Trích từ cuốn sách “Em tôi, Giáo hoàng"
"Dĩ nhiên, Ngài là Giuse ngày xưa, và nay vẫn là Giuse”
SAN FRANCISCO - Đây là một trích đoạn độc quyền của Zenit từ cuốn “Em tôi, Giáo hoàng", do Đức Ông Georg Ratzinger kể với phóng viên Michael Hesemann. Nhà xuất bản Ignatius Press sẽ phát hành bản dịch tiếng Anh của cuốn sách vào ngày 1-3.
***
Chương IX: Đức Giáo Hoàng
Cũng như đại đa số người Công giáo, tôi chăm chú theo dõi những ngày cuối đời của ĐTC Gioan Phaolô II. Tôi đã nhận thức rằng một cuộc đời tuyệt vời sắp kết thúc một cách hoàn toàn hữu cơ. Mọi người đều cảm nhận rằng Ngài sẽ không phục hồi sức khoẻ từ căn bệnh cuối cùng này, nhưng ai cũng khâm phục cách thức Ngài chịu đựng bệnh tật một cách kiên nhẫn và bình tĩnh. Thậm chí Ngài còn cổ vũ những người đã đến Roma, và bằng cách nào đó, bất chấp sự nản lòng của Ngài về căn bệnh của mình, Ngài cũng chiếu toả niềm vui và tự tin rằng sẽ sớm được về với Cha trên trời. Vì đây là sự kết thúc quý giá của một nhân vật tuyệt vời, mà từ nay tầm hoạt động còn có thể kéo dài cả sang “thế giới bên kia”.
Điều tôi ngưỡng mộ rất nhiều là đông đảo người trẻ tuổi đột nhiên đi về Roma, để tỏ tình đoàn kết một lần nữa với Đức Giáo Hoàng vĩ đại này. Người ta đã nói rằng các bạn trẻ không muốn làm gì với Giáo Hội, nhưng điều này đã bị bác bỏ cách nổi bật vào thời điểm đó. Ngược lại, có nhiều người trẻ, được thu hút một cách tự nhiên bởi Giáo Hội, từng cảm nghiệm rằng thói quen hàng ngày không thể trả lời các câu hỏi của họ và không thể cung cấp cho bất kỳ ý nghĩa nào cho cuộc đời của họ, rằng một điều khác, đó là đức tin, là cần thiết cho đời họ.
Trong hai tuần tiếp theo, tôi đã nhiều lần được nhiều người dân và cả phóng viên báo chí hỏi liệu em trai tôi sẽ trở thành Giáo hoàng mới hay không. Câu trả lời của tôi là luôn luôn giống nhau: "Không, em tôi chắc chắn không là Giáo hoàng!" Chắc Cơ mật viện sẽ không bao giờ bầu chọn một người cở tuổi em tôi – em mới mừng sinh nhật lần thứ 78. Đây là điều khác với trường hợp của ĐTC Gioan XXIII, vì Đấng tiền nhiệm của Ngài, ĐTC Piô XII, đã không tổ chức một Công nghị Hồng y trong năm năm cuối cùng của triều đại Ngài, và đã không phong chức các Hồng y mới. Do đó, Hồng Y Đoàn là có khá nhiều vị lớn tuổi, nên các Ngài buộc phải bầu một ứng cử viên lớn tuổi, những người ở tuổi 76, đa số tuổi 77, chỉ trẻ hơn một tuổi so với em trai tôi vào thời Cơ mật viện năm 2005. Bây giờ, Hồng Y Đoàn đã mạnh mẽ như đã từng mạnh mẽ tại Cơ mật viện; chưa bao giờ có nhiều vị Hồng y đến thế. Có rất nhiều nhân vật tài năng lớn lao thuộc đủ lứa tuổi, do đó không cần bầu chọn một vị lớn tuổi. Vì vậy, đối với tôi rõ ràng là một nhân vật trẻ tuổi sẽ lên ngôi Giáo hoàng.
