Theo tin Tòa Thánh, nhân buổi yết kiến chung tại thính Đường Phaolô VI, Thứ tư, 27 tháng 12 năm 2023, Đức Phanxicô đã khởi đầu một loạt bài giáo lý mới về các thói hư và nhân đức. Hôm nay, ngài trình bầy phần dẫn nhập: bảo vệ trái tim.
Sau đây là nguyên văn bài giáo lý của ngài, dựa vào bản tiếng Anh do Tòa Thánh cung cấp:
Anh chị em thân mến, chào anh chị em buổi sáng!
Hôm nay tôi muốn giới thiệu một chu kỳ giáo lý – một chu kỳ mới – về chủ đề các thói hư và nhân đức. Và chúng ta có thể bắt đầu ngay từ đầu Kinh thánh, nơi Sách Sáng thế, qua lời tường thuật của các tổ phụ trình bày động lực của sự ác và cám dỗ. Chúng ta hãy xem xét Địa Đàng trên đất. Trong bức tranh bình dị được tượng trưng bởi khu vườn Địa Đàng, xuất hiện một nhân vật sẽ là biểu tượng của sự cám dỗ: con rắn, nhân vật quyến rũ này. Rắn là một loài động vật quỷ quyệt: nó di chuyển chậm rãi, trườn trên mặt đất và đôi khi bạn thậm chí không nhận thấy sự hiện diện của nó - nó im lặng - bởi vì nó ngụy trang rất tốt trong môi trường xung quanh, và trên hết, điều này rất nguy hiểm.
Khi nó bắt đầu trò chuyện với Ađam và Evà, nó cho thấy nó cũng là một nhà biện chứng tinh tế. Nó bắt đầu như người ta làm với những lời ngồi lê đôi mách xấu xa, với một câu hỏi ác ý. Nó nói: “Có phải Thiên Chúa đã phán: ‘Các ngươi không được ăn bất cứ cây nào trong vườn không?’” (St 3 :1). Cụm từ này sai: trên thực tế, Thiên Chúa đã ban tặng cho người nam và người nữ tất cả hoa quả trong vườn, ngoại trừ hoa quả của một loại cây cụ thể: cây biết điều thiện và điều ác. Sự cấm đoán này không nhằm mục đích cấm con người sử dụng lý trí, như đôi khi bị hiểu sai, mà là thước đo của sự khôn ngoan. Như muốn nói: hãy nhận ra giới hạn của bạn, đừng cảm thấy mình là người làm chủ mọi sự, bởi vì kiêu ngạo là khởi đầu của mọi tội lỗi. Và vì thế, câu chuyện cho chúng ta biết rằng Thiên Chúa đặt tổ tiên làm chúa tể và người bảo vệ công trình sáng tạo, nhưng muốn bảo vệ họ khỏi sự tự phụ toàn năng, biến mình thành chủ nhân của thiện và ác, đó là một cám dỗ – một cám dỗ tồi tệ, ngay cả bây giờ. Đây là cạm bẫy nguy hiểm nhất đối với trái tim con người.
Như chúng ta biết, Ađam và Evà không thể cưỡng lại sự cám dỗ của con rắn. Ý tưởng về một vị Chúa không tốt lành lắm, muốn bắt họ phải phục tùng, muốn bắt họ phải suy phục, đã lẻn sâu vào tâm trí họ: từ đó mọi sự đều sụp đổ.
Với những câu chuyện này, Kinh Thánh giải thích cho chúng ta rằng cái ác không bắt đầu ở con người một cách ồn ào, khi một hành vi đã được biểu hiện rõ ràng, mà cái ác bắt đầu sớm hơn nhiều, khi người ta bắt đầu mơ mộng về nó, nuôi dưỡng nó trong trí tưởng tượng, trong suy nghĩ, và cuối cùng bị mắc bẫy bởi những cám dỗ của nó. Vụ sát hại Aben không bắt đầu bằng một hòn đá ném mà bằng mối hận thù mà Cain đã ôm giữ một cách độc ác, biến nó thành một con quái vật trong anh. Trong trường hợp này cũng vậy, những lời khuyên của Thiên Chúa đều vô giá trị.
