KHÓA HỌC MỤC VỤ SPANISH TẠI COSTA RICA
(Lm Nguyễn Trường Cửu ghi chép với sự cộng tác của quí linh mục tham dự)

VÀI DÒNG VỀ COSTA RICA

Costa Rica là quốc gia thuộc Miền Trung Mỹ. Phía Bắc giáp Nicaragua, phía Tây Nam giáp Panama. Phía Đông là Biển Caribê, giới hạn bởi Xứ Nicaragua, Colombia và Panama. Costa Rica là nước dân chủ, ngôn ngữ chính thức là Tây Ban Nha (Spanish) và thủ đô là San José. Tại quốc gia này, Kitô giáo chiếm tới 92% và riêng Công giáo với tỷ lệ chừng 70% và là quốc gia đặc biệt nhận Công Giáo là quốc giáo.

Xem hình ảnh khóa học và du ngoạn Costa Rica

Cũng nên biết rằng người dân Costa hiền hòa và cũng rất “tà tà” chứ không vội vã như những người Hoa kỳ chính cống, vội vã đuổi theo thời giờ, lúc nào cũng hấp tấp vội vàng như bị ma đuổi. Người Việt nam gọi thời giờ co giãn là thời giờ cao su; người Costa Rica gọi và thưởng thức thời giờ uyển chuyển của họ là “Hora Chica”.

Một kiểu nói lóng đặc biệt của dân Costa Rica là “Pura Vida”. “Pura Vida” có nghĩa thông thường là “Nước Tinh Tuyền”, nhưng dân Costa Rica đã biến đổi kiểu nói này thành một “đặc sản” của họ. Họ có thể dùng kiểu nói “Pura Vida” để đón chào hoặc từ giã, để diễn tả một tiến trình tốt đẹp (going great, cool) với dụng ý là phát biểu cái triết lý về tính cách cộng đồng vững mạnh, kiên trì và cố gắng khắc phục những trở lực của cuộc sống với tâm hồn vui tươi và hưởng thụ đời sống một cách nhàn nhã.

KHÓA HỌC MỤC VỤ SPANISH

Khóa học được tổ chức từ ngày 30/8/2010 tới ngày 16/9/2010 với mục đích giúp cho các Cha Việt Nam có thể dâng lễ và cử hành các nghi thức bí tích bằng tiếng Spanish, phục vụ cho giáo dân Spanish mỗi ngày mỗi đông đảo tại Hoa Kỳ, đồng thời có cơ hội tiếp cận với người địa phương, nhờ đó có thêm kinh nghiệm về đời sống, văn hóa và ngôn ngữ của họ. Khóa được sự quan tâm và nâng đỡ của Đức Sứ Thần Tòa Thánh tại Costa Rica, Đức TGM Pierre Nguyễn Văn Tốt; cùng sự cộng tác của Cha Rolando Fonseca, Cha Walter, và Liên Đoàn Công Giáo Việt Nam tại Hoa Kỳ.

Được biết, Cha Chủ Tịch Liên Đoàn Giuse Nguyễn Thanh Liêm trước khi sang Costa Rica tham gia khóa học, trong nỗ lực xây dựng và nối kết tình Hiệp Thông với tất cả mọi thành phần trong Liên Đoàn đã đi nhiều nơi thăm viếng. Cha đã về tham dự Đại Hội Thánh Mẫu do Chi Dòng Đồng Công tổ chức tại Missouri từ ngày 5-8 tháng 8, 2010. Tuần lễ sau đó Cha sang Seattle tham dự Hội Chợ mùa hè thường niên do Cộng Đồng Công Giáo VN tại đây tổ chức từ ngày 13-15 tháng 8. Cha cũng có cơ hội dâng Thánh Lễ, chia sẻ với giáo dân trong Thánh Lễ Bế Mạc, cũng như gặp gỡ, chào thăm và tường trình lên quí Cha, nam nữ tu sĩ tại Miền Tây những hoạt động và sinh hoạt của Liên Đoàn trong thời gian qua. Cuộc gặp gỡ đầy thân mật và ấm cúng đã do Cha Chủ Tịch Miền Nguyễn Anh Tuấn và Cha Tổng Quản Hoàng Phượng triệu tập.

Và vào tuần lễ 21-22 tháng 8, 2010, Cha Chủ Tịch cũng về San Diego, thăm viếng giáo xứ Holy Family Church, nơi có một cộng đoàn Việt Nam hiền hòa, thánh thiện sinh hoạt với hai cộng đoàn Mỹ và Mễ, dưới sự hướng dẫn nhiệt thành và tận tâm của Cha Chánh Xứ Michael Nguyễn Cường, Tuyên Úy Linh Mục Việt Nam cho Giáo Phận San Diego. Hôm thứ Hai, 23/8, Cha Chủ Tịch về Orange County, đến Trung Tâm Công Giáo VN chào thăm và chúc mừng Đức Cha Dominic Mai Thanh Lương và Cha Joseph Nguyễn Thái trong nhiệm vụ mới tại Trung Tâm, cũng như gặp gỡ quý Cha về tham dự cuộc họp định kỳ.