Tôi đã theo dõi nghi thức "Habemus Papam" (Chúng ta có ĐTC) trực tiếp và sống động. Vào thời điểm đó, tôi được một nhà báo nữ gọi điện thoại, cô ấy nói cô đã nghe nói rằng khói trắng đã bay lên ở Roma, và muốn nghe tôi cho biết có điều gì đó đặc biệt chăng. "Không," tôi trả lời trung thực, "tôi không biết gì." Sau đó, tôi mở tivi và nghe tường thuật, cũng như mọi người thôi.
Sau đó, trong thực tế tên Ratzinger đã được xướng lên! Tôi trung thực nói rằng lúc ấy tôi khựng người lại. Đó là một thách thức lớn, một nhiệm vụ rất lớn cho em tôi, tôi nghĩ thế, và tôi đã rất lo lắng. Tôi không thấy sự huy hoàng hoặc vẻ đẹp của việc làm Giáo hoàng, nhưng chỉ nhìn thấy thách thức của chức vụ này, mà bây giờ đòi hỏi mọi thứ từ em tôi, và có nghĩa là một gánh nặng cho em tôi. Và tôi cũng buồn vì từ nay em tôi sẽ không còn thì giờ dành cho tôi nữa. Vì vậy, tối hôm đó, tôi đã đi ngủ, hơi chán nản. Trong suốt buổi tối hôm đó và buổi chiều hôm sau, điện thoại reo không nghỉ, nhưng bây giờ nó không hề quan trọng với tôi nữa. Tôi chỉ đơn giản không trả lời. "Lẩn thẩn thật”, tôi tự nghĩ!
Tôi không gọi điện cho em tôi. Tôi tự nhủ là không liên lạc với em tôi vào thời gian ấy, vì có quá nhiều người ở chung quanh em, và mọi người đều muốn điều gì đó từ em. Sáng hôm sau, em tôi tìm cách gọi cho tôi: em cố gắng gọi, nhưng vì điện thoại trong nhà tôi đổ chuông liên tục, và tôi bực bội nên không trả lời. "Cứ rung chuông nữa đi, các bạn có thể gọi mà không có tôi”, tôi nghĩ thế, trong khi có thể là em trai tôi đang gọi điện cho tôi! Rồi đến lúc, bà Frau Heindl, quản gia của tôi, trả lời điện thoại, và vì vậy bà nghe tiếng em tôi trước, chứ không phải tôi.
Bà tự nhiên hơi bị sốc vì người gọi điện thoại liên lỉ ấy không ai khác hơn là tân Giáo hoàng. Nếu tôi nhớ chính xác, bà đã không thể kết nối đường dây của tôi với em trai tôi được, vì lý do nào đó. Rồi cuối cùng, chúng tôi cũng nói chuyện được với nhau. Bây giờ, cảm ơn Chúa, tôi có một điện thoại thứ hai trong phòng khách ở tầng trên. Một người quen đã thu xếp việc này cho tôi, khi ông đã biết rằng tôi nhận cuộc gọi của rất nhiều người, đến nỗi đôi khi tôi không thể trả lời cho em tôi trên đường dây. Chỉ một mình Ngài biết số của điện thoại thứ hai này. Khi điện thoại reo, tôi biết rằng em trai của tôi, Đức Giáo Hoàng, đang gọi tôi. Nhưng tại thời điểm đó, tất nhiên, tôi chưa có điện thoại ấy.
Trên điện thoại, em trai tôi có vẻ khá bình tĩnh. Tuy nhiên, Ngài cho biết lúc bầu cử, Ngài có cảm giác như bị sét đánh. Chuyện không lường trước được, nó đến quá đột ngột trong cuộc bỏ phiếu, hoạt động của Chúa Thánh Thần thật là rõ ràng. Ngài đầu hàng Chúa Thánh Thần nhanh chóng, vì Ngài cũng nhận ra ý Chúa trong cuộc bầu chọn.