Thưa anh chị em, người ta không bao giờ được đối thoại với ma quỷ. Không bao giờ! Anh chị em không bao giờ nên tranh luận. Chúa Giêsu không bao giờ đối thoại với ma quỷ; Người đuổi hắn đi. Và khi ở trong hoang địa, với những cơn cám dỗ, Người đã không đáp lại bằng đối thoại; Người chỉ đáp lại bằng những lời của Thánh Kinh, bằng Lời Chúa. Hãy cẩn thận: ma quỷ là kẻ quyến rũ. Đừng bao giờ đối thoại với hắn, bởi vì hắn thông minh hơn tất cả chúng ta và hắn sẽ bắt chúng ta phải trả giá vì điều đó. Khi cám dỗ đến, đừng bao giờ đối thoại. Đóng cửa lại, đóng cửa sổ lại, đóng trái tim lại. Và nhờ vậy, chúng ta tự bảo vệ mình trước sự quyến rũ này, bởi vì ma quỷ rất tinh ranh và thông minh. Hắn cố gắng cám dỗ Chúa Giêsu bằng những câu trích dẫn trong Kinh thánh! Hắn là một nhà thần học vĩ đại ở đó. Với ma quỷ anh chị em không đối thoại. Anh chị em có hiểu điều này không? Hãy cẩn thận. Chúng ta không được trò chuyện với ma quỷ và không được tự chuốc lấy cám dỗ. Không có đối thoại. Cám dỗ đến, chúng ta đóng cửa lại. Chúng ta bảo vệ trái tim của chúng ta.
Và đó là lý do tại sao chúng ta không trò chuyện với ma quỷ. Đây là lời khuyên – hãy canh giữ trái tim – mà chúng ta tìm thấy nơi nhiều giáo phụ, các vị thánh: hãy canh giữ trái tim. Bảo vệ trái tim. Và chúng ta phải cầu xin ơn học hỏi để bảo vệ trái tim. Đó là một dạng khôn ngoan, việc bảo vệ trái tim ra sao. Xin Chúa giúp đỡ chúng ta [trong] công việc này. Nhưng ai canh giữ tấm lòng mình là bảo vệ một kho báu. Thưa anh chị em, chúng ta hãy học cách bảo vệ tấm lòng. Cảm ơn anh chị em.
Sau đây là nguyên văn bài giáo lý của ngài, dựa vào bản tiếng Anh do Tòa Thánh cung cấp:
Anh chị em thân mến, chào anh chị em buổi sáng!
Hôm nay tôi muốn giới thiệu một chu kỳ giáo lý – một chu kỳ mới – về chủ đề các thói hư và nhân đức. Và chúng ta có thể bắt đầu ngay từ đầu Kinh thánh, nơi Sách Sáng thế, qua lời tường thuật của các tổ phụ trình bày động lực của sự ác và cám dỗ. Chúng ta hãy xem xét Địa Đàng trên đất. Trong bức tranh bình dị được tượng trưng bởi khu vườn Địa Đàng, xuất hiện một nhân vật sẽ là biểu tượng của sự cám dỗ: con rắn, nhân vật quyến rũ này. Rắn là một loài động vật quỷ quyệt: nó di chuyển chậm rãi, trườn trên mặt đất và đôi khi bạn thậm chí không nhận thấy sự hiện diện của nó - nó im lặng - bởi vì nó ngụy trang rất tốt trong môi trường xung quanh, và trên hết, điều này rất nguy hiểm.
