1. Ukraine cho biết: Các phòng tuyến Nga lần lượt bị sụp đổ trong 24 giờ qua. Những lính nghĩa vụ Nga mới bị gọi nhập ngũ được gửi thẳng ra tiền tuyến.

Trong bản báo cáo sáng thứ Ba 27 tháng 9, Bộ Tổng Tham Mưu Ukraine tiên đoán rằng trong những ngày tới con số thương vong của quân Nga sẽ tăng chóng mặt vì một số lính nghĩa vụ Nga bị Điện Cẩm Linh gọi nhập ngũ đang được gửi thẳng đến tiền tuyến ở Ukraine mà không được huấn luyện. Phát ngôn nhân Bộ Quốc phòng Ukraine, Trung Tá Oleksandr Motuzianyk, cho biết trong 24 giờ của ngày thứ Hai, hàng loạt các phòng tuyến của Nga đã sụp đổ trong khu vực Lyman của vùng Donetsk. Các video trên các mạng xã hội cho thấy thiết giáp của quân Ukraine tràn ngập phòng tuyến của quân Nga giữa các chiến xa Nga đang bốc cháy.

Lyman được trấn giữ bởi các tân binh Nga thiếu kinh nghiệm chiến trường và không được chi viện. Tuần trước Igor Girkin, một cựu chỉ huy Nga tại Donbas đã lên tiếng chỉ trích Putin đem con bỏ chợ khi không tăng viện cho Lyman. Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu được tin là đã điều động một lực lượng Không Quân đông đảo để ngăn chặn bước tiến của quân Ukraine. Tuy nhiên, các chiến đấu cơ của Nga đã không thấy xuất hiện sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy tuyên bố Ukraine đã có hệ thống phòng không NASAMS, và 4 chiếc SU trị giá tới 230 triệu Mỹ Kim đã bị bắn rơi chỉ trong một ngày thứ Bẩy 24 tháng 9.

Giữa những cảnh báo từ Bộ Quốc phòng Anh và các chuyên gia khác rằng nhiều người trong số những người nhập ngũ có khả năng được đào tạo rất ít - và đối mặt với nguy cơ “tử vong cao” khi được triển khai. Cả những người đàn ông bị gọi nhập ngũ gần đây bởi các quan chức thân Nga ở Ukraine cũng đang được ráo riết gởi ra tiền tuyến.

Những người này bao gồm các tân binh mới được gọi nhập ngũ ở Crimea cũng như các lính nghĩa vụ ở vùng Luhansk, những người đã nhận được lệnh triệu tập trong những ngày gần đây.

Các quan chức thân Nga trong các miền đất của Ukraine bị Nga chiếm đóng đã yêu cầu nam giới địa phương phải trình diện tại các văn phòng tuyển mộ nhập ngũ trong vòng ba ngày. Sự kiện này đã tạo ra làn sóng nhập cảnh vào Nga để chạy qua Kazakhstan và Uzbekistan. Đáp lại, Nga đã đóng cửa biên giới với các khu vực bị chiếm đóng của Ukraine trong khu vực giáp ranh với tỉnh Rostov của Nga.

Làn sóng lính nghĩa vụ đầu tiên của Nga đã diễn ra trong bối cảnh các nhà phân tích phương Tây đang hoài nghi về tác động của lệnh động viên đối với năng lực của Nga ở Ukraine.

Sau thành công của Ukraine trong việc chiếm lại hàng nghìn km vuông lãnh thổ ở khu vực Kharkiv, các cuộc giao tranh ác liệt đã được báo cáo vào sáng thứ Hai, đặc biệt là trong khu vực Lyman thuộc vùng Donetsk.

Trong 24 giờ qua các phòng tuyến của Nga đã sụp đổ ở một số khu vực, các video được đăng trên mạng xã hội cho thấy thiết giáp của Ukraine di chuyển qua ít nhất một vị trí cũ của Nga với đống xe bị cháy.

“Việc thiếu các huấn luyện viên quân sự và việc Nga bắt đầu điều động một cách vội vàng, cho thấy rằng nhiều quân nhân Nga vừa bị gọi nhập ngũ sẽ được triển khai ra tiền tuyến với sự chuẩn bị tối thiểu”, Bộ Quốc phòng Vương quốc Anh cho biết.

Viện Nghiên cứu Chiến tranh có trụ sở tại Hoa Kỳ cũng rất nghi ngờ về mức độ hiệu quả của lệnh động viên của Putin, và lưu ý rằng Điện Cẩm Linh “khó có thể vượt qua những thách thức cơ bản về cấu trúc”.