Ít lâu sau, Đức Giám mục Müller (Đức Cha Gerhard Ludwig Müller của Giáo phận Regensburg, Đức) đã gọi điện cho tôi, và mời tôi cùng đi với Ngài đến dự lễ nhậm chức của em trai tôi, và lẽ tất nhiên tôi vui vẻ chấp nhận. Vì vậy, tôi có đặc quyền đi xe với Ngài đến sân bay, và cùng đi với Ngài đến Roma, như một thành viên của phái đoàn giáo phận Regensburg.
Tại Roma, lúc đầu tôi sống trong căn hộ của vị Đức Hồng y lớn tuổi làm việc với em tôi, bởi vì em tôi vẫn sống với các Hồng y khác trong nhà khách của Vatican, "Domus Sanctae Marthae" (Nhà thánh nữ Martha) - vì lý do an ninh; dẫu sao, Ngài được bảo vệ nghiêm ngặt. Căn hộ nằm trực tiếp đối diện với Dinh Tông Tòa, nhưng bên ngoài thành Vatican, trên đường Piazza Città Leonina. Sáng hôm sau, tôi đã đến tìm Ngài, và sau đó chúng tôi lái xe đến căn hộ của Ngài. Một đám đông người dân đã tụ tập trước căn hộ, và họ vỗ tay hoan hô ngay lập tức; Ngài chào mừng họ cách ngắn ngủi, và sau đó chúng tôi đi vào nhà.
Dĩ nhiên, Ngài là Giuse ngày xưa, và nay vẫn là Giuse. Hoạt động của Chúa Thánh Thần được giới hạn cho hoạt động chính thức của Ngài, nhưng là một con người, Ngài vẫn không thay đổi. Ngài không đứng trên nghi thức, không cố gắng khoe khoang. Ngài tự giới thiệu mình như là con người đang là, đang sống, và không muốn rơi vào một vai trò hoặc mang mặt nạ, như các người khác có thể làm. Ví dụ, khi Peter Seewald mô tả Ngài như là một "Giáo hoàng có sức lôi cuốn" với một ảnh hưởng lớn trên thế giới, thì tôi phải nói rằng Ngài chắc chắn không thực thi ảnh hưởng này một cách có ý thức. Có lẽ trên tất cả, chính ảnh hưởng của Chúa Thánh Thần trao cho Ngài một sức thu hút nhất định, khi xuất hiện công khai trước công chúng. Nếu không, bây giờ cũng như trước đây, Ngài luôn là người tốt bụng, thân thiện, khiêm tốn, không giả tạo và thân tình.
© 2012 nxb Ignatius Press cho phép (Zenit.org 24-2-2012)
Nguyễn Trọng Đa
"Dĩ nhiên, Ngài là Giuse ngày xưa, và nay vẫn là Giuse”
SAN FRANCISCO - Đây là một trích đoạn độc quyền của Zenit từ cuốn “Em tôi, Giáo hoàng", do Đức Ông Georg Ratzinger kể với phóng viên Michael Hesemann. Nhà xuất bản Ignatius Press sẽ phát hành bản dịch tiếng Anh của cuốn sách vào ngày 1-3.
***
Chương IX: Đức Giáo Hoàng
 |
Điều tôi ngưỡng mộ rất nhiều là đông đảo người trẻ tuổi đột nhiên đi về Roma, để tỏ tình đoàn kết một lần nữa với Đức Giáo Hoàng vĩ đại này. Người ta đã nói rằng các bạn trẻ không muốn làm gì với Giáo Hội, nhưng điều này đã bị bác bỏ cách nổi bật vào thời điểm đó. Ngược lại, có nhiều người trẻ, được thu hút một cách tự nhiên bởi Giáo Hội, từng cảm nghiệm rằng thói quen hàng ngày không thể trả lời các câu hỏi của họ và không thể cung cấp cho bất kỳ ý nghĩa nào cho cuộc đời của họ, rằng một điều khác, đó là đức tin, là cần thiết cho đời họ.