Khi nó bắt đầu trò chuyện với Ađam và Evà, nó cho thấy nó cũng là một nhà biện chứng tinh tế. Nó bắt đầu như người ta làm với những lời ngồi lê đôi mách xấu xa, với một câu hỏi ác ý. Nó nói: “Có phải Thiên Chúa đã phán: ‘Các ngươi không được ăn bất cứ cây nào trong vườn không?’” (St 3 :1). Cụm từ này sai: trên thực tế, Thiên Chúa đã ban tặng cho người nam và người nữ tất cả hoa quả trong vườn, ngoại trừ hoa quả của một loại cây cụ thể: cây biết điều thiện và điều ác. Sự cấm đoán này không nhằm mục đích cấm con người sử dụng lý trí, như đôi khi bị hiểu sai, mà là thước đo của sự khôn ngoan. Như muốn nói: hãy nhận ra giới hạn của bạn, đừng cảm thấy mình là người làm chủ mọi sự, bởi vì kiêu ngạo là khởi đầu của mọi tội lỗi. Và vì thế, câu chuyện cho chúng ta biết rằng Thiên Chúa đặt tổ tiên làm chúa tể và người bảo vệ công trình sáng tạo, nhưng muốn bảo vệ họ khỏi sự tự phụ toàn năng, biến mình thành chủ nhân của thiện và ác, đó là một cám dỗ – một cám dỗ tồi tệ, ngay cả bây giờ. Đây là cạm bẫy nguy hiểm nhất đối với trái tim con người.
Như chúng ta biết, Ađam và Evà không thể cưỡng lại sự cám dỗ của con rắn. Ý tưởng về một vị Chúa không tốt lành lắm, muốn bắt họ phải phục tùng, muốn bắt họ phải suy phục, đã lẻn sâu vào tâm trí họ: từ đó mọi sự đều sụp đổ.
Với những câu chuyện này, Kinh Thánh giải thích cho chúng ta rằng cái ác không bắt đầu ở con người một cách ồn ào, khi một hành vi đã được biểu hiện rõ ràng, mà cái ác bắt đầu sớm hơn nhiều, khi người ta bắt đầu mơ mộng về nó, nuôi dưỡng nó trong trí tưởng tượng, trong suy nghĩ, và cuối cùng bị mắc bẫy bởi những cám dỗ của nó. Vụ sát hại Aben không bắt đầu bằng một hòn đá ném mà bằng mối hận thù mà Cain đã ôm giữ một cách độc ác, biến nó thành một con quái vật trong anh. Trong trường hợp này cũng vậy, những lời khuyên của Thiên Chúa đều vô giá trị.
Thưa anh chị em, người ta không bao giờ được đối thoại với ma quỷ. Không bao giờ! Anh chị em không bao giờ nên tranh luận. Chúa Giêsu không bao giờ đối thoại với ma quỷ; Người đuổi hắn đi. Và khi ở trong hoang địa, với những cơn cám dỗ, Người đã không đáp lại bằng đối thoại; Người chỉ đáp lại bằng những lời của Thánh Kinh, bằng Lời Chúa. Hãy cẩn thận: ma quỷ là kẻ quyến rũ. Đừng bao giờ đối thoại với hắn, bởi vì hắn thông minh hơn tất cả chúng ta và hắn sẽ bắt chúng ta phải trả giá vì điều đó. Khi cám dỗ đến, đừng bao giờ đối thoại. Đóng cửa lại, đóng cửa sổ lại, đóng trái tim lại. Và nhờ vậy, chúng ta tự bảo vệ mình trước sự quyến rũ này, bởi vì ma quỷ rất tinh ranh và thông minh. Hắn cố gắng cám dỗ Chúa Giêsu bằng những câu trích dẫn trong Kinh thánh! Hắn là một nhà thần học vĩ đại ở đó. Với ma quỷ anh chị em không đối thoại. Anh chị em có hiểu điều này không? Hãy cẩn thận. Chúng ta không được trò chuyện với ma quỷ và không được tự chuốc lấy cám dỗ. Không có đối thoại. Cám dỗ đến, chúng ta đóng cửa lại. Chúng ta bảo vệ trái tim của chúng ta.
Và đó là lý do tại sao chúng ta không trò chuyện với ma quỷ. Đây là lời khuyên – hãy canh giữ trái tim – mà chúng ta tìm thấy nơi nhiều giáo phụ, các vị thánh: hãy canh giữ trái tim. Bảo vệ trái tim. Và chúng ta phải cầu xin ơn học hỏi để bảo vệ trái tim. Đó là một dạng khôn ngoan, việc bảo vệ trái tim ra sao. Xin Chúa giúp đỡ chúng ta [trong] công việc này. Nhưng ai canh giữ tấm lòng mình là bảo vệ một kho báu. Thưa anh chị em, chúng ta hãy học cách bảo vệ tấm lòng. Cảm ơn anh chị em.