Này con là đá
Chung quanh vòm tròn trong cung thánh đền thờ Thánh Phêrô Vatican có hàng chữ: Tu es Petrus et super hanc petram aedificabo ecclesiam meam et portae inferi non praevalebunt adversum eam – Phêrô, Con là đá trên nền tảng đá này, Thầy sẽ xây dựng Giáo Hội của Thầy. Và cửa hỏa ngục sẽ không thắng nổi.
Lời này là Lời của Chúa Giêsu nói với Ông Thánh Phero cách đây hơn hai ngàn năm còn ghi chép lại trong Phúc âm ( Mt 16, 18). Và cũng chính lời này của Chúa là nền tảng căn bản bảo đảm cho sự sống còn trưởng thành của Giáo Hội Công giáo suốt từ hơn hai ngàn năm qua và còn tiếp tục mãi trong tương lai nữa.
1. Ðá và niềm tin
Chúa Giêsu đã đổi tên Ông Simon thành Phero: đá cứng. Ðá có ý nghĩa gì trong cuộc sống niềm tin đạo giáo?
Ðá thì cứng, biểu hiện cho sự rắn chắc vững mạnh, có sức chống trả lại những lực va chạm vào đụng tới đá. Ðụng vào đá một là bị thương xứt mẻ, hai là bị bể tan tành ra thôi.
Ðá cứng rắn. Nhưng với nước mềm, đá hầu như không có lực nào cản được nước. Trái lại nước chảy băng qua đá hay nhỏ trên nền đá, làm soi mòn đá. Chả thế mà ta thường nói: nước chảy đá mềm!
Ðá cứng khô, nên chẳng thưởng thức được qua khẩu vị nếm ngửi. Nhưng lại có thể thưởng thức được qua cảm gíac sờ mó và nhìn ngắm. Xưa nay con người hằng yêu chuộng đá cẩm thạch, đá có những đường vân gân với nhiều hình thù mầu sắc rất đẹp đặc biệt. Và ở tận sâu dưới lòng núi đá, người ta đào bới khai thác những đá qúy, kim cương hột xoàn.
Vì tích chất bền cứng, đá được dùng trong nghệ thuật điêu khắc chạm trổ tượng ảnh, xây nhà cửa, xây cất thánh đường, đền thờ, đền đài, cầu cống, đường xá.
Trong niềm tin đạo giáo, đá mang một biểu tượng sống động khác. Tảng đá cứng to lớn lấp cửa mồ Chúa Giêsu được lăn sang một bên, khi Ngài sống lại từ cõi chết, là hình ảnh nhịp cầu bắc nối sang bờ sự sống. Sự sống mạnh hơn đá chết khô cứng.
Ðá có thể được biến đổi trở nên sự sống. Chúa Giêsu đã qủa quyết: Thiên Chúa có thể biến đá khô cứng thành con cái Áp-ra-ham. ( Mt 3,9). Qua hình ảnh ví dụ này Chúa Giêsu muốn nói đến sự cứng lòng tin giống như sự chết. Vì thế dân chúng lúc đó muốn ném đá Người. ( Ga 8,59) và sau này họ đã dùng đá nếm chết Thánh Stephanô ( TD CV 7,57)
Chúa Giêsu đã nhắc lại Thánh vịnh 118 về đá để nói về chính mình: Phiến đá người thợ xây loại bỏ, đã trở nên tảng đá góc tường!
Ðá cũng là hình ảnh con người có lòng tin vững mạnh vào Thiên Chúa. Họ được gọi là những viên đá sống động trong tòa nhà Gíao Hội:
„ Anh em hãy tiến lại gần Đức Ki-tô, viên đá sống động bị người ta loại bỏ, nhưng đã được Thiên Chúa chọn lựa và coi là quý giá. Hãy để Thiên Chúa dùng anh em như những viên đá sống động mà xây nên ngôi Đền Thờ thiêng liêng, và hãy để Thiên Chúa đặt anh em làm hàng tư tế thánh, dâng những lễ tế thiêng liêng đẹp lòng Người, nhờ Đức Giê-su Ki-tô. Quả thật, có lời Kinh Thánh chép: Này đây Ta đặt tại Xi-on một viên đá quý được lựa chọn, làm đá tảng góc tường: kẻ tin vào đó sẽ không phải thất vọng.
