CHÚA NHẬT I MÙA VỌNG
Is 63,16-19; 64,2-7; 1 Cr 1,3-9; Mc 13,33-37
HÃY TỈNH THỨC VÀ SẴN SÀNG

Chúng ta bắt đầu năm phụng vụ mới. Năm phụng vụ là chu kỳ thời gian mà Giáo Hội sống lại toàn bộ mầu nhiệm của Chúa Kitô, từ khi nhập thể, tử nạn, phục sinh cho đến khi Người trở lại trong vinh quang. Năm phụng vụ khởi đầu bằng Mùa Vọng với bốn tuần chuẩn bị cho lễ Giáng Sinh.

Tin Mừng mà chúng ta suy niệm trong năm B là Tin Mừng Máccô. Theo Thánh Truyền, cũng như một số nơi trong Tân Ước xác nhận, Máccô là môn đệ và là “thông dịch viên” của Phêrô. Ông viết lại những ký ức và bài giảng của Phêrô. Dựa trên chứng tá mắt thấy tai nghe rất có thế giá, Máccô viết Tin Mừng ở Rôma, nơi Phêrô hoạt động trong những năm cuối đời. Đây là Tin Mừng đầu tiên, như một “cuốn giáo lý” của các Kitô hữu. Nhờ sự ngắn gọn và phong cách kể chuyện, Tin Mừng Máccô là phương tiện lý tưởng để đến với Chúa Giêsu.
Chúng ta lắng nghe lại một vài đoạn của bài Tin Mừng hôm nay. Chúa Giêsu mời gọi:
“Anh em phải canh thức, vì anh em không biết khi nào chủ nhà đến: lúc chập tối hay lúc nửa đêm, lúc gà gáy hay tảng sáng. Anh em phải canh thức, kẻo lỡ ra ông chủ đến bất thần, bắt gặp anh em đang ngủ. Điều thầy nói với anh em đây, Thầy cũng nói với hết thảy mọi người là: phải canh thức” (Mc 13,35-37).

Những lời của Chúa Giêsu hàm chứa một cái nhìn rất chính xác về cuộc sống và thế giới. Chúng ta có thể tóm tắt lại thế này: Thời gian hiện tại chỉ như một đêm dài; đời sống đang sống chỉ như là một giấc ngủ; hoạt động chúng ta đang làm như một giấc mơ. Thánh Phaolô diễn tả điều này khi viết: “Đêm sắp tàn, ngày gần đến” (Rm 13,12). Ngài muốn nói rằng cuộc sống này là “đêm” và đời sống tương lai mới là “ngày.”

Từ xa xưa trong hầu hết các nền văn hóa, người ta đồng hóa giấc ngủ với sự chết, nhưng Kinh Thánh thường đồng hóa giấc ngủ với sự sống. Đời sống là một giấc ngủ; còn cái chết mới là sự thức dậy. Vì thế, cái chết của các thánh chính là ngày sinh nhật, ngày bước vào sự sống. Calderon de la Barca, một văn sĩ Tây Ban Nha vào thế kỷ VI, đã viết vở kịch nổi tiếng có tựa đề này: “Đời là giấc mơ” (Vida es sueño). Thánh Augustinô cho rằng: “Cuộc đời này là một mảnh đất lắm người mê ngủ hơn là những người đang sống, đang thức.”

Như là một giấc mộng, đời người có những đặc điểm sau: Trước hết đời người thật ngắn ngủi. Người ta ví như mọi sự xảy ra trong giấc mơ thế nào, thì cuộc sống này cũng qua nhanh như vậy.

“Kiếp phù sinh, tháng ngày vắn vỏi,
tươi thắm như cỏ nội hoa đồng,
một cơn gió thoảng là xong,
chốn xưa mình ở cũng không biết mình” (Tv 102,15-16).

Đó là hình ảnh để diễn tả sự ngắn ngủi của đời người. Khi về già, nhìn lại quá khứ, chúng ta cảm tưởng rằng tất cả không khác gì một hơi thở, một giấc mơ.

