Khi các Kitô hữu trên khắp thế giới bắt đầu cử hành Tam Nhật Phục sinh vào Thứ Năm Tuần Thánh, Thứ Sáu Tuần Thánh và Lễ Phục sinh, tạp chí The Pillar đã nói chuyện với một linh mục ở Đất Thánh về việc cử hành Lễ Phục sinh tại nơi nó thực sự diễn ra.

Cha Francesco Voltaggio là một linh mục của Tòa Thượng Phụ La Tinh Jerusalem và là hiệu trưởng của chủng viện Redemptoris Mater ở Galilê.

Ngài được Thánh Gioan Phaolô II truyền chức linh mục cho Giáo phận Rôma vào năm 2000. Ngài đã sống và phục vụ tại Đất Thánh từ năm 2002, và có bằng tiến sĩ về Khảo cổ học và Khoa học Kinh thánh tại Studium Biblicum Franciscanum (Viện Nghiên Cứu Kinh Thánh Phanxicô), ở Jerusalem.

Cuộc phỏng vấn đã được chỉnh sửa về độ dài và sự rõ ràng.



Làm linh mục ở Đất Thánh có gì khác biệt?

Đó là một ân sủng to lớn khi được ở Đất Thánh, được ở lại đây.

Các Giáo phụ gọi Đất Thánh là Tin Mừng thứ năm. Đức Thượng Phụ của chúng tôi thực sự gọi nó là một bí tích, theo nghĩa: ơn phúc quan trọng nhất khi ở đây ở Đất Thánh là hiểu rằng đức tin của chúng ta có tính lịch sử, tất cả đức tin của chúng ta đều dựa vào lịch sử, dựa vào Tin mừng dạy rằng Chúa Giêsu Kitô thực sự đã sống lại.

Vì vậy, việc ở những nơi Thánh, chạm vào những nơi thánh rất quan trọng, bởi vì Tin Mừng mời gọi chúng ta làm điều đó, chẳng hạn, khi các thiên thần nói với các người phụ nữ hãy đi xem nơi Chúa Giêsu đã được chôn cất.

Điều đó cũng đúng trong truyền thống của Giáo hội. Các giáo phụ coi trọng những nơi thánh, nhưng đồng thời các ngài cũng thường dạy rằng, theo một nghĩa nào đó, chúng là một điều nghịch lý. Các thiên thần bảo những người phụ nữ đến thăm ngôi mộ, nhưng đó là một ngôi mộ trống. Đó là một nơi trống rỗng, nhưng điều quan trọng là thấy rằng nơi này trống rỗng, rằng ngôi mộ này trống không. Vì vậy, đây chính là một thí dụ về tầm quan trọng của các nơi thánh, thật là một ân sủng đặc biệt lớn lao được ở nơi chúng.

Thiên Chúa muốn mạc khải chính Người trong một vùng đất đặc thù - vùng đất này, với tất cả các vấn đề của nó, giống như cuộc sống của chính chúng ta. Và đối với tôi, thật là một ân sủng khi được sống Tuần Thánh tại một thứ toàn vẹn như thế này, tại những nơi thánh này.

Cha nói rằng đó là một vùng đất thánh thiêng và đồng thời là một vùng đất có vấn đề, cộng đồng Kitô hữu ra sao tại nơi cha đang ở?

Vâng, đó là một sự phong phú tuyệt vời bởi vì trước hết, các cộng đồng Kitô hữu có các Giáo hội khác nhau: Giáo hội Chính thống, Giáo Hội Công Giáo, và cả những cộng đồng Tin lành nhỏ hơn với các tuyên tín khác nhau.

Ở đây ở Galilê, đa số người Công Giáo xuất phát từ Giáo Hội Công Giáo Hy Lạp và Giáo Hội Byzantine, họ có nghi thức giống như người Hy Lạp Chính thống, nhưng tất nhiên, họ theo Công Giáo.

Và vì vậy, chúng ta có ở đây các Giáo Hội Hy Lạp, Giáo Hội Latinh và Giáo Hội Maronite, mỗi Giáo Hội đều có sự phong phú trong các nghi lễ của họ: Thứ Năm Tuần Thánh và Thứ Sáu Tuần Thánh, và cả lễ vọng Phục sinh, nhưng với các truyền thống khác nhau, đó là một sự phong phú lớn lao, vì việc cử hành sự Phục sinh của Chúa Giêsu Kitô ở trung tâm đức tin của chúng ta, mầu nhiệm Vượt qua, được diễn tả dưới nhiều hình thức khác nhau vì nó quá lớn, quá mạnh mẽ, không thể diễn tả chỉ bằng một hình thức mà thôi.