Vậy vinh dự cho anh em là những người tin, còn đối với những kẻ không tin, thì viên đá thợ xây loại bỏ đã trở nên đá tảng góc tường, và cũng là viên đá làm cho vấp, tảng đá làm cho ngã. Họ đã vấp ngã vì không tin vào Lời Chúa.“ ( 1 Phero 2, 4-8)
Tảng đá Phero xây dựng Gíao hội Chúa ở trần gian không chỉ nói lên sự bền vững. Nhưng còn diễn tả Giáo Hội Chúa Giêsu là nhịp cầu tảng đá bắc sang bên bờ sự sống thiêng liêng qua nguồn ân sủng các Bí Tích, mà Chúa trao cho Giáo hội phân phát.
2. Cửa hỏa ngục
Lời hứa bảo đảm của Chúa Giêsu cho Gíao hội Phero: cửa hỏa ngục không thắng nổi; không là lời cỗ vũ: anh em an tâm. Anh em không gặp nguy hiểm gì đâu. Ma qủy không làm gì được anh em cả!
Không, Chúa Giêsu không muốn nói như thế. Trái lại, theo tôi nghĩ, Ngài muốn cảnh tỉnh Gíao hội trước nguy hiểm của phô trương hào nhoáng phù du chóng qua, của sức mạnh quyền thế, của tự phụ, tự mãn.
Giáo hội sống làm chứng cho Chúa giữa trần gian. Nhưng không thuộc về trần gian và không được chạy theo trần gian.
Những nguy cơ này không thắng nổi Giáo hội của Chúa. Nhưng làm cho vai trò hình ảnh của Giáo hội bị lu mờ.
Càng ngày khắp nơi và hầu như vào mọi thời điểm, chúng ta đều chứng kiến, đều nghe thấy nhiều người dần bỏ xa Giáo hội. Giáo hội trở thành xa lạ, không đóng vai trò thiêng liêng thần thánh, hướng dẫn tinh thần gì trong đời sống. Hay Giáo hội trở nên một hội đoàn mang mầu sắc cho cơ hội trình diễn, cho bước đường tiến thân…
Người ta suy luận: ở những đất nước xứ sở nghèo, theo Giáo hội là cơ hội rất tốt cho bước đường đi lên, được trọng vọng, chức tước có địa vị!
Không biết lúc nào và vào hòan cảnh nào, tại sao đã nảy sinh những thói tục phần đời, không còn mang chất lượng thần thiêng thánh đức gì. Ðó là nguy cơ làm đời sống giáo hội bị thoái hóa.
Nói tóm lại, bề ngoài hào nhoáng được trọng vọng chú trọng hơn nội dung bản chất của Giáo hội do Chúa lập nên. Số đông, số nhiều như được chú ý phát triển hơn chất lượng!
Giáo công giáo bên Ðức từ hằng chục năm nay phát triển hầu như về mọi mặt xây cất nhà cửa thánh đường, việc trợ giúp bác ái, nhà thương, nhà trẻ, sinh hoạt hội đoàn, thần học, triết học…sung túc sầm uất. Nhưng đang đi xuống, lâm vào tình trạng khủng hoảng cả về hình thức lẫn nội dung.
Các Giáo phận ở đây đang tìm cách cắt giảm, thu gọn nhỏ lại những xứ đạo, những nhà cửa, những hoạt động “to phình qúa khổ”. Họ nhìn thấy, nguyên chỉ cơ cấu hình thức phát triển bên ngoài không thể bù đắp, không thể thay thế cho nội dung bản chất đời sống đạo giáo niềm tin được. Những phát triển bên ngoài đó giúp ích chỉ cho một thời gian nào đó thôi, và về lâu dài là gánh nặng lo âu cho Giáo hội nhiều hơn.