2. Quan chức tuyển mộ nhập ngũ của Nga bị thương nặng trong vụ nổ súng tại trung tâm động viên ở Siberia

Thống đốc Vùng Irkutsk Igor Ivanovich Kobzev cho biết một người đàn ông đã nổ súng vào văn phòng nhập ngũ hôm thứ Hai, làm bị thương một quan chức tuyển mộ nhập ngũ ở thành phố Ust-Ilimsk của Nga, thuộc Vùng Irkutsk ở đông nam Siberia.

“Có một trường hợp khẩn cấp trong khu vực hôm nay. Ở Ust-Ilimsk, một thanh niên đã nổ súng vào trung tâm tuyển mộ nhập ngũ. Trung Tá Alexander Vladimirovich Eliseev đang được chăm sóc đặc biệt, và đang trong tình trạng nguy kịch. Các bác sĩ đang chiến đấu vì sự sống của anh ấy,” Kobzev nói.

Kẻ xả súng đã hét lên với những người đứng gần đó “Về nhà ngay, không có chiến tranh, không có nhập ngũ, về nhà ngay đi”.

Thống đốc Kobzev nói: “Kẻ xả súng đã bị bắt ngay lập tức. Và anh ấy chắc chắn sẽ bị trừng phạt. Tôi không thể tưởng tượng tại sao lại xảy ra những chuyện như thế này. Tôi xấu hổ vì điều này đang xảy ra vào thời điểm mà chúng ta phải đoàn kết với nhau hơn bao giờ. Chúng ta phải chiến đấu không phải với nhau, mà là chống lại các mối đe dọa thực sự”.

Ông Kobzev cho biết các biện pháp an ninh sẽ được tăng cường và yêu cầu công chúng bình tĩnh.

“Tôi thực sự hy vọng rằng các bác sĩ sẽ làm mọi thứ có thể để Alexander Vladimirovich sống sót,” ông nói thêm.

Hãng thông tấn nhà nước Nga RIA Novosti cũng đưa tin vụ việc hôm thứ Hai, nói rằng đây là một vụ xả súng ở cự ly trống trải và không ai bên cạnh viên Trung Tá bị thương.

Kẻ xả súng là một cư dân 25 tuổi của Ust-Ilimsk và một vụ án hình sự đã được mở ra chống lại anh ta, hãng thông tấn nhà nước Nga TASS đưa tin hôm thứ Hai dẫn lời Ủy ban Điều tra của Vùng Irkutsk.

“Các nhà điều tra hiện đang làm việc tại hiện trường. Nghi can đang bị thẩm vấn, động cơ gây án đang được tìm ra”, dịch vụ báo chí của Ủy ban điều tra khu vực dẫn lời TASS cho biết như trên.

Một số thông tin cơ bản: Vụ nổ súng diễn ra vài ngày sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin tuyên bố “động viên một phần” công dân Nga ngay lập tức, trong nỗ lực hồi sinh cuộc xâm lược đang chùn bước của Mạc Tư Khoa đối với Ukraine.

Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu xác nhận rằng nước này sẽ triệu tập 300,000 quân dự bị như một phần của đợt điều động này - một động thái đã làm dấy lên các cuộc biểu tình và một cuộc di cư của những người đàn ông trong độ tuổi nhập ngũ.

3. Lực lượng NATO tiến hành các cuộc tập trận trong vùng Biển Baltic

Một số quốc gia thành viên của NATO đã bắt đầu tiến hành các cuộc tập trận không quân trong Biển Baltic.

Trong hai ngày tới, lực lượng không quân từ Anh, Đức, Ý và các nước khác sẽ tham gia huấn luyện quân sự cả trên không và trên bộ nhằm nỗ lực tăng cường phòng thủ phía đông.

“Lần đầu tiên chúng tôi đưa các hoạt động phòng không và phòng thủ hỏa tiễn tích hợp trên không và trên mặt đất vào các cuộc tập trận của mình,” thông báo của NATO cho biết như trên.

“Điều này nhấn mạnh cách các đồng minh đang che chắn sườn phía đông và - đồng thời - chuẩn bị cho việc thực thi có ý nghĩa khái niệm phòng thủ và răn đe của NATO ở khu vực Baltic.”

