Từ 'vũ trụ' bao quát, tổng hợp bởi vũ trụ bao gồm núi sông, biển cả, mưa gió, thời tiết. Sông, biển cung cấp tôm cá, hải sản, và điều hoà thời tiết. Thời tiết như xuân hạ thu đông. Những mùa này giúp biết khi nào gieo, thời gian thu hoạch. Nhờ thế mà chim muông, thú rừng, côn trùng mới có thực phẩm nuôi thân. Đức Kitô Vua Vũ Trụ mang í nghĩa Ngài là chủ tất cả những gì Ngài tạo dựng, từ biển sâu, rừng rậm đến tầng trời lẫn cả cõi lòng con người. Kitô hữu nhận biết Đức Kitô Vua Vũ Trụ qua những điểm sau:

Thứ nhất: ngày Sinh Nhật Đức Kitô, ngày nay toàn vũ trụ mừng kính, biết đến như là Giáng Sinh. Trong ngày này cả triều thần thiên quốc vang ca bài ca hoà bình trên không trung

'Vinh Danh Thiên Chúa trên trời, bình an dưới thế cho người thiện tâm' Lk 2:14.

Thứ hai: nhóm đầu tiên nhận tin vui, Vua Vũ Trụ mới sinh ra là những mục đồng- Lk 2:15. Kế đến là các nhà chiêm tinh Phương Đông, bỏ ngai vàng tìm 'Ấu Chúa'.

Thứ Ba, Đức Kitô rao rao giảng công khai; ma quỉ run sợ, than vãn Lk 4:34. Ngài ra lệnh bắt chúng im lặng và chúng vâng phục Ngài.
Thứ tư, Đức Kitô là vua muôn loài khi Ngài bảo Phêrô thả lưới mạn thuyền, lưới đầy cá Lk 5:6. Lần khác Đức Kitô ra lệnh cho sóng gió, biển khơi im lặng bão tố vâng phục. Lk 8:25.

Thứ năm, Đức Kitô ra lệnh, các bệnh nan y đều vâng phục. Ngài còn là vua của sự sống khi cho con gái bà goá thành Nain sống lại Lk 7.
Thứ Sáu, trên núi thánh trong ngày lễ Đức Kitô Biến Hình; môn đệ chứng kiến cảnh Đức Kitô đàm đạo với các tổ phụ. Điều này cho thấy Ngài làm chủ cả thời gian, ngày giờ, năm tháng Lk 9:28-36.

Thứ bảy, thánh sử Mathêu cho biết ngày cánh chung, mặt trời, mặt trăng ra tối tăm, các vì sao di chuyển mất trật tự. Dưới đất sống gầm, biển thét, mặt đất rung chuyển, núi lửa phun trào. Khi tạo dựng vũ trụ Thiên Chúa tạo ánh sáng, thời gian. Đức Kitô cho biết ngày cánh chung được thu ngắn lại giúp môn đệ trung tin vững tin vào Đức Kitô Mt 24: 21-22.

Thứ tám, Đức Kitô cho biết Ngài là sự sống, nguồn sống. Ai tin vào Ngài sẽ chết trong bình an, hy vọng. Trước khi chết tên trộm được Đức Kitô hứa ban nước trời vì anh thống hối.

Đức Kitô chiến thắng ma quỉ, satan. Sau ba ngày trong mộ, Đức Kitô Phục Sinh Vinh Hiển, tiến ra ánh sáng, đạp đầu thần chết, thực hiện điều ma qủi hằng lo sợ 'Ông đến để tiêu diệt chúng tôi' Lk 4:34. Ngài xuống trần gian giải thích tình yêu Chúa và ban sự sống trường sinh cho môn đệ.

Ngài Đức Kitô Giáng Sinh thiên thần ca vang cõi không trung. Vua nhân lành tìm đến bái phục, vua tàn ác tìm cách giết Ngài. Trước giờ Đức Kitô tắt thở, vũ trụ dường như mất sức sống, bầu trời ảm đạm, u tối, điềm lạ xuất hiện. Viên đại đội trưởng hành hạ Ngài đấm ngực thốt lên:

Người này đích thực là người công chính. Mt 27:54-56, Mc 15:39-41. Lc 23:47

TiengChuong.org

 

CHÁY LAN

“Hãy lo làm ăn sinh lợi cho tới khi tôi đến!”.

“Rất dễ xác định khi một thứ gì đó bốc cháy; nó đốt các vật chung quanh. Ngọn lửa nào không cháy lan sẽ tắt. Lửa không cháy là một mâu thuẫn! Kitô hữu không có ‘lửa tông đồ’ là một mâu thuẫn! Hãy xem lại việc kết hiệp của họ với Chúa Kitô!” - Elton Trueblood.

Kính thưa Anh Chị em,

Tin Mừng hôm nay nói đến việc ‘cháy lan’ của người môn đệ, biểu hiện qua ba hạng người được trao cùng một nén ân sủng - từ Chúa Kitô - với cùng một mệnh lệnh, “Hãy lo làm ăn sinh lợi!”.

Hạng thứ nhất - “sinh lợi” mười nén, năm nén. Vua trở lại, phúc trình của họ thật đáng mừng. Đây là những môn đệ đã để cho lửa cháy sáng. Thiên Chúa không trao nén bạc để chôn giấu, nhưng để mỗi người tạo nên ‘một sự khác biệt vĩnh viễn’ trong cuộc sống người khác. Với họ, việc tông đồ không là gánh nặng nhưng là niềm vui; và chính niềm vui tiếp sức cho sự ‘cháy lan’ ấy. Như lửa gặp gió, nhiệt thành của họ tác động theo cấp số nhân. “Đừng bao giờ nghi ngờ rằng, một nhóm nhỏ những công dân tận tâm, suy nghĩ sâu sắc, có thể thay đổi thế giới!” - Margaret Mead.

Bà mẹ thời Macabê là một mẫu gương rực sáng của sự “sinh lợi”. Bà can trường chứng kiến bảy người con chịu chết vì trung thành với lề luật. Bà tin “Đấng Tạo Hoá đã nắn đúc nên loài người... Do lòng thương xót, Người sẽ trả lại cho các con thần khí và sự sống!” - bài đọc một. Chính niềm xác tín ấy mà đức tin của bà sẽ ‘cháy lan’ cho các thế hệ sau.

Hạng thứ hai - “bọc khăn giữ kỹ”. Không làm điều xấu; họ chỉ sợ. Nỗi sợ làm họ tê liệt, khiến ân sủng bị chôn vùi. Sợ hãi thường là dấu của một tương quan ‘chưa đủ tin cậy’ vào Chúa; và vì thế, không thể ‘cháy lan’. Phụng sự Chúa luôn đòi bạn bước ra khỏi vùng an toàn, trao những gì mình có vào tay Ngài, và để Ngài làm phần còn lại. “Sợ hãi không thể tồn tại khi có đức tin. Hãy buông nhu cầu kiểm soát, nhảy một bước đức tin và sợ hãi sẽ tan như sương sớm!” - John Harricharan.

Hạng thứ ba - công khai chống lại Vương Quốc - phá hoại thay vì cộng tác. Họ từ chối ân sủng, từ chối chủ quyền Thiên Chúa trên đời mình. Chúa Giêsu mạnh mẽ nói về họ không nhằm đe doạ, nhưng là cảnh báo nghiêm túc về hậu quả tự nhiên của việc khước từ ánh sáng. “Sự nổi loạn của con người không thể vô hiệu quyền tể trị của Thiên Chúa, nhưng có thể đem tai họa về cho mình!” - A. W. Tozer.

Anh Chị em,

Ước gì bạn và tôi thuộc hạng “sinh lợi” cho Chủ! Nếu đang cháy sáng, hãy tạ ơn; nếu sợ hãi, hãy để dụ ngôn lay động, kéo chúng ta ra khỏi sự an thân. Không ai hối hận khi đặt trái tim và linh hồn vào việc phụng sự Chúa. Muốn trở nên người có thể ‘cháy lan’, chúng ta cần kết hiệp với Chúa Kitô đêm ngày, tìm kiếm Ngài, đặt Ngài - Lửa Tình Yêu - tận sâu thẳm lòng mình. Thật đáng ao ước, “Lạy Chúa, khi thức giấc, con được thoả tình chiêm ngưỡng Thánh Nhan!” - Thánh Vịnh đáp ca.

Chúng ta có thể cầu nguyện,

“Lạy Chúa, đừng để thời gian, sức khoẻ và những mài mòn khiến ‘lửa’ trong con leo lét! Con sẽ ‘cháy lan’, cháy mãi, cháy cho các thế hệ, cả sau khi con đã hoá tro!”, Amen.

Lm. Minh Anh (Tgp. Huế)

 

52. Nếu chúng ta muốn lên đỉnh cao của đức khiêm tốn và mau chóng đạt tới nó, thì chỉ có nhờ sự khiêm tốn ở đời này mới có thể đạt tới vị trí cao ở thiên đàng.

(Thánh Benedict)

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Trích dịch từ tiếng Hoa trong "Cách ngôn thần học tu đức")

---------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

98. TRẢ LỜI THƯỢNG CẤP HỎI

Có người bỏ tiền ra mua một chức quan.

Sau khi nhậm chức thì đi bái kiến thượng cấp, thượng cấp hỏi:

- “Quý huyện phong thổ thế nào?”

Ông ta đáp:

- “Bổn huyện phong cát không lớn, bụi đất cũng ít”.

Hỏi:

- “Mùa xuân hoa thế nào?”

Đáp:

- “Hoa năm nay mỗi ký hai trăm tám”.

Hỏi:

- “Lúa thóc thế nào?”

Đáp:

- “Vóc dáng tiểu nhân phải mặc là ba mét sáu”.

Hỏi:

- “Bá tánh thế nào?

Đáp:

- “Người ngu trắng chỉ có hai, người ngu đỏ thì không ít”.

Thượng cấp giận dữ nói:

- “Ta hỏi là hỏi lê thứ”.

Ông ta cung kính trả lời:

- “Đại nhân hỏi cây lê à, có, có, cây lê rất nhiều, tiếc là ra quả ít quá”.

Thượng cấp nổi trận lôi đình, lớn tiếng hỏi:

- “Ta không hỏi cây ngu, cây lê, mà là hỏi tiểu dân của ngươi”.

Ông ta vội vàng đứng lên, khom lưng trả lời:

- “Dạ, tiểu dân của tiểu nhân gọi là cẩu ạ”.

(Hi đàm lục)

Suy tư 98:

Có những người, đôi lúc bị khớp không bình tĩnh trước những ông quan lớn, có người bị “ngọng” trước những ông quan hét ra lửa, cho nên trả lời câu được câu mất, có khi ngớ ngẫn đơ người ra, huống hồ là người bỏ tiền ra để mua chức quan, làm sao mà hiểu được chữ nghĩa chứ !?

Thời xưa cũng như thời nay, người bỏ tiền ra để mua chức quan thì càng khốn nạn hơn nữa, bởi vì họ không biết cái gì là hạch toán kinh tế, họ cũng không biết cái gì là thị trường chứng khoán, lại càng không biết tỷ lệ hối đoái là cái chi chi, thì làm sao mà trả lời minh bạch cho cấp trên được, đúng là khốn nạn đời đời thật...

Người luôn làm điều ác, người luôn bỏ vạ cáo gian, người luôn tham nhũng và người luôn hà hiếp dân lành, thì làm sao đứng vững trước mặt Thiên Chúa trong ngày phán xét được ! Họ sẽ khốn nạn hơn những người mua chức quan nhiều nhiều lắm.

Ai có trí khôn thì suy cho biết !!

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Dịch từ tiếng Hoa và viết suy tư)

------------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

Bài viết của Victoria Cardiel trên bản tin của CNA ngày 17 tháng 11 năm 2025 cho hay: Đức Giáo Hoàng Lêô XIV kêu gọi các giáo xứ đầu tư vào việc đào tạo phụng vụ, đặc biệt cho các người đọc sách, đồng thời khuyến khích mọi người đọc Phụng Vụ các Giờ Kinh và kêu gọi chú trọng đến lòng đạo đức bình dân.

Trong buổi tiếp kiến các tham dự viên của khóa học do Viện Phụng Vụ Giáo Hoàng Thánh Anselmô tại Rome tổ chức tại Điện Tông Tòa dành cho các nhân viên thừa tác phụng vụ giáo phận, Đức Thánh Cha nói rằng “trong các giáo phận và giáo xứ, nhu cầu đào tạo như vậy là rất cần thiết” và khuyến khích việc thành lập “các khóa học Kinh Thánh và phụng vụ” ở những nơi còn thiếu các chương trình đào tạo như vậy.

Thông qua các khóa học như vậy, Đức Giáo Hoàng cho biết học viện có thể giúp các giáo hội địa phương và cộng đồng giáo xứ “được hình thành bởi Lời Chúa, giải thích các văn bản của Sách Bài Đọc trong ngày thường và ngày lễ”.

Đối với Đức Giáo Hoàng, điều quan trọng là phụng vụ phải “thể hiện một cộng đồng quan tâm đến các cử hành của mình, chuẩn bị và sống chúng một cách trọn vẹn”.

Về việc đào tạo Kinh Thánh kết hợp với đào tạo phụng vụ, ngài khuyến nghị những người phụ trách thừa tác phụng vụ “đặc biệt chú ý” đến những người công bố Lời Chúa.

