1. Thần Học “Bối Cảnh” Và Tuyên Ngôn Fiducia Supplicans
Tiến sĩ George Weigel là thành viên cao cấp của Trung tâm Đạo đức và Chính sách Công cộng Washington, và là người viết tiểu sử Thánh Giáo Hoàng Gioan Phaolô II. Ông vừa có bài viết nhan đề “‘CONTEXTUAL’ THEOLOGY AND FIDUCIA SUPPLICANS”, nghĩa là “Thần Học ‘Bối Cảnh’ Và Tuyên Ngôn Fiducia Supplicans.”
Nguyên bản tiếng Anh có thể xem tại đây. Dưới đây là bản dịch toàn văn sang Việt Ngữ.
Trong tông thư Ad Theologyam Promovendam, nghĩa là Thúc đẩy Thần học, được Đức Thánh Cha Phanxicô công bố vào ngày 1 tháng 11 năm 2023, Giáo hội được kêu gọi thực hiện thần học theo bối cảnh: Như tự sắc đã nói, thần học “về cơ bản phải phù hợp với bối cảnh... phải có khả năng đọc và giải thích Tin Mừng trong những điều kiện mà những người nam nữ sống hàng ngày, trong những môi trường địa lý, xã hội và văn hóa khác nhau.” Tuyên ngôn Fiducia Supplicans, tuyên bố về “phúc lành” do Đức Hồng Y Victor Manuel Fernández và Bộ Giáo lý Đức tin ban hành vào ngày 18 tháng 12 năm 2023, đáp ứng tiêu chuẩn đó tốt đến mức nào?
Không ổn một chút xíu nào cả. Hãy xem xét các “bối cảnh” mà Fiducia Supplicans bỏ qua.
Bối cảnh truyền thông. Các phương tiện truyền thông tức thời đưa tin rằng trong Fiducia Supplicans, Đức Giáo Hoàng đã ủy quyền cho các linh mục “ban phước” cho các cặp đồng giới, chấm hết. Họ chỉ tường thuật bao nhiêu đó thôi, bất kể bản thân Tuyên ngôn đã tuyên bố rằng những “phép lành” như vậy không được coi là phụng vụ, mà phải được yêu cầu một cách tự phát, và phải được tiến hành theo cách không chà đạp giáo huấn của Giáo hội về hôn nhân như “sự kết hợp toàn diện, ổn định và bất khả phân ly giữa một người nam và một người nữ, mở ra một cách tự nhiên cho việc sinh sản” (như Đức Thánh Cha Phanxicô đã đưa ra vào tháng 7 năm ngoái).
Hồng Y Fernández sau đó đã phàn nàn rằng những khác biệt rõ ràng mà Fiducia Supplicans do ngài tung ra có rất nhiều nhưng đã bị bỏ qua trong các báo cáo đầu tiên của các phương tiện truyền thông.
Tuy nhiên, nếu Đức Hồng Y không mong đợi chính xác kết quả đó, thì điều đó cho thấy ngài đã chẳng hề tính đến bối cảnh truyền thông toàn cầu mà Fiducia Supplicans sẽ được tiếp nhận. Và nếu vị Hồng Y thực sự không hài lòng với cách tài liệu của ngài được tường thuật, thì tại sao ngài không tái bối cảnh hóa Fiducia Supplicans (có thể nói như vậy) bằng cách chỉ trích các giáo sĩ đã nhanh chóng tiến hành “phước lành” đồng giới theo cách rõ ràng là đã được lên kế hoạch trước đó (ít nhất là để thu hút sự chú ý của giới truyền thông), với các cử chỉ chúc lành gần như mang tính phụng vụ, và điều đó đã làm mờ đi một cách rõ ràng các đường lối giáo lý và đạo đức mà vị Hồng Y cho rằng tài liệu của ngài đã rút ra?