Cuộc tập trận bất ngờ trong vùng Biển Baltic xảy ra sau khi có các lo ngại dấy lên từ bài phát biểu của Vladimir Putin liên quan đến khả năng tấn công bằng hạt nhân. Thứ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Ryabkov gần đây đã cảnh báo Hoa Kỳ không nên đưa căng thẳng với Nga “tiến gần đến ranh giới nguy hiểm”. Các quan chức của chính quyền Biden cũng cảnh báo Mạc Tư Khoa chớ có đụng đến vũ khí hạt nhân.

Các cuộc điện đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy từ Hà Lan và Ba Lan đã diễn ra hôm thứ Hai. Ba Lan cho biết đã cung cấp một số phương tiện giao thông cho quân Ukraine, và một số xe tăng.

Thủ tướng Mark Rutte của Hà Lan tuyên bố sẽ đẩy mạnh phản ứng đối với cuộc vận động và trưng cầu dân ý của Nga. Ông cũng cho biết Hà Lan sẽ tăng cường hỗ trợ quân sự cho Ukraine cũng như áp đặt các biện pháp trừng phạt mới chống lại Nga.

Thông báo được đưa ra sau cam kết của Mỹ cung cấp cho Ukraine 457,5 triệu USD viện trợ an ninh dân sự.

Ngoại trưởng Antony Blinken cho biết, hỗ trợ này nhằm mục đích “cứu mạng sống” và “củng cố” cơ quan thực thi pháp luật Ukraine.

4. Ukraine cho biết họ đã bắt một binh sĩ Nga bị cáo buộc có liên quan đến hành vi tàn bạo ở Bucha

Trong cuộc họp báo hôm thứ Hai cơ quan an ninh Ukraine, gọi tắt là SBU, nói rằng một binh sĩ Nga bị bắt trong trận chiến ở khu vực Kherson trong tháng này có liên quan đến một hành động tàn bạo được thực hiện ở Bucha gần Kyiv hồi tháng Ba.

Trong một tuyên bố hôm thứ Hai, SBU tuyên bố rằng người lính bị bắt cùng với các binh sĩ khác của Nga, đã “bắn một chiếc xe hơi bằng súng máy trên đường cao tốc gần làng Zdvizhivka, huyện Bucha” vào đầu tháng Ba, vào thời điểm lực lượng Nga vừa chiếm đóng Bucha.

“Người lái xe đã chết ngay tại chỗ,” sau đó nhóm này đã vùi xác nạn nhân trong rừng.

SBU cũng cho biết xác chết của tài xế đã được khai quật và gửi để khám nghiệm pháp y.

Khi người lính Nga bị giam giữ vào tháng 9 trong chiến đấu ở khu vực Kherson, cơ quan này cho biết các nhà điều tra của họ đã chứng minh được sự liên quan của người lính này trong tội ác.

5. Nga lên kế hoạch cấm tất cả nam giới trong độ tuổi chiến đấu rời khỏi đất nước trong vài ngày tới

Tờ Mirror của Anh có bài tường trình nhan đề “Russia planning to ban all men of fighting age from leaving the country in days”, nghĩa là “Nga lên kế hoạch cấm tất cả nam giới trong độ tuổi chiến đấu rời khỏi đất nước trong vài ngày tới”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.

Một nguồn tin thân cận với Tổng thống Liên bang Nga cho biết, chính quyền Nga đang có kế hoạch đóng cửa biên giới đối với nam giới trong độ tuổi huy động.

Nguồn tin của Điện Cẩm Linh nói với Meduza, một trang tin tức độc lập của Nga, rằng lệnh cấm có thể sẽ có hiệu lực vào thứ Tư, ngày 28 tháng 9.

Hôm thứ Tư tuần trước, 21 tháng 9, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã có một bài phát biểu bất thường và tuyên bố “động viên một phần” ngay lập tức để bổ sung hàng ngũ trên chiến trường Ukraine.

Bộ trưởng Quốc phòng Sergei Shoigu nêu chi tiết hơn về sắc lệnh, nói rằng lệnh gọi nhập ngũ sẽ chỉ ảnh hưởng đến những người Nga có kinh nghiệm quân sự trước đó và khoảng 300,000 người sẽ được triệu tập.

Nhưng trên thực tế, bản thân sắc lệnh đã đưa ra những điều khoản rộng hơn nhiều, làm dấy lên lo ngại trong người Nga rằng một lệnh động viên rộng hơn có thể xảy ra trong tương lai.

Điều này dẫn đến một cuộc di cư ồ ạt của những người đàn ông Nga trong độ tuổi quân sự chạy trốn khỏi đất nước để tránh bị nhập ngũ.