Đề cập đến những người đọc Sách Thánh và những người thường xuyên đọc Kinh Thánh, Đức Thánh Cha nói rằng “kiến thức Kinh Thánh cơ bản, cách phát âm rõ ràng, khả năng hát thánh vịnh đáp ca, cũng như soạn lời cầu nguyện của tín hữu cho cộng đồng là những khía cạnh quan trọng để thực hiện cải cách phụng vụ và giúp dân Chúa phát triển trên con đường của họ”.

Đức Lêô XIV tuyên bố: “Chúng ta nhận thức rõ rằng đào tạo phụng vụ là một trong những chủ đề chính của toàn bộ hành trình Công đồng và hậu Công đồng”. Về vấn đề này, ngài khẳng định rằng mặc dù “đã đạt được nhiều tiến bộ” nhưng “vẫn còn một chặng đường dài phía trước”. Ngài thúc giục: “Chúng ta đừng nản lòng: Hãy hăng hái tiếp tục các sáng kiến tốt đẹp được truyền cảm hứng từ cuộc cải cách, đồng thời tìm kiếm những cách thức và phương pháp mới”.

Đức Giáo Hoàng cho biết mục tiêu là “thúc đẩy sự tham gia hiệu quả của dân Chúa cũng như một phụng vụ trang nghiêm, chú ý đến những nhạy cảm khác nhau và chừng mực trong sự long trọng của nó”.

Trong số những điều khác, ngài đặc biệt yêu cầu phụng vụ giáo phận thúc đẩy Phụng vụ Giờ Kinh và nuôi dưỡng chiều kích “lòng đạo đức bình dân”.

Ngài nói: “Trong số các khía cạnh liên quan đến công việc phục vụ của anh em với tư cách là người hướng dẫn, tôi muốn đề cập đến việc thúc đẩy Phụng vụ Giờ Kinh, chăm sóc lòng đạo đức bình dân và chú trọng đến chiều kích cử hành trong việc xây dựng các nhà thờ mới và cải tạo các nhà thờ hiện có”.

Đức Thánh Cha lưu ý: “Tại nhiều giáo xứ, cũng có các nhóm phụng vụ phải phối hợp hoạt động với ủy ban giáo phận”.

Các ủy ban phụng vụ giáo xứ

Đức Thánh Cha nói tiếp: “Kinh nghiệm của một nhóm, dù nhỏ nhưng có động lực tốt, quan tâm đến việc chuẩn bị phụng vụ, là biểu thức của một cộng đồng chăm lo cho các nghi lễ của mình, chuẩn bị và sống trọn vẹn các nghi lễ, theo sự đồng thuận của cha xứ.”

ngài giải thích: “Bằng cách này, chúng ta tránh được việc ủy thác mọi thứ cho cha xứ và chỉ để lại một vài người chịu trách nhiệm hát thánh ca, công bố lời Chúa và trang trí nhà thờ”.

Tương tự, ngài than thở rằng các nhóm giáo xứ này “đã suy giảm đến mức không còn gì, như thể họ đã đánh mất bản sắc của mình.” Do đó, ngài kêu gọi một cam kết để “làm cho lĩnh vực này của đời sống Giáo hội trở nên hấp dẫn trở lại, có khả năng thu hút những người có năng lực hoặc ít nhất là có khuynh hướng phục vụ loại hình này.”

Do đó, ngài khuyến khích các nhà lãnh đạo phụng vụ đề xuất với các linh mục giáo xứ “các khóa đào tạo để thành lập hoặc củng cố các nhóm phụng vụ trong giáo xứ, đào tạo các thành viên và đưa ra các đề xuất cho hoạt động của họ”.

 

Simone Lorenzo-Peckson, trong bản tin của Aleteia ngày 18/11/25, cho hay: Tháng 5 năm 2017, linh mục Anh giáo Nicky Gumbel đã phỏng vấn Đức Hồng Y Luis Antonio Tagle trước 6,000 người tham dự tại một hội nghị lãnh đạo ở London. Hội nghị được tổ chức bởi Alpha, một tổ chức đại kết hoàn cầu do Gumbel sáng lập.

Trong cuộc trao đổi, họ đã thảo luận về cách các Kitô hữu, và đặc biệt là các nhà lãnh đạo Kitô giáo, nên đối diện với các thực tại đau khổ lan rộng. Cuộc trò chuyện được khơi nguồn từ kinh nghiệm sâu rộng của Đức Hồng Y về nghèo đói và thiên tai, với tư cách là một mục tử ở Philippines và là chủ tịch của Caritas Quốc tế, tổ chức nhân đạo chính thức của Giáo Hội Công Giáo, mà ngài đã lãnh đạo từ năm 2015 đến năm 2022.

Sau đây là ba trong số những hiểu biết sâu sắc hữu ích nhất của Đức Hồng Y Tagle từ cuộc trò chuyện đó.

Tầm nhìn thông sáng 1: Kể chuyện có thể mạnh mẽ hơn việc tìm kiếm giải pháp.

Khi Gumbel hỏi Đức Hồng Y Tagle điều gì khó khăn nhất khi đóng vai trò lãnh đạo, Đức Hồng Y tập trung vào hai điều. Thứ nhất, "Việc này (làm giám mục) đối với tôi chỉ đơn thuần là đức tin. Và vì vậy, nếu tôi có thể gọi đó là một khó khăn, một cuộc đấu tranh, thì đó là một cuộc đấu tranh trong đức tin, chấp nhận rằng Chúa đang đặt niềm tin vào một người như tôi."

Phần thứ hai, "Những điều khác mà tôi cũng thấy khá nặng nề trong lòng là mọi người mang theo gánh nặng và mối bận tâm của họ… và tôi có quan niệm rằng một nhà lãnh đạo là người giải quyết vấn đề."

Bất cứ khi nào ngài không thể đưa ra giải pháp (điều mà ngài nói là thường xuyên xảy ra), Đức Hồng Y chia sẻ rằng ngài cảm thấy thất vọng. Từ sự việc thường xuyên này, ngài đã học được rằng nhiều người không gặp vấn đề, mà là những tình huống tiến thoái lưỡng nan. Ngài giải thích, những tình huống tiến thoái lưỡng nan là những vấn đề dai dẳng vì chúng thiếu một giải pháp rõ ràng.

Những ví dụ từ kinh nghiệm của ngài là rất nhiều cái chết, bệnh tật và sự di tản của con người do bão và lũ lụt thường xuyên gây ra ở Philippines.

Đức Hồng Y Tagle chia sẻ rằng ngài đang học cách ứng phó với những tình huống tiến thoái lưỡng nan không phải bằng giải pháp mà bằng những câu chuyện. Kỹ năng lãnh đạo đã dạy ngài rằng hơn cả một người giải quyết vấn đề, một nhà lãnh đạo giỏi còn là một người kể chuyện. Ngài nhấn mạnh rằng để trở thành một người kể chuyện lôi cuốn, người ta cần lắng nghe câu chuyện của người khác, và quan trọng nhất, là câu chuyện mà Chúa muốn kể.

Ngài kết thúc câu trả lời cho câu hỏi khó của Gumbel bằng cách kể câu chuyện về một bé gái đường phố đã đến gặp Đức Giáo Hoàng Phanxicô trong nước mắt, rồi hỏi: "Tại sao Chúa lại để những đứa trẻ vô tội như chúng ccon phải chịu đau khổ?"

Đức Thánh Cha lắc đầu, ôm lấy bé gái và nói: "Có những câu hỏi không dễ trả lời. Có lẽ nước mắt sẽ rửa sạch đôi mắt chúng ta và cho phép chúng ta nhìn rõ hơn."

Đức Hồng Y nói với Gumbel rằng vào lúc đó, ngài vô cùng mong muốn một giải pháp cho nỗi đau khổ của bé gái, nhưng ngài không có giải pháp nào. Đó là lúc ngài bắt đầu nghĩ rằng sự bất lực của mình thực ra có thể phản ảnh nỗi bất lực của bé gái, và khoảnh khắc chia sẻ những tổn thương này là cơ hội để trải nghiệm sự hiệp thông với bé gái.

Tầm nhìn thông sáng 2: Đừng để nỗi đau khổ to lớn ngăn cản bạn mang Tin Mừng đến cuộc sống.

Mặc dù những trải nghiệm như trên thường xảy ra, Đức Hồng Y Tagle tin rằng chúng phải song hành với những cách thức chủ động và tập thể hơn để nâng đỡ những người đang trải qua cảnh nghèo đói.

Hơn nữa, ngài tin rằng việc thực hiện các bước cụ thể để giảm nghèo là cần thiết để đưa tin mừng vào cuộc sống.

Ngài đã chia sẻ một số gợi ý từ các bài phát biểu trước các nhà lãnh đạo doanh nghiệp trên khắp thế giới. Khán giả uy tín nhất của ngài là Diễn đàn Kinh tế Thế giới ở Davos.

Trong các bài thuyết trình này, ngài mời các nhà lãnh đạo doanh nghiệp xem xét và hành động theo các khuyến nghị sau, hy vọng rằng, nếu họ phản hồi, tin mừng sẽ nhân bản hóa văn hóa theo những cách tốt nhất:

1. Học cách xem xét động lực của bạn bằng cách đặt câu hỏi: "Điều gì chi phối tôi? Đó là tham vọng, thành công hay lương tâm?"

2. Xem xét liệu bạn có đưa những người đang trải qua cảnh nghèo đói vào văn hóa doanh nghiệp của mình hay không. Ví dụ, hãy nghĩ đến câu hỏi: "Bạn có đưa người nghèo vào tuyên bố tầm nhìn của công ty mình không?"

3. Tìm kiếm những cuộc gặp gỡ bản thân với những người bên lề xã hội: "Hãy chạm vào đôi tay của một người nghèo. Họ không phải là những con số thống kê. Họ có thể là tôi, cha mẹ tôi. Sức mạnh của cuộc gặp gỡ đó có thể tạo ra những vết nứt trong những giả định sẵn có của tôi."

Tầm nhìn thông sáng 3: Tìm kiếm những khoảnh khắc cùng nhau đấu tranh, được xoa dịu bởi tiếng cười.

Tất nhiên, nghèo đói, ngay cả dưới nhiều hình thức, chỉ là một trong danh mục dài những nỗi thống khổ của con người. Một bóng tối lan rộng hơn cả nghèo đói về thể chất, và có thể là nguyên nhân gốc rễ của nó, chính là khoảng cách khó vượt qua mà chúng ta thường cảm thấy giữa mình và Thiên Chúa. Đức Hồng Y đã thẳng thắn chia sẻ về nhiều trường hợp ngài phải đối diện với sự nghèo đói về mặt tinh thần của chính mình, mặc dù ngài đã là một linh mục được ba mươi lăm năm.

Gumbel hỏi ngài về những kỷ luật tâm linh mà ngài thực hành. Câu trả lời của ngài rất đơn giản: Ngài dành buổi sáng sớm để suy ngẫm về Kinh Thánh như một cách để mở lòng mình ra đón nhận tiếng nói của Chúa Thánh Thần. Ngài thú nhận rằng ngài không nghe thấy Chúa Thánh Thần hằng ngày.

Sau đó, ngài đùa cợt trêu người phỏng vấn không phải Công Giáo: "Chúa Thánh Thần nói chuyện với anh hằng ngày, phải không?"

Khi cả hai cùng bật cười trước lời nhận xét khiêm tốn của vị Hồng Y, khoảnh khắc ngắn ngủi đó đã trở thành minh chứng cho một nguyên tắc mà vị Hồng Y đã nhấn mạnh trước đó trong cuộc phỏng vấn: tầm quan trọng của tiếng cười như một hành động của đức tin.

Theo lời Đức Hồng Y, "Tôi không phát triển một 'Thần học về Tiếng cười', nhưng đối với tôi, nó là một phần của cái mà tôi gọi, theo nghĩa chung hơn, là linh đạo sống trong Thánh Linh, một khiếu hài hước, một khả năng mỉm cười, một khả năng mỉm cười, cười nhạo chính mình, cười nhạo những sai lầm của mình, hay một lời kêu gọi, hãy tự do, hãy tự do trong Thánh Linh.

Đối với tôi, đó là một lời tuyên xưng đức tin rằng tôi không phải là đấng cứu thế của thế gian, vì vậy tôi không cần một khuôn mặt nghiêm nghị”.

Việc Đức Hồng Y Tagle gợi ý rằng người khác có thể nghe thấy Chúa Thánh Linh thường xuyên hơn là một ví dụ về một giá trị khác mà ngài nhấn mạnh trong cuộc trò chuyện này: tôn trọng những người bất đồng quan điểm với mình.

Ngài giải thích rằng sự tôn trọng là rất quan trọng cho việc truyền giáo hiệu quả bởi vì đôi khi những người chúng ta giao tiếp phản đối những gì chúng ta nói vì cách chúng ta tiếp cận họ.

Thực ra, toàn bộ cuộc đối thoại là một lớp học chuyên sâu về sự tôn trọng lẫn nhau, bất chấp những khác biệt thần học rõ ràng. Họ kết thúc cuộc trò chuyện bằng một cái ôm nồng ấm, thân ái.

 

Bài viết của Christopher R. Altieri ngày 16 tháng 11, 2025 trên tạp chí Crux:

Nếu có một điều đã trở nên rõ ràng trong sáu tháng đầu tiên của triều đại Đức Leo XIV, thì đó là ngài rất quan tâm đến giáo dục theo nghĩa sâu sắc nhất của từ này và hiểu rõ và sâu sắc về cách mà những thực tại mới nổi của thế kỷ 21 đang thách thức các nhà giáo dục.