Có những cơ sở nhà Dòng bây giờ lâm vào tình trạng nan giải. Bán thì không biết bán cho ai để làm việc gì cho xứng đáng, hay không có người mua.
Duy trì thì nhà qúa lớn, không có người ở - vì thiếu trầm trọng người vào tu -, không có người trông coi – người trẻ mạnh khoẻ không có, số còn lại là người gìa người bệnh tật-, không có tài chánh đủ để bảo trì - thuế nhà thờ ngày càng giảm, ngày càng thiếu hụt -. Thật “bỏ thì thương, vương thì tội!”
Thu nhỏ gọn lại không chỉ vì thiếu tiền bạc, vì thiếu nhân sự. Nhưng chủ đích muốn trở về nguồn nội dung bản chất đích thực của Tin mừng, của Giáo hội như ý Chúa muốn.
Giáo hội công giáo Ðức nhìn thấy nguy cơ đang xuống dốc về tinh thần. Vì số người có tên tuổi là người có đạo công giáo thì còn phong phú. Nhưng số người thực hành, sống giữ đức tin đi nhà thờ thì qúa khiêm nhường ( từ 7% tới 15%). Người ta càng dần xa lạ với Gíao hội.
Giáo hội ở đây nhận ra lời cảnh tỉnh của Chúa và đang nhìn lại chính mình: Một Giáo hội truyền giáo! Một Giáo hội như đang trở nên đoàn thể nhỏ về chất lượng niềm tin. Một Gíao hội trên đường lữ hành. Một Giáo hội luôn đang trong công trình xây dựng dở dang và luôn là hạt cải bé nhỏ.
Phải chăng câu ngạn ngữ “ qúy hồ tinh, bất qúy hồ đa” luôn là kim chỉ nam cho đời sống ?
Lời Chúa Giêsu hứa bảo đảm đồng thời cũng là lời cảnh tỉnh. Qua Lời đó trong hòan cảnh cụ thể những chặng đường đời sống Giáo hội trên trần gian, có thể nhìn thấy bước thăng trầm suy thoái, và bàn tay quan phòng của Chúa hằng cùng đồng hành cứu giúp.
Giáo hội yếu đuối. Nhưng luôn sống còn.
Giáo hội bị hiểu sai, bị tấn công bôi nhọ, bị những lời vô lễ phép thóa mạ. Nhưng vẫn đứng vững và hằng tha thứ đón nhận yêu thương con người.
Giáo hội bị tổn thương vì tội lỗi. Nhưng có sức của Chúa trợ giúp giữ vững niềm tin bám vào Chúa.
Giáo Hội dù tuổi đời đã gìa hơn hai nghìn năm. Nhưng vẫn luôn năng động tươi trẻ. Vì có Chúa Thánh Thần hằng làm mới làm tươi trẻ Giao Hội từ bên trong nội tâm.
Giáo hội lâm vào những giai đoạn tưởng như tan rã bị tiêu tan tận nền tảng. Nhưng Giáo hội không vì thế bị chìm mất, bị biến khỏi sân khấu đời sống.
Chúng ta yêu mến Giáo hội và dấn thân cho Giáo hội. Vì có Chúa là sức sống bản chất giúp Giáo hội cảnh tỉnh trở lại.
Dù Giáo hội có những yếu đuối, có thể cả những việc làm cùng lời nói sai lầm nữa, cả nhiều khi chạy theo hoàng nhoáng chóng qua, quyền thế sức mạnh nữa của Giáo hội.
Chúng ta gắn bó với Giáo hội. Vì Giáo hội phải đặt niềm tin tưởng hy vọng nơi một mình Chúa.
Hình ảnh cỗ áo quan bằng gỗ mộc mạc không sơn phết, không cờ quạt, không bông hoa trướng phủ của đức cố thánh cha Gioan Phaolo I I., được khiêng đặt nằm trên nền đất trứơc bàn thờ ngày lễ an táng, nói lên tâm tình của ngài và của Giáo Hội: Con đặt tin tưởng niềm hy vọng nơi Chúa!