Một đặc tính khác nữa của đời người là sự hão huyền hay hư vô. Như một người mơ thấy mình đang có mặt tại một bữa tiệc và ăn uống thỏa thuê, nhưng khi tỉnh dậy, anh cảm thấy bụng mình vẫn còn đói meo. Người ta kể rằng có một người nghèo, trong đêm tối, anh mơ được trở nên giàu có. Khi mơ, anh vui mừng, anh huênh hoang, anh khinh thường cả cha mình, anh giả vờ như không biết gì. Nhưng khi tỉnh giấc, anh nhận thấy mình vẫn nghèo rớt mùng tơi.

Cả khi một người giàu có của cải vật chất, thình lình tử thần ập tới, anh có thể mang gì theo mình sau cái chết, nếu không phải là hai bàn tay trắng. Mọi sự sẽ là hư vô!

Tuy nhiên, có một đặc điểm của đời người khác với giấc mơ, đó là trách nhiệm của mỗi người. Bạn có thể mơ giết người hoặc ăn cắp; khi tỉnh dậy, bạn không chịu hậu quả tội lỗi này, vì đó chỉ là mơ, không phải thực. Nhưng cuộc sống không như mơ. Những gì chúng ta làm trong đời mình đều để lại dấu ấn và hậu quả không thể xóa nhòa. Bởi thế, Kinh Thánh nói rằng:
“Ngày đó, Thiên Chúa sẽ thưởng phạt mỗi người tuỳ theo việc họ làm” (Rm 2,6).

Trên phạm vi thể lý, có những thứ ru ngủ chúng ta, đó là thuốc ngủ mà ngày nay y học sản xuất để chữa bệnh mất ngủ. Trên phạm vi luân lý, có một thứ thuốc ru ngủ kinh khủng, đó là thói quen. Dĩ nhiên, chúng ta không nói đến những thói quen tốt, những nhân đức, nhưng là những thói quen xấu, hoặc những việc làm máy móc, không còn một xác tín, cảm nghiệm nội tâm nào. Người ta ví thói quen giống như loài muỗi hút máu. Khi hút máu, nó chích vào người ta một thứ gây mê, gây ngủ, làm cho không đau đớn gì, nên nó có thể hút máu bao nhiêu nó muốn. Theo một nghĩa nào đó, thói quen còn nguy hiểm hơn con muỗi hút máu. Thật thế, con muỗi không thể làm cho người ta ngủ, nhưng nó chỉ tấn công những ai đã ngủ; ngược lại, thói quen xấu làm con người buồn ngủ, sau đó, nó hút máu là những năng lực, cố gắng, lòng tốt, bằng cách chích vào một loại thứ gây mê làm cho người ta cảm thấy dễ chịu.

Thói quen xấu ru ngủ lương tâm, hành vi đó lặp đi lặp lại nhiều lần và làm cho chúng ta không còn khả năng phân biệt đúng sai, cảm thức tội lỗi, ý thức tốt xấu trong mình.

Bởi thế, để có thể thoát khỏi tình trạng này, chúng ta cần phải thức dậy từ giấc mê tinh thần này. Đây là điều mà Lời Chúa thường xuyên mời gọi chúng ta sống tỉnh thức trong Mùa Vọng:
“Đã đến lúc anh em phải thức dậy, vì hiện nay ngày Thiên Chúa cứu độ chúng ta đã gần hơn trước kia (Rm 13,11).
“Tỉnh giấc đi, hỡi người còn đang ngủ! Từ chốn tử vong, trỗi dậy đi nào! Đức Kitô sẽ chiếu sáng ngươi (Ep 5,14).

Nhưng ở đây, tỉnh thức có nghĩa là gì? Chúa Giêsu mời gọi nhiều lần trong Tin Mừng:
“Anh em phải coi chừng, phải tỉnh thức” (Mc 13,33a).
“Anh em hãy tỉnh thức và hãy sẵn sàng” (x Lc 12,35-40).
“Anh em hãy tỉnh thức và cầu nguyện luôn” (Lc 21,36).

Hãy sẵn sàng có nghĩa là hướng về hay chú tâm đến một điều gì đó sắp xảy ra. Những thợ săn, khi nhắm đối tượng nào đó, họ chú tâm và tập trung biết bao! Vâng, chúng ta cũng phải tập trung như thế, không chỉ để bắt một con chim nhỏ, nhưng để không hụt mất mục đích tối hậu của toàn bộ đời sống, đó là sự sống vĩnh cửu. Quả thật, chúng ta được tiền định cho sự vĩnh cửu. Điều đáng sống và bền vững không gì khác ngoài cuộc sống đời đời.