Đức Leo XIV phát biểu hôm thứ Năm: “Trí tuệ nhân tạo đang biến đổi nhiều khía cạnh trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, bao gồm giáo dục, giải trí và sự an toàn của trẻ vị thành niên”.

Ngài đã phát biểu tại Sảnh Clementine thuộc Điện Tông Tòa, với các đại biểu tham dự hội nghị về phẩm giá của trẻ em và thanh thiếu niên trong thời đại trí tuệ nhân tạo.

Hội nghị được tài trợ bởi tổ chức Telefono Azurro của Ý, khởi đầu vào nửa cuối những năm 1980 với tư cách là một đường dây nóng điện thoại dành cho trẻ em và thanh thiếu niên gặp nhiều khó khăn khác nhau và kể từ đó đã phát triển thành một tổ chức nghiên cứu và vận động, đồng thời tiếp tục sứ mệnh ứng phó khủng hoảng.

Telefono Azurro là một tổ chức của Ý, nhưng thông điệp của Đức Giáo Hoàng Leo gửi đến những người tham dự hội nghị lại mang tính hoàn cầu rõ ràng.

Việc sử dụng AI “đặt ra những câu hỏi đạo đức quan trọng”, Đức Giáo Hoàng Leo nói, “đặc biệt liên quan đến việc bảo vệ phẩm giá và hạnh phúc của trẻ vị thành niên”, những người “đặc biệt dễ bị thao túng bởi các thuật toán AI có thể ảnh hưởng đến quyết định và sở thích của các em”.

Đức Giáo Hoàng Leo nhận thức được nhu cầu cần có những nỗ lực chung trong nước và quốc tế để bảo vệ trẻ vị thành niên, đặc biệt là mặc dù không có nghĩa là độc quyền.

“Các chính phủ và các tổ chức quốc tế”, Đức Giáo Hoàng nói, “có trách nhiệm thiết kế và thực hiện các chính sách bảo vệ phẩm giá của trẻ vị thành niên trong thời đại AI này”.

Đức Leo cũng cho biết các chính sách nên cập nhật luật bảo vệ dữ liệu “để giải quyết những thách thức mới do các kỹ thuật mới xuất hiện đặt ra” và thúc đẩy “các tiêu chuẩn đạo đức cho việc phát triển và sử dụng AI”, nhưng ngài không đi sâu vào chi tiết.

Điều đáng nói là Vatican dưới thời Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã bắt đầu giải quyết những thách thức này từ nhiều năm trước, với một loạt hội nghị và Lời kêu gọi về Đạo đức AI.

Ban đầu được ký kết vào tháng 2 năm 2020 bởi Học viện Giáo hoàng về Sự sống, Microsoft, IBM, Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc và Bộ Đổi mới của Ý, Lời kêu gọi về Đạo đức AI thúc đẩy một cách tiếp cận đạo đức đối với trí tuệ nhân tạo và có sự tham gia của các nhà lãnh đạo từ các lĩnh vực kỹ thuật và kỹ nghệ, chính phủ, học viện và xã hội dân sự.

Số lượng người ký tên vào Lời kêu gọi về Đạo đức AI đã tăng lên ở nhiều hạng mục trong những năm qua, trong khi các can thiệp của Đức Giáo Hoàng về chủ đề này cũng tăng lên.

Cũng cần nhắc đến chủ đề mà Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đã chọn cho Thông điệp của mình nhân Ngày Truyền thông Xã hội Thế giới năm 2026 là Bảo tồn khuôn mặt và tiếng nói của con người khi thế giới đang vật lộn với sự xuất hiện của những kỹ thuật mới mang tính đột phá mạnh mẽ.

“Trong hệ sinh thái truyền thông ngày nay”, thông cáo báo chí từ bộ máy truyền thông của Vatican nêu rõ chủ đề, “Kỹ thuật ảnh hưởng đến các tương tác nhiều hơn bao giờ hết – từ các thuật toán quản lý nguồn cấp tin tức đến AI biên soạn toàn bộ văn bản và cuộc đàm luận”.

“Thách thức”, thông cáo tiếp tục, “là đảm bảo rằng con người vẫn là tác nhân dẫn dắt”.

“Tương lai của truyền thông phải là một tương lai mà máy móc đóng vai trò là công cụ kết nối và tạo điều kiện thuận lợi cho cuộc sống con người”, thông báo cũng cho biết, “thay vì làm xói mòn tiếng nói của con người”.

Nói thì dễ hơn làm, như bất cứ ai làm trong lĩnh vực giáo dục đều sẽ nói với bạn, và không ai có tất cả câu trả lời. Tuy nhiên, Giáo Hội Công Giáo hiểu biết sâu sắc về bản chất con người và mang trong mình một kho tàng ký ức lịch sử vô cùng phong phú.

Đức Giáo Hoàng Lêô XIV dường như đang đi đầu bằng tấm gương, khuyến khích việc thực hành cả hai mặt lắng nghe và nói trong truyền thông.

Dưới thời Đức Leo và Đức Phanxicô, Vatican đã lắng nghe các chuyên gia về mặt kỹ thuật – những người thiết kế và tiếp thị các kỹ thuật mới cũng như những người nghiên cứu tác động của chúng – và đã nói về cốt lõi của túi khôn ngoan nhân bản mà Giáo hội mang trong ký ức lịch sử của mình.

“Việc soạn thảo và thực thi các hướng dẫn đạo đức thực sự quan trọng”, Đức Leo XIV phát biểu vào thứ Năm tuần trước, “nhưng điều đó là chưa đủ”.

Ngài nói rằng “cần có những nỗ lực giáo dục liên tục hàng ngày, được thực hiện bởi những người trưởng thành, những người được đào tạo và hỗ trợ bởi các mạng lưới cộng tác”.

Để phát triển các mạng lưới đó, người trưởng thành cần hiểu những rủi ro vốn có trong việc sử dụng AI. Hồ sơ rủi ro đang thay đổi nhanh chóng như sự phát triển của kỹ thuật AI, khiến việc theo kịp các thách thức chuyên biệt trở nên rất khó khăn. Tóm lại, có rất ít thời gian để suy nghĩ thấu đáo mọi điều.

Các nhà giáo dục – bao gồm cả cha mẹ, những người đầu tiên và luôn là những người giáo dục chính cho con cái mình – từ lâu đã nhận thức được mức độ nguy hiểm của việc tiếp cận kỹ thuật số quá sớm, không giới hạn và không được giám sát đối với trẻ em và thanh thiếu niên. Việc tiếp cận kỹ thuật kỹ thuật số như vậy đã kìm hãm ít nhất một thế hệ thanh thiếu niên, những người đang phải vật lộn để xây dựng các mối quan hệ.

“Chỉ bằng cách tham gia vào việc khám phá những rủi ro như vậy và những ảnh hưởng của chúng đến đời sống cá nhân và xã hội của các em,” Đức Leo nói, “thì trẻ vị thành niên mới có thể được hỗ trợ tiếp cận thế giới kỹ thuật số như một phương tiện để củng cố khả năng đưa ra những lựa chọn có trách nhiệm cho bản thân và cho người khác.”

Đức Leo XIV cũng nhận thức được những rủi ro.

Ngài gọi sứ mệnh phát triển sự hiểu biết về công nghệ AI mới xuất hiện là “một thao tác quan trọng trong việc bảo vệ tính độc đáo và kết nối của con người, điều này phải luôn được hướng dẫn bởi sự tôn trọng nhân phẩm như một giá trị cơ bản.”

“Chỉ bằng cách áp dụng một cách tiếp cận mang tính giáo dục, đạo đức và có trách nhiệm,” ngài nói, “chúng ta mới có thể đảm bảo rằng trí tuệ nhân tạo đóng vai trò là đồng minh chứ không phải là mối đe dọa, trong sự tăng trưởng và phát triển của trẻ em và thanh thiếu niên.”

Đó là một nhiệm vụ khó khăn.

Đây cũng là bằng chứng rõ ràng hơn nữa cho thấy Đức Leo mong muốn khai thác “hiểu biết chuyên gia về nhân loại” của Giáo hội – mượn lời Đức Thánh Cha Phaolô VI – để đối diện và vượt qua những xáo trộn của thế kỷ 21 theo cách đặt bản chất con người lên hàng đầu, trước khi nhân loại để mình bị lu mờ.

Câu hỏi đặt ra là: Bằng cách nào?

 

Giáo Hội Công Giáo đã xác nhận việc phát hiện thi thể của Cha Ernesto Baltazar Hernández Vilchis, một linh mục của Giáo phận Cuautitlán ở Mexico, người đã mất tích hơn hai tuần.

Trong một thông điệp, Đức Cha Efraín Mendoza Cruz của Giáo phận Cuautitlán đã bày tỏ lòng biết ơn “đối với cuộc đời và sứ vụ của Cha Ernesto, đối với sự cống hiến quảng đại của ngài cho Phúc Âm, và đối với công tác mục vụ của ngài, đó là hạt giống sinh hoa trái sẽ tiếp tục đơm hoa kết trái trong Giáo hội”.

Ngài cũng kêu gọi chính quyền tiến hành các cuộc điều tra “để làm sáng tỏ sự thật của vụ án và mang lại công lý mà mọi mạng sống con người đều đáng được hưởng”.

Giáo phận cũng cùng chung tiếng kêu cứu với “rất nhiều gia đình đang phải chịu đựng bạo lực và mất tích ở đất nước chúng ta, và chúng tôi yêu cầu thực tế đau thương này, đang ảnh hưởng đến cuộc sống của cộng đồng chúng ta, phải chấm dứt”.

Cuối cùng, vị giám mục kêu gọi cộng đồng cầu nguyện cho gia đình linh mục để họ có thể tìm thấy sự an ủi, và ngài phó thác “cho Chúa Kitô, Đấng chiến thắng sự chết, linh hồn của Cha Ernesto và linh hồn của tất cả các tín hữu đã qua đời”.

Những kẻ tình nghi gây án đã bị bắt giữ

Trong một tuyên bố được đưa ra ngày 13 tháng 11, Văn phòng Bộ Trưởng Tư Pháp bang Mexico đã báo cáo việc bắt giữ một người đàn ông và một người phụ nữ vì nghi ngờ họ có liên quan đến vụ sát hại Hernández. Lệnh bắt giữ một người phụ nữ khác đã được ban hành, và việc bắt giữ cô ta dự kiến sẽ diễn ra.

Theo văn phòng Bộ Trưởng Tư Pháp, vị linh mục đã bị tấn công “bằng vật sắc nhọn”, gây ra “những vết thương dẫn đến tử vong”.

Ba nghi phạm bị chính quyền xác định “được tường trình đã cố gắng cản trở cuộc điều tra bằng cách giấu thi thể trong những chiếc túi”, sau đó buộc vào một món đồ nội thất và vứt xuống kênh thoát nước thải.

Chính quyền cho biết một trong những nghi phạm có tiền án tại bang Mexico, nơi anh ta đã thụ án 18 năm tù vì tội cướp có sử dụng bạo lực.

---

Source:Catholic News Agency

Priest found dead in Mexico; 2 suspects arrested

 

Đức Giáo Hoàng Lêô XIV dự kiến sẽ được yêu cầu giải quyết một trong những hậu quả lâu dài nhất của cuộc Cải cách bằng cách chính thức chỉ định Nhà thờ chính tòa St Mary ở Dublin là nhà thờ Công Giáo chính thức của thành phố.

Đề xuất này đánh dấu kỷ niệm 200 năm ngày hoàn thành Nhà thờ chính tòa, sẽ chấm dứt nửa thiên niên kỷ không có ghế dành riêng cho các Tổng Giám Mục Công Giáo của Dublin.

Mặc dù đại diện cho đức tin của đa số người dân thủ đô Ireland, Nhà thờ St Mary's lại tọa lạc trên một vị trí khiêm tốn trên phố Marlborough ở khu vực nội thành phía bắc. Vị trí này được chọn một cách có chủ đích vào đầu thế kỷ 19, khi người Công Giáo vẫn đang thoát khỏi bóng tối của Luật Hình sự.

Linh mục Kieran McDermott, quản lý nhà thờ, nói với RTÉ rằng ý định ban đầu là xây dựng trên khu đất hiện là Bưu điện Trung ương trên phố O'Connell. “Đó là hậu quả của cuộc nổi loạn năm 1798, và một số Luật Hình sự chống lại người Công Giáo vẫn còn hiệu lực”, ngài giải thích. “Vì vậy, cộng đồng Công Giáo quyết định không 'thử vận may' nữa mà chọn một địa điểm yên tĩnh hơn trên phố Marlborough gần đó.”

Được xây dựng vào năm 1825, Nhà thờ St Mary được coi là một giải pháp tạm thời, chữ “Pro” trong tên nhà thờ có nghĩa là pro tempore, hoặc “tạm thời”. Hai thế kỷ sau, giải pháp đó vẫn được duy trì.

Việc không có một nhà thờ chính tòa cố định có từ giữa những năm 1530, khi cả Nhà thờ Christ Church và Nhà thờ St Patrick đều được chuyển giao cho người theo đạo Tin lành sau khi Henry VIII tách khỏi Rôma.

“Do đó có sự rạn nứt, và tôi nghĩ đó là từ chúng ta phải dùng, chính là cuộc Cải cách vào giữa những năm 1530,” Cha McDermott nói. “Năm trăm năm sau, Nhà thờ Kitô vẫn là trụ sở của Đức Tổng Giám Mục Giáo hội Ireland, còn Nhà thờ St Patrick là Nhà thờ Giáo đoàn của Giáo hội Ireland trên đảo Ireland.”