Bối cảnh Tin Mừng và Văn hóa. Vài giờ sau khi Fiducia Supplicans được ban hành, tôi nhận được một cuộc điện thoại từ một tổng giám mục người Phi Châu, bày tỏ quan ngại sâu sắc về tác động của Tuyên ngôn đối với những nỗ lực của Giáo hội địa phương của ngài nhằm trở thành Giáo hội của các môn đệ truyền giáo mà Đức Thánh Cha Phanxicô đã kêu gọi. Như vị tổng giám mục đã giải thích, Kitô hữu theo Tin lành Ngũ tuần ở địa phương rất kinh ngạc trước Fiducia Supplicans; người Hồi giáo địa phương cũng vậy; và sứ mệnh truyền giáo của Giáo Hội Công Giáo, do đó, đã trở nên khó khăn hơn rất nhiều. Hồng Y Fernández và các đồng nghiệp Bộ Giáo Lý Đức Tin của ngài có tính đến “bối cảnh” của vị giám mục đó khi tạo ra Fiducia Supplicans hay không? Khi soạn thảo Tuyên ngôn, Đức Hồng Y và Bộ Giáo Lý Đức Tin có cân nhắc “sự khác biệt... môi trường địa lý, xã hội và văn hóa” của các Giáo hội địa phương ở “các vùng ngoại vi” Công Giáo, được triều đại giáo hoàng này tôn vinh và trích dẫn như nguồn suy tư thần học trong Ad Theologyam Promovendam? Có vẻ như hoàn toàn không. “Bối cảnh” giáo hội duy nhất mà tôi có thể nhận ra trong Fiducia Supplicans là của Giáo Hội Công Giáo Hời Hợt, bám vào tuyên bố hoàn toàn sai lầm rằng việc làm vui lòng Tinh thần Thời đại tai hại sẽ hiệu quả hơn về mặt truyền giáo so với việc hoán cải Tinh thần Thời đại bằng cách công bố thẳng thắn lời mời gọi của Tin Mừng (xem Mc 1:15).
Bối cảnh Thượng Hội đồng. Vấn đề “phúc lành” cho các cặp đồng giới đã được xem xét kỹ lưỡng vào tháng 10 vừa qua tại Thượng hội đồng 2023, nơi những mối quan ngại mà người bạn Phi Châu của tôi nêu ra đã được thảo luận. Nếu có bất kỳ sự đồng thuận nào đạt được tại Thượng hội đồng 2023, thì đó là Giáo hội không nên cho phép bất kỳ “phước lành” nào như vậy - đó là lý do tại sao chủ đề này không được đề cập trong Báo cáo tổng hợp cuối cùng của Thượng hội đồng. Vậy thì Fiducia Supplicans phản ánh bối cảnh đồng nghị mà triều đại giáo hoàng này đầu tư như thế nào? “Tính đồng nghị” có nghĩa là gì nếu sự đồng thuận của Thượng Hội Đồng có thể bị hủy bỏ bởi hành động đơn phương của một cơ quan Giáo triều, được ban hành mà không có bất kỳ sự tham vấn nghiêm chỉnh nào với các hội đồng giám mục trên thế giới? Điều đó có ý nghĩa gì đối với cuộc thảo luận trong tương lai về “tính đồng nghị” mà rất nhiều cá nhân giám mục - và thực sự có cả toàn bộ hội đồng giám mục - đã chỉ trích gay gắt, và trong một số trường hợp đã bác bỏ Fiducia Supplicans?
Bối cảnh ngôn ngữ. Fiducia Supplicans đang được trình bày như một sự phát triển thực sự trong thực hành mục vụ “phúc lành” cho những người bị thu hút đồng giới, tuy nhiên “phước lành” đó “không xác nhận hay biện minh cho bất cứ điều gì” (như Hồng Y Fernández sau này đã nói với The Pillar). Tuy nhiên, như các giám mục Cameroon đã lưu ý, “phước lành” báo hiệu sự tán thành đối với những gì được ban phước trong bất kỳ bối cảnh ngôn ngữ nào: một nhận xét thông thường nhấn mạnh điều chỉ có thể được mô tả là lối ngụy biện của Fiducia Supplicans.
Từ xưa, cách đây không lâu, Bộ Giáo Lý Đức Tin có trách nhiệm bảo vệ chân lý Công Giáo và thúc đẩy thần học chính thống một cách năng động là một nguồn giải thích rõ ràng. Điều này không còn đúng nữa. Và đó sẽ là một vấn đề trong giai đoạn chuyển tiếp giáo hoàng sắp tới và tại mật nghị tiếp theo.