Tất cả những nơi đến thăm, Cha chân thành cám ơn sự tận tụy, lòng nhiệt thành phục vụ, tình yêu thương và luôn hy sinh của tất cả quý Cha, tu sĩ Việt Nam trong việc hướng dẫn đời sống tâm linh cho giáo dân trong các giáo xứ và cộng đoàn trên Hoa Kỳ.

Thứ Hai, 30/8/2010
Trở lại Costa Rica, cả ngày thứ Hai, 30/8/2010, Cha Rolando ra phi trường San José tiếp đón 16 Linh Mục Việt Nam đến từ 13 địa phận và 2 dòng tu khác nhau trên Hoa Kỳ. Chiếc Xe Van “con thoi” chạy không biết mệt về một khách sạn cách phi trường San José chừng 20 phút. Cha Rolando, một tài xế thật tận tình, tươi vui, làm cho tất cả các tân khách được hài lòng và đầy tin tưởng sau một cuộc hành trình mệt mỏi. Được biết, Cha là Linh Mục thuộc địa phận El Paso, Hoa Kỳ, gốc Costa Rica, nhưng sang Hoa Kỳ phục vụ đã khá lâu.

Sáng thứ Ba, 31/8
Sau khi ăn sáng tại Khách sạn, cha Rolando hướng dẫn đọc kinh sáng bằng tiếng Spanish tại Salón Maracas. Tiếp theo giờ Kinh là phần làm thủ tục bảo hiểm.

10:30 AM, anh em Linh Mục đến chào thăm Đức Sứ Thần Tòa Thánh tại Costa Rica, TGM Pierre Nguyễn Văn Tốt. Đức Sứ Thần niềm nở đón tiếp và ngài giới thiệu các nhân viên, Đức Ông Thư Ký Sứ Thần, dì phước và nhân viên tiếp tân. Đức Sứ Thần đã dâng thánh lễ và chúng tôi cùng đồng tế với ngài. Trong thánh lễ, Ngài chào đón và khuyến khích Linh Mục cần có tinh thần truyền giáo, rao giảng lời Chúa cho mọi người theo lời Chúa truyền dạy. Sau đó, chúng tôi cùng dùng bữa ăn trưa với Đức Sứ Thần tại vườn rau trong Tòa Sứ Thần với phong cảnh mang sắc thái Việt Nam.

Thứ Tư là ngày chúng tôi bắt đầu vào chương trình học tiếng Spanish tại Hội trường của Giáo Xứ Thánh Phao-lô. Cha Walter, cha sở của giáo xứ này đón tiếp chúng tôi rất niềm nở. Ai cũng đem lòng yêu mến ngài ngay sau cuộc tiếp xúc đầu tiên.

Sau Kinh Sáng, lớp học được khai mạc với hai nữ giáo viên chuyên nghiệp, người bản xứ: Bà Karina nhỏ nhắn và Bà Jackie đẫy đà. Lớp học kết thúc hồi 11:45 AM. Chúng tôi được 2 giáo viên khảo sát cấp tốc trình độ Spanish của mình và sau đó được chia ra làm hai nhóm phù hợp.

3:00 PM Chúng tôi được hướng dẫn đi thăm Nhà Thờ Chính Tòa tại trung tâm thành phố San José. Đây là một thành phố nhộn nhịp, có nhiều ngoại kiều, và vì thế, những nhân viên an ninh được nhìn thấy nhan nhản khắp nơi.

Lúc 5 giờ chiều, chúng tôi cùng dâng lễ đồng tế với cha sở nhà thờ Chính Tòa. Sau thánh lễ, chúng tôi được hướng dẫn tham quan thành phố rồi trực chỉ đến Mirador Ram Luna, một tiệm ăn đặc biệt, nơi đây du khách các nơi trên thế giới đổ về, được giới thiệu các món ăn quê hương Costa Rica, đồng thời được thưởng thức các màn vũ dân tộc đặc biệt, lành mạnh, với những vũ công điêu luyện và dàn nhạc chuyên môn.