Để giúp ta biết sống tỉnh thức thế nào, Chúa Giêsu giải thích bằng hình ảnh người quản gia, luôn sẵn sàng mở cửa khi ông chủ trở về:
“Cũng như người kia trẩy phương xa, để nhà lại, trao quyền cho các đầy tớ của mình…, và ra lệnh cho người giữ cửa phải canh thức” (Mc 13,34).

Người quản gia phải là người biết lo lắng, sẵn sàng, chờ đợi, lắng nghe, tường trình lại công việc… ông luôn mở con mắt quan sát người đến người đi, sẵn sàng trỗi dậy khỏi giường để mở cửa khi biết rằng ông chủ về bất cứ lúc nào.

Hơn nữa, tỉnh thức có nghĩa là cầu nguyện. Giữa bao tiếng ồn ào, cuồng nhiệt của cuộc sống làm chúng ta phân tán, mất tập trung; tỉnh thức có nghĩa là dành thời gian để thinh lặng, đặt mình trước sự hiện diện của Chúa, nhìn lại chính mình, suy nghĩ về đời người. Cầu nguyện như khung cửa giúp ta có thể nhìn về một thế giới khác, thế giới Thiên Chúa, hướng về nhà Cha trên trời. Vì thế, tỉnh thức có tầm quan trọng trong đời sống.

Thánh Augustinô nói: “Tỉnh thức là tìm kiếm và canh chừng kẻ trộm.” Lý do chúng ta phải tỉnh thức vì như Chúa nói:
“Anh em phải coi chừng, phải tỉnh thức, vì anh em không biết khi nào thời ấy đến” (Mc 13,33).

Chúng ta không được tự an ủi mình khi cho rằng còn lâu mới kết thúc thế giới. Có một điều chắc chắn sẽ xảy ra đối với mọi người đó là cái chết. Đó là lúc Chúa sẽ trở lại với chúng ta. Đó là giờ phán xét. Thế giới này sẽ qua đi đối với mỗi người khi chúng ta nhắm mắt lìa đời.
Như thế, mỗi ngày có biết bao người phải từ giã thế giới này? Đó là giờ kết thúc, giờ Chúa đến đối với họ. Đó là lý do tại sao phụng vụ nhắc nhở chúng ta sống tỉnh thức. Có lẽ Thiên Chúa muốn gây phiền toái chăng? Có phải Người không muốn điều tốt lành cho chúng ta chăng? Không! Vì yêu chúng ta, nên Người sợ chúng ta đánh mất chính mình, nên Người mời gọi chúng ta luôn tỉnh thức.

Khi con tàu Titanic hành trình, có những tín hiệu nguy hiểm được phát ra từ ra đa, từ những con thuyền khác về những tảng băng ngầm trên biển. Nhưng người ta cứ tổ chức lễ hội, nhảy múa; người ta không muốn quấy rầy thực khách. Xem ra không có gì nguy hiểm. Nhưng điều phải đến thì đã đến. Con tàu va chạm vào những tảng băng lớn và chúng đã chọc thủng con tàu, nước biển đã nhận chìm con tàu và tất cả hành khách. Chúng ta nhớ lại điều mà Chúa Giêsu nói trong Tin Mừng, về thế hệ loài người bị lụt hồng thủy nhận chìm:
“Thiên hạ ăn uống, cưới vợ lấy chồng… cho đến khi nạn hồng thủy ập tới cuốn đi hết thảy” (Mt 24,38-39).

Bởi con người không còn tỉnh thức và sẵn sàng!

Chúng ta kết thúc với Lời của Chúa Giêsu mời gọi:
“Khi chủ về mà thấy những đầy tớ ấy đang tỉnh thức, thì thật là phúc cho họ. Thầy bảo thật anh em: chủ sẽ thắt lưng, đưa họ vào bàn ăn, và đến bên từng người mà phục vụ” (Lc 12,37). Amen!

ĐCV Thánh Phanxicô Xaviê
Nghi Diên - Nghi Lộc - Nghệ An - Việt Nam
http://nguoinguphu.blogspot.com/