Source:First Things
2. Ukraine có nguy cơ trở thành một cuộc chiến 'bị lãng quên', Đức Thánh Cha Phanxicô nói
Giáo Hội Công Giáo theo nghi lễ Đông Ukraine cho biết hôm thứ Năm rằng Đức Thánh Cha Phanxicô đã bày tỏ mối quan ngại của mình rằng sự chú ý của quốc tế đang chuyển hướng khỏi cuộc chiến kéo dài gần hai năm của Nga chống lại Ukraine.
Theo Reuters, Giáo Hội Ukraine đề cập đến một lá thư mà nhà lãnh đạo Giáo Hội Công Giáo Đông Phương Ukraine nhận được, trong đó Đức Phanxicô nói rằng ngài rất tiếc vì “trong tình hình quốc tế ngày càng bi thảm, cuộc chiến ở Ukraine có nguy cơ trở thành một cuộc lãng quên”.
Đức Giáo Hoàng được trích dẫn là đã trả lời một lá thư từ Đức Tổng Giám Mục Sviatoslav Shevchuk nêu lên những lo ngại tương tự về chiến tranh, và thông báo cho Đức Giáo Hoàng vào ngày 29 tháng 12 về các cuộc không kích của Nga - cuộc không kích lớn nhất kể từ khi bắt đầu xung đột. Đức Phanxicô gọi các cuộc tấn công nhằm vào dân thường và cơ sở hạ tầng quan trọng là “thấp hèn” và “không thể chấp nhận được”, đồng thời nói thêm rằng chúng “không thể biện minh được bằng bất kỳ cách nào”. Trong tuyên bố, Đức Phanxicô kêu gọi cộng đồng quốc tế và tất cả những người liên quan đến cuộc xung đột hãy tìm kiếm các giải pháp hòa bình.
Trước đây, Đức Giáo Hoàng đã cầu xin hòa bình, với nhiều lời kêu gọi dành cho “Ukraine đã tử đạo”, ngài đã phải đối mặt với những lời chỉ trích ở một số khu vực Ukraine vì tỏ ra miễn cưỡng công khai chỉ trích Nga, đặc biệt là khi bắt đầu chiến tranh. Đặc phái viên hòa bình, Đức Hồng Y Matteo Zuppi người Ý, đã đến thăm Kyiv, Mạc Tư Khoa, Washington và Bắc Kinh, và được Đức Phanxicô giao nhiệm vụ giúp hồi hương trẻ em Ukraine từ Nga và các vùng lãnh thổ bị Nga tạm chiếm.
Nga tuyên bố sẵn sàng đàm phán hòa bình nếu Ukraine tính đến “thực tế mới”, ám chỉ sự thừa nhận rằng Nga kiểm soát khoảng 17,5% lãnh thổ Ukraine. Tuy nhiên, Zelenskiy đã bác bỏ mọi quan điểm cho rằng Mạc Tư Khoa quan tâm đến các cuộc đàm phán.
Source:Reuters
3. Giám mục Thiệu Chúc Mẫn của Ôn Châu lại bị bắt
Đối với người Công Giáo Trung Quốc, năm 2024 bắt đầu với vụ bắt giữ Đức Giám Mục Phêrô Thiệu Chúc Mẫn (Shao Zhumin, 邵竹民), 61 tuổi của Ôn Châu, thuộc tỉnh Chiết Giang phía đông, các nguồn tin nói với AsiaNews.
Đức Cha Thiệu không được bọn cầm quyền Trung Quốc công nhận và do đó thường xuyên bị bọn cầm quyền địa phương bỏ tù để ngăn cản ngài thực hiện sứ vụ phục vụ cộng đồng Công Giáo sôi động ở địa phương.