Theo thời gian, nhiều nỗ lực đã được thực hiện để xây dựng một nhà thờ chính tòa cố định. Vào những năm 1930, một cuộc thi kiến trúc đã được tổ chức để chọn một địa điểm tại Quảng trường Merrion, được Tổng giáo phận mua lại.

Vấn đề về nhà thờ chính tòa Dublin lại được chú ý sau khi Đức Tổng Giám Mục Dermot Farrell được bổ nhiệm vào năm 2021. Ngài hỏi: “Có đúng không khi nói rằng người Công Giáo Dublin không có nhà thờ chính tòa nào được cung hiến trong 500 năm qua?”.

Sau khi tham khảo ý kiến rộng rãi, ngài đề xuất Nhà thờ St Mary trở thành nhà thờ chính thức, còn Nhà thờ St Andrew, Westland Row, được chỉ định là tiểu vương cung thánh đường. Đề xuất này hiện được tường trình đã được trình lên Đức Giáo Hoàng Lêô XIV. Cha McDermott nói: “Thật tuyệt vời nếu điều đó có thể xảy ra trong năm nay, đặc biệt là khi chúng ta đang kỷ niệm hai trăm năm thành lập.”

---

Source:Catholic Herald

Pope asked to make St Mary’s Dublin’s first Catholic cathedral in 500 years

 

Một sứ thần cho biết, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV không có ý định đảo ngược những giới hạn của Đức Giáo Hoàng Phanxicô về việc cử hành Thánh lễ La tinh truyền thống nhưng sẽ cấp giấy miễn trừ trong hai năm cho các giám mục yêu cầu.

Đức Tổng Giám Mục Miguel Maury Buendía, sứ thần tòa thánh tại Anh, đã nói với các giám mục vào ngày 13 tháng 11 rằng Đức Giáo Hoàng Lêô đã nói với ngài rằng ngài sẽ không hủy bỏ “Traditionis Custodes”, lá thư năm 2021 của Đức Giáo Hoàng Phanxicô hạn chế đáng kể việc cử hành Thánh lễ theo Sách lễ Rôma năm 1962, phụng vụ Latinh được sử dụng trước cuộc cải cách của Công đồng Vatican II.

Văn phòng báo chí Vatican không trả lời yêu cầu bình luận.

Nhưng vị Tổng Giám Mục đã gây chú ý khi nói với các thành viên của Hội đồng Giám mục Công Giáo Anh và xứ Wales rằng giáo hoàng sẽ cấp cho các giám mục yêu cầu một quyền miễn trừ có thể gia hạn trong hai năm.

Một quan chức Vatican nói với Catholic News Service vào ngày 14 tháng 11 rằng những miễn trừ này không có gì mới.

Đức Ông Enda Murphy, một viên chức của Bộ Phụng tự và Kỷ luật Bí tích, cho biết: “Đây không gì hơn là một sự tái khẳng định thực hành của Bộ Phụng tự và Kỷ luật Bí tích kể từ khi tự sắc ('Traditionis Custodes') có hiệu lực”.

Ngài cho biết: “Điều mà sứ thần muốn đề cập rõ ràng là sự cần thiết của một giám mục giáo phận phải yêu cầu miễn trừ điều 3 § 2 của 'Traditionis Custodes' để Thánh lễ theo Sách lễ Rôma năm 1962 có thể được cử hành tại một nhà thờ giáo xứ”.

Tiểu mục mà Đức Cha Murphy đề cập đến nêu rằng một giám mục có thể chỉ định một hoặc nhiều địa điểm mà các tín hữu đã từng cử hành Thánh lễ cũ có thể tiếp tục làm như vậy, “tuy nhiên không phải ở các nhà thờ giáo xứ và không thành lập các giáo xứ mới.”

Vào cuối tháng 10, nhiều cơ quan truyền thông Công Giáo đưa tin rằng Giáo phận Cleveland, do Đức Giám Mục Edward C. Malesic lãnh đạo, đã được phép tiếp tục cử hành Thánh lễ La-tinh truyền thống tại hai nhà thờ giáo xứ trong giáo phận của ngài. Vào tháng 7, Đức Giám Mục Michael Sis của San Angelo, Texas, xác nhận rằng ngài đã đưa ra một yêu cầu tương tự và đã được chấp thuận.

Đức Giáo Hoàng Lêô cũng đích thân cấp phép cho Hồng Y Hoa Kỳ Raymond L. Burke, một cựu quan chức Vatican, cử hành hình thức Thánh lễ cũ tại Đền Thờ Thánh Phêrô vào cuối tháng 10.

Khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô ban hành các hạn chế, ngài tuyên bố các sách phụng vụ được ban hành sau Công đồng Vatican II là “biểu hiện độc đáo của 'lex orandi' (luật thờ phượng) của Nghi lễ Rôma”, khôi phục nghĩa vụ của các linh mục phải có sự cho phép của giám mục để cử hành theo Thánh lễ “ngoại thường” hoặc trước Công đồng Vatican II và ra lệnh cho các giám mục không thành lập bất kỳ nhóm hoặc giáo xứ mới nào trong giáo phận của họ dành riêng cho phụng vụ cũ.

Vào thời điểm đó, Đức Thánh Cha Phanxicô cho biết quyết định của ngài nhằm mục đích “thúc đẩy sự hòa hợp và thống nhất của giáo hội”.

---

Source:USCCB

Nuncio in Britain says pope won't overturn restrictions on old Latin Mass

 

1. Máy bay chiến đấu Su-30 của Nga rơi, phi công thiệt mạng

Bộ Quốc phòng Nga cho biết một máy bay chiến đấu Sukhoi Su-30 của Nga đã bị rơi trong chuyến bay thử nghiệm sau khi sửa chữa, khiến hai phi công trên máy bay thiệt mạng.

Theo Bộ Quốc phòng, vụ tai nạn xảy ra hôm Chúa Nhật, 16 Tháng Mười Một, tại khu vực Cộng hòa Karelia ở phía tây bắc nước Nga vào khoảng 7 giờ tối giờ địa phương.

Bộ Quốc phòng cho biết trong một tuyên bố được hãng thông tấn nhà nước Interfax công bố rằng chuyến bay đã được thực hiện mà không có đạn dược và “toàn bộ phi hành đoàn trên máy bay đã thiệt mạng”.

Vụ tai nạn là tổn thất hàng không phi chiến đấu mới nhất của Nga. Các chuyên gia trước đây đã nói với Newsweek rằng số vụ tai nạn máy bay Nga ngày càng tăng có thể là do tác động của các lệnh cấm vận, thời gian đào tạo hạn chế, thiếu phi công giàu kinh nghiệm, yêu cầu chiến đấu ở Ukraine và tiêu chuẩn an toàn ngày càng giảm sút.

Máy bay chiến đấu đa năng Su-30 của Nga gặp nạn khiến cả hai thành viên phi hành đoàn đều thiệt mạng. Lực lượng cấp cứu đã được điều động đến hiện trường vụ tai nạn, và không có thương vong dân sự nào được báo cáo.

Artur Parfenchikov, nhà lãnh đạo nước cộng hòa Karelian, cho biết như trên rằng các phi công thiệt mạng thuộc Trung đoàn Không quân Chiến đấu số 159 của Nga và vụ tai nạn xảy ra ở một khu vực rừng rậm và không có cư dân nào bị thương.

Karelia, nơi xảy ra vụ việc, nằm gần biên giới Nga với Phần Lan, quốc gia đã gia nhập NATO vào năm 2023 sau nhiều thập niên không liên kết với liên minh này. Cùng với các nước láng giềng Bắc Âu và Baltic, Helsinki đã cáo buộc Nga tiến hành các chiến thuật chiến tranh hỗn hợp, bao gồm gây nhiễu GPS và làm nhiễu không phận.

Máy bay Sukhoi Su-30 có tên mã NATO là “Flanker-C” và là máy bay chiến đấu đa năng hai động cơ được Lực lượng Không quân Vũ trụ Nga sử dụng.

Vụ tai nạn này là vụ thứ hai trong tuần này sau vụ tai nạn hôm thứ Năm xảy ra trong một chuyến bay huấn luyện, trước đó một chiếc Sukhoi Su-34 bị rơi vào tháng 7 năm 2025 trong chuyến bay huấn luyện tại vùng Nizhny Novgorod của Nga. Theo truyền thông Nga, máy bay được tường trình đã gặp sự việc cơ học ở một phần càng đáp, và hai phi công đã nhảy dù an toàn khỏi máy bay.

Vào tháng 9 năm 2023, một chiếc Su-34 đã bị rơi trong chuyến bay huấn luyện ở vùng Voronezh, giáp với vùng Luhansk, miền đông Ukraine, mặc dù các thành viên phi hành đoàn đã thoát ra ngoài an toàn.

Vào tháng 10 năm 2022, chính quyền Nga cho biết 15 người đã thiệt mạng khi một chiếc Su-34 đâm vào một tòa nhà dân cư ở Yeysk, thuộc vùng Krasnodar, phía nam nước Nga, giáp với Ukraine.

Liên quan đến tổn thất máy bay chiến đấu trong cuộc chiến ở Ukraine, Mạc Tư Khoa đã mất 428 máy bay cánh cố định, theo số liệu mới nhất được quân đội Ukraine công bố hôm thứ sáu.

[Newsweek: Russian Su-30 Fighter Jet Crashes, Pilots Killed]

2. ISW: Nga vượt sông Vovcha trong sương mù, tiến vào Novopavlivka, nhấn mạnh “Ukraine cần hệ thống vũ khí truyền thống”

Theo ISW, lực lượng Nga đã phát động một cuộc tấn công cơ giới vào Novopavlivka, tỉnh Zaporizhzhia, lợi dụng sương mù dày đặc để vượt qua hệ thống phòng thủ máy bay điều khiển từ xa của Ukraine và tiến vào vùng ngoại ô thị trấn. Lực lượng Ukraine đã phản ứng quá muộn để ngăn chặn cuộc tấn công, bao gồm nhiều xe cộ băng qua cầu phao được xây dựng bắc qua sông Vovcha từ tỉnh Donetsk.

Sự việc này xảy ra khi Nga tiếp tục các cuộc tấn công trên bộ ở miền đông Ukraine trong bối cảnh chiến tranh Nga-Ukraine đang diễn ra.

Đoạn phim định vị địa lý được công bố ngày 14 tháng 11 cho thấy các đơn vị Ukraine tấn công xe thiết giáp Nga ở đông bắc Novopavlivka. Một blogger quân sự người Nga tuyên bố rằng quân đội Nga đã tiến đến vùng ngoại ô phía tây bắc của thị trấn trong cuộc tấn công. Tình nguyện viên Ukraine Serhii Sternenko báo cáo rằng quân đội Nga đã tiến vào Novopavlivka nhiều lần bằng cách lợi dụng thời tiết xấu để che giấu hành động của họ. Ông nói rằng họ đã vượt sông Vovcha với khoảng 10 xe sau khi xây dựng một cây cầu phao giữa Yalta và Dachne.

Sternenko cho biết quân đội Ukraine đã phát hiện ra cuộc di chuyển quá muộn nhưng vẫn kịp tấn công hai xe tăng và năm xe chiến đấu bộ binh. Các blogger quân sự Nga cũng mô tả cuộc tấn công diễn ra trong sương mù dày đặc và xác nhận quân đội Nga đã vượt cầu hai lần. Một blogger quân sự lưu ý rằng đợt tấn công thứ hai đã đưa quân tiếp viện đến hỗ trợ nhóm đầu tiên sau khi họ xuống ngựa. Một nguồn tin Nga cho biết Trung đoàn Xe tăng 80 thuộc Sư đoàn Xe tăng 90 thuộc Tập đoàn quân Vũ trang Hợp nhất 41, Quân khu Trung tâm, đã dẫn đầu cuộc tấn công.

ISW tuyên bố rằng quân đội Nga ngày càng lợi dụng thời tiết sương mù để tấn công trên khắp mặt trận, bao gồm cả các hướng Pokrovsk, Velykomykhailivka và Hulyaipole ở miền đông Ukraine. Khu vực Novopavlivka tương đối yên tĩnh trong những tuần gần đây, với nỗ lực của Nga tập trung vào việc chiếm Pokrovsk và khép chặt vòng vây Pokrovsk-Myrnohrad. Các đơn vị thuộc Tập đoàn quân Vũ trang Hợp nhất số 41, chịu trách nhiệm tại Novopavlivka, đã hỗ trợ các đơn vị của Tập đoàn quân Vũ trang Hợp nhất số 2 ở sườn phía nam Pokrovsk.

Cuộc tấn công ngày 14 tháng 11 đánh dấu sự trở lại của các hoạt động quy mô lớn tại Novopavlivka và phơi bày một điểm yếu then chốt trong hệ thống phòng thủ của Ukraine: máy bay điều khiển từ xa không thể hoạt động hiệu quả trong điều kiện thời tiết xấu. ISW lưu ý rằng chiến lược sử dụng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine, được xây dựng dựa trên nhu cầu thực tế, sử dụng máy bay điều khiển từ xa tấn công và đạn dược bay lượn để bù đắp cho sự thiếu hụt nhân lực và trang thiết bị trên hơn 1.200 km tiền tuyến. Các vị trí phòng thủ thưa thớt của Ukraine đã tạo điều kiện cho lực lượng Nga xâm nhập dễ dàng hơn.