Chung quanh vòm tròn trong cung thánh đền thờ Thánh Phêrô Vatican có hàng chữ: Tu es Petrus et super hanc petram aedificabo ecclesiam meam et portae inferi non praevalebunt adversum eam – Phêrô, Con là đá trên nền tảng đá này, Thầy sẽ xây dựng Giáo Hội của Thầy. Và cửa hỏa ngục sẽ không thắng nổi. |
| Chữ "Tu es Petrus" - Này con là Đá trêm vòm Đền Thánh Phêrô |
1. Ðá và niềm tin
Chúa Giêsu đã đổi tên Ông Simon thành Phero: đá cứng. Ðá có ý nghĩa gì trong cuộc sống niềm tin đạo giáo?
Ðá thì cứng, biểu hiện cho sự rắn chắc vững mạnh, có sức chống trả lại những lực va chạm vào đụng tới đá. Ðụng vào đá một là bị thương xứt mẻ, hai là bị bể tan tành ra thôi.
Ðá cứng rắn. Nhưng với nước mềm, đá hầu như không có lực nào cản được nước. Trái lại nước chảy băng qua đá hay nhỏ trên nền đá, làm soi mòn đá. Chả thế mà ta thường nói: nước chảy đá mềm!
Ðá cứng khô, nên chẳng thưởng thức được qua khẩu vị nếm ngửi. Nhưng lại có thể thưởng thức được qua cảm gíac sờ mó và nhìn ngắm. Xưa nay con người hằng yêu chuộng đá cẩm thạch, đá có những đường vân gân với nhiều hình thù mầu sắc rất đẹp đặc biệt. Và ở tận sâu dưới lòng núi đá, người ta đào bới khai thác những đá qúy, kim cương hột xoàn.
Vì tích chất bền cứng, đá được dùng trong nghệ thuật điêu khắc chạm trổ tượng ảnh, xây nhà cửa, xây cất thánh đường, đền thờ, đền đài, cầu cống, đường xá.
Trong niềm tin đạo giáo, đá mang một biểu tượng sống động khác. Tảng đá cứng to lớn lấp cửa mồ Chúa Giêsu được lăn sang một bên, khi Ngài sống lại từ cõi chết, là hình ảnh nhịp cầu bắc nối sang bờ sự sống. Sự sống mạnh hơn đá chết khô cứng.
Ðá có thể được biến đổi trở nên sự sống. Chúa Giêsu đã qủa quyết: Thiên Chúa có thể biến đá khô cứng thành con cái Áp-ra-ham. ( Mt 3,9). Qua hình ảnh ví dụ này Chúa Giêsu muốn nói đến sự cứng lòng tin giống như sự chết. Vì thế dân chúng lúc đó muốn ném đá Người. ( Ga 8,59) và sau này họ đã dùng đá nếm chết Thánh Stephanô ( TD CV 7,57)
 |
| Chúa trao chìa khóa cho Phêrô |
Chúa Giêsu đã nhắc lại Thánh vịnh 118 về đá để nói về chính mình: Phiến đá người thợ xây loại bỏ, đã trở nên tảng đá góc tường!
Ðá cũng là hình ảnh con người có lòng tin vững mạnh vào Thiên Chúa. Họ được gọi là những viên đá sống động trong tòa nhà Gíao Hội:
„ Anh em hãy tiến lại gần Đức Ki-tô, viên đá sống động bị người ta loại bỏ, nhưng đã được Thiên Chúa chọn lựa và coi là quý giá. Hãy để Thiên Chúa dùng anh em như những viên đá sống động mà xây nên ngôi Đền Thờ thiêng liêng, và hãy để Thiên Chúa đặt anh em làm hàng tư tế thánh, dâng những lễ tế thiêng liêng đẹp lòng Người, nhờ Đức Giê-su Ki-tô. Quả thật, có lời Kinh Thánh chép: Này đây Ta đặt tại Xi-on một viên đá quý được lựa chọn, làm đá tảng góc tường: kẻ tin vào đó sẽ không phải thất vọng.