Tôi nghĩ điều này rất quan trọng đối với Giáo hội của chúng ta ngày nay, bởi vì chúng ta luôn bị cám dỗ đề cao một hình thức, hoặc một hình thức truyền thống, hơn và chống lại các hình thức khác. Nhưng, kể từ những thế kỷ đầu tiên trong Giáo Hội, cũng đã có rất nhiều nghi thức khác nhau để diễn đạt những gì không thể diễn đạt được.

Cũng như bốn sách Tin Mừng đều là Lời của Thiên Chúa, nhưng chúng cũng là những cách diễn đạt khác nhau, bởi vì kinh nghiệm về sự Phục sinh, hay kinh nghiệm mạnh mẽ mà các môn đệ có về Chúa Giêsu Kitô không thể diễn tả chỉ bằng một hình thức.

Ở bình diện thực tế, cha sẽ cử hành Thánh lễ trong Tam Nhật bằng bao nhiêu ngôn ngữ khác nhau?

À, ở đây bằng tiếng Ả Rập, vì đa số người tín hữu Kitô ở Galilê là người Do Thái gốc Ả Rập, họ nói tiếng Ả Rập như tiếng mẹ đẻ, cũng như ngôn ngữ của phụng vụ, nhưng họ cũng nói tiếng Do Thái. Ngoài ra, còn có nghi thức Byzantine Hy Lạp và nghi thức Maronite bằng tiếng Ả Rập, nhưng với nhiều phần rất quan trọng của phụng vụ tiếng Syria, rất giống với tiếng Aram, ngôn ngữ của Chúa Giêsu.

Mỗi nhóm trên đều có các phụng vụ và truyền thống riêng của họ và các nghi lễ riêng rất mạnh mẽ. Thí dụ, vào Thứ Sáu Tuần Thánh, Giáo Hội Công Giáo Hy Lạp sẽ đọc sách Tin Mừng về cuộc khổ nạn cả ngày và tổ chức điều họ gọi là “đám táng Chúa Kitô”.

Đó là một cử hành rất, rất cảm động và vào ngày Phục sinh, họ có một nghi thức đặc biệt gọi là “nghi thức Phục sinh”, trong đó họ đi ra ngoài nhà thờ và công bố Tin Mừng về Sự Phục sinh của Chúa Giêsu Kitô. Sau đó, linh mục, đóng vai Chúa Kitô, gõ cửa nhà thờ để mở ra, một cách rất mạnh mẽ, cánh cổng của Nhà thờ và dẫn dân chúng vào, như một dấu chỉ cho thấy Chúa Giêsu Kitô, qua sự phục sinh của Người, cho phép chúng ta bước vào Nơi Cực Thánh trên thiên đàng.



Người ta thường thấy những bức ảnh về các buổi cử hành phụng vụ lớn tại các địa điểm Thánh chính ở Jerusalem. Đó có phải là kinh nghiệm của một Kitô hữu trung bình sống ở Đất Thánh không?

Thông thường, [trước đại dịch] tất cả chúng tôi đều cố gắng tham dự ít nhất một số nghi thức phụng vụ của Tuần Thánh, bắt đầu từ Chúa Nhật Lễ Lá. Nhưng Tam Nhật Thánh thường được tổ chức tại địa phương nhiều hơn, gần gũi hơn, với các nghi thức phụng vụ tại các giáo xứ và làng mạc riêng của họ, bởi vì họ có nhiều truyền thống rất mạnh mẽ liên quan đến gia đình của họ bởi vì ở đây, Lễ Phục sinh giống như Lễ Giáng sinh ở nhiều xã hội phương Tây. Nó là một lễ lạy truyền thống và tập trung vào gia đình.

Chúng tôi vẫn tưởng năm nay sẽ rất ít người đến Giêrusalem, nhưng ngược lại, vào Chúa Nhật Lễ Lá rất đông người. Chúng tôi đã thoát khỏi tình huống coronavirus rất khó khăn bằng cuộc rước rất, rất cổ xưa này.

Cuộc rước kiệu vào Chúa Nhật Lễ Lá ở Jerusalem, bắt đầu từ Núi Cây Dầu, từ Bêtania ở đỉnh Núi Cây Dầu rồi đi xuống thành phố cổ và tiến vào toàn bộ thành phố Jerusalem, dĩ nhiên, rất truyền thống, nhưng cũng là một điều rất, rất cảm động. Có một sự gần kề và thân thiết đối với phụng vụ, chúng tôi sống nó một cách sâu sắc.