“ Các hệ thống phòng thủ truyền thống như pháo binh của phương Tây đóng vai trò quan trọng trong khả năng xây dựng hệ thống phòng thủ nhiều lớp của Ukraine, không phụ thuộc vào bất kỳ loại vũ khí nào, khiến hệ thống phòng thủ dễ bị tấn công và khai thác”.

ISW tuyên bố rằng khả năng khai thác lỗ hổng này của Nga cho thấy vũ khí thông thường vẫn đóng vai trò quan trọng trong chiến tranh hiện đại, đặc biệt là khi điều kiện môi trường vô hiệu hóa các hệ thống tiên tiến.

[Europe Maidan: ISW: Russia crosses Vovcha River in fog, breaks into Novopavlivka, highlighting “Ukraine’s need for traditional weapons systems”]

1. Ukraine cho biết cuộc tấn công của Nga vào thị trấn quan trọng của tỉnh Dnipropetrovsk đã bị đẩy lùi

Lực lượng Nga đã phát động một cuộc tấn công bọc thép vào Novopavlivka, một thị trấn tiền tuyến nằm trên vùng đất cao chiến lược dọc biên giới tỉnh Dnipropetrovsk-Donetsk, nơi đã nhiều tháng nay ngăn chặn các nỗ lực của Nga nhằm tiến sâu hơn vào tỉnh Dnipropetrovsk. Lợi dụng thời tiết xấu và tầm nhìn hạn chế, họ đã cố gắng đột phá, nhưng lực lượng Ukraine cho biết họ đã đẩy lùi được cuộc tấn công.

Vào ngày 14 tháng 11, dưới sự che chở của sương mù dày đặc tháng 11, lực lượng Nga đã “thiết lập một cầu phao giữa Yalta và Dachnyi và vận chuyển khoảng 10 đơn vị thiết bị”, nhóm phân tích và lập bản đồ Deep State của Ukraine đưa tin.

Theo DeepState, quân lính Nga đã phân tán được quân lính ở khu vực trung tâm và phía nam của thị trấn, sau đó ẩn náu trong các tầng hầm.

Tại một số khu vực, lực lượng Nga đã xâm phạm hệ thống phòng thủ của Ukraine, Lữ đoàn Cơ giới 42 xác nhận với trang tin tức quân sự Militarnyi của Ukraine. “Quân xâm lược đã xâm nhập vào vị trí của chúng tôi. Tuy nhiên, máy bay điều khiển từ xa góc nhìn thứ nhất, gọi tắt là FPV, đặc biệt là từ tiểu đoàn máy bay điều khiển từ xa 'Perun' thuộc Lữ đoàn Cơ giới 42, đã phản ứng nhanh chóng với các hoạt động gần địa điểm điều động”, tuyên bố cho biết.

Quân đoàn số 9 cũng công bố một đoạn video cho thấy cảnh phá hủy các xe thiết giáp của Nga trong một nỗ lực tấn công của các đơn vị thuộc Lữ đoàn cơ giới số 42 và Lữ đoàn không vận số 46.

“Cuộc tấn công đã gây ra tổn thất đáng kể về cả trang thiết bị và nhân lực cho địch. Một loạt các hoạt động dọn dẹp đang được tiến hành. Tình hình hiện đang nằm trong tầm kiểm soát của Lực lượng Quốc phòng”, họ tuyên bố.

Hiện tại, vẫn chưa rõ liệu quân đội Nga có thành công trong việc đào hầm bên trong Novopavlivka hay không.

Nằm ở rìa của một khu vực cao địa chiến lược, thị trấn Novopavlivka và khu vực kiên cố xung quanh đã ngăn chặn những nỗ lực của Nga nhằm tiến sâu hơn vào Tỉnh Dnipropetrovsk dọc theo khu vực biên giới này với Tỉnh Donetsk trong nhiều tháng.

Nhưng khi hệ thống phòng thủ toàn bộ tiền tuyến của Ukraine ngày càng căng thẳng trong mùa chiến đấu mùa thu, lực lượng Nga đã tiến lên phía trước - nhờ điều kiện thời tiết thuận lợi - đặc biệt là về phía nam ở phía đông Tỉnh Zaporizhzhia.

Trong báo cáo ngày 15 tháng 11, Viện Nghiên cứu Chiến tranh, gọi tắt là ISW lưu ý rằng lực lượng Nga đang lợi dụng điều kiện thời tiết sương mù để nhắm vào các điểm yếu trong hệ thống phòng thủ chiến trường bằng máy bay điều khiển từ xa của Ukraine. Chiến thuật này đã được quan sát thấy trên khắp mặt trận, đặc biệt là ở các khu vực Pokrovsk, Velykomykhailivske và Huliaipole.

Lực lượng Nga cũng đã sử dụng sự che chở của sương mù để tiến vào Pokrovsk từ vùng ngoại ô phía nam, sử dụng thiết bị hạng nhẹ và đến từ các khu vực bị tạm chiếm là Selydove và Donetsk.

Quân đoàn 7 báo cáo rằng hiện có hơn 300 quân Nga đang ở trong thành phố, với mục tiêu tiến đến biên giới phía bắc Pokrovsk và bao vây khu vực đô thị.

[Kyiv Independent: Russian assault on key Dnipropetrovsk Oblast village repelled, Ukraine says]

3. Tổng thống Venezuela gửi thông điệp tới Tổng thống Donald Trump và toàn thể người dân Mỹ

Tổng thống Venezuela Nicolás Maduro đã tăng cường kêu gọi hòa bình trong khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump được tường trình đang cân nhắc các lựa chọn cho các hoạt động quân sự bên trong nước này và điều động một lượng lớn hỏa lực gần bờ biển Venezuela.

Ít nhất 80 người đã thiệt mạng trong các cuộc không kích của Hoa Kỳ vào 20 tàu chở ma túy bị cáo buộc ở Nam Caribe và Đông Thái Bình Dương kể từ đầu tháng 9. Tổng thống Trump và các quan chức cao cấp khác cho biết những tàu này đang chở ma túy đến Hoa Kỳ.

Nhiều nhà quan sát và cựu quan chức cho rằng chiến dịch này - vốn đã hứng chịu nhiều chỉ trích nặng nề vì có khả năng vi phạm luật pháp quốc tế và gây nguy hiểm cho vị thế quốc tế của Hoa Kỳ - nhằm gây áp lực lên Maduro và buộc nhà lãnh đạo độc tài Venezuela phải chạy trốn khỏi Caracas. Chính quyền Hoa Kỳ đã treo thưởng 50 triệu đô la cho thông tin dẫn đến việc bắt giữ Maduro. Ông ta đang phải đối mặt với các cáo buộc khủng bố ma túy và các tội danh liên quan đến ma túy khác tại Hoa Kỳ.

Các cuộc tấn công diễn ra đồng thời với việc Hoa Kỳ tăng cường quân sự ồ ạt gần Venezuela.

Khi được hỏi về điều ông muốn truyền tải tới người dân Mỹ trong một cuộc biểu tình tại thủ đô nước này vào thứ năm, Maduro đã nói với phóng viên CNN rằng ông mong muốn hòa bình trên khắp Nam Mỹ và “không còn những cuộc chiến tranh bất tận, không còn những cuộc chiến tranh bất công nữa”.

“ Không còn Libya, không còn Afghanistan nữa,” Maduro nói.

Maduro đã nhiều lần kêu gọi hòa bình, kể cả bằng tiếng Anh, đồng thời khẳng định quốc gia Nam Mỹ này sẵn sàng và có khả năng đáp trả một cuộc tấn công của Hoa Kỳ.

Hàng Không Mẫu Hạm lớn nhất của Hoa Kỳ, USS Gerald R. Ford, đã đến vùng biển gần Venezuela vào thứ Ba cùng với nhiều tàu chiến khác và hàng ngàn nhân viên hỗ trợ.

Các quan chức đã thông báo cho Tổng thống Trump về một số phương án khác nhau cho các hoạt động quân sự bên trong Venezuela trong tuần này, CNN đưa tin hôm thứ Bảy, trích dẫn bốn nguồn tin giấu tên. Tổng thống nói với các phóng viên trên chuyên cơ Không lực Một hôm thứ Sáu rằng ông “đã quyết định” về hành động quân sự tiềm tàng ở quốc gia này, nhưng không cung cấp thêm chi tiết.

Tháng trước, Tổng thống Trump tuyên bố ông đã cho phép CIA tiến hành hoạt động bí mật ở Venezuela, nhưng việc bật đèn xanh cho các cuộc tấn công trên bộ ở quốc gia này sẽ là một bước tiến đáng kể trong sự can dự của Washington. Người ta thường cho rằng Tòa Bạch Ốc sẽ không tiến hành xâm lược Venezuela, điều này sẽ đi ngược lại với chủ trương “Nước Mỹ trên hết” của Tổng thống Trump và gợi lại những ký ức không mấy tốt đẹp về sự can thiệp của Mỹ vào Panama và Afghanistan.

Đầu tháng này, Thượng viện đã không áp dụng biện pháp kiểm tra đối với chính quyền sau khi các nhà lập pháp ở cả hai đảng gửi đơn kiến nghị cung cấp thêm thông tin về lý do đằng sau các cuộc tấn công vào những chiếc tàu chở ma túy.

Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth hôm thứ Năm đã chính thức công bố Chiến dịch Southern Spear, mà ông cho biết được lập ra để bảo vệ Hoa Kỳ và tiêu diệt “những kẻ khủng bố ma túy khỏi bán cầu của chúng ta”. Bộ Tư lệnh miền Nam Hoa Kỳ cho biết riêng vào thứ Năm rằng bốn người đã thiệt mạng trong một cuộc không kích của Hoa Kỳ vào một chiếc thuyền ở vùng Caribe vào thứ Hai.

[Newsweek: Venezuela’s President Gives Message to Donald Trump, All Americans]

4. Ukraine tấn công nhà máy lọc dầu lớn của Nga bằng máy bay điều khiển từ xa phản lực mới

Theo Bộ Tổng tham mưu Quân đội Ukraine, lực lượng Ukraine đã phát động một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa tầm xa vào các cơ sở dầu mỏ và máy bay điều khiển từ xa quan trọng của Nga vào đêm 17 tháng 11 năm 2025. Cuộc tấn công nhắm vào nhà máy lọc dầu Novokuybyshevsk ở tỉnh Samara thuộc vùng Volga của Nga, cách khu vực chiến sự ở Ukraine khoảng 900 km, và tấn công một kho chứa máy bay điều khiển từ xa thuộc đơn vị Rubikon tinh nhuệ của Nga ở tỉnh Donetsk bị tạm chiếm. Militarnyi cho biết cuộc tấn công được thực hiện bằng máy bay điều khiển từ xa Bars mới được công bố.

Điều này diễn ra trong bối cảnh Nga tiếp tục cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine, bắt đầu từ tháng 2 năm 2022. Trong khi lực lượng Nga tiến hành các cuộc tấn công trên bộ và tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa hàng ngày vào các khu dân cư và cơ sở hạ tầng năng lượng, Ukraine vẫn tiếp tục chiến dịch không kích sâu nhằm vào các nhà máy lọc dầu của Nga. Các cuộc tấn công này nhằm mục đích phá vỡ hệ thống hậu cần nhiên liệu quân sự và làm suy yếu nguồn thu xuất khẩu tài trợ cho chiến tranh. Ukraine cũng tấn công vào các kho chứa nhiên liệu, cơ sở quân sự và, trong các cuộc tấn công trả đũa, một số trạm biến áp điện của Nga.

Bộ Tổng tham mưu Ukraine đã chia sẻ đoạn phim ghi lại cảnh phóng hỏa tiễn hành trình trên bộ hoặc máy bay điều khiển từ xa phản lực và cho biết cuộc tấn công này là một phần của chiến dịch rộng lớn hơn nhằm làm suy yếu khả năng tấn công của Nga và phá vỡ các tuyến đường cung cấp nhiên liệu và đạn dược ra tiền tuyến.

Cuộc tấn công được tường trình đã nhắm vào nhà máy lọc dầu Novokuybyshevsk, một trong những nhà sản xuất nhiên liệu máy bay phản lực phẩm chất cao hàng đầu của Nga cho quân đội. Nhà máy lọc dầu này, với công suất giải quyết hàng năm là 8,8 triệu tấn, sản xuất hơn 20 loại sản phẩm thương mại và đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp nhiên liệu cho lực lượng xâm lược của Nga.

Militarnyi trích dẫn lời các nhân chứng cho biết người dân Novokuybyshevsk đã nhìn thấy nhiều máy bay điều khiển từ xa bay trên cao, tiếp theo là hàng chục vụ nổ và một ngọn lửa lớn bùng cháy trên bầu trời gần nhà máy lọc dầu.

Bộ Tổng tham mưu cho biết mức độ thiệt hại vẫn đang được đánh giá, nhưng đã xác nhận có hỏa hoạn và vụ nổ xảy ra tại khu vực xảy ra cuộc không kích.

Theo Militarnyi, đây là vụ tấn công thứ sáu của Ukraine vào cùng nhà máy lọc dầu này và là vụ thứ năm chỉ trong năm nay. Một vụ tấn công trước đó vào đêm 18-19 tháng 10 năm 2025 đã khiến nhà máy phải đóng cửa hoàn toàn. Hoạt động chỉ được nối lại vào đầu tháng 11.

