việc làm xai lầm và lạc hướng".

Ngài đưa ra những thí dụ rất sắc bén và đầy thách thức như: " Trường Harvard có khi nào dám ủng hộ một nhóm SV thực hiện một cuộc đốt kinh Koran (cuả Hồi Giáo) hay diễn lại việc thắt cổ một người da đen cuả hội KKK không ?"

Và Ngài viết cho bà viện trưởng Drew G. Faust rằng đây là "lần đầu tiên trong đời, tôi cảm thấy xấu hổ vì sự liên hệ với Harvard."

Cha Drea cũng lập tức gửi email cho tất cả các cựu SV ở khắp nơi trên thế giới yêu cầu họ lên tiếng. Đã có 450 chữ ký cuả các SV đang học và 60 ngàn chữ ký từ các cựu SV và người ngoài gởi tới phản đối.

Những nổ lực như vậy gây lên tiếng vang, và hầu như mọi cơ quan ngôn luận trên thế giới đều đổ dồn về theo dõi.

Việc có đúng vấn đề ngay từ đầu làm cho thông diệp cuả Giáo Hội mổi ngày mỗi rõ ràng và mạnh mẽ thêm, nhất là khi đối đầu với những tuyên bố mập mờ cuả nhóm SV và những luận điệu xu thời cuả nhóm 'đền thờ Satan.'

Cho nên chỉ sau 2 ngày đọ sức trên mặt trận cân não thì giới lãnh đạo cuả nhà trường, tuy đã từng ủng hộ và cho phép các SV cuả mình thực hiện buổi Lễ Đen đó, đã phải tìm đường chống chế để tự cứu lấy mình. GS khoa trưởng Robert Neugeboren phân bua rằng ông phiền muộn sâu xa. ông đồng ý rằng đây là một hành động xúc phạm, nhưng, theo ông, thì đám SV là một nhóm độc lập, cho nên ông chỉ có quyền khuyên bảo mà thôi (gợi ý rằng nếu chúng không nghe thì đó là lỗi cuả chúng!...)

-Thứ Hai, ban tuyên úy và gíáo phận Boston đã phác họa một chương trình đối phó hữu hiệu và hợp thời hợp cảnh.

Giáo Hội một mặt lên án mạnh mẽ hành động lăng mạ cuả nhóm tổ chức, một mặt yêu cầu giáo dân giữ sự bình tĩnh, ôn hoà và cầu nguyện. Cha Drea ra thông cáo khuyên các SV Công Giáo không có thái độ đối đầu (confrontation) nhưng hãy đề cao sự trông cậy vào ơn Chuá để 'bảo vệ niềm tin và các bí tích'.

"Chúng ta cần phải mạnh mẽ và kiên trì bảo vệ giáo lý của chúng ta, đặc biệt là những giáo lý liên quan đến bí tích Thánh Thể, là nguồn mạch và tột đỉnh của niềm tin Công Giáo," Cha Drea nhấn mạnh về những lời dạy cuả Công Đồng Vatican II.

Và nếu buổi Lễ Đen sẽ cử hành thì Giáo Hội sẽ làm 'Giờ Thánh' để đến bù tội lỗi tại thánh đường Thánh Phaolô, là nhà thờ giáo xứ cuả các SV Harvard.

Chương trình giờ thánh được hoan nghênh nồng nhiệt, giáo dân từ các vùng lân cận đổ về đông nghẹt thánh đường. Có những đoàn thể đến từ Tiểu Bang Pennsylvania. Và chính bà viện trưởng cũng tự ý xin được tham gia. Nhắc lại lời tuyên bố cuả bà:

"Riêng tôi, tôi sẽ tham dự giờ chầu Thánh Thể tại nhà thờ Thánh Phaolô trong khuôn viên trường vào tối thứ hai để cùng tham gia với nhiều người khác tái khẳng định sự tôn trọng đức tin Công Giáo tại Đại học Harvard.. ."

-Và thứ ba là kiên trì giữ vững lập trường.

Thật vậy, giới lãnh đạo cuả nhà trường đã tìm nhiều cách để làm nguội tinh thần tranh đấu cuả người Công Giáo.

GS Robert Neugeboren đề nghị rằng nhóm SV sẽ không dùng 'Mình Thánh' nữa, vậy thì vấn đề được giải quyết ổn thoả rồi phải không? Ban tổ chức sẽ cho phép một nhóm SV Công Giáo lên trình bày quan điểm trước khi buổi Lễ Đen cử hành, như vậy thì có sự công bình rồi phải không?

Rất may là giới lãnh đạo Công Giáo đã không mắc vào những cái bẫy như vậy. Đó là những màn nhử mồi kiểu 'thả con tép bắt con tôm' và sẽ tạo ra một tiền lệ không thể sửa chữa được về sau này. Nghiã là hôm nay, một nhóm SV có thể làm một buổi Lễ Đen 'giả' với sự mặc nhiên chấp nhận cuả người Công Giáo, thì ngày mai, vì lẽ nào mà chúng ta lại phản đối khi chúng làm một buổi Lễ Đen 'thật'. Vấn đề 'Thật Giả' thì có gì là khác biệt? đối với người ngoài Công Giáo ?

Nhờ đặt vấn đề đúng ngay từ đầu như vậy, Cha Neugeboren đã có thể trả lời rằng: "dù có Mình Thánh hay không, vấn đề vẫn là một hành động lăng mạ người Công Giáo, vẫn là một hành động hận thù đáng kinh tởm".

Và như vậy thì chúng ta không còn ngạc nhiên khi thấy bà Viện Trưởng DH Harvard Drew G. Faust, một người ngoài Công Giáo, với tư cách là một sử gia nặng ký, đã bắt buộc phải lên tiếng ủng hộ chúng ta một cách vô điều kiện:

"'Lễ Đen' có nguồn gốc lịch sử là một cách thức để phỉ báng Giáo Hội Công Giáo; nó chế riễu một sự kiện thiêng liêng thâm sâu cuả đạo Công Giáo, và nó xúc phạm lớn lao đến những người trong Giáo Hội và cả đến những người ngoài nữa. Quyết định của câu lạc bộ sinh viên tài trợ cho một nghi lễ này là đáng ghê tởm; nó là một sự xúc phạm cơ bản tới các giá trị như sự bao dung, quyền hiệp hội và sự tôn trọng lẫn nhau, là những giá trị văn hoá định nghiã cho cộng đồng của chúng ta. Thật là vô cùng đáng tiếc rằng những người tổ chức sự kiện này, dù nhận thức được hành vi cuả mình là một tội xúc phạm đến rất nhiều người khác, vẫn lựa chọn để tiến hành bằng một cách rất thiếu tôn trọng và trắng trợn kích động tới ngưòi khác."

Tới đây sẽ có nhiều độc giả đặt câu hỏi "Lễ Đen" là gì? Đây sẽ là một đề tài rất tế nhị mà chúng tôi dự định sẽ trình bày trong kỳ tới, hy vọng trong tháng 6, là tháng cuả Thánh Tâm Chuá, như là một cách để đền tạ những tội lỗi mà nhóm 'đền thờ Satan' đã xúc phạm tới bí tích Thánh Thể.