Ngày thứ Năm, 2/9
Sau giờ học Spanish, chúng tôi đi viếng Nhà Thờ Thành phố Cartago, nơi Đức Mẹ “La Negrita” được tôn sùng. Sự tích Đức Mẹ “Nhảy ra, nhảy vô” – theo kiểu nói của một vị lão thành Việt nam, thì vào năm 1635, cô Juanita Pereira đi luợm củi, cô thấy một tượng Đức Mẹ nhỏ, ẵm Chúa hài nhi, làm bằng đá, mầu đen, cô đưa tượng về cất cẩn thận trong hộp nữ trang. Hôm sau đi hái củi, cô lại thấy một tượng tương tự, cô lại mang về, và tưởng lại được tượng thứ hai. Nhưng lạ thay, bức tượng lấy về hôm qua đã biến mất. Sau ba lần xảy ra như vậy, cô Juanita trình sự việc lạ thường này với Cha Xứ và ngài bảo cô đưa tượng Đức Mẹ về Nhà Thờ để ngài giữ. nhưng chính ngài cũng không giữ nổi: tuợng Đức Mẹ lại biến đi và xuất hiện nơi đã hiện ra ban đầu. Lúc đó cha đã trình với Đức Giám mục bản quyền, và các ngài sau khi điều tra kỹ lưỡng, hiểu ra ý định của Đức Mẹ là muốn được sùng kính tại địa điểm Ngài đã xuất hiện. Ngày nay, hầu hết các gia đình Công giáo tại Costa Rica đều có tượng ảnh Đức Mẹ La Negrita để tôn kính và ngày 2 tháng 8 là ngày đại lễ quy tụ tới 2 triệu người, đi xe, đi bộ, về Đại Giáo Đường Đức Mẹ La Negrita để tôn sùng.

Buổi chiều chúng tôi đến thăm viếng Chủng viện Thánh Carolô Boromeo và tham dự thánh lễ đồng tế với Đức Giám mục Mervin. Chúng tôi đã hát bài ‘Kinh Hòa Bình’ bằng tiếng Việt Nam trong thánh lễ, đã được Đức Cha và nhiều người khen ngợi.

Ngày thứ Sáu 3/9
Chúng tôi lên đường đến một thắng cảnh tại ven biển Thái Bình Dương: Punta Leona. Đây là cơ hội để biết thêm vùng biển của Costa Rica. Costa Rica là quốc gia đặc biệt nằm giữa hai biển: Đại Tây Dương và Thái Bình Dương. Khí hậu quanh năm rất mát mẻ, không khí trong lành với 6 tháng mùa mưa. Do vậy, quốc gia này trồng được nhiều cây trái.

Sau khi tắm biển và nghỉ ngơi, chúng tôi về dâng Thánh Lễ chiều tại Nguyện Đường địa phương. Cha Tuyên Úy và nhiều giáo dân du khách đã hân hoan chào đón phái đoàn tham dự.

9:00 PM Một cuộc họp mặt thân hữu thứ nhì lại được tổ chức tại phòng Cha Chủ Tịch. Những kinh nghiệm mục vụ rất thiết thực đã được chia sẻ trong bầu không khí thân mật của tình huynh đệ Linh Mục.

Chúa Nhật 5/9
Chúng tôi về lại Giáo Xứ St. Paul, tham dự thánh lễ do cha Sở Walter tổ chức để tiễn đưa, chúc lành ông bà Fernando Sanchez Campo. Ông là tân Đại sứ Nước Costa Rica ở Tòa Thánh Roma. Trong buổi tiệc tiếp tân sau đó, Cha Chủ Tịch thay mặt quý Cha ngỏ lời mừng ông bà và cầu chúc ông đạt được những thành công tốt đẹp trong nhiệm kỳ 4 năm sắp tới tại Roma. Sau đó, Cha Chủ Tịch đã hướng dẫn ông tân Đại sứ đến gặp gỡ và chào thăm anh em Linh Mục Việt Nam.

Trong những ngày của khóa học, sau giờ kinh hoặc thánh lễ, vào buổi sáng chúng tôi học đàm thoại, đọc đi đọc lại các nghi thức: Thánh Lễ, Rửa Tội, Hôn Phối tiếng Spanish. Và cũng ngay từ những ngày đầu, các Thánh Lễ, kinh nguyện được cử hành bằng tiếng Spanish, do chính các Cha thay phiên nhau đảm trách. Nhờ đó, chúng tôi cũng từ từ quen dần những từ thường dùng trong phụng vụ và đời sống thực tế.

Buổi chiều, chúng tôi được chia nhau đến các gia đình người địa phương để dùng cơm, và là cơ hội tốt thực hành tiếng Spanish với họ. Khóa học đã thu xếp 5 buổi gặp gỡ như vậy. Do đó, các Cha được thu thập thêm kiến thức, kinh nghiệm, đặc biệt, được tiếp cận đời sống thực tế khó khăn của họ, nhờ đó chúng tôi càng hiểu biết, yêu thương và cảm thông với họ hơn.