Những người đàn ông đã tránh được chiến tranh cho đến nay cảm thấy như họ sắp bị “ném vào máy xay thịt”.

Giá vé máy bay tăng chóng mặt và vé đến các quốc gia không yêu cầu thị thực, chẳng hạn như Thổ Nhĩ Kỳ và Azerbaijan, đã được bán hết.

Theo quan chức Matti Pitkäniitty của Lực lượng Biên phòng Phần Lan, hơn 8.500 người Nga đã đến nước láng giềng Phần Lan hôm thứ Bảy bằng đường bộ.

Việc hàng loạt người bỏ trốn đã khiến Điện Cẩm Linh tức giận, do đó có khả năng hàng lãnh đạo Nga sẽ ra lệnh đóng cửa tất cả các biên giới.

Nguồn tin nói với Meduza rằng các nhà lãnh đạo Nga sẽ tung ra cái gọi là “thị thực xuất cảnh”, và trên thực tế, nam giới ở Nga sẽ phải xin phép các cơ quan quân sự và tuyển mộ nhập ngũ để có được “thị thực” này.

Một nguồn tin thứ hai, cũng thân cận với Điện Cẩm Linh, nói rằng điều này sẽ xảy ra “sau cuộc trưng cầu dân ý” được tổ chức tại Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng, Cộng hòa Nhân dân Luhansk và tại các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của các vùng Kherson và Zaporizhzhia của Ukraine.

Các chuyên gia cho rằng các cuộc trưng cầu dân ý bất hợp pháp theo luật pháp quốc tế, sẽ diễn ra trong 5 ngày và sẽ cho phép Nga tuyên bố chủ quyền bất hợp pháp 4 khu vực bị chiếm đóng hoặc một phần của Ukraine là của họ.

Điều này có thể dẫn đến việc Nga tuyên bố rằng lãnh thổ của họ, tự tuyên bố và không được quốc tế công nhận, đang bị tấn công từ vũ khí phương Tây cung cấp cho Ukraine, tạo động lực cho Điện Cẩm Linh tiến hành các cuộc tấn công hạt nhân.

Bộ trưởng Ngoại giao Anh, James Cleverly, cho biết Vương quốc Anh có bằng chứng cho thấy các quan chức Nga đã đặt ra các chỉ tiêu liên quan đến “tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu và tỷ lệ chấp thuận cho các cuộc trưng cầu giả mạo này”.

Ông nói tiếp: “Chúng tôi biết những gì Vladimir Putin đang làm. Ông ta đang lên kế hoạch bịa đặt kết quả của những cuộc trưng cầu dân ý đó, ông ta đang có kế hoạch sử dụng điều đó để thôn tính lãnh thổ Ukraine có chủ quyền, và ông ta đang có kế hoạch sử dụng nó như một cái cớ để leo thang những hành động gây hấn của mình”.

6. Tổng thống Moldova Maia Sandu tuyên bố thu hồi quốc tịch những ai chiến đấu cho Nga

Tổng thống Moldova, Maia Sandu, đã nói rằng đất nước của cô có thể thu hồi quyền công dân của những người chiến đấu cho Nga ở Ukraine, theo một báo cáo từ Reuters.

Sandu cho biết có nguy cơ một số người mang hai quốc tịch Moldova và Nga có thể được triệu tập để chiến đấu chống lại Ukraine.

“Để ngăn chặn điều đó xảy ra, chúng tôi đang phân tích khả năng áp dụng quy trình thu hồi quyền công dân Moldova đối với những người có hộ chiếu Nga và chiến đấu theo phe của kẻ xâm lược,” Sandu nói.

Cô nói: “Chúng tôi cũng đang xem xét khả năng đưa ra các hình phạt khắc nghiệt hơn đối với các công dân Moldova không có hộ chiếu Nga đang đứng trong hàng ngũ lực lượng vũ trang của kẻ xâm lược.”

7. Nga triển khai binh lính, và thiết giáp tới biên giới Georgia trong bối cảnh xảy ra cuộc di cư khổng lồ của người Nga

Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Russia Deploys Soldiers, Armored Vehicle to Georgia Border Amid Exodus”, nghĩa là “Nga triển khai binh lính, và thiết giáp tới biên giới Georgia trong bối cảnh xảy ra cuộc di cư khổng lồ của người Nga.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Túy Vân.