Tất nhiên đây là việc chuẩn bị cho Tuần Thánh và đặc biệt là Thứ Năm Tuần Thánh ở Jerusalem, trước hết, vào buổi sáng tại Mộ Thánh. Tất cả các linh mục Công Giáo của Thánh địa đều tới để cử hành với thượng phụ.

Vào buổi chiều, có cuộc cử hành tại Nhà Tiệc Ly [địa điểm truyền thống của Bữa Tiệc Ly]. Đó là dịp duy nhất để người Công Giáo tới và có một loại phụng vụ tại nhà tiệc ly, không phải là Thánh Lễ, nhưng để cử hành việc rửa chân và có một nghi thức phụng vụ.

Vào buổi tối, thật là điều rất cảm động được cầu nguyện tại cùng một nơi Chúa Giêsu đã cầu nguyện lời cầu nguyện này với Chúa Cha- với Abba — vào Thứ Năm Tuần Thánh. Vào Thứ Sáu Tuần Thánh, có việc cử hành cuộc khổ nạn của Chúa Giêsu Kitô, bắt đầu trước sau tám giờ sáng một chút, và sau đó là Đàng Thánh Giá. Đối với các Kitô hữu ở Đất Thánh, việc tổ chức Tam Nhật tại các giáo xứ riêng của họ là điều rất quan trọng, nhưng hầu hết người dân ở Israel và Palestine đều cố gắng tham dự ít nhất một ngày Thứ Sáu Tuần Thánh để đi Đàng Thánh Giá.

Đối với cha, Lễ vọng Phục sinh ra sao?

Chúng tôi cử hành Lễ Vọng Phục sinh suốt đêm. Lễ vọng bắt đầu lúc 11 giờ và kéo dài đến bốn năm giờ sáng.

Vì sự phong phú của cộng đồng Công Giáo địa phương, tôi phải có rất nhiều phép của Tòa thánh để có thể cử hành theo mọi nghi lễ khác nhau. Đó là một kinh nghiệm rất mạnh mẽ đối với tôi trong tư cách một linh mục, nhưng cũng không dễ dàng vì tôi phải cử hành bằng tiếng Ả Rập và theo nghi lễ Công Giáo Hy Lạp. Tôi phải dành nhiều thời gian trong Tuần Thánh học hỏi phụng vụ để chuẩn bị.

Có một phần rất cảm động trong nghi lễ Công Giáo Hy Lạp, đó là nghi thức làm phép lửa. Họ thường cử hành lễ này vào sáng thứ Bảy, và nó được nối kết với việc tiếp nhận Lửa Thánh từ Mộ Thánh ở Jerusalem của Chính thống giáo. Trong Giáo Hội Công Giáo Hy Lạp, chúng tôi có việc làm phép lửa, và có điều tương tự như trong phụng vụ Latinh, và chúng tôi tiếp nhận và ban phúc lành cho ngọn lửa mới này, ánh sáng mới, trong nhà thờ tối đen.



Cha nói rằng, ở Thánh địa, về phương diện văn hóa, Lễ Phục sinh đối với cộng đồng Kitô hữu cũng giống như lễ Giáng sinh ở các nước khác. Điều đó như thế nào?

Lễ Phục sinh có tính trung tâm đối với gia đình. Mọi người tụ họp ăn tối sau lễ vọng, và sau đó, một lần nữa vào Chúa Nhật, trọn các gia đình lại cùng nhau họp mặt; không chỉ là gia đình trực tiếp gồm cha, mẹ và con cái, mà là gia đình theo nghĩa lớn hơn, tức gia tộc.

Nhưng, vì trong văn hóa Ả Rập, văn hóa gia đình rất quan trọng, nên việc định ngày cho lễ Phục sinh đã khiến sự việc trở nên rất phức tạp.

Có vấn đề giữa các lịch với nhau vì các Giáo Hội Chính thống theo lịch Julian, còn chúng tôi theo lịch Gregorian. Và đó là một vấn đề lớn bởi vì, thí dụ, năm nay ngày Phục sinh của Chính thống giáo rất xa so với ngày của Công Giáo và điều này tạo ra một vết thương rất sâu ở đây giữa các Kitô hữu ở Đất Thánh.

Trong một số giáo xứ, nhiều gia đình Kitô giáo theo nhiều Giáo Hội khác nhau. Chẳng hạn, thường xuyên có người Chính thống giáo kết hôn với một phụ nữ Công Giáo. Và vì vậy làm thế nào cử hành lễ Phục sinh với tất cả gia đình, nếu họ có hai ngày khác nhau, trở thành một vấn đề thực sự. Một số giáo xứ Công Giáo yêu cầu cử hành lễ Phục sinh theo ngày của Chính thống giáo, nhưng điều này tạo ra một vấn đề khác là làm thế nào để giữ sự hợp nhất với Giáo Hội Công Giáo của chúng ta nếu họ cử hành sau những người khác một tháng. Tôi muốn đề cập đến vấn đề này bởi vì Đức Giáo Hoàng Phanxicô đang tìm kiếm một giải pháp cho vấn đề lớn này ở bình diện Rôma, nhưng nó đặc biệt quan trọng ở đây ở Đất Thánh này.