Thứ Sáu, 10/9
Sau Thánh Lễ và giờ học Spanish như thường lệ, chúng tôi đến tòa Sứ Thần đón Đức TGM Pierre Nguyễn Văn Tốt cùng chúng tôi đi thăm một thắng cảnh và khu du lịch núi lửa của Costa Rica vào cuối tuần. Chuyến đi khá xa, mất khoảng 3-4 tiếng đồng hồ lái xe lên miền Bắc của thành phố San Jose, Costa Rica. Trong hai ngày ngắn ngủi này, các Cha có dịp gặp gỡ chung và riêng với Đức Sứ Thần, cũng như được ngài chia sẻ những kinh nghiệm quý báu về các phương pháp học ngôn ngữ, và làm việc mục vụ với người nói tiếng Spanish ở các quốc gia ngài đã từng đến phục vụ.

Khu vực nơi chúng tôi đến đang dần dần phát triển vì có núi lửa, tuy hết hoạt động mạnh, nhưng vẫn thỉnh thoảng... phun khói và phún xuất thạch lên. Và đặc biệt, có những dòng nước ấm chạy qua làng, được dân khai thác, tạo dựng nên những nơi nghỉ ngơi, tắm nước ấm tốt lành thu hút dân du lịch.

Chúng tôi cũng đến các giáo xứ địa phương dâng Thánh Lễ chiều Thứ Bảy và sáng Chúa Nhật, với sự chủ tế và giảng thuyết của Đức Sứ Thần. Dân chúng tập trung đông đảo và họ lấy làm phấn khởi khi gặp được Đức Sứ Thần. Được biết, do đạo đức cao, tính tình hiền hòa, sự tế nhị, nhậy cảm, cùng sự quan tâm hết mọi người, Đức Sứ Thần rất được các chức sắc đạo, đời và người dân Costa Rica thương mến.

Thứ Ba, 14/9
Sau chuyến đi tham quan cuối tuần và về lại tiếp tục chương trình học, hôm nay, chúng tôi đến Tòa Sứ Thần dâng thánh lễ. Sau đó, chúng tôi cùng dùng bữa trưa với ngài. Cha Chủ Tịch Liên Đoàn thay mặt quý Cha đã ngỏ lời cám ơn Đức Sứ Thần về sự tiếp đón thân tình, trọng hậu cũng như qua sự thu xếp của ngài, chúng tôi đã có những ngày học tiếng Spanish, quen biết thêm các gia đình địa phương, thăm viếng các thắng cảnh, trung tâm, nhà thờ Công Giáo của Costa Rica, cũng như có cơ hội cầu nguyện, chia sẻ kinh nghiệm mục vụ, tạo tình thân anh em Linh Mục khắng khích hơn.

Đức Sứ Thần chúc mừng Khóa Học được thành công tốt đẹp, ngài cầu chúc quý Cha lên đường về bình an, và mong sẽ có ngày gặp lại nhau.

Thứ tư, 15/9
Tham dự buổi học cuối cùng sau khi dâng thánh lễ. Quý Cha đã cám ơn sự nhiệt thành và lòng tận tụy của các cô giáo trong thời gian qua, đồng thời trao quà tặng cho họ. Sau đó quý Cha lên xe ra phố chính xem diễn hành nhân Ngày Độc Lập. Đường phố đã khởi sắc, nhộn nhịp từ mấy hôm nay, vì các em học sinh khắp nơi tụ họp nhau tập dợt tiếng trống, vũ khúc, điệu múa cho ngày Hội này. Chúng tôi len lỏi trong đoàn người, vui mừng cùng họ, và thầm cầu nguyện cho đất nước và những con người hiền hòa, dễ thương này, luôn được Chúa chúc phúc và được sống trong cảnh thanh bình mãi mãi.

Xế chiều, sau khi xem diễn hành, chúng tôi dự BBQ do gia đình Cha Walter tổ chức. Cuối bữa, chúng tôi bịn rịn lên tiếng chia tay với Cha Walter, Cha Rolando. Cha Chủ Tịch Liên Đoàn, thay mặt quý Cha tham dự khóa, đã có những lời cám ơn chân thành về những hy sinh, quảng đại của quý Cha, quý ân nhân ở đây dành cho các Linh Mục tham dự Khóa. Sau đó, quà của quý Cha cũng được trao tận tay cho hai Cha. Hai Cha Walter và Rolando cũng lần lượt cám ơn, và nhận xét khóa học rất thành công, chương trình phong phú, hy vọng mọi người đều vui vẻ, hài lòng, và cũng sẵn sàng giúp cho những khóa tiếp nữa.

Vào buổi tối, anh em chúng tôi còn một buổi gặp gỡ riêng lần cuối cùng, cùng nhau lưu luyến chia tay, và cám ơn lẫn nhau, để sáng ngày hôm sau, mọi người lên đường bay trở về Hoa Kỳ, trở lại những công việc thường ngày, nhưng với niềm tin tưởng, hăng say, phấn khởi phục vụ Chúa và mọi người tốt hơn, sau những ngày tham dự Khóa Mục Vụ Spanish. Pura Vida!!!