Hình ảnh gia đình

Trong Giáo Hội có nhiều thánh đường, nhiều xứ đạo mang tên Gia Đình Thánh Gia. Thánh đường Sagrada Familia ở thành phố Barcelona bên nước Tây ban Nha, là thánh đường thời danh trên thế giới. Hằng năm có tới hai triệu khách du lịch đến tham quan. Thánh đường này do Kỹ sư Antonio Gaudi vẽ họa đồ cho công trình kiến trúc to lớn đồ sộ nhất từ hơn 130 năm nay, và cho tới ngày hôm nay vẫn chưa hoàn tất việc xây dựng.

Người ta dự đoán cần trong vòng từ 30 đến 50 năm nữa để xây dựng cho hoàn thành. Người khác lại nghĩ rằng đó là một công trình xây dựng liên tục kéo dài không chấm dứt. Vào mỗi thời điểm đều có những công trình nghệ thuật để lại dấu vết và hãy còn dang dở chưa hoàn thành. Những dấu vết dở dang trong thời gian còn đó. Theo dự phóng của họa đồ ngôi thánh đường vĩ đại này được xây dựng với 18 ngọn tháp.

Nhìn vào lịch sử xây dựng cùng hình ảnh ngôi thánh đường Sagrada Familia, người ta tự hỏi phải chăng đó cũng có thể là hình ảnh gia đình đang trong tiến trình biến chuyển thay đổi ở xã hội ngày hôm nay không? Phải chăng không phải mỗi giai đoạn thời gian có một mô hình viễn tượng về gia đình ?

Trong thời đại ngày nay không thể đơn giản lấy mô hình gia đình lý tưởng mang sắc thái thôn quê của thế kỷ 19. ra làm mẫu mực: người vợ lo việc nấu nướng trong nhà bếp, lo chăm sóc con cái và những việc khác trong gia đình được trật tự ngăn nắp sạch sẽ, người chồng lao động ngoài đồng ruộng, và con cái giúp đỡ cha mẹ sau giờ học ở nhà trường theo khả năng có thể.

Gia đình là một cộng đồng chung sống trong suốt dọc đời sống. Gia đình do một người đi làm kiếm tiền bạc của cải lo liệu nuôi nấng cho các thành phần trong gia đình.

Đó là hình ảnh gia đình ngày xưa vào những thế kỷ trước đây. Ngày nay thì khác, không còn như thế nữa.

Những nhà xã hội học nghiên cứu về gia đình đưa ra nhận xét, thực ra đời sống cũng như mối tương quan về gia đình và đời sống hôn nhân có thay đổi, nhưng không nhiều.

Người phụ nữ, người vợ ra ngoài đi làm kiếm tiền ngày hôm nay không phải chỉ vì muốn để không bị lệ thuộc vào tiền bạc. Nhưng họ phải đi làm kiếm tiền, để cho đời sống gia đình ít là một nửa hay một phần có đủ để chi phí trong đời sống. Vì nhu cầu chi tiêu cho đời sống trong gia đình ngày càng nhiều thêm ra. Hay đúnbg hơn vật gía ngày càng mắc đắt thêm.

Những thắc mắc và những vấn đề phức tạp nữa xảy đến cho đời sống, như đời sống gia đình bây giờ càng có thêm những luật lệ xã hội ràng buộc: luật lệ về của cải tài sản, luật về chi phí nuôi sống gia đình, luật về thuế khóa, và bây giờ có thêm mô hình sống chung mới. Cung cách đối xử với những trường hợp ly dị cũng là điều mới nữa. Trường hợp như thế trước đây ít chục năm hoàn toàn khác. Nhưng bây giờ trong đời sống xã hội gần như bình thường. Rồi trường hợp mô hình đời sống giữa hai người nam với nam, nữ với nữ. Họ sống chung nhau nhận con nuôi như thể một gia đình, được luật lệ xã hội công nhận hợp pháp.

Người tín hữu Chúa Kito theo khía cạnh đức tin bị đặt trước những thách đố đó không khỏi tự hỏi: Vậy chương trình nguyên thủy hình ảnh về gia đình xưa nay có còn nữa không? Thế nào là khuôn mẫu nguyên thủy về gia đình? Người ta có thể nhìn vào mẫu phác họa ngôi thánh đường Sagrada Familia ở Barcelona do kiến trúc sư Gaudi đã vẽ ra để rút ra bài học?. Vậy chương trình bản vẽ nào chúng ta có thể nhìn vào để nghiên cứu học hỏi?

Câu trả lời chúng ta không có được do những chỉ dẫn hiện thời ở công trình xây dựng. Nhưng bản sơ thảo cho công trình chúng ta tìm ra được ở nơi chứng từ của đức tin, của Kinh Thánh. Nơi đó chúng ta khám phá ra sự chung sống của đời sống gia đình vừa trong thời gian, vừa cả về những điều lệ căn bản giúp cho đời sống gia đình trong tương quan liên đới với nhau được củng cố cho vững chắc.

Không phải những vai trò khác nhau của những khác biệt về phái tính theo truyền thống giúp xây dựng nên đời sống hôn nhân và gia đình. Nhưng là một bổn phận bao quát: Gia đình là nơi chốn cụ thể của tình yêu thương và tương trợ lẫn cho nhau.

Cho trẻ em không có nơi chốn nào tốt hơn nữa giúp họ học hỏi được thế nào là sự tin tưởng, sự ràng buộc gắn bó và niềm vui mừng với nhau. Bỏ qua những lạm dụng, ghen tỵ sang một bên, không có chỗ nào khác mang lại hạnh phúc lớn hơn, khi nếp sống gia đình cùng chung nhau hiện thực. Trong gia đình những thành phần liên đới giúp đỡ nhau, cùng nhau mừng lễ, cùng nhau chia xẻ buồn vui, cùng nhau chịu đựng và hân hoan mừng rỡ, cùng nhau hy vọng và cùng lo âu hồi hộp chờ đợi.

Ngày lễ kính Thánh Gia Thất nhắc nhớ cùng khơi lên tình tự lòng can đảm cho con người về gia đình là nơi chốn của sự tin tưởng, sự ràng buộc và niềm vui mừng với nhau. Nơi đó con người sống lớn lên trải qua trong nếp sống tình tự chân thành con người với nhau.

Cho dù có những thay đổi, phải, có khi là cách mạng về hình ảnh nếp sống gia đình trong tương lai, mà những thế hệ trẻ ngày mai sẽ tiếp cận nhận ra, chúng ta vẫn nhận ra ý định của Đấng Tạo Hóa, Người vẽ mẫu phác họa cho đời sống gia đình: gia đình là bầu trời không gian cho tình yêu con người được triển nở hôm qua, hôm nay và ngày mai.

Lễ Thánh Gia Thất

Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long