Trong hai tuần tiếp theo, tôi đã nhiều lần được nhiều người dân và cả phóng viên báo chí hỏi liệu em trai tôi sẽ trở thành Giáo hoàng mới hay không. Câu trả lời của tôi là luôn luôn giống nhau: "Không, em tôi chắc chắn không là Giáo hoàng!" Chắc Cơ mật viện sẽ không bao giờ bầu chọn một người cở tuổi em tôi – em mới mừng sinh nhật lần thứ 78. Đây là điều khác với trường hợp của ĐTC Gioan XXIII, vì Đấng tiền nhiệm của Ngài, ĐTC Piô XII, đã không tổ chức một Công nghị Hồng y trong năm năm cuối cùng của triều đại Ngài, và đã không phong chức các Hồng y mới. Do đó, Hồng Y Đoàn là có khá nhiều vị lớn tuổi, nên các Ngài buộc phải bầu một ứng cử viên lớn tuổi, những người ở tuổi 76, đa số tuổi 77, chỉ trẻ hơn một tuổi so với em trai tôi vào thời Cơ mật viện năm 2005. Bây giờ, Hồng Y Đoàn đã mạnh mẽ như đã từng mạnh mẽ tại Cơ mật viện; chưa bao giờ có nhiều vị Hồng y đến thế. Có rất nhiều nhân vật tài năng lớn lao thuộc đủ lứa tuổi, do đó không cần bầu chọn một vị lớn tuổi. Vì vậy, đối với tôi rõ ràng là một nhân vật trẻ tuổi sẽ lên ngôi Giáo hoàng.
Tôi đã theo dõi nghi thức "Habemus Papam" (Chúng ta có ĐTC) trực tiếp và sống động. Vào thời điểm đó, tôi được một nhà báo nữ gọi điện thoại, cô ấy nói cô đã nghe nói rằng khói trắng đã bay lên ở Roma, và muốn nghe tôi cho biết có điều gì đó đặc biệt chăng. "Không," tôi trả lời trung thực, "tôi không biết gì." Sau đó, tôi mở tivi và nghe tường thuật, cũng như mọi người thôi.
Sau đó, trong thực tế tên Ratzinger đã được xướng lên! Tôi trung thực nói rằng lúc ấy tôi khựng người lại. Đó là một thách thức lớn, một nhiệm vụ rất lớn cho em tôi, tôi nghĩ thế, và tôi đã rất lo lắng. Tôi không thấy sự huy hoàng hoặc vẻ đẹp của việc làm Giáo hoàng, nhưng chỉ nhìn thấy thách thức của chức vụ này, mà bây giờ đòi hỏi mọi thứ từ em tôi, và có nghĩa là một gánh nặng cho em tôi. Và tôi cũng buồn vì từ nay em tôi sẽ không còn thì giờ dành cho tôi nữa. Vì vậy, tối hôm đó, tôi đã đi ngủ, hơi chán nản. Trong suốt buổi tối hôm đó và buổi chiều hôm sau, điện thoại reo không nghỉ, nhưng bây giờ nó không hề quan trọng với tôi nữa. Tôi chỉ đơn giản không trả lời. "Lẩn thẩn thật”, tôi tự nghĩ!
Tôi không gọi điện cho em tôi. Tôi tự nhủ là không liên lạc với em tôi vào thời gian ấy, vì có quá nhiều người ở chung quanh em, và mọi người đều muốn điều gì đó từ em. Sáng hôm sau, em tôi tìm cách gọi cho tôi: em cố gắng gọi, nhưng vì điện thoại trong nhà tôi đổ chuông liên tục, và tôi bực bội nên không trả lời. "Cứ rung chuông nữa đi, các bạn có thể gọi mà không có tôi”, tôi nghĩ thế, trong khi có thể là em trai tôi đang gọi điện cho tôi! Rồi đến lúc, bà Frau Heindl, quản gia của tôi, trả lời điện thoại, và vì vậy bà nghe tiếng em tôi trước, chứ không phải tôi.