Lực lượng an ninh đã bắt giữ vị Giám Mục ngày 2 Tháng Giêng. Một nguồn tin cho biết: “Ngài được lệnh lấy theo quần áo cho mùa xuân, hạ, thu, đông”. “Điều này cho thấy tình hình của ngài không mấy hứa hẹn và có thể ngài sẽ bị giam giữ trong thời gian dài. Các tín hữu lo lắng vì họ thậm chí không biết ngài sẽ bị giam giữ ở đâu.”
Đức Cha Thiệu được tấn phong làm Giám Mục Phụ Tá với sự ủy nhiệm của Đức Giáo Hoàng vào năm 2011, và kế vị Đức Cha Vinh Sơn Chu Vệ Phương (Zhu Weifang, 朱卫芳) khi ngài qua đời vào tháng 9 năm 2016.
Tuy nhiên, với việc từ chối tham gia các cơ quan chính thức do bọn cầm quyền áp đặt đối với người Công Giáo Trung Quốc, ngài chưa bao giờ được bọn cầm quyền công nhận. Xét thấy vị trí trống, chính phủ đã bổ nhiệm phụ trách giáo phận một thành viên của Hiệp hội Công Giáo Yêu nước Trung Quốc, Cha Mã Tiến Sĩ (Ma Xianshi, 马先士).
Trong các lễ hội, Đức Giám Mục Thiệu thường xuyên bị bắt giam để ngăn cản ngài chủ trì các lễ kỷ niệm công cộng tại một thành phố được mệnh danh là Giêrusalem của phương Đông vì các nhà thờ của nó.
Tuy nhiên, năm nay mọi chuyện đã khác đi một chút. Vài ngày trước lễ Giáng Sinh, ngày 16 tháng 12, Đức Cha Thiệu bị lực lượng an ninh bắt đi và hai ngày sau mới được thả.
Sau đó, vào ngày 24 và 25 tháng 12, ngài bị đưa đến huyện Thái Thuận (Taishun) để ngăn cản ngài cử hành Thánh lễ Giáng Sinh, nhưng ngài vẫn kể rằng ngài đã trải qua một trong những lễ Giáng Sinh yên bình nhất trong đời.
Việc bắt giữ ngài diễn ra sau đó, sau một lá thư mới mà Đức Giám Mục Thiệu viết cho Cha Mã vào ngày 31 tháng 12, với lương tâm trong sáng rằng ngài phải phản đối những quyết định về giáo phận được đưa ra mà không có thẩm quyền của ngài.
Bức thư mà Đức Giám Mục Thiệu đã công khai viết: “Tôi đã viết thư cho cha, bày tỏ mong muốn được gặp cha càng sớm càng tốt để thảo luận về giải pháp cho một số vấn đề phức tạp của giáo phận vào thời điểm này.
“Câu trả lời của cha là không thuận tiện cho cha gặp tôi. Vì thế tôi viết thư này để xin cha chuyển ý kiến của tôi đến các anh em linh mục và giáo dân.”
“Vào năm 2019, không có sự cho phép của tôi, đã có sự thay đổi trong các giáo xứ và việc thuyên chuyển các linh mục, cũng như việc hạ cấp trái phép Giáo phận Lý Thủy (Lishui) xuống địa vị giáo xứ trực thuộc Giáo phận Ôn Châu.
Liên quan đến việc phong chức cho các chủng sinh, Đức Cha Thiệu nhấn mạnh rằng
“Điều tương tự cũng áp dụng cho việc phong chức cho các chủng sinh. Theo luật của Giáo hội, cần phải được đích thân Giám mục giáo phận truyền chức hoặc có giấy ủy quyền của ngài.”
“Theo Bộ Giáo luật, bất cứ ai nhận chức thánh từ người không có thẩm quyền hợp pháp sẽ tự động bị vạ tuyệt thông.”
Bức thư dường như đã gây ra phản ứng mạnh mẽ từ phía các cơ quan Giáo hội “chính thức” ở Ôn Châu, những tổ chức dường như đứng sau vụ bắt giữ Đức Giám Mục Thiệu.
Nguồn tin nói với AsiaNews: “Bây giờ, các tín hữu đang cầu nguyện cho ngài, cầu xin Chúa đưa ngài trở lại cộng đồng của mình càng sớm càng tốt”.
Source:Asia News