Nhưng khi gia đình đến với nhau thì đó là một bữa tiệc lớn, và vì một lý do quan trọng.

Các anh em phương Đông của chúng tôi, đặc biệt là Công Giáo Hy Lạp, Chính thống giáo Hy Lạp và người Maronites, họ ăn chay suốt Mùa Chay theo một cách đặc thù - một cách cũng từng phổ biến ở phương Tây. Họ kiêng thịt suốt Mùa Chay, nhưng còn kiêng cả trứng, cá, mọi thứ. Vì vậy, điều đầu tiên họ làm sau Lễ Phục sinh là tiệc tùng - đặc biệt là với thịt cừu nướng.

Và khi tôi nói tiệc tùng, tôi có ý nói thực sự thịt nướng, một điều đặc biệt chuyên môn ở đây. Thịt nướng rất quan trọng ở đây ở Galilê này; ông nên nhớ rằng Chúa Giêsu, điều đầu tiên Người làm cho các môn đệ khi hiện ra ở đây, trước Biển Galilê vào sáng sớm, là chuẩn bị nướng cá. Họ là những người nướng thịt nướng cá rất chuyên nghiệp ở đây, tin tôi đi.

Vì vậy, có cái mùa mừng vui này, một tiệc tùng lớn, và lời chào Phục sinh rất quan trọng trong toàn bộ nền văn hóa: họ không nói với nhau "xin chào", "bạn khỏe không" hoặc "chào buổi sáng", nhưng luôn luôn " Chúa Kitô đã sống lại!” và câu trả lời là “Người đã thật sự sống lại!” Đây có thể là điều lạ lùng ở các nước phương Tây, ngay các nước theo Kitô giáo, nhưng ở đây nó rất quan trọng. Theo truyền thống, khi họ công bố sự Phục sinh của Chúa Giêsu Kitô, họ sẽ hát câu này 100 lần, 1000 lần, để thực sự công bố nó.

Điều này cũng xảy ra trong xã hội rộng lớn hơn, ngay cả với những người không tin Chúa Kitô bao nhiêu.

Ở đây, làm Kitô hữu cũng là - chúng ta phải hiểu - cũng là một bản sắc văn hóa. Đôi khi đây là một vấn đề mục vụ và thực tế, nhưng theo một nghĩa khác, đó là một vấn đề tốt.

Chẳng hạn, người Kitô giáo đã phải chịu đau khổ trong suốt lịch sử vì sự thống trị của Hồi giáo hoặc áp lực từ bên ngoài, và cả áp lực từ người Do Thái nữa.

Bản sắc của người ta là làm Kitô hữu, và thật là tốt khi có nền tảng tôn giáo này, cảm thấy rằng bạn là một Kitô hữu, bạn đã được rửa tội, nhưng theo một nghĩa khác, đó cũng là một vấn đề, bởi vì đôi khi họ có loại đức tin theo truyền thống, đó có thể là một đức tin của truyền thống chứ không phải là một đức tin sống động thực sự.

Thí dụ, tôi nhớ có lần ai đó nói với tôi, "Tôi là một người vô thần, nhưng tôi là Kitô hữu". Quả rất đáng lưu ý, ý tưởng này cho rằng "Tôi không thực hành đức tin của tôi, tôi không tin Thiên Chúa, nhưng tôi là Kitô hữu". Một cách nào đó, giống như một số người Do Thái, họ cảm thấy họ là người Do Thái, dù họ không tin Thiên Chúa chút nào. Đó là một điều tương tự đối với người Kitô hữu Ả Rập ở đây.

Có một điều rất sâu sắc nơi người ta về Kitô giáo, một điều mà chúng ta có thể đang đánh mất ở một số nơi trên thế giới, thí dụ như ở Châu Âu, nơi cội nguồn của Kitô giáo cần được tái tin mừng hóa.

Nhưng ở đây, chúng tôi phải giúp họ khám phá lại đức tin ở trung tâm của mầu nhiệm Vượt Qua. Chúng ta phải giúp các Kitô hữu vốn chỉ có một đức tin “truyền thống” biết mang đức tin của truyền thống họ vào cuộc sống ở trong họ, và tất nhiên đây là thách thức đối với tất cả các Giáo hội ở khắp mọi nơi.