Cơ quan An ninh Liên bang Nga, gọi tắt là FSB, đã triển khai binh sĩ và một số thiết giáp tới biên giới của nước này với Georgia khi những người đàn ông Nga cố gắng chạy trốn lệnh động viên bán phần của Vladimir Putin.

Hãng thông tấn nhà nước Nga RBC dẫn nguồn từ Cục biên phòng của FSB ở cộng hòa Bắc Ossetia-Alania của Nga cho biết họ đã hành động trong trường hợp một số công dân Nga cố gắng xâm phạm biên giới của Georgia.

FSB đã triển khai quân đội để bảo đảm rằng những người trong lực lượng dự bị không thể rời khỏi đất nước “mà không hoàn thành các thủ tục biên giới”.

“Xe bọc thép đang di chuyển đến đó, nhưng nó không di chuyển để thiết lập một trạm kiểm soát; nói một cách đại khái nó là nguồn dự trữ cho mọi trường hợp không lường trước được,” Cục biên phòng cho biết.

“Sẽ không có trạm kiểm soát nào được thiết lập… trạm kiểm soát đang hoạt động bình thường, không có giới hạn nào về việc xuất cảnh của nam công dân trong độ tuổi nhập ngũ”

Kênh truyền hình Dozhd độc lập đã công bố các bức ảnh và video về những người mặc quân phục ngồi trên thiết giáp chở quân nhân đi ngang qua một dòng xe hơi.

Tin tức được đưa ra trong bối cảnh có tin Putin đang chuẩn bị ngăn những người đàn ông trong độ tuổi nhập ngũ rời khỏi đất nước.

Cơ quan truyền thông độc lập của Nga Meduza đưa tin rằng lệnh cấm đi lại sẽ được Điện Cẩm Linh công bố sau khi kết thúc các cuộc trưng cầu dân ý đang diễn ra tại 4 khu vực bị chiếm đóng của Ukraine là Luhansk, Donetsk, Kherson và Zaporizhzhia.

Meduza trích dẫn hai nguồn tin trong Điện Cẩm Linh cho biết lệnh cấm sẽ chính thức có hiệu lực vào ngày 28 tháng 9. Newsweek đã liên hệ với Điện Cẩm Linh để đưa ra bình luận.

Trong những ngày diễn ra sau sắc lệnh động viên bán phần của Putin, sẽ ảnh hưởng đến 300.000 quân dự bị, các hàng dài người chờ đợi khổng lồ đã được nhìn thấy ở biên giới các nước láng giềng như Georgia và Phần Lan.

Một cuộc tìm kiếm của Newsweek trên Yandex Maps hôm thứ Năm cho thấy nhiều phương tiện giao thông gần biên giới phía nam của Nga, cho thấy những người đàn ông đang bỏ trốn để phản ứng với sắc lệnh rằng những người dự bị sẽ được triệu tập để chiến đấu ở Ukraine.

Sáng hôm sau khi Tổng thống Putin tuyên bố điều động một phần, giao thông có thể nhìn thấy kéo dài hàng km đến trạm kiểm soát biên giới ở Verkhnii Lars trên biên giới Nga-Georgia.

Truyền thông nhà nước Nga dẫn lời các quan chức địa phương hôm Chúa Nhật cho biết, có thời điểm, thời gian chờ đợi để vào Georgia kéo dài 48 giờ, với hơn 3.000 phương tiện xếp hàng tại điểm biên giới.

Theo dữ liệu từ chính phủ Georgia, khoảng 40.000 người Nga đã chạy đến thủ đô Tbilisi kể từ khi Tổng thống Putin tiến hành một cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào ngày 24/2.

Hiện vẫn chưa rõ có bao nhiêu người đã đến Georgia kể từ khi có sắc lệnh động viên bán phần của Putin, tuy nhiên, nhóm Verkhnii Lars trên Telegram, được thành lập cho những du khách muốn qua biên giới tại trạm kiểm soát, đã có hàng chục nghìn thành viên tham gia chỉ trong vài ngày qua.

Dmitry Kuriliyunok nói với Reuters tại Tbilisi: “Khi chúng tôi biết về lệnh động viên, chúng tôi đã bỏ mọi thứ ở nhà và nhảy lên xe. Chúng tôi hoàn toàn phản đối cuộc chiến này. Đối với chúng tôi, cũng như đối với những người khác, điều đó thật đáng sợ. Chết và giết người khác, và để làm gì? Chúng tôi không hiểu. Do đó, chúng tôi quyết định bỏ trốn”.