Nhà máy lọc dầu này là một phần của Công ty Hóa dầu Novokuybyshevsk, một trong năm nhà sản xuất chế biến khí, hóa dầu và các sản phẩm hữu cơ tổng hợp lớn nhất ở Nga và Đông Âu. Chỉ riêng trong năm 2024, nhà máy đã giải quyết 5,74 triệu tấn dầu thô, sản xuất 1,10 triệu tấn xăng, 1,64 triệu tấn dầu diesel và 1,27 triệu tấn dầu mazut.

Quân đội Ukraine cũng đã cập nhật đánh giá thiệt hại từ cuộc tấn công gần đây vào nhà máy lọc dầu Ryazan. Cuộc tấn công này được tường trình đã gây hư hại cho hai đơn vị giải quyết dầu — ELOU-AVT-4 và ELOU-AVT-6 — cùng với một bể chứa nhiên liệu và các đường ống dẫn dầu.

Bộ Tổng Tham mưu cho biết, bên cạnh cuộc tấn công vào nhà máy lọc dầu, lực lượng Ukraine cũng nhắm vào một kho chứa máy bay điều khiển từ xa do Rubikon - đơn vị máy bay điều khiển từ xa tinh nhuệ của Nga đang hoạt động trong các hoạt động chiến đấu hiện tại - vận hành tại tỉnh Donetsk bị Nga tạm chiếm. Một trạm bơm nhiên liệu và dầu nhờn trong cùng khu vực cũng bị tấn công. Bộ Tổng Tham mưu Ukraine cho biết các cơ sở này được sử dụng để hỗ trợ lực lượng tiền tuyến của Nga.

Chỉ huy Lực lượng Hệ thống Điều khiển từ xa của Ukraine, Robert “Madyar” Brovdi, xác nhận rằng cuộc tấn công được thực hiện bởi Trung tâm Hệ thống Điều khiển từ xa Riêng biệt số 1 phối hợp với Lực lượng Tác chiến Đặc biệt và Tổng cục Tình báo.

Militarnyi tin rằng các đoạn phim do Bộ Tổng tham mưu Ukraine công bố đã cho thấy cảnh phóng máy bay điều khiển từ xa Bars sử dụng động cơ phản lực trong chiến dịch. Loại máy bay điều khiển từ xa Bars lần đầu tiên được Bộ trưởng Công nghiệp Chiến lược lúc bấy giờ là Herman Smetanin đề cập công khai vào tháng 4 năm 2025 trong cuộc họp báo “Vũ khí Ukraine 2024”.

Mặc dù thông tin về máy bay điều khiển từ xa Bars vẫn còn hạn chế, BBC trước đây đã đưa tin rằng đây là một dự án phát triển tư nhân tương tự như máy bay điều khiển từ xa mang hỏa tiễn hành trình Peklo. Một nguồn tin am hiểu về thiết kế này mô tả Bars là một hệ thống tấn công tầm trung có khả năng bay từ 700 đến 800 km — tầm bắn đủ để vươn sâu vào lãnh thổ Nga.

[Europe Maidan: Ukraine strikes Russia’s major Russian refinery with new jet-powered drones]

5. Iran công bố bản cập nhật về chương trình hạt nhân sau vụ ném bom của Mỹ

Ngoại trưởng Abbas Araghchi cho biết Iran không làm giàu uranium trong nước kể từ khi Hoa Kỳ tấn công một số địa điểm hạt nhân của nước này vào đầu năm nay, trong khi Tehran một lần nữa bác bỏ khả năng đàm phán hạt nhân với Washington.

Washington đã tiến hành các cuộc tấn công vào một số cơ sở hạt nhân của Iran vào tháng 6, mà chính quyền ca ngợi là đã “xóa sổ” khả năng của Tehran trong việc tiến tới sở hữu vũ khí hạt nhân hoạt động. Các đánh giá khác tỏ ra thận trọng hơn về mức độ thiệt hại mà các cuộc tấn công của Mỹ gây ra cho các cơ sở ngầm sâu dưới lòng đất và nơi Iran có thể vẫn lưu trữ uranium làm giàu cao.

Tehran luôn khẳng định chương trình hạt nhân của họ là vì mục đích hòa bình và không có ý định chế tạo bom hạt nhân, nhưng các nhà quan sát quốc tế tin rằng nước này đã làm giàu uranium vượt xa mức cần thiết cho mục đích phi quân sự.

“Không có hoạt động làm giàu hạt nhân nào ở Iran mà không được công bố,” Araghchi phát biểu hôm Chúa Nhật, theo hãng thông tấn The Associated Press. “Hiện tại không có hoạt động làm giàu nào cả vì các cơ sở của chúng tôi—các cơ sở làm giàu của chúng tôi—đã bị tấn công.”

Hoa Kỳ đã tấn công vào các cơ sở hạt nhân Fordow, Natanz và Isfahan trong một chiến dịch mang tên Midnight Hammer. Máy bay ném bom B-2 thả bom “phá hầm trú ẩn kiên cố” nằm trong số các máy bay tham gia tấn công các địa điểm này sau khi các cuộc tấn công của Israel vô hiệu hóa phần lớn hệ thống phòng không của Iran. Trước đó, Israel đã tấn công một phần các địa điểm này.

Rafael Grossi, nhà lãnh đạo Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế, gọi tắt là IAEA, cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hiệp Quốc, cho biết hồi đầu tháng 11 rằng Iran “không còn làm giàu uranium nữa”, nhưng vẫn giữ được kiến thức chuyên môn và vật liệu hạt nhân được làm giàu ở mức cao. Tuy nhiên, ba địa điểm này đã “bị hư hại nghiêm trọng” và “rất ít” hoạt động trong chương trình hạt nhân của nước này, Grossi nói với France24.

Grossi trước đây đã nói rằng điều “rất, rất quan trọng” đối với các nhà điều tra quốc tế là tìm hiểu cách Iran sử dụng uranium làm giàu cao. Ông nói rằng Tehran có thể chế tạo tới 10 quả bom hạt nhân từ kho dự trữ của mình, nếu họ thực hiện bước đi vũ khí hóa vật liệu này.

Cuộc chiến 12 ngày giữa Israel và Iran hồi tháng 6 nổ ra ngay sau khi ban giám đốc IAEA tuyên bố Iran đã vi phạm các nghĩa vụ theo Hiệp ước Không phổ biến Vũ khí Hạt nhân, gọi tắt là NPT. Các quan chức Iran cho biết các vụ tấn công hồi tháng 6 đã làm suy yếu uy tín của IAEA, và IAEA đã thúc giục Tehran hợp tác chặt chẽ hơn với các chuyên gia của mình.

IAEA đã không thể xác minh kho dự trữ uranium làm giàu cao của Iran kể từ tháng 6, theo hãng thông tấn Associated Press đưa tin hôm thứ Tư. Cơ quan giám sát này cho biết họ đã “mất thông tin liên tục về các kho dự trữ vật liệu hạt nhân đã được công bố trước đó tại Iran” tại các địa điểm bị ảnh hưởng bởi chiến tranh và việc xác minh vật liệu hạt nhân này “đã quá hạn từ lâu”, theo một báo cáo mật mà hãng thông tấn này lần đầu tiên xem được.

Ông Araghchi cho biết “tất cả” các cơ sở hạt nhân của Iran đều đang được IAEA giám sát. Một nhà ngoại giao phương Tây cao cấp giấu tên đã nói với Bloomberg đầu tuần này rằng IAEA muốn ngay lập tức nối lại việc thanh tra các cơ sở hạt nhân của Iran, nhưng Tehran khẳng định các địa điểm bị ảnh hưởng bởi các cuộc tấn công của Mỹ và Israel vẫn còn quá nguy hiểm.

Bộ Ngoại giao Iran hôm thứ Hai cho biết các thanh sát viên IAEA đã đến thăm các cơ sở hạt nhân. Một thỏa thuận hồi tháng 9 giữa cơ quan giám sát này và Iran được thiết kế để tái khởi động việc thanh sát các cơ sở hạt nhân, bao gồm cả những cơ sở bị Mỹ và Israel ném bom.

Hình ảnh vệ tinh do Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, gọi tắt là CSIS công bố tháng trước cho thấy hoạt động trở lại tại các cơ sở hạt nhân của Iran. Một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ đã nói với Newsweek hồi đầu tháng rằng Tòa Bạch Ốc “sẽ tiếp tục theo dõi bất kỳ nỗ lực nào của Iran nhằm tái thiết chương trình hạt nhân của mình”.

Ông Araghchi cho biết hôm Chúa Nhật rằng Hoa Kỳ chưa sẵn sàng cho “các cuộc đàm phán bình đẳng và công bằng” về một thỏa thuận hạt nhân. Một số vòng đàm phán đã diễn ra trước tháng 6, nhưng động thái hướng tới các cuộc đàm phán mới vẫn chưa nhất quán.

[Newsweek: Iran Issues Nuclear Program Update Following US Bombing]

6. Bộ ba nhà môi giới quyền lực đã biến chiến lược của Putin tại Hoa Kỳ thành một cuộc chiến tranh giành lãnh thổ âm thầm như thế nào

Nỗ lực tiếp cận của Putin với chính quyền Tổng thống Trump - từng được coi là một trong những nỗ lực ngoại giao phối hợp nhất của Mạc Tư Khoa - hiện có vẻ ngày càng rời rạc.

Ngoại trưởng lâu năm của Putin, Sergey Lavrov, được tường trình đang mất dần sự ủng hộ vào tay Kirill Dmitriev, nhà lãnh đạo quỹ đầu tư quốc gia của Nga, người đang muốn đóng vai trò chủ đạo trong các mối quan hệ giữa Nga với chính quyền Tổng thống Trump.

Các chuyên gia cảnh báo rằng động lực nội bộ của Nga phức tạp hơn vẻ bề ngoài.

Nhà phân tích chính trị người Nga và nhà phê bình Điện Cẩm Linh Fedor Krasheninnikov nói với tờ Kyiv Independent rằng: “Họ có thể ghen tị với nhau, thậm chí cố gắng phá hoại lẫn nhau — điều đó hoàn toàn có thể xảy ra”.

“Tôi không chắc Dmitriev có thực sự muốn làm ngoại trưởng hay không. Nhưng thành thật mà nói, Lavrov đã khá già yếu, và không rõ liệu ông ấy có sẵn lòng từ chức hay không.”

Ít nhất ba nhân vật cao cấp hiện đóng vai trò trung tâm trong nỗ lực tiếp cận Washington của Putin: Dmitriev, Lavrov và Yuri Ushakov, trợ lý chính sách đối ngoại lâu năm của tổng thống.

Dmitriev, 49 tuổi, là người bản xứ Kyiv và là giám đốc điều hành được đào tạo tại Hoa Kỳ, đã nổi lên như một trong những người trung gian quan trọng với chính quyền Tổng thống Trump.

Được bổ nhiệm làm đặc phái viên về các vấn đề kinh tế, ông được giao nhiệm vụ thúc đẩy các liên doanh với Hoa Kỳ để đổi lấy một “thỏa thuận hòa bình có lợi” ở Ukraine.

Đối với Tổng thống Nga, Dmitriev là một người đáng tin cậy. Ông kết hôn với Natalia Popova, bạn cùng lớp và là bạn thân của con gái út của Putin, Ekaterina Tikhonova.

Anton Barbashin, nhà nghiên cứu thỉnh giảng tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Âu Châu, cho biết: “Dmitriev cho rằng ông hiểu rằng những người theo chủ nghĩa Tổng thống Trump coi trọng kinh doanh, giống như ngoại giao Nga theo kiểu cũ, không thể làm được điều đó”.

“Chúng ta thấy Dmitriev hoàn toàn áp dụng cách thức tương tác công khai giống Tổng thống Trump (trên X), và ông ta có thể tuyên bố có mối liên hệ với những người trong nhóm Tổng thống Trump rộng lớn hơn ở Ukraine.”

Ông Lavrov, 76 tuổi, đã thống trị nền ngoại giao Nga trong khoảng ba thập niên. Là một nhà ngoại giao kỳ cựu từ thời Liên Xô, ông đã định hình chính sách đối ngoại của Mạc Tư Khoa thông qua các cuộc chiến ở Georgia, Syria và Ukraine.

Tiến sĩ Marie Mendras, giáo sư tại Trường Quan hệ Quốc tế Paris của Sciences Po, cho biết: “Với sự khéo léo và sức quyến rũ xảo quyệt, (Lavrov) đã trở thành chỉ huy giỏi nhất của Putin trong cuộc đối đầu lâu dài với các nước phương Tây”.

“Công việc của ông là thuyết phục những người đối thoại nước ngoài ký kết thỏa thuận với Mạc Tư Khoa, tin rằng Putin là một người nghiêm chỉnh, có uy quyền lớn và đáng được tôn trọng.”

Nhưng ảnh hưởng của ông đã bị thử thách bởi tuổi tác và sự phụ thuộc ngày càng tăng của Putin vào các nhà kỹ trị trung thành và các phái viên ngầm.

Trong khi đó, Ushakov vẫn là một nhân vật kín tiếng nhưng đầy quyền lực. Từng là đại sứ tại Hoa Kỳ, ông là cố vấn chính sách đối ngoại hàng đầu của Putin kể từ năm 2012.

“Ushakov là người trực tiếp sát cánh cùng Putin — có ảnh hưởng lớn hơn nhiều so với Lavrov hay Dmitriev,” Krasheninnikov nói. “Ông ấy và Putin cùng nhau thảo luận và giám sát các quyết định chiến lược chính.”