Vậy vinh dự cho anh em là những người tin, còn đối với những kẻ không tin, thì viên đá thợ xây loại bỏ đã trở nên đá tảng góc tường, và cũng là viên đá làm cho vấp, tảng đá làm cho ngã. Họ đã vấp ngã vì không tin vào Lời Chúa.“ ( 1 Phero 2, 4-8)
Tảng đá Phero xây dựng Gíao hội Chúa ở trần gian không chỉ nói lên sự bền vững. Nhưng còn diễn tả Giáo Hội Chúa Giêsu là nhịp cầu tảng đá bắc sang bên bờ sự sống thiêng liêng qua nguồn ân sủng các Bí Tích, mà Chúa trao cho Giáo hội phân phát.
2. Cửa hỏa ngục
Lời hứa bảo đảm của Chúa Giêsu cho Gíao hội Phero: cửa hỏa ngục không thắng nổi; không là lời cỗ vũ: anh em an tâm. Anh em không gặp nguy hiểm gì đâu. Ma qủy không làm gì được anh em cả!
Không, Chúa Giêsu không muốn nói như thế. Trái lại, theo tôi nghĩ, Ngài muốn cảnh tỉnh Gíao hội trước nguy hiểm của phô trương hào nhoáng phù du chóng qua, của sức mạnh quyền thế, của tự phụ, tự mãn.
Giáo hội sống làm chứng cho Chúa giữa trần gian. Nhưng không thuộc về trần gian và không được chạy theo trần gian.
Những nguy cơ này không thắng nổi Giáo hội của Chúa. Nhưng làm cho vai trò hình ảnh của Giáo hội bị lu mờ.
Càng ngày khắp nơi và hầu như vào mọi thời điểm, chúng ta đều chứng kiến, đều nghe thấy nhiều người dần bỏ xa Giáo hội. Giáo hội trở thành xa lạ, không đóng vai trò thiêng liêng thần thánh, hướng dẫn tinh thần gì trong đời sống. Hay Giáo hội trở nên một hội đoàn mang mầu sắc cho cơ hội trình diễn, cho bước đường tiến thân…
Người ta suy luận: ở những đất nước xứ sở nghèo, theo Giáo hội là cơ hội rất tốt cho bước đường đi lên, được trọng vọng, chức tước có địa vị!
Không biết lúc nào và vào hòan cảnh nào, tại sao đã nảy sinh những thói tục phần đời, không còn mang chất lượng thần thiêng thánh đức gì. Ðó là nguy cơ làm đời sống giáo hội bị thoái hóa.
Nói tóm lại, bề ngoài hào nhoáng được trọng vọng chú trọng hơn nội dung bản chất của Giáo hội do Chúa lập nên. Số đông, số nhiều như được chú ý phát triển hơn chất lượng!
Giáo công giáo bên Ðức từ hằng chục năm nay phát triển hầu như về mọi mặt xây cất nhà cửa thánh đường, việc trợ giúp bác ái, nhà thương, nhà trẻ, sinh hoạt hội đoàn, thần học, triết học…sung túc sầm uất. Nhưng đang đi xuống, lâm vào tình trạng khủng hoảng cả về hình thức lẫn nội dung.
Các Giáo phận ở đây đang tìm cách cắt giảm, thu gọn nhỏ lại những xứ đạo, những nhà cửa, những hoạt động “to phình qúa khổ”. Họ nhìn thấy, nguyên chỉ cơ cấu hình thức phát triển bên ngoài không thể bù đắp, không thể thay thế cho nội dung bản chất đời sống đạo giáo niềm tin được. Những phát triển bên ngoài đó giúp ích chỉ cho một thời gian nào đó thôi, và về lâu dài là gánh nặng lo âu cho Giáo hội nhiều hơn.
