Pinchas Goldschmidt, Chủ Tịch Hội Đồng Các Rabbi Do Thái Giáo Âu Châu, nguyên là Rabbi trưởng Do Thái Giáo Mạc Tư Khoa từ năm 1993 cho đến khi bỏ trốn vào tháng 3 năm 2022 đã có một bài viết trên tờ Foreign Policy nhan đề “I Was Moscow’s Chief Rabbi. Russia Forced Me to Flee”, nghĩa là “Tôi là Giáo Sĩ Trưởng Do Thái Giáo của Mạc Tư Khoa. Nga buộc tôi phải trốn chạy”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Túy Vân.

Tôi đến nước Nga Xô viết vào năm 1989, khi perestroika và glasnost đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ, để giúp xây dựng lại cộng đồng Do Thái đã bị tàn phá sau 70 năm cai trị của Cộng sản.

Một ngày mùa đông năm 2003, viên chức của Cơ quan An ninh Liên bang, gọi tắt là FSB, người được bổ nhiệm vào Hội Đường Hợp Xướng Mạc Tư Khoa vào thời điểm đó—một người đàn ông mà tôi sẽ gọi là Oleg (tên của anh ấy đã được cố tình thay đổi)—mời tôi đến đồn cảnh sát tại 40 phố Sadovnichevskaya. Oleg và đồng nghiệp của anh ấy bắt đầu nói rằng tôi, một công dân Thụy Sĩ, đã sử dụng thị thực nhập cảnh ra vào nhiều lần để ở lại Nga, điều này là bất hợp pháp vì tôi là một nhân viên tôn giáo; tuy nhiên, họ sẵn sàng bỏ qua vấn đề này nếu tôi bắt đầu báo cáo với họ. Họ ép tôi ký một cái gì đó, nhưng tôi từ chối thẳng thừng, nói rằng cáo mật người khác là vi phạm luật Do Thái.

Sau hơn một giờ quấy rầy tôi, cuối cùng họ cũng để tôi đi. Tôi đã bị chấn động đến tận cùng của con người mình. Oleg đã quay lại hai lần để thuyết phục tôi. Thậm chí có lần anh ta còn dừng xe tôi trên đường—kể từ lúc đó, tôi hiểu rằng người lái xe của tôi có thể cũng đang làm việc cho FSB. Hai năm sau, vào năm 2005, tôi bị trục xuất khỏi Nga—có thể liên quan đến việc tôi từ chối hợp tác với các cơ quan tình báo. Cuối cùng, tôi cũng có thể trở lại sau khi có sự can thiệp của Thủ tướng Ý khi đó là Silvio Berlusconi.

Trong những năm sau đó, tôi biết đã có nhiều nỗ lực tuyển dụng đồng nghiệp của mình trong cộng đồng Do Thái. Ngoài ra, các đặc vụ của FSB thường xuyên theo dõi, thăm viếng và đe dọa những người đứng đầu các tổ chức tôn giáo, bảo đảm rằng mọi người đều biết về sự hiện diện của họ. Một số thủ lĩnh sinh viên Do Thái được mời đến văn phòng của FSB trên Quảng trường Lubyanka

Có lẽ đáng chú ý nhất là vào năm 2000, Điện Cẩm Linh đã liên minh với Liên đoàn các Cộng đồng Do Thái của Nga, gọi tắt là FEOR— đó là một quan hệ đối tác phục vụ một số mục đích. Đầu tiên, đó là bằng chứng ngoại phạm cho việc Putin không phải là người bài Do Thái khi ông tiêu diệt hàng loạt các đối thủ chính trị - nhiều người trong số họ là người gốc Do Thái như Mikhail Fridman, Vladimir Gusinsky, Mikhail Khodorkovsky, Boris Berezovsky.