Các vết nứt ở Riyadh

Sự cạnh tranh rõ ràng được tường trình đã xuất hiện vào tháng 2, khi Putin cử hai đội cạnh tranh để đàm phán với Hoa Kỳ

Vào ngày 18 tháng 2, một phái đoàn Nga do Lavrov dẫn đầu đã gặp Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio tại Ả Rập Xê Út — cuộc tiếp xúc chính thức đầu tiên giữa hai chính phủ kể từ khi Nga xâm lược toàn diện Ukraine.

Ushakov tham dự các cuộc đàm phán cùng với Lavrov, trong khi Dmitriev được nhìn thấy ở Riyadh nhưng không có mặt tại bàn đàm phán chính.

Theo hãng truyền thông độc lập của Nga Agentstvo, ban đầu Putin chỉ chấp thuận cho Lavrov và Ushakov vào phái đoàn.

Theo nguồn tin của Agentstvo, Dmitriev sau đó đã trực tiếp kêu gọi Putin tham gia cuộc họp - một yêu cầu được tường trình đã được chấp thuận mà không có sự đồng ý của Lavrov.

Khi Lavrov nhận thấy có chiếc ghế thứ ba được chuẩn bị cho Dmitriev, ông được tường trình đã phản đối và khăng khăng rằng Putin phải đích thân báo cho ông biết nếu Dmitriev có tham dự.

Dmitriev rời khỏi phòng ngay sau đó và nói chuyện với các nhà báo.

“Dường như xung đột bắt nguồn từ sự cạnh tranh giành vị trí trưởng đoàn đàm phán,” Barbashin nhận định. “Ushakov giữ vai trò này một cách chính thức, nhưng Dmitriev vẫn tiếp tục thách thức quyền lực của ông ta.”

Nhiều tháng sau cuộc đàm phán đầu tiên, nỗ lực tiếp cận của Putin đã gặp phải thất bại lớn đầu tiên.

Lavrov đã nói chuyện qua điện thoại với Rubio vào ngày 21 tháng 10 để chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh Budapest đã được lên kế hoạch, đây sẽ là cuộc gặp thứ hai giữa Putin và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.

Ngay sau đó, Rubio được tường trình đã khuyên Tổng thống Trump hủy sự kiện này, viện dẫn những yêu cầu cứng nhắc của Mạc Tư Khoa và việc từ chối xem xét lệnh ngừng bắn ở Ukraine.

Sự thất bại của hội nghị thượng đỉnh đã dẫn đến lệnh trừng phạt đầu tiên của chính quyền Tổng thống Trump đối với Nga, nhắm vào các tập đoàn dầu mỏ khổng lồ Rosneft và Lukoil.

Những đồn đoán nhanh chóng lan truyền rằng Lavrov, sau cuộc họp thất bại, đã mất đi sự ủng hộ của tổng thống Nga, khiến phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov phải phủ nhận báo cáo này.

“Những tuyên bố này không hề đúng sự thật”, Peskov nói với giới truyền thông Nga vào ngày 7 tháng 11. “Tất nhiên, Lavrov đang giữ chức vụ ngoại trưởng”.

Sau đó, Dmitriev bay tới Washington để cứu vãn mối quan hệ — nhưng không nhận được nhiều sự ủng hộ ở đó vì Tổng thống Trump, Rubio và Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent đều không có mặt ở trong nước.

Đặc phái viên Nga đã tìm cách gặp đặc phái viên Hoa Kỳ Steve Witkoff, mặc dù vẫn chưa rõ liệu cuộc gặp có diễn ra hay không.

Bessent thậm chí còn gọi Dmitriev là “nhà tuyên truyền của Nga” sau khi ông này phát biểu với giới truyền thông Hoa Kỳ trong chuyến thăm của mình rằng các lệnh trừng phạt của Mỹ sẽ không ảnh hưởng đến nền kinh tế Nga.

Cuộc gặp công khai duy nhất của ông là với nữ nghị sĩ đảng Cộng hòa ủng hộ Nga Anna Paulina Luna, người mà ông đã tặng một hộp sô cô la có khắc những câu nói của Putin.

Barbashin cho biết: “Có thể tranh luận liệu Dmitriev có thể lãnh đạo hay không, nhưng về lâu dài, ông ấy có khả năng quản lý tốt hơn một số khía cạnh của chính sách đối ngoại do tuổi tác của Lavrov và Ushakov”.

“Nếu ông ấy thất bại, hay đúng hơn là bị Putin coi là kẻ thất bại, ông ấy sẽ không thể vực dậy. Nếu ông ấy đạt được điều gì đó cụ thể, Putin có thể sẽ giúp ông ấy thăng tiến”, ông nói thêm.

Tuy nhiên, Krasheninnikov đã bác bỏ những lời đồn đoán về một cuộc tranh giành quyền lực lớn.

“Ý tưởng về một cuộc xung đột trong nội bộ giới lãnh đạo dường như bị phóng đại quá mức”, ông nói. “Hầu hết các Ngoại trưởng ngày nay đều chỉ là những nhà lãnh đạo tượng trưng ở một mức độ nào đó.”

Tuy nhiên, việc ông Lavrov vắng mặt trong một cuộc họp quan trọng của Hội đồng Bảo an vào ngày 5 tháng 11 đã làm dấy lên thêm nhiều tin đồn về sự suy yếu của ông. Cùng tuần đó, Điện Cẩm Linh đã thay thế ông làm đại diện của Nga tại hội nghị thượng đỉnh G20 bằng Maxim Oreshkin, Phó Chánh Văn phòng Tổng thống.

Các chuyên gia cảnh báo không nên vội vàng loại bỏ Lavrov.

“ Đã có nhiều lần có vẻ như Lavrov sẽ ra đi, nhưng ông ấy đã không làm vậy”.

Krasheninnikov nói thêm rằng nhiều tin đồn xung quanh Lavrov đều là phóng đại.

“Một người có thể bị ốm hoặc đang giải quyết vấn đề cá nhân”, ông nói, đồng thời lưu ý rằng Lavrov đã sớm xuất hiện trở lại tại các sự kiện chính thức.

“Lavrov sẽ tiếp tục làm việc cho đến khi Putin yêu cầu ông từ chức hoặc ông qua đời.”

[Kyiv Independent: How a trio of power brokers turned Putin’s US strategy into a quiet turf war]

7. Cựu lãnh đạo Nam Hàn mạo hiểm chiến tranh hạt nhân để giành quyền lực

Cựu tổng thống Nam Hàn Doãn Tích Duyệt bị lật đổ đang bị cáo buộc ra lệnh thực hiện các chuyến bay điều khiển từ xa bí mật vào Bắc Hàn, một động thái mà các công tố viên cho rằng nhằm mục đích kích động phản ứng quân sự từ chế độ sở hữu vũ khí hạt nhân này và đặt nền móng cho nỗ lực giành quyền lực của ông vào tháng 12.

Doãn đã châm ngòi cho cuộc khủng hoảng chính trị nghiêm trọng nhất của Nam Hàn trong nhiều thập niên khi ông ban bố thiết quân luật, lên án các nhà lập pháp đối lập và tuyên bố các biện pháp quyết liệt của ông là cần thiết để bảo vệ đất nước khỏi “các thế lực cộng sản Bắc Hàn”. Quyết định này đã dẫn đến việc ông bị luận tội, cách chức và cuối cùng là bị bắt giữ. Hiện ông đang ngồi tù và đang bị xét xử với nhiều cáo buộc, bao gồm cả tội tổ chức nổi loạn.

Căng thẳng với Bình Nhưỡng đã lên đến đỉnh điểm trong nhiều năm dưới thời ông Doãn, người theo đường lối cứng rắn. Các nhà phân tích cảnh báo rằng việc ra lệnh cho các chuyến bay điều khiển từ xa vào Bắc Hàn có thể bị coi là một hành động chiến tranh, gây ra nguy cơ phản ứng quân sự có thể leo thang thành xung đột công khai.

Hôm thứ Hai, Doãn và hai quan chức cao cấp của ông đã bị buộc tội lạm dụng quyền lực và mang lại lợi ích cho kẻ thù liên quan đến các chuyến bay điều khiển từ xa bị cáo buộc, hãng thông tấn Associated Press dẫn lời một nhóm điều tra đặc biệt cho biết.

Theo cáo trạng, các công tố viên cho biết đã tìm thấy bản ghi nhớ trên điện thoại của Lữ Dân Huynh (Yeo In-hyung, 여인형) cựu giám đốc cơ quan tình báo Nam Hàn, là người cũng bị truy tố, trong đó vạch ra kế hoạch khiêu khích nhà lãnh đạo Bắc Hàn Kim Chính Ân đưa ra phản ứng có thể được sử dụng để biện minh cho lệnh thiết quân luật.

Bản ghi nhớ được tường trình bao gồm các cụm từ như “tạo ra tình hình bất ổn” và “các mục tiêu như Bình Nhưỡng”, với nội dung ám chỉ đến việc thúc đẩy phản ứng của Bắc Hàn do “mất thể diện”.

Doãn đã phủ nhận việc điều động máy bay điều khiển từ xa hoặc cố gắng nổi loạn bằng cách ban bố thiết quân luật.

Bắc Hàn cáo buộc Nam Hàn điều động máy bay điều khiển từ xa trên bầu trời Bình Nhưỡng và thả tờ rơi tuyên truyền chống Kim ba lần vào tháng 10 năm 2024, khiến em gái quyền lực của Kim Chính Ân, Kim Dữ Chính (Kim Yo Jong), phản ứng và cảnh báo các chuyến bay bằng máy bay điều khiển từ xa có thể “dẫn đến xung đột vũ trang và thậm chí là chiến tranh”.

Truyền thông nhà nước Bắc Hàn cũng công bố hình ảnh xác máy bay điều khiển từ xa của Nam Hàn được tường trình đã rơi sau chuyến bay qua Bình Nhưỡng.

Vào thời điểm đó, Bộ trưởng Quốc phòng Kim Dung Huyền đã đưa ra lời phủ nhận, nhưng sau đó tuyên bố rằng ông không thể xác nhận hoặc phủ nhận tuyên bố của Bắc Hàn.

[Newsweek: South Korea’s Ex-Leader Risked Nuclear War to Seize Power]

8. Hoa Kỳ thử nghiệm bom hạt nhân trơ B61-12

Theo một nhánh nghiên cứu và phát triển của Cục An ninh Hạt nhân Quốc gia, gọi tắt là NNSA thuộc Bộ Năng lượng (DoE), Hoa Kỳ đã thử nghiệm thành công một quả bom trọng lực nhiệt hạch chiến thuật sử dụng đầu đạn trơ vào tháng 8.

Theo thông cáo báo chí chính thức, cuộc tập trận này là một phần của hoạt động đánh giá độ tin cậy của kho dự trữ.

Được tiến hành từ ngày 19 đến 21 tháng 8 tại Bãi thử Tonopah ở Nevada với sự hỗ trợ từ Căn cứ Không quân Hill ở Utah, cuộc thử nghiệm này có sự tham gia của máy bay chiến đấu F-35A thế hệ thứ năm mang và thả bom trong điều kiện tác chiến.

Newsweek đã liên hệ với Bộ Năng lượng Hoa Kỳ và Cơ quan An toàn Giao thông Quốc gia, gọi tắt là NNSA qua email ngoài giờ làm việc thông thường để bình luận.

Các kỹ sư Sandia, hợp tác với NNSA, đã tiến hành một loạt các cuộc thử nghiệm kho dự trữ trong đó các đơn vị trơ của bom hạt nhân trọng lực B61-12 đã thành công...Đọc thêm

Chỉ vài tuần sau khi Tổng thống Trump đề xuất Hoa Kỳ có thể tiếp tục các cuộc thử hạt nhân “trên cơ sở bình đẳng” với các quốc gia khác, thời điểm đưa ra thông báo này nhấn mạnh nỗ lực của Washington nhằm trấn an các đồng minh và thể hiện sự sẵn sàng trong bối cảnh căng thẳng toàn cầu gia tăng.

Cuộc thử nghiệm mới nhất này báo hiệu sự tiến bộ lớn trong quá trình hiện đại hóa và thử nghiệm độ tin cậy của kho vũ khí hạt nhân Hoa Kỳ.

Việc tiết lộ các cuộc thử nghiệm bom hạt nhân trọng lực B61-12 gần đây dường như nhấn mạnh cam kết của Hoa Kỳ trong việc duy trì khả năng răn đe hạt nhân an toàn, đáng tin cậy mà không vi phạm lệnh cấm thử nghiệm vũ khí hạt nhân nổ kéo dài hàng thập niên.

B61-12 là phiên bản hiện đại hóa của loại bom thời Chiến tranh Lạnh, được thiết kế để tiếp tục hoạt động trong ít nhất 20 năm nữa sau chương trình kéo dài tuổi thọ được NNSA hoàn thiện vào cuối năm 2024.

Theo Phòng thí nghiệm quốc gia Sandia, được điều hành và quản lý bởi National Technology and Engineering Solutions of Sandia, một công ty con của Honeywell International, những thử nghiệm gần đây đã tạo ra “một cột mốc quan trọng trong việc đánh giá hiệu suất của vũ khí”.

Các quan chức Sandia lưu ý rằng loạt thử nghiệm này bao gồm cuộc thử nghiệm bay B61-12 toàn diện nhất trong một năm và có tính năng giải quyết nhiệt trước khi đưa bom lên máy bay F-35 lần đầu tiên.

