Giữa tháng Bẩy vừa qua, Cơ quan thăm dò Pew vừa làm cuộc thăm dò cho thấy một phần ba người trưởng thành Hoa Kỳ từng xem các buổi lễ tôn giáo trực tuyến hay trên truyền hình trong tháng qua, và khoảng hơn một nửa số họ, hay 18%, cho biết đây là lần đầu tiên họ bắt đầu làm việc này trong thời gian Covid-19. Dĩ nhiên, khi thờ phượng từ xa như thế, bạn không thể ôm hôn các thành viên khác của cộng đoàn hay bắt tay thừa tác viên của bạn, vị linh mục, vị giáo sĩ Do Thái giáo hay Giáo sĩ Hồi giáo. Nhưng bạn có thể ăn mặc tùy ý, vặn to văn nhỏ, coi buổi lễ cử hành ở bất cứ đâu...
Bất cứ vì lý do nào, nhiều người thích việc thờ phượng trực tuyến. Chín trên 10 người coi các buổi lễ trực tuyến trong tháng qua cho biết họ “rất” thoả mãn (54%) hay “phần nào” thoả mãn (37%) với trải nghiệm này; chỉ có 8% nói họ “không quá” hay “không hề” thoả mãn.
Vậy điều trên báo hiệu điều gì cho tương lai? Khi Covid-19 qua đi, liệu người Hoa Kỳ có mất thói quen đích thân đến nhà thờ, hội đường, đền thờ hay không? Một số nhà bình luận vốn nhận định rằng giống như đại dịch đã tăng tốc xu hướng mua bán trực tuyến và làm cho người Hoa Kỳ lệ thuộc liên mạng để làm việc, học hành, y tế và tiêu khiển thế nào, thì nhiều, nếu không tất cả, các trải nghiệm tôn giáo cũng sẽ di chuyển trực tuyến như vậy trong thế kỷ 21.
Nhưng đó không phải là điều những người đang tham dự trực tuyến việc thờ phượng sẽ làm trong tương lai. Trái lại, phần lớn người trưởng thành Hoa Kỳ nói chung cho biết khi đại dịch qua đi, họ sẽ trở lại với việc đích thân tham dự các buổi lễ tôn giáo như họ đã làm trước khi bùng phát coronavirus.
Chúng tôi làm thế cách nào (xem hình 1)
Điều chắc chắn, một tỷ lệ đáng kể người Hoa Kỳ (43%) nói họ không đích thân tham dự các buổi lễ tôn giáo trước lúc đại dịch bột phát và họ không dự kiến sẽ bắt đầu đi nhà thờ hay các nơi thờ phượng khác khi đại dịch qua đi. Nhưng 42% người lớn Hoa Kỳ nói họ sẽ đích thân tham dự các buổi lễ tôn giáo trở lại cũng thường xuyên như trước thời đại dịch, trong khi 10% nói họ sẽ tham dự thường xuyên hơn trước, và chỉ có 5% cho biết sẽ tham dự ít thường xuyên hơn.
Tương tự như thế, khá nhiều người Hoa Kỳ không lưu tâm đến các buổi lễ trực tuyến: hai phần ba người lớn Hoa Kỳ nói họ không xem các buổi lễ tôn giáo trực tuyến trong tháng qua. Nhưng một phần ba người lớn Hoa Kỳ mới coi các buổi lễ tôn giáo trực tuyến gần đây, tương đối ít (19% thuộc nhóm này, hay 6% mọi người trưởng thành), nói khi đại dịch qua đi, họ có ý định xem các buổi lễ tôn giáo trực tuyến nhiều hơn trước.
Phần lớn những người thờ phượng trực tuyến cho biết sau khi Covid-19 qua đi, họ dự định quay trở lại thói quen trước đại dịch (18% mọi người trưởng thành) hay xem trực tuyến ít hơn trước khi đại dịch bùng phát (9%).
Dự đoán còn có vẻ đáng lưu ý hơn nữa nếu ta nhìn tới những người tham dự đều đặn trước khi có Covid-19, tức những người trả lời từng nói với chúng tôi trong cuộc thăm dò năm 2019 rằng họ tham dự các buổi lễ ít nhất mỗi tháng 1 hay 2 lần. Trong số những người nhiệt thành với cộng đoàn này, 92% hy vọng khi đại dịch qua đi, họ sẽ đích thân tham dự các buổi lễ ít nhất cũng thường xuyên như họ làm trong quá khứ. 10% cho biết họ cũng sẽ xem trực tuyến nhiều hơn trong quá khứ.