Nhiệm vụ thứ hai của FEOR là dành cho thế giới phương Tây: Khi Putin trở nên độc đoán hơn và các cường quốc phương Tây trở nên e ngại, những người đứng đầu FEOR đã được cử đến phương Tây để truyền đạt một thông điệp: dù Putin có tồi tệ đến đâu đi nữa, thì bất kỳ sự thay thế nào cũng sẽ tồi tệ hơn, và người Do Thái sẽ bị bách hại. Khi các cuộc biểu tình gia tăng ở Mạc Tư Khoa sau khi Putin tuyên bố trở lại nắm quyền vào năm 2012, các giáo sĩ Do Thái của FEOR đã nhanh chóng yêu cầu các giáo dân ở Mạc Tư Khoa của họ ngừng và không được tham gia các cuộc biểu tình, nhưng phải ủng hộ nỗ lực chung của chính phủ nhằm phi chính trị hóa xã hội dân sự.

Sau đó, khi Nga chinh phục Crimea, các nhà lãnh đạo của FEOR đã đi đầu trong việc thúc đẩy quan điểm trên mạng xã hội khi các cuộc biểu tình nổ ra từ người Do Thái Nga: Người Do Thái, đừng tham gia; đây không phải là cuộc chiến của chúng ta.

Trong bối cảnh câu chuyện tuyên truyền của Nga về cuộc chiến chống phát xít mới ở Ukraine, Bảo tàng Khoan dung, do FEOR xây dựng và tập trung vào câu chuyện về Thế chiến II, đã được sử dụng nhiều lần để thúc đẩy quan điểm rằng cuộc chiến chống lại Ukraine là một cuộc chiến chống lại sự trỗi dậy của chủ nghĩa phát xít. Đây là quan điểm được Giáo sĩ Alexander Boroda, chủ tịch của FEOR, sử dụng để ủng hộ cuộc chiến. Các tổ chức chị em của FEOR bên ngoài nước Nga, chẳng hạn như Chabad, hầu như không nói một lời nào.

Mặc dù Cẩm Linh đã phần nào thành công trong việc kiểm soát và biến cộng đồng Do Thái ở Nga thành công cụ, FSB vẫn tiếp tục cuộc chiến tiêu hao lực lượng chống lại các giáo sĩ Do Thái, chủ yếu là người nước ngoài. Họ đã trục xuất hơn 11 giáo sĩ Do Thái trong các cộng đồng suốt thập kỷ qua— họ là những người không tuân theo đường lối của đảng do FSB thành lập và được Giáo Hội Chính thống Nga minh họa cho các Giáo Hội khác noi theo.

Hai tuần sau cuộc xâm lược Ukraine, tôi quyết định bỏ trốn khỏi Nga - nơi tôi đã phục vụ cộng đồng của mình với tư cách là giáo sĩ Do Thái trong ba thập kỷ - để đến Âu Châu và sau đó là Israel. Tôi nhận ra rằng tôi sẽ bị áp lực phải ủng hộ cuộc chiến, và sẽ rất nguy hiểm nếu tôi bày tỏ bất kỳ sự bất đồng nào.

Kể từ khi tôi ra đi, bất cứ nơi nào tôi đến trên thế giới, tôi thường được hỏi: Tại sao không còn những tiếng nói bất đồng và phản đối từ Giáo hội Chính thống Nga, cũng như các nhóm tôn giáo khác? Câu trả lời rất đơn giản và thường gây sốc cho người phương Tây—nhưng đó là một thực tế nổi tiếng đối với những người sống ở Nga: Vào thời Xô Viết, KGB kiểm soát đời sống tôn giáo và tuyển dụng một số lượng lớn các giáo sĩ để làm việc cho an ninh nhà nước. Hầu như không thể đạt được vị trí cao hơn trong bất kỳ hàng giáo phẩm tôn giáo nào mà không phải là một đặc vụ tích cực của KGB. Dưới thời của Putin, FSB lặp lại cùng một chính sách đó.
Source:Foreign Policy