Các bước này bảo đảm vũ khí đáp ứng các yêu cầu về môi trường và vận hành trong điều kiện thực tế. Nỗ lực này đòi hỏi sự phối hợp giữa Sandia, NNSA, Không quân Hoa Kỳ và nhiều cơ quan khác.

Sandia hoạt động dưới sự quản lý của Bộ Năng lượng Hoa Kỳ (DoE) và hợp tác chặt chẽ với NNSA, cơ quan chịu trách nhiệm duy trì kho vũ khí hạt nhân của Hoa Kỳ. Vai trò của Sandia là thiết kế và tích hợp các thành phần phi hạt nhân của vũ khí hạt nhân, đồng thời bảo đảm chúng hoạt động an toàn và đáng tin cậy.

Nó hoạt động như một đơn vị tích hợp hệ thống, phối hợp với các phòng thí nghiệm và nhà thầu khác để chứng nhận toàn bộ hệ thống vũ khí.

Quan hệ đối tác này đóng vai trò trung tâm trong nỗ lực hiện đại hóa hạt nhân của Hoa Kỳ, bao gồm các chương trình như Chương trình kéo dài tuổi thọ B61-12, giúp kéo dài tuổi thọ của những quả bom cũ mà không cần thử nghiệm hạt nhân nổ.

Chương trình B61-12 đóng vai trò trung tâm trong việc hiện đại hóa kho vũ khí cũ kỹ của Mỹ, bảo đảm khả năng tương thích với các máy bay tiên tiến như F-35 đồng thời giảm sự phụ thuộc vào vũ khí có sức công phá lớn - một yếu tố quan trọng trong cả cuộc tranh luận về ổn định chiến lược và kiểm soát vũ khí.

Theo trang web Aviationist, hệ thống này tương thích với nhiều loại máy bay của Hoa Kỳ và đồng minh, bao gồm F-35A, bảo đảm khả năng răn đe liên tục và khả năng tương tác với các đối tác NATO.

Các cuộc thử nghiệm bay bom hạt nhân trơ diễn ra định kỳ như một phần của nỗ lực chứng nhận và hiện đại hóa thường xuyên.

Một cuộc tập trận tương tự có sự tham gia của máy bay chiến đấu F-16 của Không quân đã được tiến hành vào năm 2017, theo Bộ tư lệnh trang thiết bị Không quân, một Bộ tư lệnh chính của Không quân Hoa Kỳ.

[Newsweek: US Tests Inert B61-12 Nuclear Bomb]

 

1. Linh mục được tìm thấy đã chết ở Mexico; 2 nghi phạm bị bắt giữ

Giáo Hội Công Giáo đã xác nhận việc phát hiện thi thể của Cha Ernesto Baltazar Hernández Vilchis, một linh mục của Giáo phận Cuautitlán ở Mexico, người đã mất tích hơn hai tuần.

Trong một thông điệp, Đức Cha Efraín Mendoza Cruz của Giáo phận Cuautitlán đã bày tỏ lòng biết ơn “đối với cuộc đời và sứ vụ của Cha Ernesto, đối với sự cống hiến quảng đại của ngài cho Phúc Âm, và đối với công tác mục vụ của ngài, đó là hạt giống sinh hoa trái sẽ tiếp tục đơm hoa kết trái trong Giáo hội”.

Ngài cũng kêu gọi chính quyền tiến hành các cuộc điều tra “để làm sáng tỏ sự thật của vụ án và mang lại công lý mà mọi mạng sống con người đều đáng được hưởng”.

Giáo phận cũng cùng chung tiếng kêu cứu với “rất nhiều gia đình đang phải chịu đựng bạo lực và mất tích ở đất nước chúng ta, và chúng tôi yêu cầu thực tế đau thương này, đang ảnh hưởng đến cuộc sống của cộng đồng chúng ta, phải chấm dứt”.

Cuối cùng, vị giám mục kêu gọi cộng đồng cầu nguyện cho gia đình linh mục để họ có thể tìm thấy sự an ủi, và ngài phó thác “cho Chúa Kitô, Đấng chiến thắng sự chết, linh hồn của Cha Ernesto và linh hồn của tất cả các tín hữu đã qua đời”.

Những kẻ tình nghi gây án đã bị bắt giữ

Trong một tuyên bố được đưa ra ngày 13 tháng 11, Văn phòng Bộ Trưởng Tư Pháp bang Mexico đã báo cáo việc bắt giữ một người đàn ông và một người phụ nữ vì nghi ngờ họ có liên quan đến vụ sát hại Hernández. Lệnh bắt giữ một người phụ nữ khác đã được ban hành, và việc bắt giữ cô ta dự kiến sẽ diễn ra.

Theo văn phòng Bộ Trưởng Tư Pháp, vị linh mục đã bị tấn công “bằng vật sắc nhọn”, gây ra “những vết thương dẫn đến tử vong”.

Ba nghi phạm bị chính quyền xác định “được tường trình đã cố gắng cản trở cuộc điều tra bằng cách giấu thi thể trong những chiếc túi”, sau đó buộc vào một món đồ nội thất và vứt xuống kênh thoát nước thải.

Chính quyền cho biết một trong những nghi phạm có tiền án tại bang Mexico, nơi anh ta đã thụ án 18 năm tù vì tội cướp có sử dụng bạo lực.

---

Source:Catholic News Agency

Priest found dead in Mexico; 2 suspects arrested

2. Đức Giáo Hoàng được thỉnh cầu biến Nhà thờ St Mary's Dublin thành nhà thờ Công Giáo đầu tiên sau 500 năm

Đức Giáo Hoàng Lêô XIV dự kiến sẽ được yêu cầu giải quyết một trong những hậu quả lâu dài nhất của cuộc Cải cách bằng cách chính thức chỉ định Nhà thờ chính tòa St Mary ở Dublin là nhà thờ Công Giáo chính thức của thành phố.

Đề xuất này đánh dấu kỷ niệm 200 năm ngày hoàn thành Nhà thờ chính tòa, sẽ chấm dứt nửa thiên niên kỷ không có ghế dành riêng cho các Tổng Giám Mục Công Giáo của Dublin.

Mặc dù đại diện cho đức tin của đa số người dân thủ đô Ireland, Nhà thờ St Mary's lại tọa lạc trên một vị trí khiêm tốn trên phố Marlborough ở khu vực nội thành phía bắc. Vị trí này được chọn một cách có chủ đích vào đầu thế kỷ 19, khi người Công Giáo vẫn đang thoát khỏi bóng tối của Luật Hình sự.

Linh mục Kieran McDermott, quản lý nhà thờ, nói với RTÉ rằng ý định ban đầu là xây dựng trên khu đất hiện là Bưu điện Trung ương trên phố O'Connell. “Đó là hậu quả của cuộc nổi loạn năm 1798, và một số Luật Hình sự chống lại người Công Giáo vẫn còn hiệu lực”, ngài giải thích. “Vì vậy, cộng đồng Công Giáo quyết định không 'thử vận may' nữa mà chọn một địa điểm yên tĩnh hơn trên phố Marlborough gần đó.”

Được xây dựng vào năm 1825, Nhà thờ St Mary được coi là một giải pháp tạm thời, chữ “Pro” trong tên nhà thờ có nghĩa là pro tempore, hoặc “tạm thời”. Hai thế kỷ sau, giải pháp đó vẫn được duy trì.

Việc không có một nhà thờ chính tòa cố định có từ giữa những năm 1530, khi cả Nhà thờ Christ Church và Nhà thờ St Patrick đều được chuyển giao cho người theo đạo Tin lành sau khi Henry VIII tách khỏi Rôma.

“Do đó có sự rạn nứt, và tôi nghĩ đó là từ chúng ta phải dùng, chính là cuộc Cải cách vào giữa những năm 1530,” Cha McDermott nói. “Năm trăm năm sau, Nhà thờ Kitô vẫn là trụ sở của Đức Tổng Giám Mục Giáo hội Ireland, còn Nhà thờ St Patrick là Nhà thờ Giáo đoàn của Giáo hội Ireland trên đảo Ireland.”

Theo thời gian, nhiều nỗ lực đã được thực hiện để xây dựng một nhà thờ chính tòa cố định. Vào những năm 1930, một cuộc thi kiến trúc đã được tổ chức để chọn một địa điểm tại Quảng trường Merrion, được Tổng giáo phận mua lại.

Vấn đề về nhà thờ chính tòa Dublin lại được chú ý sau khi Đức Tổng Giám Mục Dermot Farrell được bổ nhiệm vào năm 2021. Ngài hỏi: “Có đúng không khi nói rằng người Công Giáo Dublin không có nhà thờ chính tòa nào được cung hiến trong 500 năm qua?”.

Sau khi tham khảo ý kiến rộng rãi, ngài đề xuất Nhà thờ St Mary trở thành nhà thờ chính thức, còn Nhà thờ St Andrew, Westland Row, được chỉ định là tiểu vương cung thánh đường. Đề xuất này hiện được tường trình đã được trình lên Đức Giáo Hoàng Lêô XIV. Cha McDermott nói: “Thật tuyệt vời nếu điều đó có thể xảy ra trong năm nay, đặc biệt là khi chúng ta đang kỷ niệm hai trăm năm thành lập.”

---

Source:Catholic Herald

Pope asked to make St Mary’s Dublin’s first Catholic cathedral in 500 years

3. Sứ thần tại Anh cho biết Giáo hoàng sẽ không bãi bỏ các hạn chế đối với Thánh lễ La tinh cũ

Một sứ thần cho biết, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV không có ý định đảo ngược những giới hạn của Đức Giáo Hoàng Phanxicô về việc cử hành Thánh lễ La tinh truyền thống nhưng sẽ cấp giấy miễn trừ trong hai năm cho các giám mục yêu cầu.

Đức Tổng Giám Mục Miguel Maury Buendía, sứ thần tòa thánh tại Anh, đã nói với các giám mục vào ngày 13 tháng 11 rằng Đức Giáo Hoàng Lêô đã nói với ngài rằng ngài sẽ không hủy bỏ “Traditionis Custodes”, lá thư năm 2021 của Đức Giáo Hoàng Phanxicô hạn chế đáng kể việc cử hành Thánh lễ theo Sách lễ Rôma năm 1962, phụng vụ Latinh được sử dụng trước cuộc cải cách của Công đồng Vatican II.

Văn phòng báo chí Vatican không trả lời yêu cầu bình luận.

Nhưng vị Tổng Giám Mục đã gây chú ý khi nói với các thành viên của Hội đồng Giám mục Công Giáo Anh và xứ Wales rằng giáo hoàng sẽ cấp cho các giám mục yêu cầu một quyền miễn trừ có thể gia hạn trong hai năm.

Một quan chức Vatican nói với Catholic News Service vào ngày 14 tháng 11 rằng những miễn trừ này không có gì mới.

Đức Ông Enda Murphy, một viên chức của Bộ Phụng tự và Kỷ luật Bí tích, cho biết: “Đây không gì hơn là một sự tái khẳng định thực hành của Bộ Phụng tự và Kỷ luật Bí tích kể từ khi tự sắc ('Traditionis Custodes') có hiệu lực”.

Ngài cho biết: “Điều mà sứ thần muốn đề cập rõ ràng là sự cần thiết của một giám mục giáo phận phải yêu cầu miễn trừ điều 3 § 2 của 'Traditionis Custodes' để Thánh lễ theo Sách lễ Rôma năm 1962 có thể được cử hành tại một nhà thờ giáo xứ”.

Tiểu mục mà Đức Cha Murphy đề cập đến nêu rằng một giám mục có thể chỉ định một hoặc nhiều địa điểm mà các tín hữu đã từng cử hành Thánh lễ cũ có thể tiếp tục làm như vậy, “tuy nhiên không phải ở các nhà thờ giáo xứ và không thành lập các giáo xứ mới.”

Vào cuối tháng 10, nhiều cơ quan truyền thông Công Giáo đưa tin rằng Giáo phận Cleveland, do Đức Giám Mục Edward C. Malesic lãnh đạo, đã được phép tiếp tục cử hành Thánh lễ La-tinh truyền thống tại hai nhà thờ giáo xứ trong giáo phận của ngài. Vào tháng 7, Đức Giám Mục Michael Sis của San Angelo, Texas, xác nhận rằng ngài đã đưa ra một yêu cầu tương tự và đã được chấp thuận.

Đức Giáo Hoàng Lêô cũng đích thân cấp phép cho Hồng Y Hoa Kỳ Raymond L. Burke, một cựu quan chức Vatican, cử hành hình thức Thánh lễ cũ tại Đền Thờ Thánh Phêrô vào cuối tháng 10.

Khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô ban hành các hạn chế, ngài tuyên bố các sách phụng vụ được ban hành sau Công đồng Vatican II là “biểu hiện độc đáo của 'lex orandi' (luật thờ phượng) của Nghi lễ Rôma”, khôi phục nghĩa vụ của các linh mục phải có sự cho phép của giám mục để cử hành theo Thánh lễ “ngoại thường” hoặc trước Công đồng Vatican II và ra lệnh cho các giám mục không thành lập bất kỳ nhóm hoặc giáo xứ mới nào trong giáo phận của họ dành riêng cho phụng vụ cũ.

Vào thời điểm đó, Đức Thánh Cha Phanxicô cho biết quyết định của ngài nhằm mục đích “thúc đẩy sự hòa hợp và thống nhất của giáo hội”.

---

Source:USCCB

Nuncio in Britain says pope won't overturn restrictions on old Latin Mass