Dĩ nhiên, không thể tiên đoán tác phong sẽ thực sự thay đổi ra sao sau đại dịch, nhất là nếu nó kéo dài trong tương lai hơn người ta dự tưởng. Nhưng ít nhất trong lúc này, rất ít người lớn Hoa Kỳ dự tính sẽ thay đổi việc đích thân tham dự tại nhà thờ hay các nơi thờ phượng khác bằng việc tham dự trực tuyến: chỉ có 2% những người tham dự thường xuyên trước đại dịch nghĩ về lâu về dài họ sẽ coi các buổi lễ trực tuyến thường xuyên hơn và tham dự đích thân ít thường xuyên hơn trước (xem hình 2).
Bất cứ vì lý do nào, nhiều người thích việc thờ phượng trực tuyến. Chín trên 10 người coi các buổi lễ trực tuyến trong tháng qua cho biết họ “rất” thoả mãn (54%) hay “phần nào” thoả mãn (37%) với trải nghiệm này; chỉ có 8% nói họ “không quá” hay “không hề” thoả mãn.
Vậy điều trên báo hiệu điều gì cho tương lai? Khi Covid-19 qua đi, liệu người Hoa Kỳ có mất thói quen đích thân đến nhà thờ, hội đường, đền thờ hay không? Một số nhà bình luận vốn nhận định rằng giống như đại dịch đã tăng tốc xu hướng mua bán trực tuyến và làm cho người Hoa Kỳ lệ thuộc liên mạng để làm việc, học hành, y tế và tiêu khiển thế nào, thì nhiều, nếu không tất cả, các trải nghiệm tôn giáo cũng sẽ di chuyển trực tuyến như vậy trong thế kỷ 21.
Nhưng đó không phải là điều những người đang tham dự trực tuyến việc thờ phượng sẽ làm trong tương lai. Trái lại, phần lớn người trưởng thành Hoa Kỳ nói chung cho biết khi đại dịch qua đi, họ sẽ trở lại với việc đích thân tham dự các buổi lễ tôn giáo như họ đã làm trước khi bùng phát coronavirus.
Chúng tôi làm thế cách nào (xem hình 1)
 |
| Hình 1 |
Điều chắc chắn, một tỷ lệ đáng kể người Hoa Kỳ (43%) nói họ không đích thân tham dự các buổi lễ tôn giáo trước lúc đại dịch bột phát và họ không dự kiến sẽ bắt đầu đi nhà thờ hay các nơi thờ phượng khác khi đại dịch qua đi. Nhưng 42% người lớn Hoa Kỳ nói họ sẽ đích thân tham dự các buổi lễ tôn giáo trở lại cũng thường xuyên như trước thời đại dịch, trong khi 10% nói họ sẽ tham dự thường xuyên hơn trước, và chỉ có 5% cho biết sẽ tham dự ít thường xuyên hơn.
Tương tự như thế, khá nhiều người Hoa Kỳ không lưu tâm đến các buổi lễ trực tuyến: hai phần ba người lớn Hoa Kỳ nói họ không xem các buổi lễ tôn giáo trực tuyến trong tháng qua. Nhưng một phần ba người lớn Hoa Kỳ mới coi các buổi lễ tôn giáo trực tuyến gần đây, tương đối ít (19% thuộc nhóm này, hay 6% mọi người trưởng thành), nói khi đại dịch qua đi, họ có ý định xem các buổi lễ tôn giáo trực tuyến nhiều hơn trước.
Phần lớn những người thờ phượng trực tuyến cho biết sau khi Covid-19 qua đi, họ dự định quay trở lại thói quen trước đại dịch (18% mọi người trưởng thành) hay xem trực tuyến ít hơn trước khi đại dịch bùng phát (9%).
Dự đoán còn có vẻ đáng lưu ý hơn nữa nếu ta nhìn tới những người tham dự đều đặn trước khi có Covid-19, tức những người trả lời từng nói với chúng tôi trong cuộc thăm dò năm 2019 rằng họ tham dự các buổi lễ ít nhất mỗi tháng 1 hay 2 lần. Trong số những người nhiệt thành với cộng đoàn này, 92% hy vọng khi đại dịch qua đi, họ sẽ đích thân tham dự các buổi lễ ít nhất cũng thường xuyên như họ làm trong quá khứ. 10% cho biết họ cũng sẽ xem trực tuyến nhiều hơn trong quá khứ.
Dĩ nhiên, không thể tiên đoán tác phong sẽ thực sự thay đổi ra sao sau đại dịch, nhất là nếu nó kéo dài trong tương lai hơn người ta dự tưởng. Nhưng ít nhất trong lúc này, rất ít người lớn Hoa Kỳ dự tính sẽ thay đổi việc đích thân tham dự tại nhà thờ hay các nơi thờ phượng khác bằng việc tham dự trực tuyến: chỉ có 2% những người tham dự thường xuyên trước đại dịch nghĩ về lâu về dài họ sẽ coi các buổi lễ trực tuyến thường xuyên hơn và tham dự đích thân ít thường xuyên hơn trước (xem hình 2).
 |
| Hình 2 |