Bộ trưởng Quốc phòng Việt Nam Phạm Văn Trà đã gặp người tương nhiệm Donald Rumsfeld trong ngày làm việc chính thức đầu tiên của chuyến thăm Hoa kỳ trong bốn ngày, từ 9 đến 12 tháng này. Trước đó ông Trà đã gặp ngoại trưởng Colin Powell.

Theo quan chức của bộ Quốc phòng Hoa kỳ thì chuyến thăm của ông Phạm Văn Trà là dấu hiệu của tiến bộ trong quan hệ quốc phòng giữa hai nước trong thời gian gần đây.

Ngũ giác đài tuyên bố gì?

Sau khi hai bộ trưởng gặp nhau, Ngũ giác đài đã cho công bố một tuyên bố ngắn, trong đó nói rằng Donald Rumsfeld và người tương nhiệm phía Việt Nam đã bàn luận về các vấn đề an ninh khu vực và an ninh toàn cầu.

Cạnh đó họ cũng bàn về cách thức thúc đẩy hợp tác an ninh giữa hai nước.

Theo Ngũ giác đài, ông Donald Rumsfeld đã thừa nhận tầm quan trọng của của việc Việt Nam tiếp tục hợp tác trong việc xác nhận các binh lính Mỹ bị mất tích trong chiến tranh.

Hai phía đã bàn về hợp tác liên quan đến các chủ đề như rà xóa mìn, cứu trợ thiên tai, và trợ giúp y tế.

Tuy nhiên trước cuộc gặp tại Ngũ giác đài, Bộ trưởng quốc phòng Việt Nam đã tới Bộ Ngoại giao Hoa kỳ, mà theo phía Mỹ, thì Hoa kỳ đã nhắc tới chủ đề tự do tôn giáo tại Việt Nam, trong khi Bộ trưởng Việt Nam phản đối nghị quyết của Quốc hội hoa kỳ lên án vi phạm nhân quyền tại VN.

Báo chí quốc tế loan tin như thế nào?

Tờ Strait Times ở Singapore, nói chuyến công du Mỹ của ông Trà đánh dấu chính thức sự kết thúc những hiềm khích cũ và có thể đưa đến một thời đại hợp tác mới, kể cả liên hệ quân sự.

Nói rằng chuyến công du này là để đáp lễ chuyến đi ba ngày đến Việt Nam vào tháng 3 năm 2000 bởi ông William Cohen, lúc đó là bộ trưởng quốc phòng Hoa Kỳ.

Tờ Strait Times dẫn lời giáo sư Carl Thayer của học viện quốc phòng Úc nói là tuy chuyến đi mang ý nghĩa sau cùng đã có hòa bình giữa hai cựu thù, nó cũng là một chuyến đi nặng nội dung vì Việt nam từ nay sẽ bị thêm áp lực phải có thêm những hoạt động quân sự với Hoa Kỳ.

Các hệ thống truyền hình tại Hoa kỳ đều chiếu hình ảnh cuộc gặp gỡ giữa ông Trà với bộ trưởng quốc phòng Donald Rumsfeld. Chiếu đi chiếu lại là cảnh hai ông vui vẻ bắt tay và đi chào hàng quân danh dự.

Theo đài truyền hình NBC thì thứ trưởng Ngoại giao James Kelly đã cho báo chí biết là khi ông Trà gặp gỡ ngắn ngủi ngoại trưởng Colin Powell, ông Powell đã nêu lên quan tâm về giới hạn tự do tôn giáo của chính phủ Việt Nam.

Ông Kelly cũng nói là ông Trà đã tỏ ý không hài lòng với đạo luật hiện đang ra trước quốc hội Mỹ chỉ trích về tự do tôn giáo và có ý gắn viện trợ với nhân quyền.

Ông Kelly đã trả lời: Chúng tôi đã nói cho phía Việt Nam biết rằng nếu chúng tôi thấy có cải thiện thì lúc đó chúng tôi không phải lo về những chuyện đó nữa".

Đó là lời chỉ trích. Nhưng để xoa dịu thì ngay sau đó ông khen ngợi Việt Nam là đã làm rất nhiều trong việc giúp đỡ Hoa kỳ tìm kiếm những người lính Mỹ mất tích trong chiến tranh Việt Nam.

Các báo chí tại Washington nói rằng có lẽ cả hai phía đều muốn tiến hành chuyến thăm một cách không ồn ào. Sẽ không có họp báo chung giữa hai phía.

Tờ New York Times có đăng hình ông Trà và ông Rumsfeld đang bước lên cầu thang trên đường tiến vào phòng họp ở Ngũ giác đài.

Theo tờ báo này thì cuộc viếng thăm có vẻ không được nhắc đến ồn ào có lẽ vì Hoa kỳ không muốn làm ồn về một cuộc chiến mà họ thất bại trong khi đang lâm chiến.

Nhưng theo NBC News thì phía Hoa kỳ nói là chính phía Việt Nam không muốn làm ồn về chuyến đi này.

NBC News tả là cuộc đón tiếp đã không có lễ nghi quân cách. Ông Rumsfeld đã ra đón tận xe hơi, bắt tay, và hai người leo một cầu thang ngắn lên văn phòng giữa khoảng một tiểu đội lính dàn chào, trong khi sân cờ thường là nơi Ngũ Giác Đài dàn chào khách đến thì vắng lặng.

NBC News cũng nhắc lại là hồi xưa ông William Cohen đã được Hà nội đón tiếp tương đối linh đình, với lính dàn chào, duyệt binh và cờ bay phất phới trên các đường phố của Hà Nội.