Bà tự nhiên hơi bị sốc vì người gọi điện thoại liên lỉ ấy không ai khác hơn là tân Giáo hoàng. Nếu tôi nhớ chính xác, bà đã không thể kết nối đường dây của tôi với em trai tôi được, vì lý do nào đó. Rồi cuối cùng, chúng tôi cũng nói chuyện được với nhau. Bây giờ, cảm ơn Chúa, tôi có một điện thoại thứ hai trong phòng khách ở tầng trên. Một người quen đã thu xếp việc này cho tôi, khi ông đã biết rằng tôi nhận cuộc gọi của rất nhiều người, đến nỗi đôi khi tôi không thể trả lời cho em tôi trên đường dây. Chỉ một mình Ngài biết số của điện thoại thứ hai này. Khi điện thoại reo, tôi biết rằng em trai của tôi, Đức Giáo Hoàng, đang gọi tôi. Nhưng tại thời điểm đó, tất nhiên, tôi chưa có điện thoại ấy.
Trên điện thoại, em trai tôi có vẻ khá bình tĩnh. Tuy nhiên, Ngài cho biết lúc bầu cử, Ngài có cảm giác như bị sét đánh. Chuyện không lường trước được, nó đến quá đột ngột trong cuộc bỏ phiếu, hoạt động của Chúa Thánh Thần thật là rõ ràng. Ngài đầu hàng Chúa Thánh Thần nhanh chóng, vì Ngài cũng nhận ra ý Chúa trong cuộc bầu chọn.
Ít lâu sau, Đức Giám mục Müller (Đức Cha Gerhard Ludwig Müller của Giáo phận Regensburg, Đức) đã gọi điện cho tôi, và mời tôi cùng đi với Ngài đến dự lễ nhậm chức của em trai tôi, và lẽ tất nhiên tôi vui vẻ chấp nhận. Vì vậy, tôi có đặc quyền đi xe với Ngài đến sân bay, và cùng đi với Ngài đến Roma, như một thành viên của phái đoàn giáo phận Regensburg.
Tại Roma, lúc đầu tôi sống trong căn hộ của vị Đức Hồng y lớn tuổi làm việc với em tôi, bởi vì em tôi vẫn sống với các Hồng y khác trong nhà khách của Vatican, "Domus Sanctae Marthae" (Nhà thánh nữ Martha) - vì lý do an ninh; dẫu sao, Ngài được bảo vệ nghiêm ngặt. Căn hộ nằm trực tiếp đối diện với Dinh Tông Tòa, nhưng bên ngoài thành Vatican, trên đường Piazza Città Leonina. Sáng hôm sau, tôi đã đến tìm Ngài, và sau đó chúng tôi lái xe đến căn hộ của Ngài. Một đám đông người dân đã tụ tập trước căn hộ, và họ vỗ tay hoan hô ngay lập tức; Ngài chào mừng họ cách ngắn ngủi, và sau đó chúng tôi đi vào nhà.
Dĩ nhiên, Ngài là Giuse ngày xưa, và nay vẫn là Giuse. Hoạt động của Chúa Thánh Thần được giới hạn cho hoạt động chính thức của Ngài, nhưng là một con người, Ngài vẫn không thay đổi. Ngài không đứng trên nghi thức, không cố gắng khoe khoang. Ngài tự giới thiệu mình như là con người đang là, đang sống, và không muốn rơi vào một vai trò hoặc mang mặt nạ, như các người khác có thể làm. Ví dụ, khi Peter Seewald mô tả Ngài như là một "Giáo hoàng có sức lôi cuốn" với một ảnh hưởng lớn trên thế giới, thì tôi phải nói rằng Ngài chắc chắn không thực thi ảnh hưởng này một cách có ý thức. Có lẽ trên tất cả, chính ảnh hưởng của Chúa Thánh Thần trao cho Ngài một sức thu hút nhất định, khi xuất hiện công khai trước công chúng. Nếu không, bây giờ cũng như trước đây, Ngài luôn là người tốt bụng, thân thiện, khiêm tốn, không giả tạo và thân tình.
© 2012 nxb Ignatius Press cho phép (Zenit.org 24-2-2012)
Nguyễn Trọng Đa