Có những cơ sở nhà Dòng bây giờ lâm vào tình trạng nan giải. Bán thì không biết bán cho ai để làm việc gì cho xứng đáng, hay không có người mua.
Duy trì thì nhà qúa lớn, không có người ở - vì thiếu trầm trọng người vào tu -, không có người trông coi – người trẻ mạnh khoẻ không có, số còn lại là người gìa người bệnh tật-, không có tài chánh đủ để bảo trì - thuế nhà thờ ngày càng giảm, ngày càng thiếu hụt -. Thật “bỏ thì thương, vương thì tội!”
Thu nhỏ gọn lại không chỉ vì thiếu tiền bạc, vì thiếu nhân sự. Nhưng chủ đích muốn trở về nguồn nội dung bản chất đích thực của Tin mừng, của Giáo hội như ý Chúa muốn.
Giáo hội công giáo Ðức nhìn thấy nguy cơ đang xuống dốc về tinh thần. Vì số người có tên tuổi là người có đạo công giáo thì còn phong phú. Nhưng số người thực hành, sống giữ đức tin đi nhà thờ thì qúa khiêm nhường ( từ 7% tới 15%). Người ta càng dần xa lạ với Gíao hội.
Giáo hội ở đây nhận ra lời cảnh tỉnh của Chúa và đang nhìn lại chính mình: Một Giáo hội truyền giáo! Một Giáo hội như đang trở nên đoàn thể nhỏ về chất lượng niềm tin. Một Gíao hội trên đường lữ hành. Một Giáo hội luôn đang trong công trình xây dựng dở dang và luôn là hạt cải bé nhỏ.
Phải chăng câu ngạn ngữ “ qúy hồ tinh, bất qúy hồ đa” luôn là kim chỉ nam cho đời sống ?
Lời Chúa Giêsu hứa bảo đảm đồng thời cũng là lời cảnh tỉnh. Qua Lời đó trong hòan cảnh cụ thể những chặng đường đời sống Giáo hội trên trần gian, có thể nhìn thấy bước thăng trầm suy thoái, và bàn tay quan phòng của Chúa hằng cùng đồng hành cứu giúp.
Giáo hội yếu đuối. Nhưng luôn sống còn.
Giáo hội bị hiểu sai, bị tấn công bôi nhọ, bị những lời vô lễ phép thóa mạ. Nhưng vẫn đứng vững và hằng tha thứ đón nhận yêu thương con người.
Giáo hội bị tổn thương vì tội lỗi. Nhưng có sức của Chúa trợ giúp giữ vững niềm tin bám vào Chúa.
Giáo Hội dù tuổi đời đã gìa hơn hai nghìn năm. Nhưng vẫn luôn năng động tươi trẻ. Vì có Chúa Thánh Thần hằng làm mới làm tươi trẻ Giao Hội từ bên trong nội tâm.
Giáo hội lâm vào những giai đoạn tưởng như tan rã bị tiêu tan tận nền tảng. Nhưng Giáo hội không vì thế bị chìm mất, bị biến khỏi sân khấu đời sống.
Chúng ta yêu mến Giáo hội và dấn thân cho Giáo hội. Vì có Chúa là sức sống bản chất giúp Giáo hội cảnh tỉnh trở lại.
Dù Giáo hội có những yếu đuối, có thể cả những việc làm cùng lời nói sai lầm nữa, cả nhiều khi chạy theo hoàng nhoáng chóng qua, quyền thế sức mạnh nữa của Giáo hội.
Chúng ta gắn bó với Giáo hội. Vì Giáo hội phải đặt niềm tin tưởng hy vọng nơi một mình Chúa.
Hình ảnh cỗ áo quan bằng gỗ mộc mạc không sơn phết, không cờ quạt, không bông hoa trướng phủ của đức cố thánh cha Gioan Phaolo I I., được khiêng đặt nằm trên nền đất trứơc bàn thờ ngày lễ an táng, nói lên tâm tình của ngài và của Giáo Hội: Con đặt tin tưởng niềm hy vọng nơi Chúa!